Xertvisi qalası (gürc. ხერთვისის ციხე, translit. xertvisis tsixe) — Gürcüstan Respublikasının Samtsxe-Cavaxeti diyarında qədim dövrlərə aid qala. Bu, Gürcüstandakı ən qədim qalalardan biridir və Gürcüstandakı feodal dövrü boyunca istifadə edilmişdir. Xertvisi qalası Gürcüstan tarixində əsrlər boyu əhəmiyyətli bir rola malik olmuşdur. Qala 24 oktyabr 2007-ci il tarixindən bəri YUNESKO Ümumdünya irsi siyahısındadır.
Xertvisi | |
---|---|
gürc. ხერთვისის ციხე | |
Ölkə | |
Yerləşir | Samtsxe-Cavaxeti |
Tikilmə tarixi | e.ə. II əsr (ilk) X əsr (yenidən) |
Üslubu | Gürcüstan memarlığı |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Xertvisi qalası Gürcüstan Respublikasının Samtsxe-Cavaxeti diyarında, qədim Mesxetiya vilayətində yerləşir. Qala Kür və çaylarının kəsişdiyi dar kanyondakı yüksək qayalıq təpənin üzərində yerləşir.
Tərkibi
Qalanın daxilində tikilmiş bir neçə tikili mövcuddur. Qalanın daxilində bir kilsə, və bir neçə güclü qüllələr var. Qalanın su mənbəyi şimal-qərbindəki tuneldir.
Tarixi
Qala ilk dəfə e.ə. II əsrdə inşa edilmişdir. Qalanın daxilində yerləşən kilsə 985-ci ildə, mövcud sədd isə 1354-cü ildə inşa edilmişdir. Xertvisi qalası bir əfsanəyə görə, Böyük İsgəndər tərəfindən məhv edilir.
Qala X–XI əsrlərdə Mesxetiya vilayətinin inzibati-mərkəzi idi. Bu qala XII əsrdə qəsəbəyə çevrilir, ancaq XIII əsrdə monqollar tərəfindən məhv edilir və XV əsrdə qədər öz gücunu itirir. Qalanın nəzarəti XV əsrdə Mesxetiya vilayətinin hökmdar sülaləsi olan tərəfindən ələ alınır. Osmanlı imperiyası XIV əsrdə Gürcüstanın cənub bölgələrinə soxulur və o əraziləri ələ keçirir. Qlanın nəzarətiö nvbəti 300 ildə Osmanlı imperiyasının əlində qalır.
XIX əsrin axırlarında gürcü və rus orduları itirilmiş əraziləri Osmanlı imperiyasından geri alır, Xertvisi isə Rusiya və Gürcüstan qoşunlarının hərbi bazasına çevrilir.
İstinadlar
- "Vardzia-Khertvisi". whc.unesco.org (ingilis). YUNESKO Ümumdünya irsi. July 3, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: July 5, 2019.
Ədəbiyyat
- Maraqaşvili, G. მარსაგიშვილი, „ხერთვისის ციხის წმინდა გიორგის ეკლესია" // // „ახალციხისა და ტაო-კლარჯეთის ეპარქია“, (რედ. ვალერი ასათიანი) (ingilis). 2013. səh. 500–505.
- Vaxuşti. „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ (gürcü). Tbilisi. 1941. səh. 129–130.
- Takayşvili, E. МАК XII (gürcü). Sankt-Peterburq. 1909.
- Vaxuşti. „საქართველოს ისტორია“ (gürcü). Tiflis. 1885. səh. 146.
- D. Bakradze, D. Bercenişvili, N. Vaçeyşvili, İ. Elizbaraşvili, T. Çaçxunaşvili. „ისტორიულ ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი“ (gürcü). Tbilisi. 2000. səh. 105–107.
Xarici keçidlər
- . Archived from the original on 2007-09-27. İstifadə tarixi: 2019-07-04. — www.tourism.gov.ge saytında. (ing.)
- . Archived from the original on 2016-04-24. İstifadə tarixi: 2019-07-04. — www.tourism.gov.ge saytında. (ing.)
- . Archived from the original on 2016-04-15. İstifadə tarixi: 2019-07-04. — www.iatt-online.org saytında. (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xertvisi qalasi gurc ხერთვისის ციხე translit xertvisis tsixe Gurcustan Respublikasinin Samtsxe Cavaxeti diyarinda qedim dovrlere aid qala Bu Gurcustandaki en qedim qalalardan biridir ve Gurcustandaki feodal dovru boyunca istifade edilmisdir Xertvisi qalasi Gurcustan tarixinde esrler boyu ehemiyyetli bir rola malik olmusdur Qala 24 oktyabr 2007 ci il tarixinden beri YUNESKO Umumdunya irsi siyahisindadir Xertvisigurc ხერთვისის ციხე41 28 46 sm e 43 17 08 s u Olke GurcustanYerlesir Samtsxe CavaxetiTikilme tarixi e e II esr ilk X esr yeniden Uslubu Gurcustan memarligiXertvisi qalasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiXertvisi qalasi Gurcustan Respublikasinin Samtsxe Cavaxeti diyarinda qedim Mesxetiya vilayetinde yerlesir Qala Kur ve caylarinin kesisdiyi dar kanyondaki yuksek qayaliq tepenin uzerinde yerlesir TerkibiQalanin daxilinde tikilmis bir nece tikili movcuddur Qalanin daxilinde bir kilse ve bir nece guclu qulleler var Qalanin su menbeyi simal qerbindeki tuneldir TarixiQala ilk defe e e II esrde insa edilmisdir Qalanin daxilinde yerlesen kilse 985 ci ilde movcud sedd ise 1354 cu ilde insa edilmisdir Xertvisi qalasi bir efsaneye gore Boyuk Isgender terefinden mehv edilir Qala X XI esrlerde Mesxetiya vilayetinin inzibati merkezi idi Bu qala XII esrde qesebeye cevrilir ancaq XIII esrde monqollar terefinden mehv edilir ve XV esrde qeder oz gucunu itirir Qalanin nezareti XV esrde Mesxetiya vilayetinin hokmdar sulalesi olan terefinden ele alinir Osmanli imperiyasi XIV esrde Gurcustanin cenub bolgelerine soxulur ve o erazileri ele kecirir Qlanin nezaretio nvbeti 300 ilde Osmanli imperiyasinin elinde qalir XIX esrin axirlarinda gurcu ve rus ordulari itirilmis erazileri Osmanli imperiyasindan geri alir Xertvisi ise Rusiya ve Gurcustan qosunlarinin herbi bazasina cevrilir Istinadlar Vardzia Khertvisi whc unesco org ingilis YUNESKO Umumdunya irsi July 3 2019 tarixinde Istifade tarixi July 5 2019 EdebiyyatMaraqasvili G მარსაგიშვილი ხერთვისის ციხის წმინდა გიორგის ეკლესია ახალციხისა და ტაო კლარჯეთის ეპარქია რედ ვალერი ასათიანი ingilis 2013 seh 500 505 Vaxusti აღწერა სამეფოსა საქართველოსა gurcu Tbilisi 1941 seh 129 130 Takaysvili E MAK XII gurcu Sankt Peterburq 1909 Vaxusti საქართველოს ისტორია gurcu Tiflis 1885 seh 146 D Bakradze D Bercenisvili N Vaceysvili I Elizbarasvili T Cacxunasvili ისტორიულ ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი gurcu Tbilisi 2000 seh 105 107 Xarici kecidlerVikianbarda Xertvisi qalasi ile elaqeli mediafayllar var Archived from the original on 2007 09 27 Istifade tarixi 2019 07 04 www tourism gov ge saytinda ing Archived from the original on 2016 04 24 Istifade tarixi 2019 07 04 www tourism gov ge saytinda ing Archived from the original on 2016 04 15 Istifade tarixi 2019 07 04 www iatt online org saytinda ing