Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gender bərabərliyi
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Gender bərabərliyi — və ya cinslərin bərabərliyi kimi də tanınır. Gender bərabərliyi, iqtisadi iştirak və qərarların qəbulu da daxil olmaqla, cinsindən asılı olmayaraq resurslara və imkanlara bərabər çıxış asanlığı vəziyyətidir. Eyni zamanda cinsindən asılı olmayaraq müxtəlif davranışları, istəkləri və ehtiyacları bərabər qiymətləndirmə vəziyyəti sayılır.
UNICEF gender bərabərliyini "qadınlar və kişilər, qızlar və oğlanlar eyni hüquqlardan, resurslardan, imkanlardan və müdafiələrdən istifadə edirlər. Bu, qızların və oğlanların, qadınların və kişilərin eyni olmasını və ya onlara tam münasibət göstərilməsini tələb etmir. eynidir.
2017-ci ildən etibarən gender bərabərliyi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının on yeddi davamlı inkişaf məqsədindən (SDG 5) beşincisi hesab edilir. Gender bərabərliyi məqsəddir, gender neytrallığı və gender bərabərliyi isə məqsədə çatmağa kömək edən təcrübə və düşüncə tərzidir. Müəyyən bir vəziyyətdə gender tarazlığını ölçmək üçün istifadə edilən gender pariteti əsaslı gender bərabərliyinə nail olmağa kömək edə bilər, lakin özlüyündə məqsəd deyil. Gender bərabərliyi qadın hüquqları ilə güclü şəkildə bağlıdır və çox vaxt siyasət dəyişikliklərini tələb edir. Qlobal miqyasda gender bərabərliyinə nail olmaq həm də qadınlara və qızlara qarşı cinsi alver, qadın öldürmə, müharibə zamanı cinsi zorakılıq, gender əmək haqqı fərqi[[1]] və digər təzyiq taktikaları daxil olmaqla, zərərli təcrübələrin aradan qaldırılmasını tələb edir. bəyan edib ki, "insan hüquqlarını təsdiq edən bir çox beynəlxalq müqavilələrə baxmayaraq, qadınların kasıb və savadsız olma ehtimalı hələ də kişilərə nisbətən daha yüksəkdir. Onların mülkiyyətə, kreditə, təlimə və məşğulluğa daha az çıxışı var. Bu, qismən, "qadınlar"ın arxaik stereotiplərindən qaynaqlanır. Qadınlar ailənin təminatçısı deyil, uşaq sahibi və evdar kimi damğalanması, onların siyasi cəhətdən aktiv olma ehtimalı kişilərə nisbətən daha azdır və məişət zorakılığının qurbanı olma ehtimalı daha yüksəkdir".
Ölkələr üzrə gender bərabərliyi
Gender bərabərliyinin səviyyəsi ölkədən asılı olaraq dəyişir. Bəzi ölkələrdə qadınların hüquqlarını qoruyan xüsusi strukturlar var (məsələn, bərabər iş üçün kişilərlə bərabər maaş almaq).
Azərbaycanda gender bərabərliyi
Azərbaycanda gender bərabərliyinin təşviqi istiqamətində əhəmiyyətli işlər görülüb. Bütün kişi və qadınlar arasında hüquq bərabərliyi ölkə Konstitusiyasında birmənalı şəkildə təsbit olunub. Azərbaycan Respublikası insan hüquq və azadlıqlarının təşviqi üzrə Qadınlara Qarşı Ayrı-Seçkiliyin Bütün Formalarının Ləğv edilməsi haqqında Konvensiya da daxil olmaqla bir sıra beynəlxalq sazişləri ratifikasiya edib, gender bərabərliyinin təşviqi və məişət zorakılığı ilə mübarizə üzrə qanunlar qəbul edilib. Qadın hüquqlarının müdafiəsi və gender bərabərliyi siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra orqanı yaradılıb. Eyni zamanda, müvafiq müddəalar sonradan qəbul olunmuş və təkmilləşdirilmiş bir sıra normativ-hüquqi aktlarda da əks olunub. Demoqrafik vəziyyətin ən son icmalına əsasən ölkədə kişi və qadınların gözlənilən ömür uzunluğunun, habelə qadınların savadlılıq səviyyəsinin artması da daxil olmaqla bir sıra irəliləyişlər müşahidə olunur. Eyni zamanda, əldə olunmuş nəticələr göstərir ki, 20-ci əsrin əvvəlləri ilə müqayisədə cari dövrdə qadınlar daha yetkin yaşlarında ailə qurur, daha az sayda uşaq dünyaya gətirir, kənd və ya şəhərdə yaşamaq üçün təxminən eyni imkanlara malikdir və ev təsərrüfatından kənarda gəlir gətirən fəaliyyət növlərinə daha çox cəlb olunurlar.
Tədqiqat metodları və regionda ərazilər
"IMAGES" Azərbaycan tədqiqatının aparılması zamanı həm kəmiyyət sorğusundan, həm də keyfiyyət əsaslı müsahibələrdən ibarət qarışıq metodlardan istifadə olunub. Hesabatın bu hissəsində, məlumatların toplanması və təhlilili zamanı tətbiq edilmiş metodlar təsvir edilir.
Kəmiyyət məlumatları Azərbaycanın üç şəhər və əyalət bölgəsində yaşayan 18–59 yaş arası kişi və qadınlardan toplanıb:
- Bakı və Sumqayıt şəhərləri və Abşeron rayonu daxil olmaqla regionu;
- Gəncə şəhəri, Ağstafa, Qazax və Tovuz rayonları daxil olmaqla Gəncə-Qazax regionu;
- Şirvan şəhəri, və İmişli rayonları daxil olmaqla Aran regionu.
Bu ərazilər tədqiqat zamanı coğrafi və ya şəhər/rayon müxtəlifliyini təmsil edəcək məlumatların toplanması məqsədilə seçilib. Tədqiqat zamanı ikimərhələli təsadüfi seçmə üsulundan istifadə olunub. Birinci mərhələdə 30 əsas seçmə vahidi təsadüfi olaraq seçilib (21 kişi və 9 qadın respondentin seçilməsi üçün). Bu cür seçim sorğunun keçirildiyi üç ərazinin hər birində yaşayan əhalinin sayına mütənasib qaydada aparılıb. İkinci mərhələdə əsas seçmə vahidlərindən 30 potensial təsadüfi seçim əsasında müəyyən olunmuş və 10 müsahibə aparılıb. Əvvəlcədən seçilmiş respondentlərin sayının çox olması cavab verməmə hallarının ehtimal edilməsi ilə izah olunur. Ümumi cavab vermə səviyyəsi 73,8% təşkil edib (71,1% kişilərdə və 80,7% qadınlarda). Respondentin xəstə olması, əlçatan olmaması (məsələn, şəhərdə və ya evdə olmaması), qapını açmaması və ya sorğuda iştirak etməkdən imtina etməsi, habelə sorğunun vaxtından əvvəl başa çatması sorğuda iştirakdan imtina hallarının səbəbləri kimi verilib. Seçmə prosesi barədə ətraflı məlumat Əlavə 1-də verilib.
Keyfiyyət əsaslı tədqiqatin əsas məqsədi nəsilartırma, ailə planlaşdırılması, kontrasepsiyadan istifadə, erkən nikah, oğlan uşağına verilən üstünlük və ailənin formalaşması məsələləri ilə bağlı qadınların və kişilərin təcrübəsini dərindən öyrənməkdən ibarət olub. Keyfiyyət əsaslı məlumatların toplanması uşaq sahibi olan 29–40 yaş arası 12 kişi və 12 qadın arasında aparılmışdır. Tədqiqatın parametrlərini nəzərə alaraq gənc və subay kişi və qadınlar sorğunun bu komponentinə daxil edilməyib.
"Kişilik" anlayışı
"Kişilik" anlayışı kişinin öz ailəsini ilk növbədə maddi cəhətdən təmin etmək bacarığı ilə əlaqələndirilir. Beləliklə, sorğuda iştirak etmiş kişilərin və qadınların təxminən yarısı "gəliri olmayan kişinin heç bir dəyəri yoxdur" fikri ilə razılaşıb. Bundan əlavə, kişi respondentlərin 90%-dən çoxu və qadın respondentlərin dörddə üçü "kişi olmaq evdə qərar qəbuletmə səlahiyyətinə malik olmaq deməkdir" fikri ilə razılaşıb. Qadınların rolu barədə ənənəvi fikirlər da insanlar arasında geniş yayılıb. Həm kişi, həm də qadınların böyük bir hissəsi "yaxşı qadın razı olmadığı hallarda belə ərinin fikir və qərarlarını heç vaxt şübhə altına qoymaz" fikri ilə razılaşıb. Beləliklə, respondentlərin əksər hissəsi üçün "qadınlıq" anlayışının kişiyə itaət etmə və tabe olma kimi xüsusiyyətlərlə sıx əlaqəli olduğu qənaətinə gəlmək olar.
Bundan başqa, kişilər və nisbətən az sayda qadın hesab edir ki, ev işləri ilə məşğul olmaq və qayğı göstərmək hətta bəzən evdən kənarda işləyən qadına məxsus rolun bir hissəsidir. Kişilərin 70%-ə yaxın bir hissəsi və qadınların təxminən 40%-i qadının əsas rolunun evin qayğısına qalmaq və ailəsi üçün yemək hazırlamaqdan ibarət olması fikri ilə razı və ya tamamilə razı olduğunu bildirib. Bununla yanaşı, kişilərin 57,2, qadınların isə 37,2%-i hesab edir ki, evində uşaqları olan qadın işləməməlidir. Anoloji olaraq, kişilərin və qadınların böyük əksəriyyətinin (müvafiq olaraq 93,4 və 82,3%) qənaətinə görə körpənin bezini dəyişmək, onu çimizdirmək və uşaqları yedizdirmək ananın vəzifəsidir. Bütün bunlara baxmayaraq, əldə olunmuş nəticələr bu cür münasibətlərdə müsbət dəyişikliklərin mümkünlüyünə işarə edir. Kişilərin yarısından çoxu və qadınların dörddə üçü əmindir ki, kişilər ev işlərində (məsələn, yemək hazırlamaqda, təmizlik və mətbəx işlərində) kömək etməlidir, habelə kişilərin və qadınların təxminən hamısı uşaqlar üçün gündəlik qayğının göstərilməsinin onların maddi təminatı kimi vacib bir iş olması fikri ilə razıdır. Bu cür qənaətlər kişilərin və qadınların ev işləri və qayğı ilə bağlı rollarına olan münasibətlərinin dəyişməsi istiqamətində həyata keçiriləcək proqramlar üçün bir əsas kimi istifadə oluna bilər. Lakin, ilk növbədə bəzi ziddiyyətli məqamlara diqqət yetirilməlidir (məsələn, kişilərin və qadınların təxminən dörddə üçünün ümumi qənaətinə görə kişilər uşaqların qayğısına qala bilmir). Dünyanın bir çox ölkəsində olduğu kimi Azərbaycanda da hegemon kişi güc və nəzarətlə əlaqələndirilir, qadın isə passiv olaraq qəbul edilir[[2]].
Qadınların rəhbər vəzifələrdə olmasına münasibət
Azərbaycanda qadınların siyasətdə iştirakı və onların rəhbər vəzifələrdə təmsilçiliyi mübahisə mövzusu olaraq qalmaqdadır ki, bunu sorğu zamanı kişi və qadınlar tərəfindən verilmiş cavablardakı mühüm fərqlər əsasında müəyyən etmək olar. Kişilərin 58,5, qadınların isə 47,9%-i siyasəti kişilərin öhdəsinə buraxmaq lazım olduğunu hesab etsə də, qadınların yarısından bir qədər çoxu (53,5%-i) ilə müqayisədə kişilərin dörddə üçü (77,6%-i) "qadınlarla müqayisədə kişilərdən daha yaxşı siyasi rəhbərlər çıxır" fikri ilə bağlı öz razılığını ifadə edib. Kişilərin 55,3%-i "qadınlar öz icmalarında rəhbər olmaq üçün çox emosionaldır" fikrini qəbul etsə də, qadınların cəmi 29,2%-i bununla razılaşıb. Maraqlısı odur ki, başqa bölgələrdə yaşıyan qadınlarla müqayisədə paytaxt Bakıdan olan qadınlar bu fikirlə daha çox razılaşıb. Kişilərin belə bir fikrə münasibəti onların yaşayış yerindən asılı olaraq az fərqlənirdi. Bununla belə, kişilərdən çox qadınlar siyasətdə qadınlar üçün bərabər imkanların olmasını dəstəkləyib: qadınların 76,3%-i "qadınlar siyasi vəzifələrə seçilmək üçün kişilərlə eyni imkanlara malik olmalıdır" fikrini dəstəkləsə də, kişilərin yalnız 53,9%-i bu fikirlə razı olduğunu bildirib. Bundan başqa, ümumi kişi respondentlərin 67,1%-i ilə müqayisədə qadınların böyük əksəriyyəti (88,6%-i) "kişi ilə eyni ixtisasa (bilik və bacarıqlara) malik olan qadın müvafiq işin öhdəsindən eyni məharətlə gələ bilər" fikri ilə razı olduğunu bildirib. Bu rəqəmlər göstərir ki, qadınların rəhbər vəzifələrə seçilməsi və cəmiyyət həyatında fəal mövqe tutması məsələlərinə kişilərin münasibətində müsbət dinamika izlənməkdədir.
Ər-arvad cütlüklərinin xüsusiyyətləri
Bir qayda olaraq, kişilər öz qadın parntyorlarından yaşca böyükdür: kişi və qadınların 40%-dən çoxu ərin arvaddan beş və ya daha çox yaş böyük olduğunu bildirir. Qadınların cəmi 12,1, kişilərin isə 18,1%-i qadınların öz həyat yoldaşları ilə eyni yaşda və ya daha böyük olduğunu qeyd edir. Kişilərin və qadınların çoxu öz partnyorları ilə eyni təhsil səviyyəsinə malik olduğunu bildirsə də, hər dörd kişidən və qadından biri öz partnyorundan daha savadlı olduğunu bəyan edir.
Məşğulluq vəziyyətinə gəldikdə, kişilərin 32%-i öz həyat yoldaşlarının heç zaman işləmədiyini bildirir. Kişi və qadınların yarısından çoxu qadınların evdən kənar işləməsi ilə bağlı qərar qəbuletmə hallarını istisna etməklə (bu cür qərarların birgə qəbul edildiyini yalnız 33,7% kişi və 42,7% qadın bildirib) bir çox məsələlərdə qərarların birgə qəbul edildiyini qeyd edir. Bütün bunlara baxmayaraq, qərarın bir nəfər tərəfindən qəbul edilməsi hallarından ibarət gender davranışlarında kişilərin üstünlük təşkil etməsini qeyd etmək olar.
2023-cü il üzrə Gender Bərabərliyi
2023-cü il üzrə hesabat 20-ci maddəsinə uyğun olaraq, 3 əsas istiqaməti əhatə edib:
- Gender bərabərliyinin təmin edilməsilə bağlı dövlət siyasətinin əsas istiqamətləri və dövlətin vəzifələri;
- Gender bərabərliyinin müxtəlif sahələr üzrə təminatı;
- Azərbaycanda gender bərabərliyinin təmin edilməsi sahəsində əldə edilmiş nəticələr, qarşıya qoyulan vəzifələr və tövsiyələr.
İstinadlar
- "Gender Equality, what does it mean ? – Egalité Femmes/Hommes"
- "Gender Equality, what does it mean ? – Egalité Femmes/Hommes". gender-equality.essec.edu. Archived from the original on 2023–03–27. Retrieved 2022–10–14.
- LeMoyne, Roger (2011). "Promoting Gender Equality: An Equity-based Approach to Programming" (PDF).
- Operational Guidance Overview in Brief. UNICEF. Archived from the original (PDF) on 2017–10–20. Retrieved 2011–01–28.
- Meriküll, Jaanika; Mõtsmees, Pille (2017–09–04). "Do you get what you ask? The gender gap in desired and realised wages". International Journal of Manpower. 38 (6): 893–908. doi:10.1108/ijm-11–2015–0197. ISSN 0143–7720. S2CID 155152121.
- ineman, Martha (2000). "Cracking the Foundational Myths: Independence, Autonomy, and Self-Sufficiency". Journal of Gender, Social Policy and the Law. 8: 13–29 – via HeinOnline.
- "Gender equality". United Nations Population Fund. UNFPA. Archived from the original on 20 may 2019. Retrieved 14 June 2015.
- UNFPA/BMTİP "Əhalinin vəziyyətinin təhlili: Azərbaycanda demoqrafik keçiddən sonra", 2015-ci il, Bakı, Azərbaycan
- https://azerbaijan.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/gender%20equality-az_0.pdf
- BMTİP Azərbaycan (2007)
- https://azerbaijan.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/gender%20equality-az_0.pdf
- https://azerbaijan.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/gender%20equality-az_0.pdf
- https://family.gov.az/storage/publications/May2024/zjdFDQgIxtivogMjRtje.pdf
- https://family.gov.az/storage/publications/May2024/dCsXKAfZ3DLNeO5GKhTf.pdf
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gender beraberliyiBu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 0 saniye evvel Leyla Celil muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Gender beraberliyi ve ya cinslerin beraberliyi kimi de taninir Gender beraberliyi iqtisadi istirak ve qerarlarin qebulu da daxil olmaqla cinsinden asili olmayaraq resurslara ve imkanlara beraber cixis asanligi veziyyetidir Eyni zamanda cinsinden asili olmayaraq muxtelif davranislari istekleri ve ehtiyaclari beraber qiymetlendirme veziyyeti sayilir UNICEF gender beraberliyini qadinlar ve kisiler qizlar ve oglanlar eyni huquqlardan resurslardan imkanlardan ve mudafielerden istifade edirler Bu qizlarin ve oglanlarin qadinlarin ve kisilerin eyni olmasini ve ya onlara tam munasibet gosterilmesini teleb etmir eynidir 2017 ci ilden etibaren gender beraberliyi Birlesmis Milletler Teskilatinin on yeddi davamli inkisaf meqsedinden SDG 5 besincisi hesab edilir Gender beraberliyi meqseddir gender neytralligi ve gender beraberliyi ise meqsede catmaga komek eden tecrube ve dusunce terzidir Mueyyen bir veziyyetde gender tarazligini olcmek ucun istifade edilen gender pariteti esasli gender beraberliyine nail olmaga komek ede biler lakin ozluyunde meqsed deyil Gender beraberliyi qadin huquqlari ile guclu sekilde baglidir ve cox vaxt siyaset deyisikliklerini teleb edir Qlobal miqyasda gender beraberliyine nail olmaq hem de qadinlara ve qizlara qarsi cinsi alver qadin oldurme muharibe zamani cinsi zorakiliq gender emek haqqi ferqi 1 ve diger tezyiq taktikalari daxil olmaqla zererli tecrubelerin aradan qaldirilmasini teleb edir beyan edib ki insan huquqlarini tesdiq eden bir cox beynelxalq muqavilelere baxmayaraq qadinlarin kasib ve savadsiz olma ehtimali hele de kisilere nisbeten daha yuksekdir Onlarin mulkiyyete kredite telime ve mesgulluga daha az cixisi var Bu qismen qadinlar in arxaik stereotiplerinden qaynaqlanir Qadinlar ailenin teminatcisi deyil usaq sahibi ve evdar kimi damgalanmasi onlarin siyasi cehetden aktiv olma ehtimali kisilere nisbeten daha azdir ve meiset zorakiliginin qurbani olma ehtimali daha yuksekdir Olkeler uzre gender beraberliyiGender beraberliyinin seviyyesi olkeden asili olaraq deyisir Bezi olkelerde qadinlarin huquqlarini qoruyan xususi strukturlar var meselen beraber is ucun kisilerle beraber maas almaq Azerbaycanda gender beraberliyiAzerbaycanda gender beraberliyinin tesviqi istiqametinde ehemiyyetli isler gorulub Butun kisi ve qadinlar arasinda huquq beraberliyi olke Konstitusiyasinda birmenali sekilde tesbit olunub Azerbaycan Respublikasi insan huquq ve azadliqlarinin tesviqi uzre Qadinlara Qarsi Ayri Seckiliyin Butun Formalarinin Legv edilmesi haqqinda Konvensiya da daxil olmaqla bir sira beynelxalq sazisleri ratifikasiya edib gender beraberliyinin tesviqi ve meiset zorakiligi ile mubarize uzre qanunlar qebul edilib Qadin huquqlarinin mudafiesi ve gender beraberliyi siyasetini heyata keciren merkezi icra orqani yaradilib Eyni zamanda muvafiq muddealar sonradan qebul olunmus ve tekmillesdirilmis bir sira normativ huquqi aktlarda da eks olunub Demoqrafik veziyyetin en son icmalina esasen olkede kisi ve qadinlarin gozlenilen omur uzunlugunun habele qadinlarin savadliliq seviyyesinin artmasi da daxil olmaqla bir sira irelileyisler musahide olunur Eyni zamanda elde olunmus neticeler gosterir ki 20 ci esrin evvelleri ile muqayisede cari dovrde qadinlar daha yetkin yaslarinda aile qurur daha az sayda usaq dunyaya getirir kend ve ya seherde yasamaq ucun texminen eyni imkanlara malikdir ve ev teserrufatindan kenarda gelir getiren fealiyyet novlerine daha cox celb olunurlar Tedqiqat metodlari ve regionda eraziler IMAGES Azerbaycan tedqiqatinin aparilmasi zamani hem kemiyyet sorgusundan hem de keyfiyyet esasli musahibelerden ibaret qarisiq metodlardan istifade olunub Hesabatin bu hissesinde melumatlarin toplanmasi ve tehlilili zamani tetbiq edilmis metodlar tesvir edilir Kemiyyet melumatlari Azerbaycanin uc seher ve eyalet bolgesinde yasayan 18 59 yas arasi kisi ve qadinlardan toplanib Baki ve Sumqayit seherleri ve Abseron rayonu daxil olmaqla regionu Gence seheri Agstafa Qazax ve Tovuz rayonlari daxil olmaqla Gence Qazax regionu Sirvan seheri ve Imisli rayonlari daxil olmaqla Aran regionu Bu eraziler tedqiqat zamani cografi ve ya seher rayon muxtelifliyini temsil edecek melumatlarin toplanmasi meqsedile secilib Tedqiqat zamani ikimerheleli tesadufi secme usulundan istifade olunub Birinci merhelede 30 esas secme vahidi tesadufi olaraq secilib 21 kisi ve 9 qadin respondentin secilmesi ucun Bu cur secim sorgunun kecirildiyi uc erazinin her birinde yasayan ehalinin sayina mutenasib qaydada aparilib Ikinci merhelede esas secme vahidlerinden 30 potensial tesadufi secim esasinda mueyyen olunmus ve 10 musahibe aparilib Evvelceden secilmis respondentlerin sayinin cox olmasi cavab vermeme hallarinin ehtimal edilmesi ile izah olunur Umumi cavab verme seviyyesi 73 8 teskil edib 71 1 kisilerde ve 80 7 qadinlarda Respondentin xeste olmasi elcatan olmamasi meselen seherde ve ya evde olmamasi qapini acmamasi ve ya sorguda istirak etmekden imtina etmesi habele sorgunun vaxtindan evvel basa catmasi sorguda istirakdan imtina hallarinin sebebleri kimi verilib Secme prosesi barede etrafli melumat Elave 1 de verilib Keyfiyyet esasli tedqiqatin esas meqsedi nesilartirma aile planlasdirilmasi kontrasepsiyadan istifade erken nikah oglan usagina verilen ustunluk ve ailenin formalasmasi meseleleri ile bagli qadinlarin ve kisilerin tecrubesini derinden oyrenmekden ibaret olub Keyfiyyet esasli melumatlarin toplanmasi usaq sahibi olan 29 40 yas arasi 12 kisi ve 12 qadin arasinda aparilmisdir Tedqiqatin parametrlerini nezere alaraq genc ve subay kisi ve qadinlar sorgunun bu komponentine daxil edilmeyib Kisilik anlayisi Kisilik anlayisi kisinin oz ailesini ilk novbede maddi cehetden temin etmek bacarigi ile elaqelendirilir Belelikle sorguda istirak etmis kisilerin ve qadinlarin texminen yarisi geliri olmayan kisinin hec bir deyeri yoxdur fikri ile razilasib Bundan elave kisi respondentlerin 90 den coxu ve qadin respondentlerin dordde ucu kisi olmaq evde qerar qebuletme selahiyyetine malik olmaq demekdir fikri ile razilasib Qadinlarin rolu barede enenevi fikirler da insanlar arasinda genis yayilib Hem kisi hem de qadinlarin boyuk bir hissesi yaxsi qadin razi olmadigi hallarda bele erinin fikir ve qerarlarini hec vaxt subhe altina qoymaz fikri ile razilasib Belelikle respondentlerin ekser hissesi ucun qadinliq anlayisinin kisiye itaet etme ve tabe olma kimi xususiyyetlerle six elaqeli oldugu qenaetine gelmek olar Bundan basqa kisiler ve nisbeten az sayda qadin hesab edir ki ev isleri ile mesgul olmaq ve qaygi gostermek hetta bezen evden kenarda isleyen qadina mexsus rolun bir hissesidir Kisilerin 70 e yaxin bir hissesi ve qadinlarin texminen 40 i qadinin esas rolunun evin qaygisina qalmaq ve ailesi ucun yemek hazirlamaqdan ibaret olmasi fikri ile razi ve ya tamamile razi oldugunu bildirib Bununla yanasi kisilerin 57 2 qadinlarin ise 37 2 i hesab edir ki evinde usaqlari olan qadin islememelidir Anoloji olaraq kisilerin ve qadinlarin boyuk ekseriyyetinin muvafiq olaraq 93 4 ve 82 3 qenaetine gore korpenin bezini deyismek onu cimizdirmek ve usaqlari yedizdirmek ananin vezifesidir Butun bunlara baxmayaraq elde olunmus neticeler bu cur munasibetlerde musbet deyisikliklerin mumkunluyune isare edir Kisilerin yarisindan coxu ve qadinlarin dordde ucu emindir ki kisiler ev islerinde meselen yemek hazirlamaqda temizlik ve metbex islerinde komek etmelidir habele kisilerin ve qadinlarin texminen hamisi usaqlar ucun gundelik qayginin gosterilmesinin onlarin maddi teminati kimi vacib bir is olmasi fikri ile razidir Bu cur qenaetler kisilerin ve qadinlarin ev isleri ve qaygi ile bagli rollarina olan munasibetlerinin deyismesi istiqametinde heyata kecirilecek proqramlar ucun bir esas kimi istifade oluna biler Lakin ilk novbede bezi ziddiyyetli meqamlara diqqet yetirilmelidir meselen kisilerin ve qadinlarin texminen dordde ucunun umumi qenaetine gore kisiler usaqlarin qaygisina qala bilmir Dunyanin bir cox olkesinde oldugu kimi Azerbaycanda da hegemon kisi guc ve nezaretle elaqelendirilir qadin ise passiv olaraq qebul edilir 2 Qadinlarin rehber vezifelerde olmasina munasibetAzerbaycanda qadinlarin siyasetde istiraki ve onlarin rehber vezifelerde temsilciliyi mubahise movzusu olaraq qalmaqdadir ki bunu sorgu zamani kisi ve qadinlar terefinden verilmis cavablardaki muhum ferqler esasinda mueyyen etmek olar Kisilerin 58 5 qadinlarin ise 47 9 i siyaseti kisilerin ohdesine buraxmaq lazim oldugunu hesab etse de qadinlarin yarisindan bir qeder coxu 53 5 i ile muqayisede kisilerin dordde ucu 77 6 i qadinlarla muqayisede kisilerden daha yaxsi siyasi rehberler cixir fikri ile bagli oz raziligini ifade edib Kisilerin 55 3 i qadinlar oz icmalarinda rehber olmaq ucun cox emosionaldir fikrini qebul etse de qadinlarin cemi 29 2 i bununla razilasib Maraqlisi odur ki basqa bolgelerde yasiyan qadinlarla muqayisede paytaxt Bakidan olan qadinlar bu fikirle daha cox razilasib Kisilerin bele bir fikre munasibeti onlarin yasayis yerinden asili olaraq az ferqlenirdi Bununla bele kisilerden cox qadinlar siyasetde qadinlar ucun beraber imkanlarin olmasini destekleyib qadinlarin 76 3 i qadinlar siyasi vezifelere secilmek ucun kisilerle eyni imkanlara malik olmalidir fikrini desteklese de kisilerin yalniz 53 9 i bu fikirle razi oldugunu bildirib Bundan basqa umumi kisi respondentlerin 67 1 i ile muqayisede qadinlarin boyuk ekseriyyeti 88 6 i kisi ile eyni ixtisasa bilik ve bacariqlara malik olan qadin muvafiq isin ohdesinden eyni meharetle gele biler fikri ile razi oldugunu bildirib Bu reqemler gosterir ki qadinlarin rehber vezifelere secilmesi ve cemiyyet heyatinda feal movqe tutmasi meselelerine kisilerin munasibetinde musbet dinamika izlenmekdedir Er arvad cutluklerinin xususiyyetleriBir qayda olaraq kisiler oz qadin parntyorlarindan yasca boyukdur kisi ve qadinlarin 40 den coxu erin arvaddan bes ve ya daha cox yas boyuk oldugunu bildirir Qadinlarin cemi 12 1 kisilerin ise 18 1 i qadinlarin oz heyat yoldaslari ile eyni yasda ve ya daha boyuk oldugunu qeyd edir Kisilerin ve qadinlarin coxu oz partnyorlari ile eyni tehsil seviyyesine malik oldugunu bildirse de her dord kisiden ve qadindan biri oz partnyorundan daha savadli oldugunu beyan edir Mesgulluq veziyyetine geldikde kisilerin 32 i oz heyat yoldaslarinin hec zaman islemediyini bildirir Kisi ve qadinlarin yarisindan coxu qadinlarin evden kenar islemesi ile bagli qerar qebuletme hallarini istisna etmekle bu cur qerarlarin birge qebul edildiyini yalniz 33 7 kisi ve 42 7 qadin bildirib bir cox meselelerde qerarlarin birge qebul edildiyini qeyd edir Butun bunlara baxmayaraq qerarin bir nefer terefinden qebul edilmesi hallarindan ibaret gender davranislarinda kisilerin ustunluk teskil etmesini qeyd etmek olar 2023 cu il uzre Gender Beraberliyi2023 cu il uzre hesabat Gender beraberliyinin teminatlari haqqinda Qanunun 20 ci maddesine uygun olaraq 3 esas istiqameti ehate edib Gender beraberliyinin temin edilmesile bagli dovlet siyasetinin esas istiqametleri ve dovletin vezifeleri Gender beraberliyinin muxtelif saheler uzre teminati Azerbaycanda gender beraberliyinin temin edilmesi sahesinde elde edilmis neticeler qarsiya qoyulan vezifeler ve tovsiyeler Istinadlar Gender Equality what does it mean Egalite Femmes Hommes Gender Equality what does it mean Egalite Femmes Hommes gender equality essec edu Archived from the original on 2023 03 27 Retrieved 2022 10 14 LeMoyne Roger 2011 Promoting Gender Equality An Equity based Approach to Programming PDF Operational Guidance Overview in Brief UNICEF Archived from the original PDF on 2017 10 20 Retrieved 2011 01 28 Merikull Jaanika Motsmees Pille 2017 09 04 Do you get what you ask The gender gap in desired and realised wages International Journal of Manpower 38 6 893 908 doi 10 1108 ijm 11 2015 0197 ISSN 0143 7720 S2CID 155152121 ineman Martha 2000 Cracking the Foundational Myths Independence Autonomy and Self Sufficiency Journal of Gender Social Policy and the Law 8 13 29 via HeinOnline Gender equality United Nations Population Fund UNFPA Archived from the original on 20 may 2019 Retrieved 14 June 2015 UNFPA BMTIP Ehalinin veziyyetinin tehlili Azerbaycanda demoqrafik kecidden sonra 2015 ci il Baki Azerbaycan https azerbaijan unfpa org sites default files pub pdf gender 20equality az 0 pdf BMTIP Azerbaycan 2007 https azerbaijan unfpa org sites default files pub pdf gender 20equality az 0 pdf https azerbaijan unfpa org sites default files pub pdf gender 20equality az 0 pdf https family gov az storage publications May2024 zjdFDQgIxtivogMjRtje pdf https family gov az storage publications May2024 dCsXKAfZ3DLNeO5GKhTf pdf Xarici kecidler https family gov az storage publications May2024 zjdFDQgIxtivogMjRtje pdf https family gov az storage publications May2024 dCsXKAfZ3DLNeO5GKhTf pdf