Fumimaro Konoe (近衞 文麿 Konoe Fumimaro, 12 oktyabr 1891[…], Kodzimati-ku[d] – 16 dekabr 1945[…]) — Şahzadə, yapon siyasətçi, Yaponiyanın 34-cü (4 iyun, 1937–5 yanvar, 1939), 38-ci (2 iyul, 1940–18 iyul, 1941) və 39-cu (18 iyul, 1941–18 oktyabr, 1941) baş naziri.
Fumimaro Konoe | |
---|---|
yap. 近衛文麿 | |
22 iyul 1940 – 18 iyul 1941 | |
Sonrakı | Fumimaro Konoe |
4 iyun 1937 – 5 yanvar 1939 | |
18 iyul 1941 – 18 oktyabr 1941 | |
Əvvəlki | Fumimaro Konoe |
Sonrakı | Hideki Tojio |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 12 oktyabr 1891[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 16 dekabr 1945[…](54 yaşında) |
Vəfat səbəbi | sianiddən zəhərlənmə[d] |
Partiya | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Məşhur Fudzivara nəslindən olan Fumimaro Konoe 12 oktyabr, 1891-ci ildə Kiotoda doğulmuş, XIX–XX əsrlərdə ölkənin taleyini həll edən, Yaponiyada ən nüfuzlu ailələrdən birinin böyük oğlu olmuşdur. Qeyd etmək maraqlıdır ki, çox mühüm dövlət vəzifələrinə sahib olmuş atası Yaponiyanın digər Asiya dövlətləri ilə sıx əməkdaşlığın vacibliyini önə çəkirdi. O, SSRİ ilə möhkəm siyasi münasibətlərin tərəfdarı idi. Konoe Çin və Koreyaya yönəlik və Rusiya, Amerika və İngiltərənin maraqları ilə toqquşan yapon ekspansiyası mühitində tərbiyə alıb. İqtisadi ekspansiya hərbi təzyiqlə dəstəklənirdi. Bütün bunlar Yaponiyanın fövqəladəliyinin təbliğatı, Yaponiya imperiyasının böyüklüyü, həyat məkanının istilasının və sərhədlərin genişlənməsinin davamının zəruriliyi ilə qızışdınlırdı. 1905-1907-ci illər Rusiya-Yaponiya müharibəsini Konoe 14 yaşlı yeniyetmə olaraq qarşıladı, Yaponiyanı faktiki olaraq böyük dövlətə çevirən qələbəni isə artıq 16 yaşlı gənc kimi qeyd etdi. Bütün həmyaşıdları kimi o, yapon ordusunun qələbələrinə valeh olaraq, ərazilərin qazanılmasını (Kuril adaları, Saxalinin cənub hissəsi) məmnuniyyətlə qəbul etdi, Böyük Britaniya, ABŞ, Hollandiya kimi Cənub-Şərqi Asiyada hökmranlıq edən dövlətlərə də müqavimət göstərməyin mümkünlüyünü anladı. Konoe həyatı boyu mühafizəkar milliyyətçi və qatı antikommunist olaraq qaldı. Konoe Kiotoda İmperator Universitetinin hüquq bölməsində oxumuşdu. (O zamanlar bu təhsil ocağı Yaponiyanın ən qabaqcıl universitetlərindən idi, onun geosiyasi məktəbi isə ölkədə aparıcı mövqelərdə dayanırdı). 1916-cı ildə hələ tələbə ikən şahzadə titulu sayəsində parlamentin yuxarı palatasında yer almışdı. 1917-ci ildə universiteti bitirmişdir. 1918-ci ildə Konoe " Pasifizmin Böyük Britaniya və ABŞ üslubunun tənqidi" sərlövhəli ilk geosiyasi məqaləsini çap etdirmişdir. Burada o, Britaniyanı və ABŞ-ni onların ıqtisadi imperializminə görə tənqid edir və sarı irqə qarşı irqi diskriminasiya və müstəmləkəçiliyin aradan qaldırılmasına çağırırdı. O, bu prinsipləri bir çox illərdə, həmçinin "Şərqi Asiyada yeni nizam" adlı (193)) əsərində inkişaf etdirirdi. Üç dəfə (1937–1939; 1940–1941; 1941-ci illərdə) Yaponiyanın Baş naziri olmuşdur. 16 dekabr, 1945-ci il tarixində zəhər içib, özünü öldürmüşdür.
Siyasi fəaliyyəti
Konoe üç geosiyasi doktrinanı həyata keçirirdi:
- Daxili siyasətdə "yeni struktur"un realizə edilməsi nəticəsində bütün siyasi partiyaların buraxılması və onların "Vahid İmperator Assosiasiyası" ilə əvəz edilməsi. (Bu, əslində, Hitlerin "bir millət-bir fürer-bir partiya" ideyasına əsaslanaraq, yapon nasional-sosialist hökumətinin qurulmasını nəzərdə tuturdu).
- "Böyük Cənub-Şərqi Asiya təsir dairəsi’’ zonasının yaradılması.
- Amerika və Böyük Britaniyaynın mövcud və gələcək dünya hökmranlığına qarşı dəniz və quru ölkələrinin yeni geostrateji blokunun formalaşdırılması.
Konoenin fikrincə, vahid və monolit millətin enerjisini Sakit okean bölgəsindən ABŞ, Böyük Britaniya və Hollandiyanın sıxışdırılması üçün xarici ekspansiyaya qarşı yönəltmək, buna nail olmaq üçünsə ehtiyatları yapon millətinin xidmətinə yönələcək Çin, Birma (müasir Myanma), Hind-Çin (Vyetnam, Kamboca, Laos), Tailand, Filippin, Malayyanın (Malayziya) daxil olacağı "Böyük Şərqi Asiya ortaq rifah sahəsi"nin yaradılması lazım idi. Göstərilən məmləkətlərin darmadağın edilməsi üçün Asiya və bütün dünyada "yeni nizam’ın yaradılmasına yardım edə biləcək Almaniya və İtaliya ilə geosiyasi ittifaq qurmaq nəzərdə tutulurdu. Beləliklə, artıq qeyd edildiyi kimi, "yeni nizam" termini Almaniyada yaranmayıb, bu anlayış milliyyətçi Konoe tərəfindən təklif edilmiş, faşistlər və sosial-demokratlar tərəfındən istifadə edilmişdir. Konoenin geosiyasi doktrinası gələcəkdə nəhəng müstəmləkəçi imperiyanın yaradılmasınə nəzərdə tutan ölkənin mərhələlərinə hərbiləşdirilməsi və totalitarlaşmasından ibarət idi. O, bu proqramı hökumət rəhbəri vəzifəsində olarkən yerinə yetirirdi. Konoenin yalnız ABŞ-yə hücum etməyə cürəti çatmadı. Bunu, Konoeni Baş nazir postunda əvəzləyən, Konoe hökumətində müdafiə naziri, yaponların Meydzi dönəminin ən təcavüzkar siyasətçisi hesab etdikləri Todze Xideki etdi. O, Konoenin doktrinasının ən cəsarətli və avantür planlarını tərəddüd etmədən reallaşdırırdı. Lakin kobud hərbi təzyiq və "rifah sahəsi" ölkələrinin iqtisadi qarəti müqavimət reaksiyası (o cümlədən siIahlı) yaratdı.
1940-cı ildə Konoe Almaniya və İtaliya ilə "Üçlər paktı" adlı hərbi ittifaq və bitərəflik haqqında sovet-yapon sazişini bağladı. O, müharibəyə qədər yapon-amerikan ziddiyyətlərinin həll edilməsi üçün F.Ruzveltlə şəxsi damşıqların yollarını axtarır, lakin buna müvəffəq ola bilmir və ondan sonra üzünü tamamilə Almaniyaya çevirir. Yaponiyanın geosiyasi kursunun formalaşmasında Berlin-Roma-Moskva-Tokio konsepsiyasını əsaslandırmış alman geosiyasətçisi Haushoferin təsiri hiss olunur. Haushofer və Konoe arasında mühüm əlaqələndirici həlqə Haushoferin zəmanət məktubları ilə Tokioya gəlmiş və onun "Zeitsehrift für Geopolitik" jurnalı ilə fəal əməkdaşlıq etmiş əfsanəvi kəşfıyyatçı Rixard Zorge olmuşdur. Almaniya, İtaliya və Yaponiyanın "Üçlər paktı" Yaponiyanın Şərqi Asiya məkanında "yeni nizam" yaratmaq hüququnu qəbul edərək, üç dövlətin təsir dairələrinin bölüşdürülməsini təsbit etdi. Bu geosiyasətçinin və dövlət xadiminin taleyi maraqlıdır. 1941-ci il oktyabrın 16-da, yəni Pyorl-Harborun bombardmanından iki ay əvvəl, Konoe öz hərbi naziri Todze Xidekinin ultramilitarist fraksiyasına qarşı durmaq gücündə olmadığından istefa vermişdi. 1944-cü ildə o və imperatora yaxın olan siyasətçi və hərbiçilər Todze Xidekinin kabinetindən kənarda qaldılar. 1945-ci ilin fevralında Konoe imperatora kommunist təsirinin yayılması təhlükəsi barədə məktub təqdim etmişdir. İmperator onu sülh danışıqları üçün SSRİ-yə göndərmək qərarına gəlmiş, lakin plan həyata keçməmişdir. Belə ki, Yaponiya kapitulyasiyanı qəbul etmişdir. Yeni Nazirlər Kabinetində Konoe Baş nazir müavini statusu almışdır. Lakin Amerikanın işğalçı qoşunları komandanı onun mümkün hərbi cani kimi həbsi haqda fərman vermişdi. Həbsinə bir gün qalmış, o, zəhər içib, özünü öldürmüşdür.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Konoe biography from Spartacus Educational
- Fumimaro Konoe və Asiya-Sakit okean Müharibəsi (Yaponca)
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Hayashi S. Konoe Fumimaro // Encyclopædia Britannica (ing.).
- "Novruz Məmmədov. Geosiyasətə giriş (İki cilddə. I cild). — Bakı, "Azərbaycan' nəşriyyatı, 2011, s. 272–275" (PDF). 2021-07-10 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-11-27.
- История Японии. 1999, т. 2, с. 390–391, 397–398
- Смирнов Л. Н., Зайцев Е. Б. Суд в Токио. — М.: Воениздат, 1984, c. 74
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fumimaro Konoe 近衞 文麿 Konoe Fumimaro 12 oktyabr 1891 Kodzimati ku d 16 dekabr 1945 Sahzade yapon siyasetci Yaponiyanin 34 cu 4 iyun 1937 5 yanvar 1939 38 ci 2 iyul 1940 18 iyul 1941 ve 39 cu 18 iyul 1941 18 oktyabr 1941 bas naziri Fumimaro Konoeyap 近衛文麿Yaponiyanin Bas naziri22 iyul 1940 18 iyul 1941SonrakiFumimaro KonoeYaponiyanin Bas naziri4 iyun 1937 5 yanvar 1939Yaponiyanin Bas naziri18 iyul 1941 18 oktyabr 1941EvvelkiFumimaro KonoeSonrakiHideki TojioSexsi melumatlarDogum tarixi 12 oktyabr 1891 1891 10 12 Dogum yeri Kodzimati ku d Tokio seheri d Tokio prefekturasi d YaponiyaVefat tarixi 16 dekabr 1945 1945 12 16 54 yasinda Vefat sebebi sianidden zeherlenme d Partiya Taisei YokusankaiTehsili Kioto UniversitetiFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMeshur Fudzivara neslinden olan Fumimaro Konoe 12 oktyabr 1891 ci ilde Kiotoda dogulmus XIX XX esrlerde olkenin taleyini hell eden Yaponiyada en nufuzlu ailelerden birinin boyuk oglu olmusdur Qeyd etmek maraqlidir ki cox muhum dovlet vezifelerine sahib olmus atasi Yaponiyanin diger Asiya dovletleri ile six emekdasligin vacibliyini one cekirdi O SSRI ile mohkem siyasi munasibetlerin terefdari idi Konoe Cin ve Koreyaya yonelik ve Rusiya Amerika ve Ingilterenin maraqlari ile toqqusan yapon ekspansiyasi muhitinde terbiye alib Iqtisadi ekspansiya herbi tezyiqle desteklenirdi Butun bunlar Yaponiyanin fovqeladeliyinin tebligati Yaponiya imperiyasinin boyukluyu heyat mekaninin istilasinin ve serhedlerin genislenmesinin davaminin zeruriliyi ile qizisdinlirdi 1905 1907 ci iller Rusiya Yaponiya muharibesini Konoe 14 yasli yeniyetme olaraq qarsiladi Yaponiyani faktiki olaraq boyuk dovlete ceviren qelebeni ise artiq 16 yasli genc kimi qeyd etdi Butun hemyasidlari kimi o yapon ordusunun qelebelerine valeh olaraq erazilerin qazanilmasini Kuril adalari Saxalinin cenub hissesi memnuniyyetle qebul etdi Boyuk Britaniya ABS Hollandiya kimi Cenub Serqi Asiyada hokmranliq eden dovletlere de muqavimet gostermeyin mumkunluyunu anladi Konoe heyati boyu muhafizekar milliyyetci ve qati antikommunist olaraq qaldi Konoe Kiotoda Imperator Universitetinin huquq bolmesinde oxumusdu O zamanlar bu tehsil ocagi Yaponiyanin en qabaqcil universitetlerinden idi onun geosiyasi mektebi ise olkede aparici movqelerde dayanirdi 1916 ci ilde hele telebe iken sahzade titulu sayesinde parlamentin yuxari palatasinda yer almisdi 1917 ci ilde universiteti bitirmisdir 1918 ci ilde Konoe Pasifizmin Boyuk Britaniya ve ABS uslubunun tenqidi serlovheli ilk geosiyasi meqalesini cap etdirmisdir Burada o Britaniyani ve ABS ni onlarin iqtisadi imperializmine gore tenqid edir ve sari irqe qarsi irqi diskriminasiya ve mustemlekeciliyin aradan qaldirilmasina cagirirdi O bu prinsipleri bir cox illerde hemcinin Serqi Asiyada yeni nizam adli 193 eserinde inkisaf etdirirdi Uc defe 1937 1939 1940 1941 1941 ci illerde Yaponiyanin Bas naziri olmusdur 16 dekabr 1945 ci il tarixinde zeher icib ozunu oldurmusdur Siyasi fealiyyetiFumimaro Konoenin teskil etdiyi ikinci hokumet Konoe uc geosiyasi doktrinani heyata kecirirdi Daxili siyasetde yeni struktur un realize edilmesi neticesinde butun siyasi partiyalarin buraxilmasi ve onlarin Vahid Imperator Assosiasiyasi ile evez edilmesi Bu eslinde Hitlerin bir millet bir furer bir partiya ideyasina esaslanaraq yapon nasional sosialist hokumetinin qurulmasini nezerde tuturdu Boyuk Cenub Serqi Asiya tesir dairesi zonasinin yaradilmasi Amerika ve Boyuk Britaniyaynin movcud ve gelecek dunya hokmranligina qarsi deniz ve quru olkelerinin yeni geostrateji blokunun formalasdirilmasi Konoenin fikrince vahid ve monolit milletin enerjisini Sakit okean bolgesinden ABS Boyuk Britaniya ve Hollandiyanin sixisdirilmasi ucun xarici ekspansiyaya qarsi yoneltmek buna nail olmaq ucunse ehtiyatlari yapon milletinin xidmetine yonelecek Cin Birma muasir Myanma Hind Cin Vyetnam Kamboca Laos Tailand Filippin Malayyanin Malayziya daxil olacagi Boyuk Serqi Asiya ortaq rifah sahesi nin yaradilmasi lazim idi Gosterilen memleketlerin darmadagin edilmesi ucun Asiya ve butun dunyada yeni nizam in yaradilmasina yardim ede bilecek Almaniya ve Italiya ile geosiyasi ittifaq qurmaq nezerde tutulurdu Belelikle artiq qeyd edildiyi kimi yeni nizam termini Almaniyada yaranmayib bu anlayis milliyyetci Konoe terefinden teklif edilmis fasistler ve sosial demokratlar terefinden istifade edilmisdir Konoenin geosiyasi doktrinasi gelecekde neheng mustemlekeci imperiyanin yaradilmasine nezerde tutan olkenin merhelelerine herbilesdirilmesi ve totalitarlasmasindan ibaret idi O bu proqrami hokumet rehberi vezifesinde olarken yerine yetirirdi Konoenin yalniz ABS ye hucum etmeye cureti catmadi Bunu Konoeni Bas nazir postunda evezleyen Konoe hokumetinde mudafie naziri yaponlarin Meydzi doneminin en tecavuzkar siyasetcisi hesab etdikleri Todze Xideki etdi O Konoenin doktrinasinin en cesaretli ve avantur planlarini tereddud etmeden reallasdirirdi Lakin kobud herbi tezyiq ve rifah sahesi olkelerinin iqtisadi qareti muqavimet reaksiyasi o cumleden siIahli yaratdi Fumimaro Konoenin olumu 1940 ci ilde Konoe Almaniya ve Italiya ile Ucler pakti adli herbi ittifaq ve bitereflik haqqinda sovet yapon sazisini bagladi O muharibeye qeder yapon amerikan ziddiyyetlerinin hell edilmesi ucun F Ruzveltle sexsi damsiqlarin yollarini axtarir lakin buna muveffeq ola bilmir ve ondan sonra uzunu tamamile Almaniyaya cevirir Yaponiyanin geosiyasi kursunun formalasmasinda Berlin Roma Moskva Tokio konsepsiyasini esaslandirmis alman geosiyasetcisi Haushoferin tesiri hiss olunur Haushofer ve Konoe arasinda muhum elaqelendirici helqe Haushoferin zemanet mektublari ile Tokioya gelmis ve onun Zeitsehrift fur Geopolitik jurnali ile feal emekdasliq etmis efsanevi kesfiyyatci Rixard Zorge olmusdur Almaniya Italiya ve Yaponiyanin Ucler pakti Yaponiyanin Serqi Asiya mekaninda yeni nizam yaratmaq huququnu qebul ederek uc dovletin tesir dairelerinin bolusdurulmesini tesbit etdi Bu geosiyasetcinin ve dovlet xadiminin taleyi maraqlidir 1941 ci il oktyabrin 16 da yeni Pyorl Harborun bombardmanindan iki ay evvel Konoe oz herbi naziri Todze Xidekinin ultramilitarist fraksiyasina qarsi durmaq gucunde olmadigindan istefa vermisdi 1944 cu ilde o ve imperatora yaxin olan siyasetci ve herbiciler Todze Xidekinin kabinetinden kenarda qaldilar 1945 ci ilin fevralinda Konoe imperatora kommunist tesirinin yayilmasi tehlukesi barede mektub teqdim etmisdir Imperator onu sulh danisiqlari ucun SSRI ye gondermek qerarina gelmis lakin plan heyata kecmemisdir Bele ki Yaponiya kapitulyasiyani qebul etmisdir Yeni Nazirler Kabinetinde Konoe Bas nazir muavini statusu almisdir Lakin Amerikanin isgalci qosunlari komandani onun mumkun herbi cani kimi hebsi haqda ferman vermisdi Hebsine bir gun qalmis o zeher icib ozunu oldurmusdur Hemcinin baxYaponiya tarixiXarici kecidlerKonoe biography from Spartacus Educational Fumimaro Konoe ve Asiya Sakit okean Muharibesi Yaponca IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Hayashi S Konoe Fumimaro Encyclopaedia Britannica ing Novruz Memmedov Geosiyasete giris Iki cildde I cild Baki Azerbaycan nesriyyati 2011 s 272 275 PDF 2021 07 10 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2017 11 27 Istoriya Yaponii 1999 t 2 s 390 391 397 398 Smirnov L N Zajcev E B Sud v Tokio M Voenizdat 1984 c 74