Fərəculla bəy Uğurlu bəy oğlu Uğurlubəyov (12 avqust 1801, Şuşa – 1871) — Qarabağ bəylərindən, Mehdiqulu xanın əyanı, hərbi xadim,çar ordusunun polkovniki.
Fərəculla bəy Uğurlubəyov | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 12 avqust 1801 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1871 |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Rusiya imperiyası |
Rütbəsi | polkovnik |
Həyatı
Fərəculla bəy Uğurlu bəy oğlu 1801-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Mədrəsə təhsili almışdı. Bir müddət Mеhdiqulu xanın baş cəlladı olmuşdu. Xanla birgə Qacar imperiyasına qaçmaq istəyərkən yaxalanmışdı. Həbsdə yatdıqdan sonra atasının xahişi ilə dustaqlıqdan azad olunmuşdu. Ailəsi Şuşa şəhərindən olan əsilzadə ailələrdən biri olmuşdur. Fərəculla bəyin atası Uğurlu bəy Qarabağ xanı Mehdiqulu xanın yanında xidmət edən sərkərdələrdən biri olmuşdur. Fərəculla bəyin qardaşı Rəhim bəy mayor, İbrahim bəy və Həsən bəy praporşik kimi Çar ordusunda xidmət etmişdirlər. Fərəculla bəy hərbi xidmətə Birinci Süvari Müsəlman Alayında başlamışdır. Azərbaycanlılardan ibarət olan bu alay Rus-Osmanlı (1828-1829) müharibəsi zamanı təşkil edilmişdi. Ümumilikdə, bu müharibə zamanı Qafqazdakı rus komandanı geenral-adyutant Qraf Paskeviç-İrəvanski azərbaycanlılardan ibarət 4 süvari alay və Kəngərli süvariləri dəstələrini yaratmışdı. 1-ci müsəlman süvari alayı digər üç müsəlman süvari alayı və Nijni Novqorod Draqun alayı ilə birlikdə N. N. Raevskinin birləşmiş süvari briqadasının tərkibinə daxil oldu. Briqadanın tərkibində azərbaycanlı əsgərləri mühüm döyüş tapşırıqlarını (Xertvisi qalasının alınması, Soğanlıq döyüşü) uğurla yerinə yetirmişdilər. Toqquşmalar zamanı bir çox azərbaycanlı döyüşçü orden və medallara layiq görülmüşdü. Bunlardan biri də Qarsın mühasirəsi zamanı göstərdiyi igidliyə görə 4-cü dərəcəli ilə mükafatlandırılan 1-ci müsəlman süvari alayının kapitanı Fərəculla bəy idi. Döyüşlər zamanı Qafqaza gələn məşhur rus şairi Puşkin dostu olan hərbçi Raevskinin alayında xidmət edən Fərəculla bəylə görüşmüş və bundan Ərzuruma səyahəti əsərində bəhs etmişdir. 1829-cu ilin avqustunda Paskeviç imperator I Nikolaya göndərdiyi məruzəsində Osmanlı ordusunun Lazıstanda məğlub edildiyini, 4 döyüş bayrağının ələ keçirildiyini bildirirdi. Məruzədə Qarabağ sultanlarından biri olan Fərəculla bəyin döyüşlərdə xüsusilə fərqləndiyi bildirilirdi. Bununla general Paskeviç döyüşlərdəki rollarını yüksək qiymətləndirdiyi müsəlman alayını imperatora təqdim etmək istəyirdi. Puşkinin Raevskinin alayında qaldığı günlərdən bəhs edən və həmin dövrdə çəkilmiş rəsmlərin toplandığı qalereyasında azərbaycanlı zabitlər olan mayor Abbalqulu ağa Bakıxanovun, poruçik Fərəculla bəyin və Fərhad bəyin də şəkilləri vardır. Hətta Puşkin Hafizdən adlı yazdığı şeiri Fərhad bəyə həsr etmişdir. Moqilovski tərəfindən bildirilənə görə, Qərvənd kəndi vaxtilə Fərəculla bəyin atasında Mehdiqulu xan tərəfindən verilmişdi və hələ də bu ailəyə mənsub idi.
Ailəsi
Fərəculla bəy dayısı Hacı Ağalar xanın qızı Aftab bəyimlə ailə qurmuşdu. Uğurlu bəy, Şükür bəy adlı oğulları, Pəri xanım adlı qızı vardı.
Qeydlər
- Müsəlman süvari alaylarında 100 döyüşçünün komandanının sahib olduğu rütbə nəzərdə tutulur.
Həmçinin bax
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Uğurlu bəyin uruğu. Bakı: Soy 8 (16). 2008.
- Потто В. "XXIX. В СТРАНЕ ЛАЗОВ". www.e-reading.club. 2017. 7 Jan 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 10 yanvar 2022.
- Çingizoğlu, 2008. səh. 9–14
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fereculla bey Ugurlu bey oglu Ugurlubeyov 12 avqust 1801 Susa 1871 Qarabag beylerinden Mehdiqulu xanin eyani herbi xadim car ordusunun polkovniki Fereculla bey UgurlubeyovSexsi melumatlarDogum tarixi 12 avqust 1801 1801 08 12 Dogum yeri Susa Qarabag xanligiVefat tarixi 1871Herbi fealiyyetiMensubiyyeti Rusiya imperiyasiRutbesi polkovnikHeyatiFereculla bey Ugurlu bey oglu 1801 ci ilde Susa seherinde anadan olmusdu Medrese tehsili almisdi Bir muddet Mehdiqulu xanin bas celladi olmusdu Xanla birge Qacar imperiyasina qacmaq isteyerken yaxalanmisdi Hebsde yatdiqdan sonra atasinin xahisi ile dustaqliqdan azad olunmusdu Ailesi Susa seherinden olan esilzade ailelerden biri olmusdur Fereculla beyin atasi Ugurlu bey Qarabag xani Mehdiqulu xanin yaninda xidmet eden serkerdelerden biri olmusdur Fereculla beyin qardasi Rehim bey mayor Ibrahim bey ve Hesen bey praporsik kimi Car ordusunda xidmet etmisdirler Fereculla bey herbi xidmete Birinci Suvari Muselman Alayinda baslamisdir Azerbaycanlilardan ibaret olan bu alay Rus Osmanli 1828 1829 muharibesi zamani teskil edilmisdi Umumilikde bu muharibe zamani Qafqazdaki rus komandani geenral adyutant Qraf Paskevic Irevanski azerbaycanlilardan ibaret 4 suvari alay ve Kengerli suvarileri destelerini yaratmisdi 1 ci muselman suvari alayi diger uc muselman suvari alayi ve Nijni Novqorod Draqun alayi ile birlikde N N Raevskinin birlesmis suvari briqadasinin terkibine daxil oldu Briqadanin terkibinde azerbaycanli esgerleri muhum doyus tapsiriqlarini Xertvisi qalasinin alinmasi Soganliq doyusu ugurla yerine yetirmisdiler Toqqusmalar zamani bir cox azerbaycanli doyuscu orden ve medallara layiq gorulmusdu Bunlardan biri de Qarsin muhasiresi zamani gosterdiyi igidliye gore 4 cu dereceli Muqeddes Anna ordeni ile mukafatlandirilan 1 ci muselman suvari alayinin kapitani Fereculla bey idi Doyusler zamani Qafqaza gelen meshur rus sairi Puskin dostu olan herbci Raevskinin alayinda xidmet eden Fereculla beyle gorusmus ve bundan Erzuruma seyaheti eserinde behs etmisdir 1829 cu ilin avqustunda Paskevic imperator I Nikolaya gonderdiyi meruzesinde Osmanli ordusunun Lazistanda meglub edildiyini 4 doyus bayraginin ele kecirildiyini bildirirdi Meruzede Qarabag sultanlarindan biri olan Fereculla beyin doyuslerde xususile ferqlendiyi bildirilirdi Bununla general Paskevic doyuslerdeki rollarini yuksek qiymetlendirdiyi muselman alayini imperatora teqdim etmek isteyirdi Puskinin Raevskinin alayinda qaldigi gunlerden behs eden ve hemin dovrde cekilmis resmlerin toplandigi qalereyasinda azerbaycanli zabitler olan mayor Abbalqulu aga Bakixanovun porucik Fereculla beyin ve Ferhad beyin de sekilleri vardir Hetta Puskin Hafizden adli yazdigi seiri Ferhad beye hesr etmisdir Moqilovski terefinden bildirilene gore Qervend kendi vaxtile Fereculla beyin atasinda Mehdiqulu xan terefinden verilmisdi ve hele de bu aileye mensub idi AilesiFereculla bey dayisi Haci Agalar xanin qizi Aftab beyimle aile qurmusdu Ugurlu bey Sukur bey adli ogullari Peri xanim adli qizi vardi QeydlerMuselman suvari alaylarinda 100 doyuscunun komandaninin sahib oldugu rutbe nezerde tutulur Hemcinin baxRehim bey Ugurlubeyov Qarabag atli alayiMenbeEnver Cingizoglu Ugurlu beyin urugu Baki Soy 8 16 2008 Potto V XXIX V STRANE LAZOV www e reading club 2017 7 Jan 2017 tarixinde Istifade tarixi 10 yanvar 2022 Cingizoglu 2008 seh 9 14