Gəncə mədrəsəsi — Gəncə şəhərinin əsas meydanında vaxtilə mövcud olmuş mədrəsə binasıdır. Şah Abbas məscidini əhatə edən mədrəsə binasının dövrümüzə yalnız məscidin qərb tərəfində həyə boyunca yerləşən dörd otaq və divarlar qalmışdır.
Gəncə mədrəsəsi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Gəncə |
Yerləşir | Şah İsmayıl Xətai prospekti |
Memar | Şeyx Bəhaəddin |
Tikilmə tarixi | XVII əsr |
Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
Vəziyyəti | kiçik hissələri dövrümüzə çatıb |
Tarixi
Gəncə mədrəsəindən bəhs edən B.N.Zavıpkin yazır: “Məscid...hücrələrdən təşkil edilmiş bina ilə əhatə olunmuşdur. Bu hücrələrin bəzisi boşdur, bəzilərində isə məsciddə xidmət edən şəxslər yaşayırlar. Lakin, şəhərə qonaq gələn müsəlmanlar və qeyri-müsəlmanlar, o cümlədən məscidin alimlərindən dərs alan gənclər də burda sığınacaq tapırlar.” Gəncə mədrəsəsinin memarlıq quruluşu və planı haqqında ətaflı məlumat Rusiya Dövlət Mərkəzi Hərbi-Tarixi Arxivində saxlanan Gəncə qalasının 1797-ci ilə aid planında verilmişdir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Mədrəsənin dövrümüzə çatmış qalıqları çox da böyük olmayan bir mərtəbəli otaqlardır. Bu otaqların hər biri böyük oxvari tağ vasitəsiylə həyə açılan müstəqil girişə malikdir. Otaqlar, aralarında inşa edilmiş kar divarlar vasitəsiylə bir-birindən ayrılmışdır. Otaqların tağvari örtüyü ara divarlara söykənir. Mədrəsənin kənar divarları onu ətraf küçələrdən tamamilə izolyasiya edir ki, bunun da nəticəsində qapalı daxili həyət yarnır. Gəncə mədrəsəsi yaxınlıqda yerləşən Şah Abbas məscidi kimi bişmiş kərpic və gəc məhlulundan inşa edilmişdir.
Mədrəsənin eynitipli oxvari tağlardan əmələ gələn memarlıq kompozisiyası kompleksin bütün ərazisini əhatə edən qalereya formalaşdırır (bu baxımdan Şuşadakı Aşağı Gövhər ağa məscidini əhatə edən və qapalı həyət yaradan mədrəsə Gəncə kompleksinin memarlığını təkrarlayır), kompleksin mərkəzində qalan məscid və giriş portalı isə qalereya fonunda effektiv fərqlənirdi.
Məşhur müəllimləri
Məşhur tələbələri
İstinadlar
- Алиев, 1954. səh. 672
- Завыпкин, Б. Н. Архитектура Средней Азии. Москва. 1948. 95.
- Саламзаде, 1964. səh. 28
- Алиев, 1954. səh. 673
Ədəbiyyat
- Алиев, М. Джума-мечеть в Кировабаде (Искусство Азербайджана, Т. 4). Баку. 1954.
- Л. С. Бретеницкий, А. Саламзаде. Кировабад. Москва. 1960.
- Саламзаде, А. Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.
portalı portalı |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gence medresesi Gence seherinin esas meydaninda vaxtile movcud olmus medrese binasidir Sah Abbas mescidini ehate eden medrese binasinin dovrumuze yalniz mescidin qerb terefinde heye boyunca yerlesen dord otaq ve divarlar qalmisdir Gence medresesiFransiz arxeoloq Jozef de Bay terefinden 1900 cu ilde Sah Abbas mescidinin heyetinde cekilmis fotonun sag terefinde ve merkezdeki agaclarin arxasinda Gence medresesinin bir hissesi gorunur Olke AzerbaycanSeher GenceYerlesir Sah Ismayil Xetai prospektiMemar Seyx BehaeddinTikilme tarixi XVII esrUslubu Arran memarliq mektebiVeziyyeti kicik hisseleri dovrumuze catibTarixiGence medreseinden behs eden B N Zavipkin yazir Mescid hucrelerden teskil edilmis bina ile ehate olunmusdur Bu hucrelerin bezisi bosdur bezilerinde ise mescidde xidmet eden sexsler yasayirlar Lakin sehere qonaq gelen muselmanlar ve qeyri muselmanlar o cumleden mescidin alimlerinden ders alan gencler de burda siginacaq tapirlar Gence medresesinin memarliq qurulusu ve plani haqqinda etafli melumat Rusiya Dovlet Merkezi Herbi Tarixi Arxivinde saxlanan Gence qalasinin 1797 ci ile aid planinda verilmisdir Memarliq xususiyyetleriMedresenin dovrumuze catmis qaliqlari cox da boyuk olmayan bir mertebeli otaqlardir Bu otaqlarin her biri boyuk oxvari tag vasitesiyle heye acilan musteqil girise malikdir Otaqlar aralarinda insa edilmis kar divarlar vasitesiyle bir birinden ayrilmisdir Otaqlarin tagvari ortuyu ara divarlara soykenir Medresenin kenar divarlari onu etraf kucelerden tamamile izolyasiya edir ki bunun da neticesinde qapali daxili heyet yarnir Gence medresesi yaxinliqda yerlesen Sah Abbas mescidi kimi bismis kerpic ve gec mehlulundan insa edilmisdir Medresenin eynitipli oxvari taglardan emele gelen memarliq kompozisiyasi kompleksin butun erazisini ehate eden qalereya formalasdirir bu baximdan Susadaki Asagi Govher aga mescidini ehate eden ve qapali heyet yaradan medrese Gence kompleksinin memarligini tekrarlayir kompleksin merkezinde qalan mescid ve giris portali ise qalereya fonunda effektiv ferqlenirdi Meshur muellimleriMirze Sefi VazehMeshur telebeleriMirze Feteli AxundzadeIstinadlarAliev 1954 seh 672 Zavypkin B N Arhitektura Srednej Azii Moskva 1948 95 Salamzade 1964 seh 28 Aliev 1954 seh 673EdebiyyatAliev M Dzhuma mechet v Kirovabade Iskusstvo Azerbajdzhana T 4 Baku 1954 L S Bretenickij A Salamzade Kirovabad Moskva 1960 Salamzade A Arhitektura Azerbajdana XVI XIX vv Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964 Gence portali Memarliq portali