Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erlangen əlyazması (serb. Erlangenski əlyazması) — Vuk Karadjiçanın kitablarının nəşrindən əvvəl Balkan mahnılarının ən mühüm toplusu olan Serb, Bosniya və Xorvat folklorunun anonim toplusu.
Tapılması tarixi
Erlangen əlyazmasının mətnləri təxminən 1720-ci illərdə yazılsa da, alimlər tərəfindən 1925-ci ildə aşkar olunub. Qeydiyyatının dəqiq şərtləri məlum deyil. Onu Avstriya-Macarıstan və Osmanlı imperiyasını bölən Hərbi sərhəddə xidmət edən bir alman, bəlkə də katib və ya zabit tərəfindən tərtib edildiyi güman edilir.
Əlyazma kolleksiyasının 1716-1718-ci illərdə baş vermiş Avstriya-Osmanlı müharibəsində Avstriya qüvvələrinə komandanlıq etmiş Savoy şahzadəsi Yevgeniya üçün 1716-1733-cü illər arasında tərtib edildiyi güman edilir.
Mariya Kleutun verdiyi son məlumatlara görə kolleksiya 1708-1723-cü illər arasında Brod qalasının komendantı general Maksimilian fon Petraşın təşəbbüsü ilə Slavonski Brod şəhərinin yaxınlığında ərsəyə gətirilib.
Əlyazma onun oğlu, bibliofil və poliqlot olan Cozef Petraşa miras qalmışdır. Onun ölümündən sonra Erlangen əlyazmasının daxil olduğu kolleksiya Altdorfdakı Alimlər Cəmiyyətin mülkiyyətinə keçdi, daha sonra Erlangendəki universitet kitabxanasına keçdi.
1913-cü ildə əlyazma Erlangen Universitetinin kitabxanasında filoloq Elias fon Ştaynmayer tərəfindən aşkar edilmişdir.
1914-cü ilin fevralında alman dilçisi, Münhendəki slavyan filologiyası professoru Erix Berneker bu barədə ilk dəfə Bavariya Akademiyasına açıqlama verdi və onun tələbəsi Gerhard Hezeman əlyazmanı nəşrə hazırladı. Kitab ilk dəfə 1925-ci ildə Sremski-Karlovitsada nəşr olunub.
Təsviri
Əlyazma 217 on hecalı xalq mahnısından ibarətdir və cənubi slavyan dilinin, o cümlədən bolqar şifahi folklor əsərlərinin ən iri həcmli erkən toplusudur. Üstəlik, topluda müsəlman mühitindən əldə edilmiş 46-ya qədər mahnı da yer alıb.
Kolleksiyaçı mahnıları yazarkən daima "b" və "p", "z" və "s", "t" və "d", "k" və "g" və s. səsləri qarışdırıb ki, bu da mətndəki bir çox sözləri oxumağı demək olar ki, çətinləşdirir. Yuri İvanoviç Smirnovun yazdığı kimi, "Erlangen" əlyazmasının mahnıları hələ də orfoqrafiya baxımından asan oxunan dilə "tərcümə" edilməsə də, lakin bu problem 1987-ci il Monteneqro nəşri ilə qismən həll edilmişdir.
Nəşrlər
- Qədim Serb-Xorvat xalq mahnılarının Erlangen əlyazması. Serb xalqının tarixi, dili və ədəbiyyatı toplusu. XII kitab. Serb Kral Akademiyası. Dr.G.Hezemann tərəfindən nəşr edilmişdir. Sremski-Karlovitsa, 1925.
- Erlangen əlyazması. Qədim Serb-Xorvat xalq mahnılarının toplusu. Hazırlayanlar: Radoslav Medenitsa, Dobrilo Aranitovic. Nikşik, 1987.
İstinadlar
- "Источник" (PDF). 2023-12-11 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-30.
- Смирнов Ю. Песни южных славян. М.,. 1976. 471.
- "Erlangenski rukopis". Erlangenski rukopis (serb). 2024-05-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-30.
Ədəbiyyat
- Steinmeyer, Von Elias. Die Jüngeren Handschriften der Erlangener Universitatätsbibliothek. Erlangen, 1913.
- Смирнов Ю.И. «Эрлангенская рукопись» и «Древне-российские стихотворения», собранные Киршею Даниловым. – В кн.: Русско-сербские литературные связи XVIII – начала XIX века. Б.м., 1989. - С.161 – 226.
- Ненад Љубинковић. Ерлангенски рукопис старих српскохрватских народних песама и лајпцишка Пјеванија Симе Милутиновића // Српско усмено стрваралаштво. Београд, 2008. - С. 19 - 69.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Erlangen elyazmasi serb Erlangenski elyazmasi Vuk Karadjicanin kitablarinin nesrinden evvel Balkan mahnilarinin en muhum toplusu olan Serb Bosniya ve Xorvat folklorunun anonim toplusu Erlangen elyazmasindan bir sehife 48 li mahni Tapilmasi tarixiErlangen elyazmasinin metnleri texminen 1720 ci illerde yazilsa da alimler terefinden 1925 ci ilde askar olunub Qeydiyyatinin deqiq sertleri melum deyil Onu Avstriya Macaristan ve Osmanli imperiyasini bolen Herbi serhedde xidmet eden bir alman belke de katib ve ya zabit terefinden tertib edildiyi guman edilir Elyazma kolleksiyasinin 1716 1718 ci illerde bas vermis Avstriya Osmanli muharibesinde Avstriya quvvelerine komandanliq etmis Savoy sahzadesi Yevgeniya ucun 1716 1733 cu iller arasinda tertib edildiyi guman edilir Mariya Kleutun verdiyi son melumatlara gore kolleksiya 1708 1723 cu iller arasinda Brod qalasinin komendanti general Maksimilian fon Petrasin tesebbusu ile Slavonski Brod seherinin yaxinliginda erseye getirilib Elyazma onun oglu bibliofil ve poliqlot olan Cozef Petrasa miras qalmisdir Onun olumunden sonra Erlangen elyazmasinin daxil oldugu kolleksiya Altdorfdaki Alimler Cemiyyetin mulkiyyetine kecdi daha sonra Erlangendeki universitet kitabxanasina kecdi 1913 cu ilde elyazma Erlangen Universitetinin kitabxanasinda filoloq Elias fon Staynmayer terefinden askar edilmisdir 1914 cu ilin fevralinda alman dilcisi Munhendeki slavyan filologiyasi professoru Erix Berneker bu barede ilk defe Bavariya Akademiyasina aciqlama verdi ve onun telebesi Gerhard Hezeman elyazmani nesre hazirladi Kitab ilk defe 1925 ci ilde Sremski Karlovitsada nesr olunub TesviriElyazma 217 on hecali xalq mahnisindan ibaretdir ve cenubi slavyan dilinin o cumleden bolqar sifahi folklor eserlerinin en iri hecmli erken toplusudur Ustelik topluda muselman muhitinden elde edilmis 46 ya qeder mahni da yer alib Kolleksiyaci mahnilari yazarken daima b ve p z ve s t ve d k ve g ve s sesleri qarisdirib ki bu da metndeki bir cox sozleri oxumagi demek olar ki cetinlesdirir Yuri Ivanovic Smirnovun yazdigi kimi Erlangen elyazmasinin mahnilari hele de orfoqrafiya baximindan asan oxunan dile tercume edilmese de lakin bu problem 1987 ci il Monteneqro nesri ile qismen hell edilmisdir NesrlerQedim Serb Xorvat xalq mahnilarinin Erlangen elyazmasi Serb xalqinin tarixi dili ve edebiyyati toplusu XII kitab Serb Kral Akademiyasi Dr G Hezemann terefinden nesr edilmisdir Sremski Karlovitsa 1925 Erlangen elyazmasi Qedim Serb Xorvat xalq mahnilarinin toplusu Hazirlayanlar Radoslav Medenitsa Dobrilo Aranitovic Niksik 1987 Istinadlar Istochnik PDF 2023 12 11 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2024 05 30 Smirnov Yu Pesni yuzhnyh slavyan M 1976 471 Erlangenski rukopis Erlangenski rukopis serb 2024 05 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 05 30 EdebiyyatSteinmeyer Von Elias Die Jungeren Handschriften der Erlangener Universitatatsbibliothek Erlangen 1913 Smirnov Yu I Erlangenskaya rukopis i Drevne rossijskie stihotvoreniya sobrannye Kirsheyu Danilovym V kn Russko serbskie literaturnye svyazi XVIII nachala XIX veka B m 1989 S 161 226 Ne nad Љu bin ko viћ Er lan gen ski ru ko pis sta rih srp sko hr vat skih na rod nih pe sa ma i laј pci shka Pјe va ni јa Si me Mi lu ti no vi ћa Srpsko usmeno strvaralashtvo Beograd 2008 S 19 69 Xarici kecidlerhttps dokumen tips documents erlangenski rukopis gezemanpdf html page 1 https erlagenskirukopis wordpress com