Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Flores (ind. Flores, portuqalca güllər) — İndoneziyaya məxsus olan Kiçik Zond adaları daxil olan ada. Onun ümumi sahəsi 13 540 km² təşkil edir. 8 vilsyətə bölünən adada 1,8 milyon insan (2010) yaşayır. Flores inzibati cəhətdən Şərqi Kiçik Zond adaları əyalətinə daxildir. Ən iri adası — .
| Flores adası | |
|---|---|
| ind. Flores, | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 13540 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 63 km |
| Sahil uzunluğu | 425 km |
| Hündür nöqtəsi | 2382 m |
| Əhalisi | 1.830.000 nəfər (2014-cü il) |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  İndoneziya |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Flores adası uzunsov formaya malik olub, qərbdən şərqə doğru uzanır. Onun uzunluğu 425 km təşkil edir. Ən enli yerdə (şimaldan cənuba) məsafə 70 kilomertrdir.
Flores adasının qərbində yerləşən ən iri qonşu ada Sumbavadır. Yaxınlığında ölçüsünə görə kiçik Rinka və Komoda adaları vardır. Floresin cənubunda Sumba, şərqində isə Timor adaları yerləşir. Adanın şimal sahilərini Flores dənizi yuvuyur.
Ən iri adaları: Maumere, Ende, Badjava, Rutenq, Labuan Badjo.
Təbiəti
Floresin sahil zolağı düzənlikdir. Bu düzənliklər əsasən ibarətdir. Sahildən bir qədər aralı savannaları müşahidə etmək olar. Adanın içərilərinə doğru isə dağlıq ərazilərdir. Bu hissədə hələdə aktiv vulkanlar vardır. Onlar arasında ən məşhuru hündürlüyü 1639 metr olan Kelimutu vulkanıdır. Vulkannın kraterlərində yerləşən üç göl öz rəngini dəyişir. Bunu səbəbi hələdə müəyyən edilməyib. Adanın ən hündür nöqtəsi 2382 metr təşkil edir.
Fauna
Adanın şərq sahilləri Komodo adası istisna olmaqla yeganə ərazidir ki, ortada Komodo varanının yaşadığı ərazidir. Adanın endemikləri arasında qarışqası, uzunburun böçəyi, və başqalarını göstərmək olar.
Tarixi
Digər Zond adaları kimi Flores adasıda ilk insan məskənlərindən (Homo erectus) olmuşdur. 2004-cü ildə antropoloqlar qədim insan cinsi aşkarladılar (Homo). Cırtdan insan olan bu cinsin nümayəndələri 18 min il öncə yaşamışlar. Araşdırmalar göstərir ki, bu tapıntı Homo sapiens deyil. Bu tamami ilə fərqli insan növü olan (Homo floresiensis). Bu fikir tam təsdiqini tanınmamış və hazırda belə mübahisə doğurur.
Orta əsrlər və yeni dövr
XIII əsrdə Flores Macapahid dövlətinin ərazisinə daxil idi. Sonradan daxil edilir. 1544-cü ildə portuqaliyalı ticarət gəmisi yan alır və kapitan onu "Kabi des Flores" adlandırır. Digər versiyaya görə artıq 1511-ci ildə Antoni Abreunun başçılıq etdiyi ekspedisiya üzvü Fransişku Rodriqiş Yava adasından şərqdə yerləşən adaları xəritəyə salmışdır. Bu adalar arasında Floresin xəritəsidə olmuşdur. 1570-ci ildə adada il avropalılar olan dənizçilər məskən salır və adanı bütünlüklə Flores adlandırırlar. Portuqallar adanı xristiyanlaşdırırlar. İndoneziyaya məxsus və demək olar ki, bütünlüklə xristianlardan ibarət olan yeganə adadır. XVI əsrdə ada Portuqaliya İndoneziyasının tərkibinə daxil idi. Portuqallar adanı XIX əsrin ortalarına qədər idarə etmişlər. Bu ərəfədə Hollandlar adanı mühasirəyə alaraq ələ keçirirlər. 1851-ci ildən de-fakto, 1859-cu ildən de-yuri və 1945-ci ildən (İndineziyanın müstəqil olduğu zamanadək) İndoneziyanın ərazisidir (Niderland Ost-Hindi). Ada hollandların əlinə keçdikdən sonra yerli əhalinin xristiyan olmasına baxmayaraq floreslilər onlara qarşı mübsaizə)aparırlar. Portuqal ənənələrinə bağlılıq hazırda belə yerlilərin dilinə keçmiş sözlərdən anlamaq olur.1911–1912-ci illərdə hollandlara qarı üsyanlar baş vermişdir. İkinci Dünya müharibəsi dönəmində, 1942–1945 illər arasında Flores yaponların əsarəti altında olmuşdur.
İnzibati bölgüsü
Flores adası 8 vilayətə bölünür:
- — 292 037 nəf.
- — 221 430 nəf.
- — 252 754 nəf.
- — 232 312 nəf.
- — 129 956 nəf.
- — 142 254 nəf.
- — 300 301 nəf.
- — 260 428 nəf.
Əhalisi və inancları
Ada bir necə tayfa tərəfindən məskunlaşılmışdır. Qərbdən şərqə doğru ardıcıllıqla nqada, naqe, keo, ende, lio, palue və manqqarai tayfaları yayılmışdır.
Portuqalların misionerlik fəaliyyəti nəticəsində əhalinin 91% Xristianlığın Katolik qoluna etiqad edir. Adada Ebde arxieparxiyası fəaliyyət göstərir. Əsasən üç şəhərdə Mamure, Larantuka və Ende arxieparxiya vardır.
İqtisadiyyat
Adanın əsas gəlir mənbəyi kənd təsərüffatından əldə olunur. Belə ki, əsəs gəlir mənbəyi olan Düyüdən əlavə Qarğıdalı, Kofe və Şəkər qamışıdır.
İstinadlar
- Monk, K.A. The Ecology of Nusa Tenggara and Maluku. Hong Kong: Periplus Editions Ltd. 1996. səh. 7. ISBN .
- "Kelimutu. Global Volcanism Program. Smithsonian Institution". 2013-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-03.
- Магидович В. И., Магидович И. П. Очерки по истории географических открытий. Т. 2; М., 1983. С. 93
Mənbə
- Flores və Komodo — Tarix 2010-03-24 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Flores ind Flores portuqalca guller Indoneziyaya mexsus olan Kicik Zond adalari daxil olan ada Onun umumi sahesi 13 540 km teskil edir 8 vilsyete bolunen adada 1 8 milyon insan 2010 yasayir Flores inzibati cehetden Serqi Kicik Zond adalari eyaletine daxildir En iri adasi Flores adasiind Flores Umumi melumatlarSahesi 13540 km Uzunlugu 354 kmEni 63 kmSahil uzunlugu 425 kmHundur noqtesi 2382 mEhalisi 1 830 000 nefer 2014 cu il Yerlesmesi8 37 00 c e 121 08 00 s u Olke IndoneziyaFlores adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiFlores adasi uzunsov formaya malik olub qerbden serqe dogru uzanir Onun uzunlugu 425 km teskil edir En enli yerde simaldan cenuba mesafe 70 kilomertrdir Flores adasinin qerbinde yerlesen en iri qonsu ada Sumbavadir Yaxinliginda olcusune gore kicik Rinka ve Komoda adalari vardir Floresin cenubunda Sumba serqinde ise Timor adalari yerlesir Adanin simal sahilerini Flores denizi yuvuyur En iri adalari Maumere Ende Badjava Rutenq Labuan Badjo TebietiFloresin sahil zolagi duzenlikdir Bu duzenlikler esasen ibaretdir Sahilden bir qeder arali savannalari musahide etmek olar Adanin icerilerine dogru ise dagliq erazilerdir Bu hissede helede aktiv vulkanlar vardir Onlar arasinda en meshuru hundurluyu 1639 metr olan Kelimutu vulkanidir Vulkannin kraterlerinde yerlesen uc gol oz rengini deyisir Bunu sebebi helede mueyyen edilmeyib Adanin en hundur noqtesi 2382 metr teskil edir Fauna Adanin serq sahilleri Komodo adasi istisna olmaqla yegane erazidir ki ortada Komodo varaninin yasadigi erazidir Adanin endemikleri arasinda qarisqasi uzunburun boceyi ve basqalarini gostermek olar TarixiKosmosdan cekilmis sekil Diger Zond adalari kimi Flores adasida ilk insan meskenlerinden Homo erectus olmusdur 2004 cu ilde antropoloqlar qedim insan cinsi askarladilar Homo Cirtdan insan olan bu cinsin numayendeleri 18 min il once yasamislar Arasdirmalar gosterir ki bu tapinti Homo sapiens deyil Bu tamami ile ferqli insan novu olan Homo floresiensis Bu fikir tam tesdiqini taninmamis ve hazirda bele mubahise dogurur Orta esrler ve yeni dovr XIII esrde Flores Macapahid dovletinin erazisine daxil idi Sonradan daxil edilir 1544 cu ilde portuqaliyali ticaret gemisi yan alir ve kapitan onu Kabi des Flores adlandirir Diger versiyaya gore artiq 1511 ci ilde Antoni Abreunun basciliq etdiyi ekspedisiya uzvu Fransisku Rodriqis Yava adasindan serqde yerlesen adalari xeriteye salmisdir Bu adalar arasinda Floresin xeriteside olmusdur 1570 ci ilde adada il avropalilar olan denizciler mesken salir ve adani butunlukle Flores adlandirirlar Portuqallar adani xristiyanlasdirirlar Indoneziyaya mexsus ve demek olar ki butunlukle xristianlardan ibaret olan yegane adadir XVI esrde ada Portuqaliya Indoneziyasinin terkibine daxil idi Portuqallar adani XIX esrin ortalarina qeder idare etmisler Bu erefede Hollandlar adani muhasireye alaraq ele kecirirler 1851 ci ilden de fakto 1859 cu ilden de yuri ve 1945 ci ilden Indineziyanin musteqil oldugu zamanadek Indoneziyanin erazisidir Niderland Ost Hindi Ada hollandlarin eline kecdikden sonra yerli ehalinin xristiyan olmasina baxmayaraq floresliler onlara qarsi mubsaize aparirlar Portuqal enenelerine bagliliq hazirda bele yerlilerin diline kecmis sozlerden anlamaq olur 1911 1912 ci illerde hollandlara qari usyanlar bas vermisdir Ikinci Dunya muharibesi doneminde 1942 1945 iller arasinda Flores yaponlarin esareti altinda olmusdur Inzibati bolgusuFlores adasi 8 vilayete bolunur 292 037 nef 221 430 nef 252 754 nef 232 312 nef 129 956 nef 142 254 nef 300 301 nef 260 428 nef Ehalisi ve inanclariAda bir nece tayfa terefinden meskunlasilmisdir Qerbden serqe dogru ardicilliqla nqada naqe keo ende lio palue ve manqqarai tayfalari yayilmisdir Portuqallarin misionerlik fealiyyeti neticesinde ehalinin 91 Xristianligin Katolik qoluna etiqad edir Adada Ebde arxieparxiyasi fealiyyet gosterir Esasen uc seherde Mamure Larantuka ve Ende arxieparxiya vardir IqtisadiyyatAdanin esas gelir menbeyi kend teseruffatindan elde olunur Bele ki eses gelir menbeyi olan Duyuden elave Qargidali Kofe ve Seker qamisidir IstinadlarMonk K A The Ecology of Nusa Tenggara and Maluku Hong Kong Periplus Editions Ltd 1996 seh 7 ISBN 962 593 076 0 Kelimutu Global Volcanism Program Smithsonian Institution 2013 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 03 Magidovich V I Magidovich I P Ocherki po istorii geograficheskih otkrytij T 2 M 1983 S 93MenbeFlores ve Komodo Tarix 2010 03 24 at the Wayback Machine