Fikriyə xanım (türk. Fikriye Hanım; d.1887, Larisa — ö.31 may 1924, Ankara) — Atatürkün anası Zibeydə xanımın ikinci həyat yoldaşı Raqib bəyin qardaşı Məmduh Xeyrəddin bəy ilə Vəsfiyə xanımın qızıdır. Fransız, Alman və Yunan dillərində səlis danışa bilən Fikriyə xanım eyni zamanda ud və piano da çala bilirdi.
Fikriyə xanım | |
---|---|
Doğum tarixi | 1 yanvar 1887 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 31 may 1924 (37 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1887-ci ildə Selanikdə anadan oldu. Atatürkün anası Zibeydə xanımın ikinci həyat yoldaşı Raqib bəyin qardaşı Məmduh Xeyrəddin bəy ilə Vəsfiyə xanımın qızıdır. Gənc yaşda bir misirli ilə evlənən Fikiryə xanım evliliyi uzun sürmədi ailesinin yanına qayıtdı. 1923-cü ilə qədər Çanqaya köşkündə Mustafa Kamal Paşaya köməklik göstərirdi. Zəif bədən quruluşuna sahib olan Fikriyə xanım tez-tez xəstələnməsi səbəbilə təhsil ala bilməmişdi. Bu hal isə onun gələcək planlarına təsir göstərmişdi. Ağciyərlərindən əziyyət çəkən Fikriyə xanım Münhenə getməli idi. Mustafa Kamal Paşaya aşiq olan Fikriyə xanım onun Lətifə xanımla evləndiyini öyrənincə Türkiyəyə geri dönmüş, ilk işi malikanəyə getmək olmuşdu. Lakin Lətifə xanım gəldiyini görəndə Atatürkü xəbərdar etmədən köməkçiyə onu saraydan uzaqlaşdırması üçün əmr vermişdi.
Tam olaraq onun necə öldüyü dəqiq bilinmir. Bəzi mənbələr onun Çankaya köşkünün qarşısında intihar etdiyini yazsa da, bəzi mənbələr vurulduğunu yazır. Fikriyə xanımın ölümünün Atatürk və Lətife xanımın evliliyinə təsir etdiyi düşünülür. Genealogiyada ölüm tarixi 31 may 1924 olaraq yazılmışdı, lakin vurulduğu və ya özünü vurduğu tarix isə 23 may olaraq bilinirdi.
Xifzi Topuz faktlara əsaslanaraq yazdığı "Qazi və Fikriyə" romanında Fikriyə xanımın intihara təşəbbüs etdiyi tarixdən öldüyü tarixə qədər xəstəxanada müalicə olunduğu, güllə yarası ilə deyil, güllənin açdığı yaranın infeksiyaya yoluxması və tam sağalmayan vərəm xəstəliyinin yayılması səbəbilə öldüyü yazılmışdır. Yenə eyni əsərə görə Atatürk Fikriyə xanımın Köşkə yerləşməsinin yaratdığı dediqoduların qarşısını almaq üçün Fikriyə xanımla gizlin evlənmiş, hətta nikahlarını da Cümhuriyət dövrünün ilk Dəyanət İşləri Başçısı Mustafa Fehmi Gerçeker qeydə almışdı.
Tədqiqatçı Eriş Ülger Atatürkün köməkçisi Saleh Bozokun xatirələri əsasında məzar yerinin Quğulu Parkında olduğunu yazır. "Fikriye xanım" kitabının müəllifi Fatih Bayhan Fikriyə xanımın Ankaranın Ulus bölgəsindəki köhnə qəbiristanlıqda dəfn olunduğunu yazır. Can Dündar isə bu gün Ankara Etnoqrafiya Muzeyində Mustafa Kamal Atatürkün bir at üzərində nəhəng heykəlinin ucaldığı yerə dəfn edildiyini yazır.
Xarici keçidlər
- Hanım'ın eşyaları TCDD'ye bağışlandı [ölü keçid]
- Halamın mezarı nerede? 2016-08-29 at the Wayback Machine
Mənbə
- Şemsi Belli, Fikriye, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1995.
- İsmet Bozdağ, Atatürk'ün başyaveri Salih Bozok anlatıyor: Latife ve Fikriye iki aşk arasında Atatürk, Truva Yayınları, İstanbul, 2005.
- Oğuz Akay, Gazi Fikriye İle Neden Evlenmedi Latife İle Neden Evlendi, Truva Yayınları, İstanbul, 2005.
- Halil İbrahim Özcan, Çankaya'nın Duvaksız Gelini Fikriye, Nokta Yayınları, İstanbul, 2007.
- Fatih Bayhan, Fikriye Hanım, Pegasus Yayınları, İstanbul, 2008.
- Nesrin Aydemir, "İki Aşk Arasında Atatürk", Nokta Yayınları, İstanbul, 2008.
- Hıfzı Topuz, "Gazi ve Fikriye", Remzi Kitabevi, İstanbul, 2003
İstinadlar
- "Fikriye Hanım ( 1887)- (1924)". 2017-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-26.
- "Fikriye Hanımın sır ölümü". 2019-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-26.
- . 2019-12-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-26.
- Dündar, Can. 'Fikriye!…. Göldegekiler: İmge Kitabevi. Haziran 1995. səh. 43. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fikriye xanim turk Fikriye Hanim d 1887 Larisa o 31 may 1924 Ankara Ataturkun anasi Zibeyde xanimin ikinci heyat yoldasi Raqib beyin qardasi Memduh Xeyreddin bey ile Vesfiye xanimin qizidir Fransiz Alman ve Yunan dillerinde selis danisa bilen Fikriye xanim eyni zamanda ud ve piano da cala bilirdi Fikriye xanimDogum tarixi 1 yanvar 1887 1887 01 01 Dogum yeri Larisa Fessaliya Fessaliya ve Merkezi Yunanistan YunanistanVefat tarixi 31 may 1924 1924 05 31 37 yasinda Vefat yeri Ankara Ankara vilayeti Osmanli imperiyasiFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1887 ci ilde Selanikde anadan oldu Ataturkun anasi Zibeyde xanimin ikinci heyat yoldasi Raqib beyin qardasi Memduh Xeyreddin bey ile Vesfiye xanimin qizidir Genc yasda bir misirli ile evlenen Fikirye xanim evliliyi uzun surmedi ailesinin yanina qayitdi 1923 cu ile qeder Canqaya koskunde Mustafa Kamal Pasaya komeklik gosterirdi Zeif beden qurulusuna sahib olan Fikriye xanim tez tez xestelenmesi sebebile tehsil ala bilmemisdi Bu hal ise onun gelecek planlarina tesir gostermisdi Agciyerlerinden eziyyet ceken Fikriye xanim Munhene getmeli idi Mustafa Kamal Pasaya asiq olan Fikriye xanim onun Letife xanimla evlendiyini oyrenince Turkiyeye geri donmus ilk isi malikaneye getmek olmusdu Lakin Letife xanim geldiyini gorende Ataturku xeberdar etmeden komekciye onu saraydan uzaqlasdirmasi ucun emr vermisdi Tam olaraq onun nece olduyu deqiq bilinmir Bezi menbeler onun Cankaya koskunun qarsisinda intihar etdiyini yazsa da bezi menbeler vuruldugunu yazir Fikriye xanimin olumunun Ataturk ve Letife xanimin evliliyine tesir etdiyi dusunulur Genealogiyada olum tarixi 31 may 1924 olaraq yazilmisdi lakin vuruldugu ve ya ozunu vurdugu tarix ise 23 may olaraq bilinirdi Xifzi Topuz faktlara esaslanaraq yazdigi Qazi ve Fikriye romaninda Fikriye xanimin intihara tesebbus etdiyi tarixden olduyu tarixe qeder xestexanada mualice olundugu gulle yarasi ile deyil gullenin acdigi yaranin infeksiyaya yoluxmasi ve tam sagalmayan verem xesteliyinin yayilmasi sebebile olduyu yazilmisdir Yene eyni esere gore Ataturk Fikriye xanimin Koske yerlesmesinin yaratdigi dediqodularin qarsisini almaq ucun Fikriye xanimla gizlin evlenmis hetta nikahlarini da Cumhuriyet dovrunun ilk Deyanet Isleri Bascisi Mustafa Fehmi Gerceker qeyde almisdi Tedqiqatci Eris Ulger Ataturkun komekcisi Saleh Bozokun xatireleri esasinda mezar yerinin Qugulu Parkinda oldugunu yazir Fikriye xanim kitabinin muellifi Fatih Bayhan Fikriye xanimin Ankaranin Ulus bolgesindeki kohne qebiristanliqda defn olundugunu yazir Can Dundar ise bu gun Ankara Etnoqrafiya Muzeyinde Mustafa Kamal Ataturkun bir at uzerinde neheng heykelinin ucaldigi yere defn edildiyini yazir Xarici kecidlerHanim in esyalari TCDD ye bagislandi olu kecid Halamin mezari nerede 2016 08 29 at the Wayback MachineMenbeSemsi Belli Fikriye Bilgi Yayinevi Ankara 1995 Ismet Bozdag Ataturk un basyaveri Salih Bozok anlatiyor Latife ve Fikriye iki ask arasinda Ataturk Truva Yayinlari Istanbul 2005 Oguz Akay Gazi Fikriye Ile Neden Evlenmedi Latife Ile Neden Evlendi Truva Yayinlari Istanbul 2005 Halil Ibrahim Ozcan Cankaya nin Duvaksiz Gelini Fikriye Nokta Yayinlari Istanbul 2007 Fatih Bayhan Fikriye Hanim Pegasus Yayinlari Istanbul 2008 Nesrin Aydemir Iki Ask Arasinda Ataturk Nokta Yayinlari Istanbul 2008 Hifzi Topuz Gazi ve Fikriye Remzi Kitabevi Istanbul 2003Istinadlar Fikriye Hanim 1887 1924 2017 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 26 Fikriye Hanimin sir olumu 2019 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 26 2019 12 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 26 Dundar Can Fikriye Goldegekiler Imge Kitabevi Haziran 1995 seh 43 ISBN 979 975 533 118 7