Entoni Börcess (ing. John Anthony Burgess Wilson; 25 fevral 1917[…] – 22 noyabr 1993[…], London) — ingilis yazıçısı və ədəbiyyatşünası (ədəbi tədqiqatlarla, xüsusən Şekspir və Coysun yaradıcılığı ilə məşğuldur). Həm də musiqi bəstələmişdir (simfoniya, balet və opera), bədii tərcümə və publisistika ilə də məşğul olmuşdur. Börcessin ən məşhur əsəri "Zavod portağalı" adlı satirik distopiyasıdır.
Entoni Börcess | |
---|---|
ing. Anthony Burgess | |
Doğum adı | John Anthony Burgess Wilson |
Təxəllüsü | Anthony Burgess |
Doğum tarixi | 25 fevral 1917[…] |
Vəfat tarixi | 22 noyabr 1993[…](76 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | ağciyər xərçəngi |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | yazıçı, jurnalist, tərcüməçi, ssenarist, şair, bəstəkar, roman yazıçısı, avtobioqraf[d], ədəbiyyat tənqidçisi, fantastika yazıçısı[d], uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, ədəbiyyatşünas, librettoçu, dramaturq, pedaqoq, film ssenaristi[d], müəllim |
Fəaliyyət illəri | 1956-cı ildən |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Con Entoni Börcess Uilson 25 fevral 1917-ci ildə Mançesterdə katolik ailəsində anadan olub. Burgessin atası mühasib idi və axşamlar meyxanada pianoda ifa edirdi. Burgessin 2 yaşında ikən anası qrip pandemiyası zamanı vəfat etdikdən sonra atası 1922-ci ildə meyxana sahibi ilə evlənərək tütün məmulatları satmağa başlayıb. Oğlanı bibisi, sonra isə ögey anası böyüdüb. Atası 1938-ci ildə 55 yaşında vəfat etdi, heç birmiras qoymadı.
Burgess həmyaşıdları ilə münasibətini belə xatırladı: “Onlar ya yumruqları ilə üstümə vurdular, ya da heç fikir vermədilər. Mən sadəcə olaraq xor baxdım. Cırıq paltarlı mənim kimi səliqəli geyinmiş uşaqları döyürdülər”. Tezliklə onu Mançesterdəki katolik ibtidai məktəbinə təyin etdilər. Yazıçı daha sonra xatırlayırdı: “Məni məktəbə gətirəndə mən artıq oxumağı bilirdim, amma şagirdlərin çoxu bilmirdi. Deməli, mən hamı kimi deyildim." Uşaq ikən radioda “inanılmaz fleyta solo”nu eşidənə və heyran olana qədər musiqiyə o qədər də düşkün deyildi. Bir neçə dəqiqədən sonra diktor Klod Debüssinin "Faun günortası" prelüdiyasının ifa etdiyini bildirdi.
Burgess Xaverian Kollecində və 1940-cı ildə məzun olduğu Mançester Universitetində təhsil alıb və orada ingilis dili və ədəbiyyatı tarixindən mühazirələr oxumağa başlayıb. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Burgess orduda xidmət etdi.
1942-ci ildə 1968-ci ildə sirrozdan vəfat edən Luella İşervud Consla evləndi. Burgessin bioqrafı Endryu Bisvel “The Real Life of Enthony Burgess” adlı kitabında Luellanın işıqsızlıq zamanı dörd zənci amerikalı fərari tərəfindən necə zorlandığını və döyüldüyünü təsvir etmişdir. 1946-1950-ci illərdə Burgess Birmingem Universitetində dərs demiş, Təhsil Departamentində və Banbury Məktəbində çalışmışdır. Burgessin debüt romanı 1949-cu ildə yazılsa da, 1965-ci ilə qədər nəşr olunmayıb. 1959-cu ilə qədər Burgess musiqi nəzəriyyəsini öyrəndi və yazmağa çox az vaxt ayırdı. 1954-cü ildə Malay Federasiyasında və 1958-ci ildə BruneydəTəhsil Müfəttişi olub.
1959-cu ildə o vaxtkı müəllim Entoni Burgessə dərsdə huşunu itirdikdən sonra beyin şişi diaqnozu qoyuldu və həkimin dediyinə görə, onun bir ildən çox ömrü qalmayıb. Bu hadisə Burgessin yazmağa başlamasına təkan verdi. O vaxtdan bəri o, 50-dən çox kitabı, o cümlədən ən məşhur Enderby's Tetralogy və A Clockwork Orange kitablarını nəşr etdi. Burgess təkcə öz adı ilə deyil, həm də həyat yoldaşının ona təklif etdiyi müxtəlif təxəllüslərlə yazır. Burgess bir dəfə qəzetin baş redaktorunun xahişi ilə öz romanı, Mr. Enderby Inside (1963) haqqında Yorkshire Post-a rəy yazdı - roman Cozef Kell təxəllüsü ilə yazılmışdı, Burgess haqqında danışırdı. baş redaktora məlum deyil. Burgess həmçinin Daily Mail-ə "Məhəmməd Əli" imzalı məktublar göndərib.
1960-1964-cü illər arasında Burgess 11 roman yazmışdır.
Bütün həyatı boyu Burgess həm də musiqi bəstələyib - ümumilikdə, tədqiqatçı Pol Filipsin sözlərinə görə, o, 175-ə yaxın kompozisiyaya sahibdir, bunlar arasında həm kifayət qədər sadə melodiyalar, həm də ingilis bəstəkarlıq məktəbinin ənənələrini birləşdirən mürəkkəb əsərlər var (Elqar, Holst, Walton, Vaughan Williams) Debussy və Stravinsky tərəfindən təsirləndi. Burgessin Üçüncü Simfoniyası Ayova Universiteti Simfonik Orkestri tərəfindən sifariş edilmiş və ilk dəfə Ceyms Diksonun rəhbərliyi altında həmin orkestr tərəfindən ifa edilmişdir (22 oktyabr 1975) və Dublinin Blooms operettası Coysun məşhur "Uliss" romanı əsasında hazırlanmışdır. BBC Radio 1982-ci ildə Coysun yüz illiyini qeyd etmək üçün. Burgessin bəzi bəstələri onun Malay musiqisi haqqında təəssüratlarına əsaslanır; o, həmçinin Nyu-Yorkda Trotski operasının sahibidir (1980), piano və orkestr üçün "Yağışda Roma" fantaziyası və s. Burgess həmçinin Bizenin "Karmen" operasını ingilis dilinə yenidən tərcümə etdi və Veberin "Oberon" operası üçün yeni libretto yazdı - hər ikisi librettolar Britaniyanın müxtəlif istehsalatlarında istifadə edilmişdir.
Burgess 22 noyabr 1993-cü ildə Londonda ağciyər xərçəngindən vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Anthony Burgess // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- John Anthony Burgess Wilson // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Entoni Borcess ing John Anthony Burgess Wilson 25 fevral 1917 22 noyabr 1993 London ingilis yazicisi ve edebiyyatsunasi edebi tedqiqatlarla xususen Sekspir ve Coysun yaradiciligi ile mesguldur Hem de musiqi bestelemisdir simfoniya balet ve opera bedii tercume ve publisistika ile de mesgul olmusdur Borcessin en meshur eseri Zavod portagali adli satirik distopiyasidir Entoni Borcessing Anthony BurgessDogum adi John Anthony Burgess WilsonTexellusu Anthony BurgessDogum tarixi 25 fevral 1917 1917 02 25 Vefat tarixi 22 noyabr 1993 1993 11 22 76 yasinda Vefat yeri London Boyuk London Ingiltere Birlesmis KralliqVefat sebebi agciyer xercengiDefn yeri MonakoFealiyyeti yazici jurnalist tercumeci ssenarist sair bestekar roman yazicisi avtobioqraf d edebiyyat tenqidcisi fantastika yazicisi d usaq edebiyyati yazicisi edebiyyatsunas librettocu dramaturq pedaqoq film ssenaristi d muellimFealiyyet illeri 1956 ci ildenUzvluyu Kral Edebiyyat Cemiyyeti d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiCon Entoni Borcess Uilson 25 fevral 1917 ci ilde Mancesterde katolik ailesinde anadan olub Burgessin atasi muhasib idi ve axsamlar meyxanada pianoda ifa edirdi Burgessin 2 yasinda iken anasi qrip pandemiyasi zamani vefat etdikden sonra atasi 1922 ci ilde meyxana sahibi ile evlenerek tutun memulatlari satmaga baslayib Oglani bibisi sonra ise ogey anasi boyudub Atasi 1938 ci ilde 55 yasinda vefat etdi hec birmiras qoymadi Burgess hemyasidlari ile munasibetini bele xatirladi Onlar ya yumruqlari ile ustume vurdular ya da hec fikir vermediler Men sadece olaraq xor baxdim Ciriq paltarli menim kimi seliqeli geyinmis usaqlari doyurduler Tezlikle onu Mancesterdeki katolik ibtidai mektebine teyin etdiler Yazici daha sonra xatirlayirdi Meni mektebe getirende men artiq oxumagi bilirdim amma sagirdlerin coxu bilmirdi Demeli men hami kimi deyildim Usaq iken radioda inanilmaz fleyta solo nu esidene ve heyran olana qeder musiqiye o qeder de duskun deyildi Bir nece deqiqeden sonra diktor Klod Debussinin Faun gunortasi preludiyasinin ifa etdiyini bildirdi Burgess Xaverian Kollecinde ve 1940 ci ilde mezun oldugu Mancester Universitetinde tehsil alib ve orada ingilis dili ve edebiyyati tarixinden muhazireler oxumaga baslayib Ikinci Dunya Muharibesi zamani Burgess orduda xidmet etdi 1942 ci ilde 1968 ci ilde sirrozdan vefat eden Luella Iservud Consla evlendi Burgessin bioqrafi Endryu Bisvel The Real Life of Enthony Burgess adli kitabinda Luellanin isiqsizliq zamani dord zenci amerikali ferari terefinden nece zorlandigini ve doyulduyunu tesvir etmisdir 1946 1950 ci illerde Burgess Birmingem Universitetinde ders demis Tehsil Departamentinde ve Banbury Mektebinde calismisdir Burgessin debut romani 1949 cu ilde yazilsa da 1965 ci ile qeder nesr olunmayib 1959 cu ile qeder Burgess musiqi nezeriyyesini oyrendi ve yazmaga cox az vaxt ayirdi 1954 cu ilde Malay Federasiyasinda ve 1958 ci ilde BruneydeTehsil Mufettisi olub 1959 cu ilde o vaxtki muellim Entoni Burgesse dersde husunu itirdikden sonra beyin sisi diaqnozu qoyuldu ve hekimin dediyine gore onun bir ilden cox omru qalmayib Bu hadise Burgessin yazmaga baslamasina tekan verdi O vaxtdan beri o 50 den cox kitabi o cumleden en meshur Enderby s Tetralogy ve A Clockwork Orange kitablarini nesr etdi Burgess tekce oz adi ile deyil hem de heyat yoldasinin ona teklif etdiyi muxtelif texelluslerle yazir Burgess bir defe qezetin bas redaktorunun xahisi ile oz romani Mr Enderby Inside 1963 haqqinda Yorkshire Post a rey yazdi roman Cozef Kell texellusu ile yazilmisdi Burgess haqqinda danisirdi bas redaktora melum deyil Burgess hemcinin Daily Mail e Mehemmed Eli imzali mektublar gonderib 1960 1964 cu iller arasinda Burgess 11 roman yazmisdir Butun heyati boyu Burgess hem de musiqi besteleyib umumilikde tedqiqatci Pol Filipsin sozlerine gore o 175 e yaxin kompozisiyaya sahibdir bunlar arasinda hem kifayet qeder sade melodiyalar hem de ingilis bestekarliq mektebinin enenelerini birlesdiren murekkeb eserler var Elqar Holst Walton Vaughan Williams Debussy ve Stravinsky terefinden tesirlendi Burgessin Ucuncu Simfoniyasi Ayova Universiteti Simfonik Orkestri terefinden sifaris edilmis ve ilk defe Ceyms Diksonun rehberliyi altinda hemin orkestr terefinden ifa edilmisdir 22 oktyabr 1975 ve Dublinin Blooms operettasi Coysun meshur Uliss romani esasinda hazirlanmisdir BBC Radio 1982 ci ilde Coysun yuz illiyini qeyd etmek ucun Burgessin bezi besteleri onun Malay musiqisi haqqinda teessuratlarina esaslanir o hemcinin Nyu Yorkda Trotski operasinin sahibidir 1980 piano ve orkestr ucun Yagisda Roma fantaziyasi ve s Burgess hemcinin Bizenin Karmen operasini ingilis diline yeniden tercume etdi ve Veberin Oberon operasi ucun yeni libretto yazdi her ikisi librettolar Britaniyanin muxtelif istehsalatlarinda istifade edilmisdir Burgess 22 noyabr 1993 cu ilde Londonda agciyer xercenginden vefat etmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Anthony Burgess Internet Broadway Database ing 2000 John Anthony Burgess Wilson Internet Broadway Database ing 2000 Archivio Storico Ricordi 1808