Fakt Yoxla

Fakt Yoxla — Azərbaycanda faktların yoxlanılması üzrə ixtisaslaşmış müstəqil qeyri-hökumət və qeyri-kommersiya təşkilatı. "Fakt Yoxla" (IDI) tərəfindən həyata keçirilən təşəbbüsdür. Təşkilatın məqsədi siyasi xəbərləri və məlumatları qərəzsiz çatdırmaqla Azərbaycan cəmiyyətinin manipulyasiyasının qarşısını almaqdır. Məzmunu Azərbaycan və ingilis dillərindədir.

Fakt Yoxla
Təşkilatın rəsmi loqosu.
Növü	qeyri-hökumət təşkilatı, qeyri-kommersiya təşkilatı^[d]
Fəaliyyəti	fakt yoxlama
Yaranma tarixi	2019
Qeydiyyat tarixi	28 may 2021 (2021-05-28)
Rəsmi dili	Azərbaycan dili, ingilis dili
Mərkəzi	Bakı
Fəaliyyət göstərdiyi yer	Azərbaycan Respublikası
Qurucusu	Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu^[d]
faktyoxla.info

Tarixi

"Fakt Yoxla" 2019-cu ildə Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu tərəfindən yaradılmışdır. 28 may 2021-ci il tarixində 406331063 identifikasiya kodu ilə Gürcüstanda müstəqil qeyri-hökumət təşkilatı olaraq qeydə alınmışdır. Bunda məqsəd Azərbaycanda məhdudiyyətlərin qarşısını almaq idi. Hər halda, təşkilatın onun baş ofisi Bakıda yerləşir. Jurnalist Leyla Mustafayeva "Fakt Yoxla"nın baş redaktorudur. Buna qədər o (OCCRP) Cənubi Qafqaz ofisi, "Yeni Müsavat" qəzeti, "Meydan TV", ilə əməkdaşlıq etmişdir.

Hazırda "Fakt Yoxla" siyasət, hüquq, insan hüquqları, sosial, iqtisadiyyat və COVID-19 mövzularında faktların yoxlanmasını həyata keçirir. Təşkilatın fəaliyyəti istiqaməti ictimai fiqurların səsləndirdiyi ifadələrin həqiqətə uyğun olub-olmadığını və siyasətçilərin vədlərinə əməl edib-etmədiklərini yoxlamaq, qanunvericiliyin monitorinqi və qanunların praktikada nə dərəcədə səmərəli tətbiq edildiyinə nəzarət etmək, Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə üzərinə götürdüyü öhdəlikləri hansı səviyyədə yerinə yetirdiyini və ölkədə qəbul olunmuş qanunların ümumbəşəri dəyər olan insan hüquqlarına uyğun olub-olmadığını araşdırmaq, mediada, müxtəlif internet resurslarda gedən yalan xəbərləri aşkarlamaq və ictimaiyyəti məlumatlandırmaqdır. İctimai şəxslərin ifadələrində deyilmiş faktların düzgünlüyü rəsmi dövlət qurumlarının veb-saytlarını istifadə etməklə, "Fakt Yoxla" üzvü tərəfindən ictimai məlumat almaq üçün göndərilmiş rəsmi sorğu vasitəsilə, internetdə hökumət və qeyri-hökumət təşkilatlarının, xəbər agentliklərinin, media qurumlarının, tədqiqat institutlarının və digər oxşar qurumların hesabatlarını, araşdırmalarını və ifadələrini axtarmaqla, ctimai şəxslərdən, həmçinin onların media əlaqələndiricilərindən müsahibə götürməklə yoxlanılır.

"Fakt Yoxla" sosial şəbəkələrdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, ölkədə nazirlərin, deputatların və digər ictimai xadimlərin açıqlamalarını təhlil etməyə, faktları yoxlamağa başlayanda ictimaiyyətin marağını cəlb etmişdir. "Fakt Yoxla" sosial mediada uğurlu fəaliyyəti nəticəsində iqtidaryönlü dairələrdə də diqqət çəkmişdir. "Fakt Yoxla" bir neçə dəfə kiberhücumlarla qarşılaşmış, lakin bu cəhdlər veb-saytın fəaliyyətini məhdudlaşdırmaqda uğursuz olmuşdur. Domeni və interfeysi "Fakt Yoxla" saytını təkrarlayan hökumətəmeylli "faktyoxla.az" saytı 2021-ci ilin yazında istifadəyə verilmişdir. Bu, fəaliyyətlərində müxalifət nümayəndələrini hədəf alır və hökumətin rəqiblərini gözdən salmağa çalışan materiallar paylaşır.

Əməkdaşlıq və qəbulu

"Fakt Yoxla" 100-dən çox fakt yoxlama qurumunu özündə birləşdirən Beynəlxalq Fakt Yoxlama Şəbəkəsinə (IFCN) Azərbaycandan qəbul edilən tək üzvdür. İlk dəfə 2021-ci ildə bu şəbəkəyə üzv olmuşdur. "Fakt Yoxla" bütün materiallarında şəbəkənin rəhbər tutduğu prinsiplərə riayət edir. Bundan əlavə "Fakt Yoxla" Avropa Fakt Yoxlama Standartları Şəbəkəsinin (EFCSN) və Açıq İnformasiya Əməkdaşlığı şəbəkəsinin üzvüdür. Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu ilə yaxından əməkdaşlıq edir. Həmçinin, təşkilat Gürcüstanın "FactCheck", "MythDetector" və "Chaikhana Media" saytları, Moldovanın "www.stopfals.md" platforması,Türkiyənin "Teyit.org" saytı ilə əməkdaşlıq edir. "Fakt Yoxla"nın məzmunu "Turan İnformasiya Agentliyi", "Eurasia Review", "Meydan TV", "Azadlıq" qəzeti və "Arqument.az" kimi müxtəlif media qurumları, həmçinin Birləşmiş Krallığın Rumıniyanın "Romanian Center for European Policies" kimi xarici platformalar tərəfindən paylaşılmışdır.

"Fakt Yoxla" Harvard Universitetinin "Kaspiana" layihəsi tərəfindən Azərbaycanda ən etibarlı mənbələr sırasına daxil edilmişdir.

İstinadlar

1. "Arxivlənmiş surət". 2023-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
2. "Leyla Mustafayeva: Hökumət mediaya təzyiqləri dayandırmalıdır". Voice of America. 22 may 2020. 22 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 26 October 2023.
3. "Leyla Mustafayeva: Pandemiya dövrü jurnalistlər üçün asan olmadı". operativtv.com. 2023-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
4. "IFCN Code of Principles". ifcncodeofprinciples.poynter.org. 2023-08-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
5. "Azerbaijan: Media · Azerbaijan · Caspiana". 2023-08-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
6. "Biz kimik?". Fakt Yoxla. 2023-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
7. "Fakt Yoxla". Project Oasis Europe. 2023-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
8. "Who Helped Abduct Azerbaijani Journalist? | Human Rights Watch". 5 iyn 2019. 2023-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
9. "Armenia, Azerbaijan, Georgia: COVID-19 disinformation in the Caucasus". 2022-12-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
10. "IFCN Code of Principles". ifcncodeofprinciples.poynter.org. 2023-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
11. "EFCSN Landing". efcsn.com. 2023-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
12. "About us". Open Information Partnership. 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
13. "Tez-tez verilən suallar". www.idi-aze.org. 2023-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
14. Detector, Myth. "Do Azerbaijani Military Vehicles Feature the Symbol Z?". mythdetector.ge. 13 sen 2023. 2023-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
15. "Azerbaijan's workers are always on thin ice". chaikhana. 2023-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
16. "Elkin Khalilov - Teyit". teyit.org. 2023-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
17. "FaktYoxla Praises Statement by Minister of Interior". © TURAN NEWS AGENCY. 2023-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
18. "Azerbaijan's Unemployment Crisis – Eurasia Review". 2022-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
19. TV, Meydan. "Araşdırmanın nəticəsi: İlham Əliyevin tramvay xətlərinin kəsilməsi ilə bağlı dedikləri yalandır". 8 dek 2019. 2022-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
20. "Prezidentin insan haqlarının qorunduğuna dair iddiası". 29 dek 2021. 2021-12-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
21. "Arxivlənmiş surət". 2021-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
22. "Azerbaijan's Unemployment Crisis". iwpr.net. 2023-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.
23. "Conspiracy theories about COVID-19 in Azerbaijan – EAP Fakes". 2023-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-26.

Xarici keçidlər

• faktyoxla.info — Fakt Yoxlanın rəsmi saytı