Global System for Mobile Communications (abr. GSM; azərb. Mobil Rabitə üzrə Qlobal Sistem) — Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutu (ATSİ) tərəfindən mobil telefon və planşetlər kimi mobil cihazlar tərəfindən istifadə edilən ikinci nəsil () rəqəmsal mobil şəbəkələr üçün hazırlanmış protokollar standartı. "GSM" həm də ""ya məxsus əmtəə nişanıdır. "GSM" həmçinin, "" səs kodekinə də aid edilir.
GSM | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Sənaye | Telekommunikasiya |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bu, ilk dəfə 1991-ci ilin dekabrında Finlandiyada tətbiq edilmişdir. 2010-cu illərin ortalarında 90%-dən çox bazar payına çatmış, 193-dən çox ölkə və ərazidə fəaliyyət göstərən mobil rabitə üçün qlobal standarta çevrilmişdir. "GSM" sistemləri və xidmətləri "ETSI" tərəfindən idarə olunan bir sıra standartlarda təsvir edilmişdir.
2G şəbəkələri birinci nəsil (1G) analoq mobil şəbəkələri əvəz etmək üçün hazırlanmışdır. "GSM" standartı əvvəlcə səsli telefoniya üçün optimallaşdırılmış rəqəmsal, dövrə keçidli şəbəkəyə aid edilirdi. Bu anlayışın əhatə dairəsi zaman keçdikcə genişlənmiş, məlumat kommunikasiyalarını, ilk növbədə "", sonra "General Packet Radio Service" (GPRS) və "" (EDGE) vasitəsilə paket məlumatların daşınmasına aid edilməyə başlamışdır.
"" sonradan üçüncü nəsil (3G) "" standartlarını, ardınca dördüncü nəsil (4G) "LTE Advanced" və beşinci nəsil 5G standartlarını işləyib hazırlamışdı. Sonuncu "ETSI GSM" standartının bir hissəsini təşkil etmir.
2010-cu illərin sonlarından başlayaraq, bütün dünyada müxtəlif operatorlar "GSM" şəbəkələrini bağlamağa başlamışdılar. Buna baxmayaraq, şəbəkənin geniş yayılması nəticəsində "GSM" qısaltması hələ də ondan yaranan çoxsaylı "G" mobil telefon texnologiyaları üçün ümumi termin kimi istifadə olunur.
Tarixi
Hücrə əsaslı mobil radio sistemi qurmaq təşəbbüsü ilk dəfə 1970-ci illərdə ABŞ-dəki Bell Laboratoriyasında göstərilmişdir. Lakin bu sistem 1980-ci illərə qədər ticari olaraq düşünülmədi. 1980-ci illərdə analoq hücrəsəl telefon sistemi Avropa daxilində xüsusiyyətlə də Skandinaviya ölkələri və İngiltərədə sürətli bir yüksəlişə keçdi. Lakin başlanğıcda hər ölkə özünə görə bir sistem inkişaf edirdi. Bu təbii olaraq bəzi problemləri özü ilə gətirdi:
- Alət yalnız satıldığı ölkə sərhədləri içərisində etibarlı idi.
- Hər alətin bazarı da buna bağlı olaraq məhdud idi.
Bu problemin həlli üçün 1982-ci ildə Avropa Məktub və Telekommunikasiya Konfederasiyası(Confederence of European Posta quruldu və Avropa standartlarını təyin edən Groupe Special Mobile (GSM) meydana gətirildi. Buna görə standart bir sistem bu meyarlara tabe olmalı idi:
- Beynəlxalq etibarlılıq
- Ucuz alət və təminatlar
- Yüksək səs keyfiyyəti
- Digər sistemlərlə uyğun iş (İSDN kimi)
- Yeni xidmətlərə uyğunlaşma təmin edə biləcək xüsusiyyətdə olması.
"GSM" Azərbaycana 1994-cü ildə mobil rabitə operatoru olan Bakcellin yaranması ilə gəldi. Hazırda Azərbaycanda üç mobil rabitə operatoru var.
"GSM" rabitə sistemlərinin içərisində ən sərfəlisidir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "GSM BRANDS Trademark of GSM Sales LLC - Registration Number 5523328 - Serial Number 87703883 :: Justia Trademarks". trademarks.justia.com (ingilis). 2023-02-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-09.
- "GSM Audio Codec: Vocoder: AMR, CELP etc .. » Electronics Notes". www.electronics-notes.com. 2023-02-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-09.
- Anton A. Huurdeman, The Worldwide History of Telecommunications 2023-08-22 at the Wayback Machine, John Wiley & Sons, 31 July 2003, page 529
- . 4G Americas. 8 February 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-22.
- "GSM UMTS 3GPP Numbering Cross Reference". ETSI. 9 September 2006 tarixində . İstifadə tarixi: 30 December 2009.
Əlavə ədəbiyyat
- Redl, Siegmund M.; Weber, Matthias K.; Oliphant, Malcolm W. An Introduction to GSM. Artech House. February 1995. ISBN .
- Redl, Siegmund M.; Weber, Matthias K.; Oliphant, Malcolm W. GSM and Personal Communications Handbook. Artech House Mobile Communications Library. Artech House. April 1998. ISBN .
- Hillebrand, Friedhelm, redaktorGSM and UMTS, The Creation of Global Mobile Communications. John Wiley & Sons. December 2001. ISBN .
- Mouly, Michel; Pautet, Marie-Bernardette. The GSM System for Mobile Communications. Telecom Publishing. June 2002. ISBN .
- Salgues, Salgues B. Les télécoms mobiles GSM DCS. Hermes (2nd). Hermes Sciences Publications. April 1997. ISBN .
Xarici keçidlər
- GSM Association—Official industry trade group representing GSM network operators worldwide
- 3GPP—3G GSM standards development group
- LTE-3GPP.info: online GSM messages decoder fully supporting all 3GPP releases from early GSM to latest 5G
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Global System for Mobile Communications abr GSM azerb Mobil Rabite uzre Qlobal Sistem Avropa Telekommunikasiya Standartlari Institutu ATSI terefinden mobil telefon ve plansetler kimi mobil cihazlar terefinden istifade edilen ikinci nesil reqemsal mobil sebekeler ucun hazirlanmis protokollar standarti GSM hem de ya mexsus emtee nisanidir GSM hemcinin ses kodekine de aid edilir GSMUmumi melumatlarSenaye Telekommunikasiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bu ilk defe 1991 ci ilin dekabrinda Finlandiyada tetbiq edilmisdir 2010 cu illerin ortalarinda 90 den cox bazar payina catmis 193 den cox olke ve erazide fealiyyet gosteren mobil rabite ucun qlobal standarta cevrilmisdir GSM sistemleri ve xidmetleri ETSI terefinden idare olunan bir sira standartlarda tesvir edilmisdir 2G sebekeleri birinci nesil 1G analoq mobil sebekeleri evez etmek ucun hazirlanmisdir GSM standarti evvelce sesli telefoniya ucun optimallasdirilmis reqemsal dovre kecidli sebekeye aid edilirdi Bu anlayisin ehate dairesi zaman kecdikce genislenmis melumat kommunikasiyalarini ilk novbede sonra General Packet Radio Service GPRS ve EDGE vasitesile paket melumatlarin dasinmasina aid edilmeye baslamisdir sonradan ucuncu nesil 3G standartlarini ardinca dorduncu nesil 4G LTE Advanced ve besinci nesil 5G standartlarini isleyib hazirlamisdi Sonuncu ETSI GSM standartinin bir hissesini teskil etmir 2010 cu illerin sonlarindan baslayaraq butun dunyada muxtelif operatorlar GSM sebekelerini baglamaga baslamisdilar Buna baxmayaraq sebekenin genis yayilmasi neticesinde GSM qisaltmasi hele de ondan yaranan coxsayli G mobil telefon texnologiyalari ucun umumi termin kimi istifade olunur TarixiHucre esasli mobil radio sistemi qurmaq tesebbusu ilk defe 1970 ci illerde ABS deki Bell Laboratoriyasinda gosterilmisdir Lakin bu sistem 1980 ci illere qeder ticari olaraq dusunulmedi 1980 ci illerde analoq hucresel telefon sistemi Avropa daxilinde xususiyyetle de Skandinaviya olkeleri ve Ingilterede suretli bir yukselise kecdi Lakin baslangicda her olke ozune gore bir sistem inkisaf edirdi Bu tebii olaraq bezi problemleri ozu ile getirdi Alet yalniz satildigi olke serhedleri icerisinde etibarli idi Her aletin bazari da buna bagli olaraq mehdud idi Bu problemin helli ucun 1982 ci ilde Avropa Mektub ve Telekommunikasiya Konfederasiyasi Confederence of European Posta quruldu ve Avropa standartlarini teyin eden Groupe Special Mobile GSM meydana getirildi Buna gore standart bir sistem bu meyarlara tabe olmali idi Beynelxalq etibarliliq Ucuz alet ve teminatlar Yuksek ses keyfiyyeti Diger sistemlerle uygun is ISDN kimi Yeni xidmetlere uygunlasma temin ede bilecek xususiyyetde olmasi GSM Azerbaycana 1994 cu ilde mobil rabite operatoru olan Bakcellin yaranmasi ile geldi Hazirda Azerbaycanda uc mobil rabite operatoru var GSM rabite sistemlerinin icerisinde en serfelisidir Hemcinin baxA5Istinadlar GSM BRANDS Trademark of GSM Sales LLC Registration Number 5523328 Serial Number 87703883 Justia Trademarks trademarks justia com ingilis 2023 02 09 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 09 GSM Audio Codec Vocoder AMR CELP etc Electronics Notes www electronics notes com 2023 02 09 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 09 Anton A Huurdeman The Worldwide History of Telecommunications 2023 08 22 at the Wayback Machine John Wiley amp Sons 31 July 2003 page 529 4G Americas 8 February 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 03 22 GSM UMTS 3GPP Numbering Cross Reference ETSI 9 September 2006 tarixinde Istifade tarixi 30 December 2009 Elave edebiyyatRedl Siegmund M Weber Matthias K Oliphant Malcolm W An Introduction to GSM Artech House February 1995 ISBN 978 0 89006 785 7 Redl Siegmund M Weber Matthias K Oliphant Malcolm W GSM and Personal Communications Handbook Artech House Mobile Communications Library Artech House April 1998 ISBN 978 0 89006 957 8 Hillebrand Friedhelm redaktorGSM and UMTS The Creation of Global Mobile Communications John Wiley amp Sons December 2001 ISBN 978 0 470 84322 2 Mouly Michel Pautet Marie Bernardette The GSM System for Mobile Communications Telecom Publishing June 2002 ISBN 978 0 945592 15 0 Salgues Salgues B Les telecoms mobiles GSM DCS Hermes 2nd Hermes Sciences Publications April 1997 ISBN 978 2866016067 Xarici kecidlerGSM Association Official industry trade group representing GSM network operators worldwide 3GPP 3G GSM standards development group LTE 3GPP info online GSM messages decoder fully supporting all 3GPP releases from early GSM to latest 5G