Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gerhard Fridrix Franz Hezeman (alm. Gerhard Friedrich Franz Gesemann; 16 dekabr 1888 – 31 mart 1948 və ya 23 mart 1948) — alman slavyanşünas, folklorşünas, ədəbiyyatşünas və professoru; Münhen, Berlin və Kil universitetlərində təhsil aldıqdan sonra slavyan dilləri və müqayisəli linqivistika üzrə ixtisadlaşıb. O, 1913-cü ildə alman ədəbiyyatı üzrə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etdikdən sonra Belqrada köçüb.
| Gerhard Hezeman | |
|---|---|
| alm. Gerhard Friedrich Franz Gesemann | |
 | |
| Doğum tarixi | 16 dekabr 1888 |
| Vəfat tarixi | 31 mart 1948(59 yaşında) və ya 23 mart 1948(59 yaşında) |
| Milliyyəti | alman |
| Uşağı | Volfanq Hezeman |
| Elmi dərəcəsi |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Gerhard Hezemann 16 dekabr 1888-ci ildə Lixtenberqdə müəllim ailəsində dünyaya gəlib. Orta təhsilini başa vurduqdan sonra alman və slavyan dilləri, eləcə də müqayisəli linqivistika üzrə ixtisaslaşaraq, Münhen, Berlin və Kil universitetlərində təhsil alıb. 1913-cü ildə alman ədəbiyyatı üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini aldıqdan sonra Leypsiq Universitetindən Avqust Leskinin dəvətini qəbul etmədi. Leskin ümid edirdi ki, Hezemann slavyanşünaslıq üzrə birgə tədqiqatlarında yardımçı olacaq. Bunun əvəzinə, Hezeman Belqrad gimnaziyasında alman dilini öyrətmək üçün Birinci Dünya müharibəsi ərəfəsində, 1914-cü ildə Belqrada köçdü. Müharibə başlayandan sonra o, Serb ordusu Albaniya ərazisindən geri çəkilərkən tibb qardaşı kimi çalışdı; sonra neytral ölkələr vasitəsilə Almaniya imperiyasının ərazisinə keçdi. O, sonra ömrünün bu illərini 1935-ci ildə "Qaçış. Serb gündəliyindən" kitabında qələmə alıb (Die Flucht: Aus einem serbischen Tagebuch 1915 und 1916).
Müharibə bitdikdən sonra, 1922-ci ildən Heseman Praqadakı Alman Karl-Ferdinand Universitetinin Slavyan dilləri kafedrasında Slavyan filologiyası və Balkanşünaslıqdan dərs deməyə başladı. 1924-cü ildə professor elmi adını aldı. Müəllimi Erix Bernekerin təklifi ilə o, məşhur Erlangen əlyazmasını çapa hazırlayıb 1925-ci ildə isə nəşr etdirdi.
Almaniyada nasional-sosialistlər hakimiyyətə gəldikdən sonra 1933-1934-cü illərdə Praqa Universitetinin rektoru olub. O, Frans Şpina (1868-1938) ilə birlikdə çalışmışdır: xüsusilə, onlar 1930-cu ildə Slavyan Tədqiqatları üzrə Alman Cəmiyyətini (Deutsche Gesellschaft für Slawistische Forschung) birgə təsis etmişdilər. Cəmiyyət həmçinin "Slavyan icmalı" (Slavische Rundschau) jurnalını da nəşr etmişdir.
Gerhard Hezeman 1935-ci ildə Praqada keçirilən seçkilərdə onun namizədliyini irəli sürmüş Sudet Alman Partiyasının (SdP) üzvü olub. Çexoslovakiyanın işğalından və İkinci Dünya müharibəsinin başlamasından sonra, 1940-cı ildə Üçüncü Reyxin Xarici İşlər Nazirliyi onu Belqradda Alman Elmi İnstitutunun təşkili üçün Yuqoslaviyaya göndərir. Vermaxtın 1941-ci ilin aprelində Yuqoslaviyaya hücumundan sonra (bax: Yuqoslaviya əməliyyatı) Hezeman avqust ayında Belqraddan ayrılaraq, Praqa döndü. 1941-ci ildə o, 1943-cü ilin fevralında Reynhard Heydrix Fondunun (Reinhard-Heydrich-Stiftung) bir hissəsi olan Slavyan İnstitutunun direktoru olub. Hezeman həm ürəyindəki narahatlıq, həm də Təhlükəsizlik Xidmətinin (SD) onu "siyasi opportunist" kimi qələmə verdiyinə görə, 1944-cü ildə erkən təqaüdə çıxdı.
İkinci Dünya müharibəsi zamanı elmi kitabxanasının böyük hissəsini və bir çox əlyazmalarını itirən Hezeman ömrünün son illərində roman yazmaqla məşğul olub. O, 31 mart 1948-ci ildə Bad Tölzdə vəfat edib. Onun şəxsi arxivinin bir hissəsi Münhendəki "Monacensia" arxivində qorunur.
Ailəsi
Gerhard Hezemannın oğlu Volfanq Hezeman (1925-2014), 1972-1987-ci illərdə Saarland Universitetində slavyanşünaslıq sahəsi üzrə professor olub.
Əsərləri
Cənub slavyanların tarixi, dilləri və mədəniyyətinə xüsusi maraq göstərən Hezeman onlar haqqında bir sıra əsərlər nəşr etdirib. Professorlar Herman Vendel (1884-1936), İosif Matl (1897-1974) və Alois Şmaus (1901-1970) ilə birlikdə Hezeman Almaniyada serb-xorvat dilinin ən mühüm tədqiqatçılarından biri hesab olunurdu:
- Regenzauber in Deutschland. Kiel, Phil. Diss., 1913. Braunschweig, 1913.
- Fünfundzwanzig Jahre Slavistik an der Deutschen Universität in Prag (1903—1928): Eine Denkschrift. (Von Franz Spina und Gerhard Gesemann.) Prag, J. G. Calve 1928.
- Die serbokroatische Literatur. Wildpark-Potsdam, Akademische Verlagsgesellschaft. Athenaion 1930.
- Der montenegrinische Mensch: Zur Literaturgeschichte und Charakterologie der Patriarchalität. Prag, Calve 1934.
- Das Königreich Südslawien (Von Gerhard Gesemann u. a.) Leipzig, Univ. Verl. Noske 1935.
- Die Flucht: Aus einem serbischen Tagebuch 1915 und 1916. München, Albert Langen/Georg Müller 1935.
- Kultur der slawischen Völker. (Von Gerhard Gesemann, Michael Antonowytsch u. a.) Potsdam, Akademische Verlags-Gesellschaft Athenaion 1936.
- Neue bulgarische Erzähler. (Von Ziwka Dragnewa und Gerhard Gesemann.) München, Albert Langen/Georg Müller 1936.
- Helden, Hirten und Hajduken: Montenegrin; Volksgeschichten. München, Albert Langen/Georg Müller 1935.
- Heroische Lebensform: Zur Literatur und Wesenskunde der balkanischen Patriarchalität. Berlin, Wiking-Verlag 1943. Ins Serbische 1968. Unveränderter Nachdruck 1980.
- Zweiundsiebzig Lieder des bulgarischen Volkes: Übersetzt und nachgedichtet. Berlin, Wiking-Verlag 1944.
- Germanoslavica, «Geschichten aus dem Hinterhalt»: 5 balkan. u. 1 Prager Novelle aus dem Nachlass. Kommentar, Lebensabriss und Schriftenverzeichnis, erstellt von Wolfgang Gesemann. Frankfurt am Main, Bern, Cirencester/U.K., Lang 1979.
İstinadlar
- Gerhard Gesemann // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Bibliothèque nationale de France Gerhard Gesemann // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #11871712X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Марченко Т. В. Россика на страницах «Slavische Rundschau» // Литературный факт . 1—2. 2016. ISSN 2541-8297. 2019-03-20 tarixində arxivləşdirilib.
- "Erlangenski rukopis". Erlangenski rukopis (serb). 2024-05-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-31.
Ədəbiyyat
- Wilhelm Emil Mühlmann: Gesemann, Gerhard Friedrich Franz. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 6, Duncker & Humblot, Berlin 1964, , S. 339.
- Gerhard Grimm: Gesemann, Gerhard Friedrich Franz. In: Mathias Bernath, Felix von Schroeder (Hrsg.), Gerda Bartl (Red.): Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas. Band 2. Oldenbourg, München 1976, , S. 41 f.
- Horst-Rüdiger Jarck, Günter Scheel (Hrsg.): Braunschweigisches Biographisches Lexikon. 19. und 20. Jahrhundert. Hannover 1996, S. 207 f.
- Andreas Wiedemann: Die Reinhard-Heydrich-Stiftung in Prag (1942—1945). Berichte und Studien Nr. 28. Herausgegeben vom Hannah-Arendt-Institut für Totalitarismusforschung e. V. an der Technischen Universität Dresden. Dresden 2000, .
- Frank-Rutger Hausmann: «Auch im Krieg schweigen die Musen nicht». Die Deutschen Wissenschaftlichen Institute im Zweiten Weltkrieg. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2001, .
Xarici keçidlər
- "Gerhard Gesemann: Slawist, Literarhistoriker, Hochschullehrer". deutsche-digitale-bibliothek (alman). Deutsche Digitale Bibliothek. İstifadə tarixi: 2019-03-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gerhard Fridrix Franz Hezeman 5 alm Gerhard Friedrich Franz Gesemann 16 dekabr 1888 1 2 31 mart 1948 1 2 ve ya 23 mart 1948 3 alman slavyansunas folklorsunas edebiyyatsunas ve professoru Munhen Berlin ve Kil universitetlerinde tehsil aldiqdan sonra slavyan dilleri ve muqayiseli linqivistika uzre ixtisadlasib O 1913 cu ilde alman edebiyyati uzre namizedlik dissertasiyasini mudafie etdikden sonra Belqrada kocub Gerhard Hezemanalm Gerhard Friedrich Franz Gesemann Dogum tarixi 16 dekabr 1888 1888 12 16 1 2 Vefat tarixi 31 mart 1948 1948 03 31 1 2 59 yasinda ve ya 23 mart 1948 1948 03 23 3 59 yasinda Milliyyeti alman Usagi Volfanq Hezeman Elmi derecesi doktorluq derecesi d 4 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 1 1 Ailesi 2 Eserleri 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidlerHeyatiredakteGerhard Hezemann 16 dekabr 1888 ci ilde Lixtenberqde muellim ailesinde dunyaya gelib Orta tehsilini basa vurduqdan sonra alman ve slavyan dilleri elece de muqayiseli linqivistika uzre ixtisaslasaraq Munhen Berlin ve Kil universitetlerinde tehsil alib 1913 cu ilde alman edebiyyati uzre felsefe doktoru derecesini aldiqdan sonra Leypsiq Universitetinden Avqust Leskinin devetini qebul etmedi Leskin umid edirdi ki Hezemann slavyansunasliq uzre birge tedqiqatlarinda yardimci olacaq Bunun evezine Hezeman Belqrad gimnaziyasinda alman dilini oyretmek ucun Birinci Dunya muharibesi erefesinde 1914 cu ilde Belqrada kocdu Muharibe baslayandan sonra o Serb ordusu Albaniya erazisinden geri cekilerken tibb qardasi kimi calisdi sonra neytral olkeler vasitesile Almaniya imperiyasinin erazisine kecdi O sonra omrunun bu illerini 1935 ci ilde Qacis Serb gundeliyinden kitabinda qeleme alib Die Flucht Aus einem serbischen Tagebuch 1915 und 1916 Muharibe bitdikden sonra 1922 ci ilden Heseman Praqadaki Alman Karl Ferdinand Universitetinin Slavyan dilleri kafedrasinda Slavyan filologiyasi ve Balkansunasliqdan ders demeye basladi 1924 cu ilde professor elmi adini aldi Muellimi Erix Bernekerin teklifi ile o meshur Erlangen elyazmasini capa hazirlayib 1925 ci ilde ise nesr etdirdi 6 Almaniyada nasional sosialistler hakimiyyete geldikden sonra 1933 1934 cu illerde Praqa Universitetinin rektoru olub O Frans Spina 1868 1938 ile birlikde calismisdir xususile onlar 1930 cu ilde Slavyan Tedqiqatlari uzre Alman Cemiyyetini Deutsche Gesellschaft fur Slawistische Forschung birge tesis etmisdiler Cemiyyet hemcinin Slavyan icmali Slavische Rundschau jurnalini da nesr etmisdir Gerhard Hezeman 1935 ci ilde Praqada kecirilen seckilerde onun namizedliyini ireli surmus Sudet Alman Partiyasinin SdP uzvu olub Cexoslovakiyanin isgalindan ve Ikinci Dunya muharibesinin baslamasindan sonra 1940 ci ilde Ucuncu Reyxin Xarici Isler Nazirliyi onu Belqradda Alman Elmi Institutunun teskili ucun Yuqoslaviyaya gonderir Vermaxtin 1941 ci ilin aprelinde Yuqoslaviyaya hucumundan sonra bax Yuqoslaviya emeliyyati Hezeman avqust ayinda Belqraddan ayrilaraq Praqa dondu 1941 ci ilde o 1943 cu ilin fevralinda Reynhard Heydrix Fondunun Reinhard Heydrich Stiftung bir hissesi olan Slavyan Institutunun direktoru olub Hezeman hem ureyindeki narahatliq hem de Tehlukesizlik Xidmetinin SD onu siyasi opportunist kimi qeleme verdiyine gore 1944 cu ilde erken teqaude cixdi Ikinci Dunya muharibesi zamani elmi kitabxanasinin boyuk hissesini ve bir cox elyazmalarini itiren Hezeman omrunun son illerinde roman yazmaqla mesgul olub O 31 mart 1948 ci ilde Bad Tolzde vefat edib Onun sexsi arxivinin bir hissesi Munhendeki Monacensia arxivinde qorunur Ailesiredakte Gerhard Hezemannin oglu Volfanq Hezeman 1925 2014 1972 1987 ci illerde Saarland Universitetinde slavyansunasliq sahesi uzre professor olub EserleriredakteCenub slavyanlarin tarixi dilleri ve medeniyyetine xususi maraq gosteren Hezeman onlar haqqinda bir sira eserler nesr etdirib Professorlar Herman Vendel 1884 1936 Iosif Matl 1897 1974 ve Alois Smaus 1901 1970 ile birlikde Hezeman Almaniyada serb xorvat dilinin en muhum tedqiqatcilarindan biri hesab olunurdu Regenzauber in Deutschland Kiel Phil Diss 1913 Braunschweig 1913 Funfundzwanzig Jahre Slavistik an der Deutschen Universitat in Prag 1903 1928 Eine Denkschrift Von Franz Spina und Gerhard Gesemann Prag J G Calve 1928 Die serbokroatische Literatur Wildpark Potsdam Akademische Verlagsgesellschaft Athenaion 1930 Der montenegrinische Mensch Zur Literaturgeschichte und Charakterologie der Patriarchalitat Prag Calve 1934 Das Konigreich Sudslawien Von Gerhard Gesemann u a Leipzig Univ Verl Noske 1935 Die Flucht Aus einem serbischen Tagebuch 1915 und 1916 Munchen Albert Langen Georg Muller 1935 Kultur der slawischen Volker Von Gerhard Gesemann Michael Antonowytsch u a Potsdam Akademische Verlags Gesellschaft Athenaion 1936 Neue bulgarische Erzahler Von Ziwka Dragnewa und Gerhard Gesemann Munchen Albert Langen Georg Muller 1936 Helden Hirten und Hajduken Montenegrin Volksgeschichten Munchen Albert Langen Georg Muller 1935 Heroische Lebensform Zur Literatur und Wesenskunde der balkanischen Patriarchalitat Berlin Wiking Verlag 1943 Ins Serbische 1968 Unveranderter Nachdruck 1980 Zweiundsiebzig Lieder des bulgarischen Volkes Ubersetzt und nachgedichtet Berlin Wiking Verlag 1944 Germanoslavica Geschichten aus dem Hinterhalt 5 balkan u 1 Prager Novelle aus dem Nachlass Kommentar Lebensabriss und Schriftenverzeichnis erstellt von Wolfgang Gesemann Frankfurt am Main Bern Cirencester U K Lang 1979 Istinadlarredakte 1 2 3 4 Gerhard Gesemann Brockhauz Ensiklopediyasi alm 1 2 3 4 Bibliotheque nationale de France Gerhard Gesemann BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 1 2 Library of Congress Authorities ing Library of Congress Deutsche Nationalbibliothek Record 11871712X Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Marchenko T V Rossika na stranicah Slavische Rundschau Literaturnyj fakt 1 2 2016 ISSN 2541 8297 2019 03 20 tarixinde arxivlesdirilib Erlangenski rukopis Erlangenski rukopis serb 2024 05 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 05 31 EdebiyyatredakteWilhelm Emil Muhlmann Gesemann Gerhard Friedrich Franz In Neue Deutsche Biographie NDB Band 6 Duncker amp Humblot Berlin 1964 ISBN 3 428 00187 7 S 339 Gerhard Grimm Gesemann Gerhard Friedrich Franz In Mathias Bernath Felix von Schroeder Hrsg Gerda Bartl Red Biographisches Lexikon zur Geschichte Sudosteuropas Band 2 Oldenbourg Munchen 1976 ISBN 3 486 49241 1 S 41 f Horst Rudiger Jarck Gunter Scheel Hrsg Braunschweigisches Biographisches Lexikon 19 und 20 Jahrhundert Hannover 1996 S 207 f Andreas Wiedemann Die Reinhard Heydrich Stiftung in Prag 1942 1945 Berichte und Studien Nr 28 Herausgegeben vom Hannah Arendt Institut fur Totalitarismusforschung e V an der Technischen Universitat Dresden Dresden 2000 ISBN 3 931648 31 1 Frank Rutger Hausmann Auch im Krieg schweigen die Musen nicht Die Deutschen Wissenschaftlichen Institute im Zweiten Weltkrieg Vandenhoeck amp Ruprecht Gottingen 2001 ISBN 3 525 35357 X Xarici kecidlerredakte Gerhard Gesemann Slawist Literarhistoriker Hochschullehrer deutsche digitale bibliothek alman Deutsche Digitale Bibliothek Istifade tarixi 2019 03 20 Menbe https az wikipedia org w index php title Gerhard Hezeman amp oldid 8067275