Frans Verfel (d. 10 sentyabr 1890, Praqa - ö. 26 avqust 1945, Beverli-Hillz, Kaliforniya) - Avstriya yazıçısı, dramaturqu və şairi. 1920-ci illərdə Almaniyanın ən tanınmış yazıçılarından biri idi. Nasist Avstriyanın 1938-ci il işğalından sonra Vyananı tərk etdi, ilk olaraq Fransaya, Fransanın istilasından sonra isə ABŞ-də məskunlaşdı.
Frans Verfel | |
---|---|
Franz Werfel | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Praqa |
Vəfat tarixi | 26 Ağustos 1945 |
Vəfat yeri | Beverli-Hillz |
Vəfat səbəbi | ürək tutması |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, şair, dramaturq, ssenarist, fantastika yazıçısı[d] |
Əsərlərinin dili | alman dili |
Janr | Detektiv |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1890-cı ildə Praqada anadan olub. Alman dilli yəhudi icmasına mənsub idi. Atası əl sənayesi əlcəklərinin zəngin istehsalçısı Rudolf Verfel, anası isə fabrik sahibinin qızı Albine Kussi idi. Franz Verfel cütlüyün üç övladından birincisi olub. Katolik dayə Barbara Simunkovanın təsiri ilə xristian mədəniyyətinə yaxın bir şəkildə böyümüşdü.
16 yaşında şeir yazmağa başladı. Maks Brod və Frans Kafka kimi yazıçılarla dostluq etdi. İlk şeirlər kitabı "Dünyanın Dostu" (Der Weltfreund) 1911-ci ildə çap olundu və bestseller oldu. 1912-ci ildə Leypsiqə köçdü və bir nəşriyyatda redaktor olaraq çalışdı. Else Lasker-Schüler, Martin Buber, Rayner Mariya Rilke kimi Alman yazıçı və şairləri ilə görüşdü. Birinci Dünya Müharibəsi başlayanda Rusiya cəbhəsində Avstriya-Macarıstan ordusunda telefon operatoru kimi xidmət etmişdi. Bu təcrübə onun işini formalaşdıran dinc mənzərəyə əsaslanırdı. Teatr pyesləri və digər uydurma əsərlər hazırlamağa davam edir. 1917-ci ildə cəbhə bölgəsini tərk etdi və Vyanadakı mətbuat ofisində işə başladı. Bu dövrdə gələcək həyat yoldaşı Alma Mahler ilə görüşdü. O vaxt memar Walter Gropius ilə evlənən Alma Mahler 1920-ci ildə həyat yoldaşından boşandı, lakin uzun müddət evlənməkdən imtina etdi. Cütlük 6 iyul 1929-cu ildə evləndi.
12 yaşından etibarən bir opera izleyicisi və Verdi hayranı olan Verfer, 1924 ilində "Verdi, Operanın Romanı" adlı ilk romanını yayımladı. Bu əsər artıq Verfelin bir romancı olacağını öyləyirdi. 1924-cü ildə yazılmış "Juarez və Maksimilian" pyesi ilk dəfə 1925-ci ildə Maqdeburqda səhnəyə qoyuldu. Ancaq növbəti il Vyanada və Berlində Maks Reynhardt tərəfindən səhnəyə qoyulanda böyük bir müvəffəqiyyət qazandı. Bu əsər ilə o, Vyana Elmlər Akademiyasından "Qrilparzer mükafatı" aldı.
1925-ci ildə Verfel Alma Mahler ilə Fələstinə və Misirə səyahət edən Verfel gördüklərinin təsiri ilə qələmə aldığı "Yəhudilərin arasındkı Pavlus" əsərini 1926-cı ildə yayımladı. Elə həmin il akademiyanın yeni qurulan ədəbi şöbəsinin iyirmi qurucu üzvündən biri olmaqla Prussiya Rəssamlıq Akademiyasının üzvü seçildi. 1927-ci ildə Çexoslovakiya Dövlət Mükafatına və 1930-cu ildə İsveç ədəbi mükafatı olan "Schiller" mükafatına layiq görülmüşdür. Artıq Almanca yazan məşhur yazıçılardan biri olmuşdu.
1928-ci ildə "Məzunlar Günü" romanında başqalarından fərqli olduğu üçün dostları və hətta ailəsi tərəfindən döyüldüyü bir gənc Adlerin hekayəsini danışdı.8 iyul 1929-cu ildə Alma Mahlerin evlənmək təklif etdiyi yəhudi dinindən ayrılma şərtini yerinə yetirərək evlənən müəllif daha sonra bunun yəhudi olmadığını, ancaq köklərini inkar etməyəcəyini ifadə etmişdi.
1929-cu ildə həyat yoldaşı Alma Mahler ilə Yaxın Şərqə səyahətdən sonra "Musa dağında qırx gün" kitabını yazdı. 1938-ci ildə Avstriyanın ilhaqından sonra Verfel Fransadan ayrıldı və Marsel yaxınlığında bir balıqçı kəndində yaşamağa başladı. Fransanın işğalı ilə yenidən qaçmalı olmuşdu. Həyat yoldaşı ilə sığındığı Lourdesdə bir neçə həftədən sonra Madridə, sonra Lissabona getdi və oradan da gəmi ilə Nyu-Yorka getdi. Verfel 13 oktyabr 1940-cı ildə Nyu-Yorka gəldi və daha sonra Los-Ancelesə yerləşdi. Ölkəsindəki uğurlkarını ABŞ-də da davam etdirməyə müvəffəq oldu. "Oğurlanmış cənnət" və "Bernadettin səsi" ən çox satılan kitablardandır. 17 avqust 1945-ci ildə vəfat etdi və Los-Ancelesdəki Rosandale qəbiristanlığında dəfn edildi. Müharibədən sonra məzarı Vyanaya gətirildi.
Əsərləri
- Verdi. Operanın romanı (1924), roman
- Paul Yəhudilər arasında: Bir faciə (1926), oyun
- Kiçik burjuanın ölümü (Der Tod des Kleinbürgers) (1928), qısa hekayə
- Evə qayıdış (Der Abituriententag) (1928), roman
- Musa Dağdakı qırx gün (1933), roman
- Jeremia, Səsinə qulaq asın! (Höret die Stimme, ya da Jeremias) (1937), roman
- Oğurlanmış Qregin Super Yağlı Silahı (1939), roman
- Bernadettin əzgisi (Das Lied von Bernadette) (1941), roman
- Jacobovski və Polkovnik (Jacobowsky und der Obers) (1944), oyun
- Doğmamış ulduz (1945/1946), fantastika romanı
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Franz Werfel" (türk). idefix.com. 2018-01-15 tarixində .
- "Franz Werfel'den 'Mezunlar Günü'" (türk). cumhuriyet.com.tr. 2017-12-26 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frans Verfel d 10 sentyabr 1890 Praqa o 26 avqust 1945 Beverli Hillz Kaliforniya Avstriya yazicisi dramaturqu ve sairi 1920 ci illerde Almaniyanin en taninmis yazicilarindan biri idi Nasist Avstriyanin 1938 ci il isgalindan sonra Vyanani terk etdi ilk olaraq Fransaya Fransanin istilasindan sonra ise ABS de meskunlasdi Frans VerfelFranz WerfelDogum tarixi 10 sentyabr 1890Dogum yeri PraqaVefat tarixi 26 Agustos 1945Vefat yeri Beverli HillzVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Vyana merkezi qebiristanligi d Fealiyyeti yazici sair dramaturq ssenarist fantastika yazicisi d Eserlerinin dili alman diliJanr Detektiv Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1890 ci ilde Praqada anadan olub Alman dilli yehudi icmasina mensub idi Atasi el senayesi elceklerinin zengin istehsalcisi Rudolf Verfel anasi ise fabrik sahibinin qizi Albine Kussi idi Franz Verfel cutluyun uc ovladindan birincisi olub Katolik daye Barbara Simunkovanin tesiri ile xristian medeniyyetine yaxin bir sekilde boyumusdu 16 yasinda seir yazmaga basladi Maks Brod ve Frans Kafka kimi yazicilarla dostluq etdi Ilk seirler kitabi Dunyanin Dostu Der Weltfreund 1911 ci ilde cap olundu ve bestseller oldu 1912 ci ilde Leypsiqe kocdu ve bir nesriyyatda redaktor olaraq calisdi Else Lasker Schuler Martin Buber Rayner Mariya Rilke kimi Alman yazici ve sairleri ile gorusdu Birinci Dunya Muharibesi baslayanda Rusiya cebhesinde Avstriya Macaristan ordusunda telefon operatoru kimi xidmet etmisdi Bu tecrube onun isini formalasdiran dinc menzereye esaslanirdi Teatr pyesleri ve diger uydurma eserler hazirlamaga davam edir 1917 ci ilde cebhe bolgesini terk etdi ve Vyanadaki metbuat ofisinde ise basladi Bu dovrde gelecek heyat yoldasi Alma Mahler ile gorusdu O vaxt memar Walter Gropius ile evlenen Alma Mahler 1920 ci ilde heyat yoldasindan bosandi lakin uzun muddet evlenmekden imtina etdi Cutluk 6 iyul 1929 cu ilde evlendi 12 yasindan etibaren bir opera izleyicisi ve Verdi hayrani olan Verfer 1924 ilinde Verdi Operanin Romani adli ilk romanini yayimladi Bu eser artiq Verfelin bir romanci olacagini oyleyirdi 1924 cu ilde yazilmis Juarez ve Maksimilian pyesi ilk defe 1925 ci ilde Maqdeburqda sehneye qoyuldu Ancaq novbeti il Vyanada ve Berlinde Maks Reynhardt terefinden sehneye qoyulanda boyuk bir muveffeqiyyet qazandi Bu eser ile o Vyana Elmler Akademiyasindan Qrilparzer mukafati aldi 1925 ci ilde Verfel Alma Mahler ile Felestine ve Misire seyahet eden Verfel gorduklerinin tesiri ile qeleme aldigi Yehudilerin arasindki Pavlus eserini 1926 ci ilde yayimladi Ele hemin il akademiyanin yeni qurulan edebi sobesinin iyirmi qurucu uzvunden biri olmaqla Prussiya Ressamliq Akademiyasinin uzvu secildi 1927 ci ilde Cexoslovakiya Dovlet Mukafatina ve 1930 cu ilde Isvec edebi mukafati olan Schiller mukafatina layiq gorulmusdur Artiq Almanca yazan meshur yazicilardan biri olmusdu 1928 ci ilde Mezunlar Gunu romaninda basqalarindan ferqli oldugu ucun dostlari ve hetta ailesi terefinden doyulduyu bir genc Adlerin hekayesini danisdi 8 iyul 1929 cu ilde Alma Mahlerin evlenmek teklif etdiyi yehudi dininden ayrilma sertini yerine yetirerek evlenen muellif daha sonra bunun yehudi olmadigini ancaq koklerini inkar etmeyeceyini ifade etmisdi 1929 cu ilde heyat yoldasi Alma Mahler ile Yaxin Serqe seyahetden sonra Musa daginda qirx gun kitabini yazdi 1938 ci ilde Avstriyanin ilhaqindan sonra Verfel Fransadan ayrildi ve Marsel yaxinliginda bir baliqci kendinde yasamaga basladi Fransanin isgali ile yeniden qacmali olmusdu Heyat yoldasi ile sigindigi Lourdesde bir nece hefteden sonra Madride sonra Lissabona getdi ve oradan da gemi ile Nyu Yorka getdi Verfel 13 oktyabr 1940 ci ilde Nyu Yorka geldi ve daha sonra Los Ancelese yerlesdi Olkesindeki ugurlkarini ABS de da davam etdirmeye muveffeq oldu Ogurlanmis cennet ve Bernadettin sesi en cox satilan kitablardandir 17 avqust 1945 ci ilde vefat etdi ve Los Ancelesdeki Rosandale qebiristanliginda defn edildi Muharibeden sonra mezari Vyanaya getirildi EserleriVerdi Operanin romani 1924 roman Paul Yehudiler arasinda Bir facie 1926 oyun Kicik burjuanin olumu Der Tod des Kleinburgers 1928 qisa hekaye Eve qayidis Der Abituriententag 1928 roman Musa Dagdaki qirx gun 1933 roman Jeremia Sesine qulaq asin Horet die Stimme ya da Jeremias 1937 roman Ogurlanmis Qregin Super Yagli Silahi 1939 roman Bernadettin ezgisi Das Lied von Bernadette 1941 roman Jacobovski ve Polkovnik Jacobowsky und der Obers 1944 oyun Dogmamis ulduz 1945 1946 fantastika romaniHemcinin baxFrans Kafka Maks BrodIstinadlar Franz Werfel turk idefix com 2018 01 15 tarixinde Franz Werfel den Mezunlar Gunu turk cumhuriyet com tr 2017 12 26 tarixinde