Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığı, qısaca Rabkrin (rus. Наро́дный комиссариа́т Рабо́че-крестья́нской инспе́кции) – Sovet İttifaqında dövlət və yerli idarələri, habelə müəssisələri yoxlamağa məsul olan nazirlik səviyyəsində (xalq komissarlığı) hökumət qurumu.
| Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi | |
|---|---|
| Народный комиссариат рабоче-крестьянской инспекции | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |
|
| Yaradılma tarixi | 7 fevral 1920 |
| Ləğv edilib | 11 fevral 1934 |
| Sonrakı | Xalq Nəzarəti Komissiyası[d] |
İlk dövrlər
1920-ci il fevralın 7-də Ümum-Rusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi tərəfindən Xalq Dövlət Nəzarəti Komissarlığını əvəz edən Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığının yaradılması haqqında qərar qəbul edilmişdi. "Rabkrin" termini rusca "Narodnıy Kommissariat Raboçe-Krestyanskoy İnspektsiyi" yəni Xalq Fəhlə və Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığı adından gəlir. Komissarlığın yaradılmasında məqsəd Sovet hökumətinin səmərəliliyini təmin etmək və Rusiya inqilabından sonra və vətəndaş müharibəsi dövründə meydana çıxan bürokratik qarışıqlıqları aradan qaldırmaq idi.
Xalq Dövlət Nəzarəti Komissarlığı sovet hökumətinin qurulmasında mühüm rol oynasa da, bürokratik nəzarətin səmərəsizliyi Vladimir Lenini bu şuranı ləğv etməyə və onun əvəzində daha rahat idarə edilən dövlət orqanı yaratmağa vadar etdi. Yeni yaradılmış bu quruma keçmiş xalq dövlət nəzarəti komissarı İosif Stalinin təyin edildi ki, bu da sovet idarəçiliyinin yeni başlanğıcından xəbər verirdi. Sovet İttifaqının yaradılması olduğu üçün onun Rusiya imperiyası ilə heç bir əlaqəsi yox idi. Bu qurum tamamilə sovet hökuməti tərəfindən yaradıldığı üçün onu Rusiya imperiyası ilə heç nə bağlamırdı.
Lenin və Stalinin dövründə
Alman bioqrafı Isaac Deutscher komissarlığı belə təsvir etmişdir:
"Rabkrin… idarəçiliyin ən yuxarı səviyyəsindən ən aşağısına qədər hər sahəsinə nəzarət etmək və çarizm dövründən qalan iki əsas problemi — səmərəsizlik və korrupsiyanı aradan qaldırmaq üçün yaradılmışdı. Bu qurum köhnəlmiş hökumət sistemində həm sərt, həm də ədalətli bir nəzarətçi rolunu oynamalı, səlahiyyətlərin sui-istifadəsini və lazımsız bürokratik maneələri ifşa etməli və dövlət idarələrində etibarlı məmurlardan ibarət elit bir kadr yetişdirməli idi. Bu qurum fəhlə və kəndli qrupları vasitəsilə fəaliyyət göstərirdi və bu qruplara istənilən vaxt hər hansı xalq komissarlığının ofisinə daxil olaraq iş prosesini izləmək hüququ verilmişdi… Bu qəribə nəzarət sistemi Leninin şəxsi ideyalarından biri idi. O, dövlət idarələrinin səmərəsizliyindən və korrupsiyadan bezərək "aşağının sərt nəzarəti" vasitəsilə bunu aradan qaldırmağı düşünürdü. Rabkrin məhz bu məqsədə xidmət etməli idi… Lakin bürokratiya fəhlələrin özünü də məmura çevirdi. Lenin özü də sonralar komissarlığın gözlənildiyi kimi problemləri həll etmək əvəzinə əlavə qarışıqlıq, korrupsiya və intriqa mənbəyinə çevrildiyini anlamışdı. Beləliklə, Rabkrin dövlət idarəçiliyinə lazımsız yerə müdaxilə edən qeyri-rəsmi "polis" kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdı."
Fəaliyyətinin ilk üç ilində Rabkrin kommunist dövlətinin formalaşmasında həlledici rol oynadı. 1919-cu ildə qurulmuş Mərkəzi Şikayətlər Bürosu (rus. Бюро Жалоб) isə komissarlığın bir şöbəsi olaraq yalnız dövlət idarəçiliyindəki səmərəsizliyi aşkar edib aradan qaldırmaq məqsədini daşıyırdı. İstənilən sovet vətəndaşı bu büro vasitəsilə dövlət məmurundan şikayət edə bilərdi. Lenin bunu xalqın hökumətdə söz sahibi olmasını təmin etmək kimi görürdü. Qarşıya qoyulmuş məqsədlərə çatmadıqdan, o cümlədən şəxsən Lenin tərəfindən tənqidlərə məruz qaldıqdan sonra, 1923-cü ildə komissarlıq RK(b)P Partiya Nəzari Komitəsi ilə birləşdirildi. vahid bir nəzarət orqanı olaraq birləşdirildi. Bu birgə nəzarət qurumu, vahid sədr rəhbərliyi altında dövlət, iqtisadiyyat və Rusiya Kommunist Partiyasına nəzarəti həyata keçirmək üçün təşkil edilmişdi.
1924-cü ildə Leninin ölümündən sonra Stalinin hakimiyyətə gəlməsi ilə Şikayətlər Bürosu yeni liderin daha sərt bir vasitəyə çevrildi. Bu büro artıq sovet vətəndaşlarını, dövlətə qarşı çıxan və ya antikommunist fəaliyyət göstərən təşkilatların üzvü olan funksionerlər haqqında, sübut və şahidlər də daxil olmaqla, ətraflı məlumat verməyə təşviq edən vasitə kimi istifadə olunurdu. Bir çox şikayətlərin ardınca təqsirləndirilən şəxslər üçün sürətli məhkəmə iclasları keçiril və əksər işlərə sübutlu-sübutsuz qərar verildi.
1929-cu ildə Şikayətlər Bürosu işçilərin həmkarlar ittifaqlarında təşkilatlanmasını təmin edən qurum ilə — Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının Şikayətlər Bürosu ilə birləşdirildi. Bu isə 1934-cü ildə Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığının ləğv edilməsinədək həm kənd təsərrüfatı, həm də sənaye sahələrindən şikayətlərin artması ilə nəticələndi.
1926-cı ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Baş katibi olan Stalin SSRİ xalq fəhlə-kəndli müfəttişliyi komissarı vəzifəsini etibarlı müttəfiqi olan Serqo Orconikidzeyə həvalə etdi. Yeni rəhbərlik altında bu qurum digər sovet iqtisadi qurumlarını, xüsusən də Ali Xalq Təsərrüfatı Şurasını (XTŞ) və Dövlət Plan Komissiyasını daha çox sənayeləşməyə və hərbi səmərəliliyiyinin artırılmasına sövq etdi. Stalinin ilk beşillik planı (1928–1932) ilə yanaşı, bu komissarlıq minimum resursla maksimum istehsal əldə etmək üçün yeni sənaye investisiyalarının təminatı üzrə məsul orqana çevrildi. 1929–1932-ci illərdə sənayeləşməni artırmaqla vəzifələndirilmiş Ali Xalq Təsərrüfatı Şurası ilə Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığı arasında güc mübarizəsi daha aydın şəkildə özünü göstərdi.
Ali Xalq Təsərrüfatı Şurasının sənaye səmərəliliyinə dair davamlı araşdırmalar Rabkrinin səhlənkarlıq və aldatma ittihamları ilə nəticələnirdi. Ancaq bu hesabatların bir çoxu saxtalaşdırılmışdı və bu, Sovet bürokratiyasının nizamsız və qarışıq təbiətini açıq şəkildə göstərirdi. Digər sovet qurumlarına dair aparılan araşdırmalar 1936–1938-ci illər Böyük Təmizləmənin ilkin mərhələlərində köhnə bolşeviklərin vəzifədən uzaqlaşdırılması ilə paralel aparılırdı. Stalin və onun rəhbərliyi altında çalışan vəzifəlilər Ali Xalq Təsərrüfatı Şurası kimi sovet qurumlarındakı bəzi şəxslərin qəsdən Sovet İttifaqının iqtisadi inkişafına zərbə vurduğuna inanırdılar. Rabkrinin araşdırmaları minlərlə dövlət məmurunun ittiham olunması üçün kifayət qədər dəlillərlə təmin edirdi.
SSRİ Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığının SSRİ Xalq Torpaq Komissarlığında aparıığı araşdırmalar idarə daxilində narazılığa səbəb olmuşdu. Bir çox məmur hesab edirdi ki, güclənmiş bu sovet qurumu səlahiyyətlərini aşaraq kollektivləşdirilmiş kənd təsərrüfatının uğur qazanmasını sərt qaydalarla çətinləşdirir. Sovet kəndliləri də bənzər tənqidlərə məruz qaldılar və daxili idarələr onları içki aludəçisi, azğın, Kommunist Partiyasına və onun kollektivləşmə cəhdlərinə qarşı çıxan əleyhdarlar kimi qələmə verirdilər. Hesabatların çoxu kəndlilərin həyatını yanlış formada təqdim etsə də, hakimiyyətə kənd təsərrüfatına ağır istehsal normativləri qoymağa əsas verirdi. Bu tələblər kəndliləri daim iş başında saxlayır və onları mənfi davranışlardan uzaq tutmaq məqsədi daşıyırdı.
Komissarlığın sonu
1930-cu ilin noyabrından 1931-ci ilin oktyabrına kimi Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığına Andrey Andreyev rəhbərlik edirdi. Öz sələfi Orconikidze kimi Andreyev də həm sənayenin daha sürətli inkişafını, həm də hərbi gücün artırılmasını təşviq edirdi. 1931-ci ilin oktyabrından 1934-cü ilin yanvarına kimi Andreyevi bu vəzifədə Yan Rudzutak onu əvəz etdi. Birinci beşillik planın uğurundan sonra sovet iqtisadiyyatı genişlənmə və maliyyə sabitliyi dövrünə qədəm qoymuşdu. Həmin dövrdə böyük böhranın təsirlərinə məruz qalmış digər ölkələrə baxanda, sovet iqtisadiyyatı zahirən dayanıqlı və güclü görünürdü.
Ümumittifaq Kommunist Partiyasının 17-ci qurultayında Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığının artıq öz məqsədinə çatdığı qənaətinə gəlinərək, qurum ləğv edildi və onun səlahiyyətləri Xalq Nəzarəti Komissiyasına verildi. Xalq Nəzarəti Komissiyasının məhsuldarlığa nəzarəti ələ almasından sonra sənaye sahələri üzrə işçi birliklərinin artması sovet vətəndaşları üçün güclü dəstək sisteminə çevrildi və bu, bürokratik idarəetmədən qaynaqlanan qarışıqlıqları azaltdı.
Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığı öz məhdudiyyətləri və digər sovet qurumları ilə qarşıdurmaları ilə xatırlansa da, Stalinin hakimiyyəti dövründə sovet iqtisadiyyatının qurulmasına töhfə verməkdə məhdud ölçüdə uğur əldə etmişdi.
Rəhbərlik
RSFSR xalq fəhlə və kəndli müfəttişliyinin komissarları:
- İosif Vissarionoviç Stalin (24 fevral 1920 – 6 may 1922)
- [rus.] (6 may 1922 – 28 aprel 1923)
- [rus.] (28 aprel – 6 iyul 1923)
- [rus.] (7 iyul 1923 – 2 fevral 1924)
- Nikolay Mixayloviç Şvernik (2 fevral 1924 – 30 noyabr 1925)
- [rus.] (30 noyabr 1925 – 10 mart 1934)
SSRİ xalq fəhlə və kəndli müfəttişliyinin komissarları:
- Valerian Vladimiroviç Kuybışev (6 iyul 1923 – 5 avqust 1926)
- Qriqori Konstantinoviç Orconikidze (5 noyabr 1926 – 10 noyabr 1930)
- [rus.] (22 noyabr 1930 – 9 oktyabr 1931)
- [rus.] (9 oktyabr 1931 – 11 fevral 1934)
İstinadlar
- Kuromiya, Hiroaki. Stalin’s Industrial Revolution: Politics and Workers, 1928–1931 (ingilis). Cambridge: Cambridge University Press. 1990. səh. 48–49.
- Deutscher, Isaac. Stalin: A Political Biography (ingilis). Oxford: Oxford University Press. 1967. səh. 230–231.
- Solomon, Peter H. Reforming Justice in Russia, 1864–1996: Power, Culture, and the Limits of Legal Order (ingilis). Armonk: M. E. Sharpe. 1997. səh. 171–173.
- Alexopoulos, Golfo. Solomon, Peter H. (redaktor). Reforming Justice in Russia, 1864-1996: Power, Culture, and the Limits of Legal Order (ingilis). Armonk, New York: M.E. Sharpe. səh. 174. ISBN .
- Fitzpatrick, Shelia. "Ordzhonikidze's Takeover of Vesenkha: A Case Study in Soviet Bureaucratic Politics". Soviet Studies. 37 (2). 1985: 153–172.
- Shearer, David R. Industry, State, and Society in Stalin's Russia, 1926–1934 (ingilis). Ithaca: Cornell University Press. 1996. səh. 87–91.
- Heinzen, James W. Inventing a Soviet Countryside: State Power and the Transformation of Rural Russia, 1917–1929 (ingilis). Pittsburgh: University of Pittsburgh Press. 2004. səh. 109, 111–113. ISBN .
- Rees, E. A. State Control in Soviet Russia: The Rise and Fall of the Workers’ and Peasants’ Inspectorate, 1920–1934 (ingilis). London: Palgrave Macmillan. 1987. səh. 147–150.
- Kuromiya, Hiroaki. Stalin’s Industrial Revolution: Politics and Workers, 1928–1931 (ingilis). Cambridge: Cambridge University Press. 1990. səh. 300–302.
- "Счетная палата Российской Федерации". 2009-01-05. 2009-01-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xalq Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarligi qisaca Rabkrin rus Naro dnyj komissaria t Rabo che krestya nskoj inspe kcii Sovet Ittifaqinda dovlet ve yerli idareleri habele muessiseleri yoxlamaga mesul olan nazirlik seviyyesinde xalq komissarligi hokumet qurumu Fehle Kendli MufettisliyiNarodnyj komissariat raboche krestyanskoj inspekciiUmumi melumatlarOlke Sovet Rusiyasi d SSRIYaradilma tarixi 7 fevral 1920Legv edilib 11 fevral 1934Sonraki Xalq Nezareti Komissiyasi d Ilk dovrler1920 ci il fevralin 7 de Umum Rusiya Merkezi Icraiyye Komitesi terefinden Xalq Dovlet Nezareti Komissarligini evez eden Xalq Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarliginin yaradilmasi haqqinda qerar qebul edilmisdi Rabkrin termini rusca Narodniy Kommissariat Raboce Krestyanskoy Inspektsiyi yeni Xalq Fehle ve Kendli Mufettisliyi Komissarligi adindan gelir Komissarligin yaradilmasinda meqsed Sovet hokumetinin semereliliyini temin etmek ve Rusiya inqilabindan sonra ve vetendas muharibesi dovrunde meydana cixan burokratik qarisiqliqlari aradan qaldirmaq idi Xalq Dovlet Nezareti Komissarligi sovet hokumetinin qurulmasinda muhum rol oynasa da burokratik nezaretin semeresizliyi Vladimir Lenini bu surani legv etmeye ve onun evezinde daha rahat idare edilen dovlet orqani yaratmaga vadar etdi Yeni yaradilmis bu quruma kecmis xalq dovlet nezareti komissari Iosif Stalinin teyin edildi ki bu da sovet idareciliyinin yeni baslangicindan xeber verirdi Sovet Ittifaqinin yaradilmasi oldugu ucun onun Rusiya imperiyasi ile hec bir elaqesi yox idi Bu qurum tamamile sovet hokumeti terefinden yaradildigi ucun onu Rusiya imperiyasi ile hec ne baglamirdi Lenin ve Stalinin dovrundeAlman bioqrafi Isaac Deutscher komissarligi bele tesvir etmisdir Rabkrin idareciliyin en yuxari seviyyesinden en asagisina qeder her sahesine nezaret etmek ve carizm dovrunden qalan iki esas problemi semeresizlik ve korrupsiyani aradan qaldirmaq ucun yaradilmisdi Bu qurum kohnelmis hokumet sisteminde hem sert hem de edaletli bir nezaretci rolunu oynamali selahiyyetlerin sui istifadesini ve lazimsiz burokratik maneeleri ifsa etmeli ve dovlet idarelerinde etibarli memurlardan ibaret elit bir kadr yetisdirmeli idi Bu qurum fehle ve kendli qruplari vasitesile fealiyyet gosterirdi ve bu qruplara istenilen vaxt her hansi xalq komissarliginin ofisine daxil olaraq is prosesini izlemek huququ verilmisdi Bu qeribe nezaret sistemi Leninin sexsi ideyalarindan biri idi O dovlet idarelerinin semeresizliyinden ve korrupsiyadan bezerek asaginin sert nezareti vasitesile bunu aradan qaldirmagi dusunurdu Rabkrin mehz bu meqsede xidmet etmeli idi Lakin burokratiya fehlelerin ozunu de memura cevirdi Lenin ozu de sonralar komissarligin gozlenildiyi kimi problemleri hell etmek evezine elave qarisiqliq korrupsiya ve intriqa menbeyine cevrildiyini anlamisdi Belelikle Rabkrin dovlet idareciliyine lazimsiz yere mudaxile eden qeyri resmi polis kimi fealiyyet gostermeye baslamisdi Fealiyyetinin ilk uc ilinde Rabkrin kommunist dovletinin formalasmasinda helledici rol oynadi 1919 cu ilde qurulmus Merkezi Sikayetler Burosu rus Byuro Zhalob ise komissarligin bir sobesi olaraq yalniz dovlet idareciliyindeki semeresizliyi askar edib aradan qaldirmaq meqsedini dasiyirdi Istenilen sovet vetendasi bu buro vasitesile dovlet memurundan sikayet ede bilerdi Lenin bunu xalqin hokumetde soz sahibi olmasini temin etmek kimi gorurdu Qarsiya qoyulmus meqsedlere catmadiqdan o cumleden sexsen Lenin terefinden tenqidlere meruz qaldiqdan sonra 1923 cu ilde komissarliq RK b P Partiya Nezari Komitesi ile birlesdirildi vahid bir nezaret orqani olaraq birlesdirildi Bu birge nezaret qurumu vahid sedr rehberliyi altinda dovlet iqtisadiyyat ve Rusiya Kommunist Partiyasina nezareti heyata kecirmek ucun teskil edilmisdi 1924 cu ilde Leninin olumunden sonra Stalinin hakimiyyete gelmesi ile Sikayetler Burosu yeni liderin daha sert bir vasiteye cevrildi Bu buro artiq sovet vetendaslarini dovlete qarsi cixan ve ya antikommunist fealiyyet gosteren teskilatlarin uzvu olan funksionerler haqqinda subut ve sahidler de daxil olmaqla etrafli melumat vermeye tesviq eden vasite kimi istifade olunurdu Bir cox sikayetlerin ardinca teqsirlendirilen sexsler ucun suretli mehkeme iclaslari keciril ve ekser islere subutlu subutsuz qerar verildi 1929 cu ilde Sikayetler Burosu iscilerin hemkarlar ittifaqlarinda teskilatlanmasini temin eden qurum ile Umumittifaq Hemkarlar Ittifaqlari Merkezi Surasinin Sikayetler Burosu ile birlesdirildi Bu ise 1934 cu ilde Xalq Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarliginin legv edilmesinedek hem kend teserrufati hem de senaye sahelerinden sikayetlerin artmasi ile neticelendi 1926 ci ilde Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin Bas katibi olan Stalin SSRI xalq fehle kendli mufettisliyi komissari vezifesini etibarli muttefiqi olan Serqo Orconikidzeye hevale etdi Yeni rehberlik altinda bu qurum diger sovet iqtisadi qurumlarini xususen de Ali Xalq Teserrufati Surasini XTS ve Dovlet Plan Komissiyasini daha cox senayelesmeye ve herbi semereliliyiyinin artirilmasina sovq etdi Stalinin ilk besillik plani 1928 1932 ile yanasi bu komissarliq minimum resursla maksimum istehsal elde etmek ucun yeni senaye investisiyalarinin teminati uzre mesul orqana cevrildi 1929 1932 ci illerde senayelesmeni artirmaqla vezifelendirilmis Ali Xalq Teserrufati Surasi ile Xalq Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarligi arasinda guc mubarizesi daha aydin sekilde ozunu gosterdi Ali Xalq Teserrufati Surasinin senaye semereliliyine dair davamli arasdirmalar Rabkrinin sehlenkarliq ve aldatma ittihamlari ile neticelenirdi Ancaq bu hesabatlarin bir coxu saxtalasdirilmisdi ve bu Sovet burokratiyasinin nizamsiz ve qarisiq tebietini aciq sekilde gosterirdi Diger sovet qurumlarina dair aparilan arasdirmalar 1936 1938 ci iller Boyuk Temizlemenin ilkin merhelelerinde kohne bolseviklerin vezifeden uzaqlasdirilmasi ile paralel aparilirdi Stalin ve onun rehberliyi altinda calisan vezifeliler Ali Xalq Teserrufati Surasi kimi sovet qurumlarindaki bezi sexslerin qesden Sovet Ittifaqinin iqtisadi inkisafina zerbe vurduguna inanirdilar Rabkrinin arasdirmalari minlerle dovlet memurunun ittiham olunmasi ucun kifayet qeder delillerle temin edirdi SSRI Xalq Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarliginin SSRI Xalq Torpaq Komissarliginda apariigi arasdirmalar idare daxilinde naraziliga sebeb olmusdu Bir cox memur hesab edirdi ki guclenmis bu sovet qurumu selahiyyetlerini asaraq kollektivlesdirilmis kend teserrufatinin ugur qazanmasini sert qaydalarla cetinlesdirir Sovet kendlileri de benzer tenqidlere meruz qaldilar ve daxili idareler onlari icki aludecisi azgin Kommunist Partiyasina ve onun kollektivlesme cehdlerine qarsi cixan eleyhdarlar kimi qeleme verirdiler Hesabatlarin coxu kendlilerin heyatini yanlis formada teqdim etse de hakimiyyete kend teserrufatina agir istehsal normativleri qoymaga esas verirdi Bu telebler kendlileri daim is basinda saxlayir ve onlari menfi davranislardan uzaq tutmaq meqsedi dasiyirdi Komissarligin sonu1930 cu ilin noyabrindan 1931 ci ilin oktyabrina kimi Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarligina Andrey Andreyev rehberlik edirdi Oz selefi Orconikidze kimi Andreyev de hem senayenin daha suretli inkisafini hem de herbi gucun artirilmasini tesviq edirdi 1931 ci ilin oktyabrindan 1934 cu ilin yanvarina kimi Andreyevi bu vezifede Yan Rudzutak onu evez etdi Birinci besillik planin ugurundan sonra sovet iqtisadiyyati genislenme ve maliyye sabitliyi dovrune qedem qoymusdu Hemin dovrde boyuk bohranin tesirlerine meruz qalmis diger olkelere baxanda sovet iqtisadiyyati zahiren dayaniqli ve guclu gorunurdu Umumittifaq Kommunist Partiyasinin 17 ci qurultayinda Xalq Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarliginin artiq oz meqsedine catdigi qenaetine gelinerek qurum legv edildi ve onun selahiyyetleri Xalq Nezareti Komissiyasina verildi Xalq Nezareti Komissiyasinin mehsuldarliga nezareti ele almasindan sonra senaye saheleri uzre isci birliklerinin artmasi sovet vetendaslari ucun guclu destek sistemine cevrildi ve bu burokratik idareetmeden qaynaqlanan qarisiqliqlari azaltdi Xalq Fehle Kendli Mufettisliyi Komissarligi oz mehdudiyyetleri ve diger sovet qurumlari ile qarsidurmalari ile xatirlansa da Stalinin hakimiyyeti dovrunde sovet iqtisadiyyatinin qurulmasina tohfe vermekde mehdud olcude ugur elde etmisdi RehberlikRSFSR xalq fehle ve kendli mufettisliyinin komissarlari Iosif Vissarionovic Stalin 24 fevral 1920 6 may 1922 rus 6 may 1922 28 aprel 1923 rus 28 aprel 6 iyul 1923 rus 7 iyul 1923 2 fevral 1924 Nikolay Mixaylovic Svernik 2 fevral 1924 30 noyabr 1925 rus 30 noyabr 1925 10 mart 1934 SSRI xalq fehle ve kendli mufettisliyinin komissarlari Valerian Vladimirovic Kuybisev 6 iyul 1923 5 avqust 1926 Qriqori Konstantinovic Orconikidze 5 noyabr 1926 10 noyabr 1930 rus 22 noyabr 1930 9 oktyabr 1931 rus 9 oktyabr 1931 11 fevral 1934 IstinadlarKuromiya Hiroaki Stalin s Industrial Revolution Politics and Workers 1928 1931 ingilis Cambridge Cambridge University Press 1990 seh 48 49 Deutscher Isaac Stalin A Political Biography ingilis Oxford Oxford University Press 1967 seh 230 231 Solomon Peter H Reforming Justice in Russia 1864 1996 Power Culture and the Limits of Legal Order ingilis Armonk M E Sharpe 1997 seh 171 173 Alexopoulos Golfo Solomon Peter H redaktor Reforming Justice in Russia 1864 1996 Power Culture and the Limits of Legal Order ingilis Armonk New York M E Sharpe seh 174 ISBN 9781563248627 Fitzpatrick Shelia Ordzhonikidze s Takeover of Vesenkha A Case Study in Soviet Bureaucratic Politics Soviet Studies 37 2 1985 153 172 Shearer David R Industry State and Society in Stalin s Russia 1926 1934 ingilis Ithaca Cornell University Press 1996 seh 87 91 Heinzen James W Inventing a Soviet Countryside State Power and the Transformation of Rural Russia 1917 1929 ingilis Pittsburgh University of Pittsburgh Press 2004 seh 109 111 113 ISBN 9780822942153 Rees E A State Control in Soviet Russia The Rise and Fall of the Workers and Peasants Inspectorate 1920 1934 ingilis London Palgrave Macmillan 1987 seh 147 150 Kuromiya Hiroaki Stalin s Industrial Revolution Politics and Workers 1928 1931 ingilis Cambridge Cambridge University Press 1990 seh 300 302 Schetnaya palata Rossijskoj Federacii 2009 01 05 2009 01 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 26