Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jan Ogüst Dominik Enqr (fr. Jean Auguste Dominique Ingres; 29 avqust 1780[…], Montoban[d][…] – 14 yanvar 1867[…], Paris[…]) — fransız rəssamı. XIX əsr Avropa akademizminin görkəmli nümayəndələrindən biri.
| Jan Ogüst Dominik Enqr | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 29 avqust 1780[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 14 yanvar 1867[…](86 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam, siyasətçi, skripkaçı, boyakar[d], rəssam-qravüraçı[d], qrafika ustası[d], memar, memarlıq çertyojçusu[d], vizual incəsənət rəssamı |
| Təhsili |
|
| Janrlar | tarix rəssamlığı, portret rəssamlığı[d], nü, portret, şərqşünaslıq[d] |
| Stillər | romantizm, neoklassisizm |
| Tanınmış işləri | |
| Tələbələri | Jul Breton[d] |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |   |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Fransız akademik rəssamı Jan Ogüst Dominik Enqr 1780-ci ilin avqustun 29-da Fransada anadan olub. Onun atası bir çox uğurlu peşəyə sahib olub: daşyonma, miniatür rəssam, heykəltaraş, dekorativ bənna və bir də həvəskar musiqiçi. İlk rəsm və musiqi təhsilini atasından alan gənc Enqri özünün ilk tanınmış rəsm əsərini 1789-cu ildə antik tökmə gipslə yaratmışdır. 1786-cı ildə o, yerli məktəbdə təhsilini davam etdirmiş, lakin 1791-ci ildə Fransa İnqilabının baş verməsi təhsilinə son qoymuş və məktəb bağlanmışdır. Təhsilinın yarımçıq qalması Enqri üçün həmişə təhlükə mənbəyi olaraq qalmışdır. 1791-ci ildə atası Joseph Enqri oğlunu Tuluza şəhərinə aparır. Tuluzda onu Royale de Peinture Akademiyasının heykəltaraş və memarlıq sinfinə qəbul etdirir. Burada gənc Enqri məşhur heykəltaraş Jan Pier Viqan və peyzaj rəssamı Jan Briant yanında təhsil alır. Musiqi təhsilini isə skripkaçı Lejeunin rəhbərliyi ilə davam etdirir. 13–16 yaşınadək Tuluz Capitole Orkesrtrində ikinci skripkaçı olur və o, ömrünün axırına qədər də hər zaman skripkasını ifa edir.
Yaradıcılığı
Enqr bir çox əsər çəkərkən Corconenin "Yatan Venera" və Tisianın "Urbino Venera" əsərlərindən ilham alsa da, əsasən 1809-cu ildə Jak-Lui Davidin çəkdiyi "Madam Resamierin portreti"nin təsiri altında olmuşdur. O əsərlərində Parmicanino və digər maniyeristlər kimi soyuq rəng tonlarından istifadə etmişdir. Parmicaninonun da Enqr kimi anotomik yanlışlıqları ilə məşhurlaşmış "Uzun boğazlı Madonna" adlı əsəri vardır. Rəssamın fərqli stilləri bir araya gətirməsi, klassik şəkli romantik mövzuyla birləşdirməsinin nəticəsi idi ki, 1814-cü ildə əsər ilk dəfə sərgiləndiyi zaman böyük diqqət cəlb etmişdi. Tədqiqatçılar rəssamı çağdaş üslublara qarşı çıxan bir üsyançı kimi dəyərləndirirlər. Əsər 1819-cu ildə Paris Salonunda sərgiləndiyi zaman tədqiqatçılardan biri "nə sümüklər, nə əzələlər, nə qan, nə yaşam, nə qabartma…Əslində bu görüntünü təmin edən heç biri deyildi." demişdi. Rəssam anotomik gerçəkliyi diqqətə almamış, əvəzində hissləri və şəhvəti qabarıq göstərməyə çalışmışdır. Əsər 1820-ci illərin ortalarına kimi tənqidçilər tərəfindən ciddi şəkildə müzakirə edilmişdir. Tədqiqatçılar əsərlərini rəssamın neoklassisizmdən ayrılması və eqzotik romantizmə yaxınlaşması dövrünün başlanğıcı kimi qəbul edirlər. Rəsm əsərləri, hazırda Parisdəki Luvr muzeyində sərgilənməkdədir. Məşhur rəssama Napoleon Bonapart'ın bacısı Neopolitan kraliçası Karolin Murat tərəfindən də bir əsər sifariş edilmiş və o bu əsəri 1814-cü ildə tamamlamışdır. Enqr 1867-ci il yanvarın 14-də səksən altı yaşında sətəlcəmdən vəfat etmişdir. Ömrünün axırına qədər o, öz iş fəaliyyətini davam etdirə bilmişdir. Akademik rəssam Parisin Pere Lachaise qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur. Onun 4000-dən çox rəsm əsəri və skripkası Montauban şəhər muzeyində, indiki Enqri Muzeyi kimi tanınan muzeydə saxlanılır.
İstinadlar
- Léonore verilənlər bazası (fr.). ministère de la Culture.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Le Temps, الطان (fr.). Paris: 1867. ISSN 1150-1073
- AGORHA (fr.). 2009.
- Энгр Жан Огюст Доминик (rus.). / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Artnet. 1998.
- Moiroux J. Le cimetière du Père-Lachaise (fr.). Paris: 1908. P. 199.
- Jouin H. La sculpture dans les cimetières de Paris (fr.). // Nouvelles archives de l’art français 1897. Vol. 3e série, tome 13. P. 109. ISSN 0994-8066; 2419-2465
- https://www.nga.gov/collection/artist-info.1411.html.
- Shelton A. C. J.-A.-D. Ingres / French painter / Also known as: Jean-Auguste-Dominique Ingres // Encyclopædia Britannica (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jan Ogust Dominik Enqr fr Jean Auguste Dominique Ingres 29 avqust 1780 Montoban d 14 yanvar 1867 Paris fransiz ressami XIX esr Avropa akademizminin gorkemli numayendelerinden biri Jan Ogust Dominik EnqrDogum tarixi 29 avqust 1780 1780 08 29 Dogum yeri Montoban d Vefat tarixi 14 yanvar 1867 1867 01 14 86 yasinda Vefat yeri Paris Paris Vefat sebebi agciyer iltihabiDefn yeri Per Lasez qebiristanligiFealiyyeti ressam siyasetci skripkaci boyakar d ressam qravuraci d qrafika ustasi d memar memarliq certyojcusu d vizual incesenet ressamiTehsili Milli Gozel Senetler Mektebi 1799 1801 Romadaki Fransiz Akademiyasi d 1806 1810 Janrlar tarix ressamligi portret ressamligi d nu portret serqsunasliq d Stiller romantizm neoklassisizmTaninmis isleri Boyuk odaliska Turk hamamiTelebeleri Jul Breton d Uzvluyu Tesviri Senet AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFransiz akademik ressami Jan Ogust Dominik Enqr 1780 ci ilin avqustun 29 da Fransada anadan olub Onun atasi bir cox ugurlu peseye sahib olub dasyonma miniatur ressam heykeltaras dekorativ benna ve bir de heveskar musiqici Ilk resm ve musiqi tehsilini atasindan alan genc Enqri ozunun ilk taninmis resm eserini 1789 cu ilde antik tokme gipsle yaratmisdir 1786 ci ilde o yerli mektebde tehsilini davam etdirmis lakin 1791 ci ilde Fransa Inqilabinin bas vermesi tehsiline son qoymus ve mekteb baglanmisdir Tehsilinin yarimciq qalmasi Enqri ucun hemise tehluke menbeyi olaraq qalmisdir 1791 ci ilde atasi Joseph Enqri oglunu Tuluza seherine aparir Tuluzda onu Royale de Peinture Akademiyasinin heykeltaras ve memarliq sinfine qebul etdirir Burada genc Enqri meshur heykeltaras Jan Pier Viqan ve peyzaj ressami Jan Briant yaninda tehsil alir Musiqi tehsilini ise skripkaci Lejeunin rehberliyi ile davam etdirir 13 16 yasinadek Tuluz Capitole Orkesrtrinde ikinci skripkaci olur ve o omrunun axirina qeder de her zaman skripkasini ifa edir YaradiciligiEnqr bir cox eser cekerken Corconenin Yatan Venera ve Tisianin Urbino Venera eserlerinden ilham alsa da esasen 1809 cu ilde Jak Lui Davidin cekdiyi Madam Resamierin portreti nin tesiri altinda olmusdur O eserlerinde Parmicanino ve diger maniyeristler kimi soyuq reng tonlarindan istifade etmisdir Parmicaninonun da Enqr kimi anotomik yanlisliqlari ile meshurlasmis Uzun bogazli Madonna adli eseri vardir Ressamin ferqli stilleri bir araya getirmesi klassik sekli romantik movzuyla birlesdirmesinin neticesi idi ki 1814 cu ilde eser ilk defe sergilendiyi zaman boyuk diqqet celb etmisdi Tedqiqatcilar ressami cagdas uslublara qarsi cixan bir usyanci kimi deyerlendirirler Eser 1819 cu ilde Paris Salonunda sergilendiyi zaman tedqiqatcilardan biri ne sumukler ne ezeleler ne qan ne yasam ne qabartma Eslinde bu goruntunu temin eden hec biri deyildi demisdi Ressam anotomik gercekliyi diqqete almamis evezinde hissleri ve sehveti qabariq gostermeye calismisdir Eser 1820 ci illerin ortalarina kimi tenqidciler terefinden ciddi sekilde muzakire edilmisdir Tedqiqatcilar eserlerini ressamin neoklassisizmden ayrilmasi ve eqzotik romantizme yaxinlasmasi dovrunun baslangici kimi qebul edirler Resm eserleri hazirda Parisdeki Luvr muzeyinde sergilenmekdedir Meshur ressama Napoleon Bonapart in bacisi Neopolitan kralicasi Karolin Murat terefinden de bir eser sifaris edilmis ve o bu eseri 1814 cu ilde tamamlamisdir Enqr 1867 ci il yanvarin 14 de seksen alti yasinda setelcemden vefat etmisdir Omrunun axirina qeder o oz is fealiyyetini davam etdire bilmisdir Akademik ressam Parisin Pere Lachaise qebiristanliginda defn olunmusdur Onun 4000 den cox resm eseri ve skripkasi Montauban seher muzeyinde indiki Enqri Muzeyi kimi taninan muzeyde saxlanilir IstinadlarLeonore verilenler bazasi fr ministere de la Culture Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Le Temps الطان fr Paris 1867 ISSN 1150 1073 AGORHA fr 2009 Engr Zhan Ogyust Dominik rus pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Artnet 1998 Moiroux J Le cimetiere du Pere Lachaise fr Paris 1908 P 199 Jouin H La sculpture dans les cimetieres de Paris fr Nouvelles archives de l art francais1897 Vol 3e serie tome 13 P 109 ISSN 0994 8066 2419 2465 https www nga gov collection artist info 1411 html Shelton A C J A D Ingres French painter Also known as Jean Auguste Dominique Ingres Encyclopaedia Britannica ing