Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Frederik Şopen (pol. Fryderyk Franciszek Chopin; 1 mart 1810 – 17 oktyabr 1849[…], Paris, İkinci Fransa Respublikası) — dünya şöhrətli polyak bəstəkarı, klassik musiqi bəstəkarı, fortepiano üçün çoxsaylı qiymətli əsərlərin müəllifi, pianoçu. Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
| Frederik Şopen | |
|---|---|
| pol. Fryderyk Franciszek Szopen | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum adı | Fryderyk Franciszek Chopin |
| Doğum tarixi | 1 mart 1810 |
| Vəfat tarixi | 17 oktyabr 1849[…](39 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | vərəm |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| Milliyyəti | polyak |
| Partnyorları |
|
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | bəstəkar, pianoçu, musiqi pedaqoqu[d], virtuoz, musiqiçi, pedaqoq |
| Fəaliyyət illəri | 1817-ci ildən |
| Musiqi aləti | piano |
| Təhsili | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Frederik Şopen 1810-cu il martın 1-də Varşava yaxınlığında dünyaya gəlib. Frederikin atası Nikolas Şopen (1771–1844) 16 yaşında 1787-ci ildə Polşaya mühacirət edən Lotareniyadan olan bir Fransız idi. Anası Jastina Krzyzanovska (1782–1861) isə polyak idi. Frederikin Ludvika, İzabella və Emiliya adında bacıları da var idi. Musiqiçi ailəsində dünyaya gələn Şopeni uşaqlığından musiqi öz əhatəsinə alır və artıq 5 yaşında o, sadə əsərləri pianoda ifa etməyə başlayır. Tezliklə onun müəllimi tanınmış musiqiçi V. Jivniy olur və o, öz şagirdinə klassiklərin əsərlərini öyrətməyə başlayır. Şopen böyük uğurla Ali Musiqi məktəbini qurtarır. Təhsil illərində o, bir çox fortapiona əsərlərini hazırlayır. Bu zaman o həm də Polşanın ən uğurlu pianoçusu kimi tanınır.
Bəstəkar 1849-cu il oktyabrın 17-də Parisdə vəfat edir. Vəsiyyətinə görə ürəyi Varşavaya gətirilir.
Sənəti
Paris şəhəri. 1831-ci il. Konsert salonlarından birində uzaq Polşadan təzəcə gəlmiş 21 yaşlı pianoçu konsertlər verir. Və elə ilk konsertlərdən sonra bu gənc musiqiçinin qeyri-adi istedadı haqqında söhbətlər sürətlə Parisin bütün sənət aləminə yayılır. Onun adı az bir vaxtda Avropada şöhrət qazanmış bəstəkarlar — Ferens List, Berlioz, Bellini, yazıçılar — Henrix Heyne, Onore de Balzak, rəssam Ejen Delakrua ilə bir sırada çəkilir, musiqisi və ifaçılıq məharəti romantik incəsənətin daha bir möcüzəli səhifəsini açır. Bu parlaq istedad sahibi Friderik Şopen idi. Taleyin acı hökmü ilə Friderik Şopen elə 21 yaşında vətənindən əbədi ayrılır, lakin bütün ömrü boyu doğma Polşasının sevinc və ağrıları ilə yaşayır, elə yaradıcılığında da bu hissləri ifadə edir. O, doğma diyarının musiqisini yeni, daha yüksək mərhələyə qaldırır, onun ümumavropa musiqi mədəniyyətinin layiqli, dəyərli bir hissəsinə çevrilməsi üçün çox iş görür. Elə buna görə də Şopen polyak musiqisinin klassiki hesab olunur. Şopen öz yaradıcılığını, demək olar ki, bütünlüklə bir alətə — fortepianoya həsr etmiş yeganə bəstəkardır.
Bu səbəbdən onu çox zaman "fortepianonun şairi" adlandırırlar. Maraqlıdır ki, təkcə bir alətin tembr imkanları ilə kifayətlənsə də, Şopen musiqisi heç də yeknəsəq, darıxdırıcı səslənmir. Bəstəkar fortepianonun ifadə vasitələrini o dərəcədə genişləndirmiş, elə parlaq və zəngin boyalar tapa bilmişdir ki, bu alət sanki bütöv orkestrin, eləcə də insan səsinin tembr çalarlarını özündə cəmləşdirmişdir. Etüdlər, prelüdlər, noktürnlər, ekspromtlar, mazurkalar, polonezlər, konsertlər, sonatalar, skersolar, balladalar… Gördüyünüz kimi, bəstəkarın yaradıcılıq irsində ən müxtəlif janrlara rast gəlmək mümkündür. Şopen fortepiano musiqisinə hətta yeni janrlar da gətirmişdir — belə ki, skerso əvvəllər yalnız simfoniyanın tərkibində, mazurka polyak xalqının məişətində səslənərdi, ballada isə, ümumiyyətlə, musiqidən kənar, ədəbiyyatda tətbiq olunan janr idi. Bəstəkar artıq məlum olan janrlara da mühüm yeniliklər gətirmişdir. Məsələn, adətən yalnız texniki məşğələ üçün nəzərdə tutulan etüdü Şopen yüksək bədii səviyyəyə qaldırmış, polyak mənşəli polonez rəqsini isə Polşanın şanlı qəhrəmanlıq keçmişini tərənnüm edən irihəcmli, sanballı əsər kimi təqdim etmişdir. Şopen musiqisinin obrazlar dünyası öz müxtəlifliyi ilə diqqəti cəlb edir. Çılğın ehtiraslar, dərin düşüncələr, şən zarafatlar, ən başlıcası isə incə, səmimi lirik duyğular burada necə də ustalıqla əks etdirilir! Məhz səmimilik, hisslərin bilavasitə ifadəsi Şopen musiqisinin möcüzəsini, onun dinləyicilərin könlünə asanlıqla yol tapmasını şərtləndirən cəhətdir. Bu səbəbdən Şopen dünyada ən çox ifa olunan və sevilən bəstəkarlardan biridir. Yenə Paris. 1848-ci il… Şopen artıq Avropanın görkəmli sənətkarı və ən məharətli virtuoz-pianoçulardan biridir. Dostları, pərəstişkarları saysız-hesabsızdır. Onların sırasında bəstəkarçün uzun illər boyu çox əziz olmuş bir insan — Jorj Sand təxəllüsü ilə tanınmış məşhur fransız yazıçısı Avrora Düdevan da var. Elə bu vaxt ağır vərəm xəstəliyi Şopeni fəal yaradıcılıqla məşğul olmağa qoymur. 1849-cu ildə dünyasını dəyişmiş bəstəkar Parisdə dəfn edilir, lakin onun ürəyi öz vəsiyyətinə görə Polşaya aparılır və indiyədək Varşavanın Müqəddəs Xaç kilsəsində saxlanılır.
Şopenin məhəbbəti
Şopenin həyatının ən xoşbəxt və eləcə də ən ağır məqamları istedadlı Fransa yazıçısı Jorj Sandla məhəbbət illərinə təsadüf edir. Parisin yaradıcı simaları arasında çox parlaq və eyni zamanda, ziddiyyətli şəxsiyyətlərdən biri, əsl adı Avrora Düdevan olan, özü isə Jorj Sand təxəllüsü ilə tanınan bu qadın çox vaxt kişi libası geyinər, yaxşı at çapar, idmanla fəal məşğul olarmış. Bəzilərinin fikrincə, Jorj Sand və Şopen bir-birini heç başa düşmürmüşlər və elə bu səbəbdən də onların ayrılması tamamilə təbii imiş, lakin danılmaz bir həqiqətdir ki, Şopen bir çox şah əsərlərini məhz Jorj Sandla yaşadığı illərdə yaratmışdır.
Bəzi əsərləri
- Vals do diyez minor (or. 64 N 2)
- Mazurka lya minor (or. 68 N 2)
- Noktürnlər: mi bemol major (or. 9 N 2), fa minor (or. 15 N 1), do diyez minor, cis mol
- Polonez lya bemol major (or. 53)
- 7 və 20 N-li prelüdlər
- 2 N-li sonata: üçüncü hissə ("Matəm marşı")
- 3, 12 və 24 N-li etüdlər
- Spring Waltz
- Nocturne Op. 9 No. 2
- Violonçel Sonatası (Şopen)
Filmoqrafiya
İstinadlar
- Chopin Fryderyk (Franciszek) (pol.).
- Zamoyski A. Chopin (ing.). 1979.
- https://www.chopin-society.org.uk/articles/chopin-birthday.htm.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Frédéric Chopin // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Chopin-Fryderyk-Franciszek;3885797.html.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- Catalog of the German National Library (alm.).
- https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C86728%2Cekspert-chopin-pod-koniec-zycia-cierpial-na-zapalenie-osierdzia-bedace.
- "Kayzen.az — Böyük musiqiçilər: Frederik Şopen". 2021-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-09-05.
Xarici keçidlər
- Frederik Şopenin anım günüdür
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frederik Sopen pol Fryderyk Franciszek Chopin 1 mart 1810 17 oktyabr 1849 Paris Ikinci Fransa Respublikasi dunya sohretli polyak bestekari klassik musiqi bestekari fortepiano ucun coxsayli qiymetli eserlerin muellifi pianocu Adi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Frederik Sopenpol Fryderyk Franciszek SzopenUmumi melumatlarDogum adi Fryderyk Franciszek ChopinDogum tarixi 1 mart 1810 1810 03 01 Vefat tarixi 17 oktyabr 1849 1849 10 17 39 yasinda Vefat yeri Paris Ikinci Fransa RespublikasiVefat sebebi veremDefn yeri Frederik Sopenin qebri d Per Lasez qebiristanligiVetendasligi Fransa Rusiya imperiyasi Varsava HersoqluguPolsa carligi Ikinci Fransa RespublikasiMilliyyeti polyakPartnyorlari Jorj Sand 1837 1847 Musiqici melumatlariFealiyyeti bestekar pianocu musiqi pedaqoqu d virtuoz musiqici pedaqoqFealiyyet illeri 1817 ci ildenMusiqi aleti pianoTehsili Varsava Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFrederik Sopen 1810 cu il martin 1 de Varsava yaxinliginda dunyaya gelib Frederikin atasi Nikolas Sopen 1771 1844 16 yasinda 1787 ci ilde Polsaya muhaciret eden Lotareniyadan olan bir Fransiz idi Anasi Jastina Krzyzanovska 1782 1861 ise polyak idi Frederikin Ludvika Izabella ve Emiliya adinda bacilari da var idi Musiqici ailesinde dunyaya gelen Sopeni usaqligindan musiqi oz ehatesine alir ve artiq 5 yasinda o sade eserleri pianoda ifa etmeye baslayir Tezlikle onun muellimi taninmis musiqici V Jivniy olur ve o oz sagirdine klassiklerin eserlerini oyretmeye baslayir Sopen boyuk ugurla Ali Musiqi mektebini qurtarir Tehsil illerinde o bir cox fortapiona eserlerini hazirlayir Bu zaman o hem de Polsanin en ugurlu pianocusu kimi taninir Bestekar 1849 cu il oktyabrin 17 de Parisde vefat edir Vesiyyetine gore ureyi Varsavaya getirilir SenetiParis seheri 1831 ci il Konsert salonlarindan birinde uzaq Polsadan tezece gelmis 21 yasli pianocu konsertler verir Ve ele ilk konsertlerden sonra bu genc musiqicinin qeyri adi istedadi haqqinda sohbetler suretle Parisin butun senet alemine yayilir Onun adi az bir vaxtda Avropada sohret qazanmis bestekarlar Ferens List Berlioz Bellini yazicilar Henrix Heyne Onore de Balzak ressam Ejen Delakrua ile bir sirada cekilir musiqisi ve ifaciliq mehareti romantik incesenetin daha bir mocuzeli sehifesini acir Bu parlaq istedad sahibi Friderik Sopen idi Taleyin aci hokmu ile Friderik Sopen ele 21 yasinda veteninden ebedi ayrilir lakin butun omru boyu dogma Polsasinin sevinc ve agrilari ile yasayir ele yaradiciliginda da bu hissleri ifade edir O dogma diyarinin musiqisini yeni daha yuksek merheleye qaldirir onun umumavropa musiqi medeniyyetinin layiqli deyerli bir hissesine cevrilmesi ucun cox is gorur Ele buna gore de Sopen polyak musiqisinin klassiki hesab olunur Sopen oz yaradiciligini demek olar ki butunlukle bir alete fortepianoya hesr etmis yegane bestekardir Paris Per Lasez qebiristanligi Sopenin mezari Bu sebebden onu cox zaman fortepianonun sairi adlandirirlar Maraqlidir ki tekce bir aletin tembr imkanlari ile kifayetlense de Sopen musiqisi hec de yekneseq darixdirici seslenmir Bestekar fortepianonun ifade vasitelerini o derecede genislendirmis ele parlaq ve zengin boyalar tapa bilmisdir ki bu alet sanki butov orkestrin elece de insan sesinin tembr calarlarini ozunde cemlesdirmisdir Etudler preludler nokturnler ekspromtlar mazurkalar polonezler konsertler sonatalar skersolar balladalar Gorduyunuz kimi bestekarin yaradiciliq irsinde en muxtelif janrlara rast gelmek mumkundur Sopen fortepiano musiqisine hetta yeni janrlar da getirmisdir bele ki skerso evveller yalniz simfoniyanin terkibinde mazurka polyak xalqinin meisetinde seslenerdi ballada ise umumiyyetle musiqiden kenar edebiyyatda tetbiq olunan janr idi Bestekar artiq melum olan janrlara da muhum yenilikler getirmisdir Meselen adeten yalniz texniki mesgele ucun nezerde tutulan etudu Sopen yuksek bedii seviyyeye qaldirmis polyak menseli polonez reqsini ise Polsanin sanli qehremanliq kecmisini terennum eden irihecmli sanballi eser kimi teqdim etmisdir Sopen musiqisinin obrazlar dunyasi oz muxtelifliyi ile diqqeti celb edir Cilgin ehtiraslar derin dusunceler sen zarafatlar en baslicasi ise ince semimi lirik duygular burada nece de ustaliqla eks etdirilir Mehz semimilik hisslerin bilavasite ifadesi Sopen musiqisinin mocuzesini onun dinleyicilerin konlune asanliqla yol tapmasini sertlendiren cehetdir Bu sebebden Sopen dunyada en cox ifa olunan ve sevilen bestekarlardan biridir Yene Paris 1848 ci il Sopen artiq Avropanin gorkemli senetkari ve en meharetli virtuoz pianoculardan biridir Dostlari perestiskarlari saysiz hesabsizdir Onlarin sirasinda bestekarcun uzun iller boyu cox eziz olmus bir insan Jorj Sand texellusu ile taninmis meshur fransiz yazicisi Avrora Dudevan da var Ele bu vaxt agir verem xesteliyi Sopeni feal yaradiciliqla mesgul olmaga qoymur 1849 cu ilde dunyasini deyismis bestekar Parisde defn edilir lakin onun ureyi oz vesiyyetine gore Polsaya aparilir ve indiyedek Varsavanin Muqeddes Xac kilsesinde saxlanilir Sopenin mehebbetiSopenin heyatinin en xosbext ve elece de en agir meqamlari istedadli Fransa yazicisi Jorj Sandla mehebbet illerine tesaduf edir Parisin yaradici simalari arasinda cox parlaq ve eyni zamanda ziddiyyetli sexsiyyetlerden biri esl adi Avrora Dudevan olan ozu ise Jorj Sand texellusu ile taninan bu qadin cox vaxt kisi libasi geyiner yaxsi at capar idmanla feal mesgul olarmis Bezilerinin fikrince Jorj Sand ve Sopen bir birini hec basa dusmurmusler ve ele bu sebebden de onlarin ayrilmasi tamamile tebii imis lakin danilmaz bir heqiqetdir ki Sopen bir cox sah eserlerini mehz Jorj Sandla yasadigi illerde yaratmisdir Bezi eserleri source source Do diyez minor nokturnu Sopen Vals do diyez minor or 64 N 2 Mazurka lya minor or 68 N 2 Nokturnler mi bemol major or 9 N 2 fa minor or 15 N 1 do diyez minor cis mol Polonez lya bemol major or 53 7 ve 20 N li preludler 2 N li sonata ucuncu hisse Matem marsi 3 12 ve 24 N li etudler Spring Waltz Nocturne Op 9 No 2 Violoncel Sonatasi Sopen FilmoqrafiyaPayiz sonatasi film 1978 Tehmine film 1993 Pianocu film 2002 IstinadlarChopin Fryderyk Franciszek pol Zamoyski A Chopin ing 1979 https www chopin society org uk articles chopin birthday htm Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Frederic Chopin Internet Broadway Database ing 2000 https encyklopedia pwn pl haslo Chopin Fryderyk Franciszek 3885797 html Archivio Storico Ricordi 1808 Catalog of the German National Library alm https naukawpolsce pap pl aktualnosci news 2C86728 2Cekspert chopin pod koniec zycia cierpial na zapalenie osierdzia bedace Kayzen az Boyuk musiqiciler Frederik Sopen 2021 10 25 tarixinde Istifade tarixi 2011 09 05 Xarici kecidlerFrederik Sopenin anim gunudur