Elektron hökumət və ya e-hökumət — bir ölkədə və ya regionda vətəndaşlara və digər şəxslərə göstərmək üçün kompüterlər və internet kimi texnoloji kommunikasiya cihazlarından istifadə edilməsi. Elektron hökumət vətəndaşların hökumətə birbaşa və daha rahat çıxışı, hökumətin vətəndaşlara birbaşa xidmətlərinin göstərilməsi üçün yeni imkanlar təklif edir.
Bu termin vətəndaşlar ilə onların hökuməti (C2G), hökumətlər ilə digər dövlət qurumları (G2G), hökumət ilə vətəndaşlar arasında (G2C), hökumət ilə işçilər arasında (G2E) və hökumətlə özəl sektor (G2B) arasında rəqəmsal qarşılıqlı əlaqələrdən ibarətdir. Elektron hökumətin çatdırılması modelləri bu kateqoriyalara bölünə bilər: Bu qarşılıqlı əlaqələr vətəndaşların hökumətin bütün səviyyələri (şəhər, ştat/vilayət, milli və beynəlxalq) ilə ünsiyyət qurmasından, vətəndaşların informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından (İKT; kompüterlər və veb-saytlar kimi) istifadə etməklə idarəetməyə cəlb edilməsini asanlaşdırmaqdan və biznes prosesinin yenidən qurulmasından (BPR) ibarətdir. Brebem və Qut 2017-ci ildə Şimali Amerikada e-hökumət alətlərinin üçüncü tərəf dizaynerlərindən mütərəqqi dəyərləri, hər yerdə iştirakı, geolokasiya və ictimaiyyətin maarifləndirilməsini əhatə edən texnologiyalarına qurduqları istifadəçi qarşılıqlı əlaqəsi idealları haqqında müsahibə götürmüşdülər.
Digər təriflər texnologiyanın obyekt olduğu, e-hökuməti sadəcə vasitəçi və ya alət kimi müəyyən etdiyi, diqqəti dövlət idarəçiliyi məsələlərində xüsusi dəyişikliklərə yönəltdiyi fikrindən kənara çıxır. Hökumətin daxili transformasiyası mütəxəssis texnoloq Mauro D. Riosun əsasını qoyduğu tərifdir. O, "Elektron hökumətin tərifi axtarışında" adlı məqaləsində qeyd etmişdir: "Rəqəmsal hökumət ictimai işlərin təşkili və idarə olunmasının yeni üsuludur. Bu, idarəetmədə və təşkilat sxeminin strukturunda müsbət transformasiya proseslərini başlatmış və bu transformasiyaların asanlaşdırıcısı kimi informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi və davamlı mənimsənilməsi yolu ilə, göstərilən prosedurlara və xidmətlərə əlavə dəyər qatmışdır."
Terminologiyası
Elektron hökumət e-hökumət, internet idarəçiliyi, rəqəmsal hökumət, onlayn hökumət, əlaqəli hökumət kimi də tanınır. 2014-cü ildən İƏİT hələ də rəqəmsal hökumət terminindən istifadə edir. Təşkilat İctimai İdarəetmə Komitəsinin Elektron Hökumət üzrə Şəbəkəsi üçün orada hazırlanmış tövsiyədə onu elektron hökumətdən fərqləndirir. Bir sıra hökumətlər rəqəmsal hökumət terminini böyük verilənlər, avtomatlaşdırma və ya kimi müasir texnologiyanı əhatə edən geniş xidmətlər üçün istifadə etməyə başlamışdır.
E-hökumət strategiyaları və ya rəqəmsal hökumət Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən 2006-cı ildə "Vətəndaşlara hökumət məlumatlarını və xidmətlərini çatdırmaq üçün internet və ümumdünya internetdən istifadə" kimi müəyyən edilmişdir. Elektron hökumət mahiyyətcə "Dövlət sektorunda xidmətlərin göstərilməsinin səmərəliliyini və effektivliyini təkmilləşdirmək və/və ya artırmaq üçün informasiya texnologiyalarından, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları və digər internet əsaslı telekommunikasiya texnologiyalarından istifadə edilməsi" olaraq tərif edilmişdir. Elektron hökumət milli və ictimai inkişafında maraqlı olan tərəflərin geniş şəkildə töhfəsini təşviq edir və təkmilləşdirir, həmçinin idarəetmə prosesini dərinləşdirir.
Elektron hökumət sistemlərində dövlət əməliyyatları veb-əsaslı xidmətlər tərəfindən dəstəklənir. O, hökumətlə vətəndaşlar arasında ünsiyyəti asanlaşdırmaq üçün informasiya texnologiyalarından, xüsusən də internetdən istifadəni nəzərdə tutur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Manoharan, Aroon P.; Melitski, James; Holzer, Marc. "Digital Governance: An Assessment of Performance and Best Practices". Public Organization Review (ingilis). 23 (1). 2022-01-20: 265–283. doi:10.1007/s11115-021-00584-8. ISSN 1573-7098. PMC 8769785 (#bad_pmc).
- Caves, R. W. Encyclopedia of the City. Routledge. 2004. səh. 180.
- Jeong Chun Hai @Ibrahim. (2007). Fundamental of Development Administration. Selangor: Scholar Press. ISBN
- Brabham, Daren C.; Guth, Kristen L. "The Deliberative Politics of the Consultative Layer: Participation Hopes and Communication as Design Values of Civic Tech Founders". Journal of Communication (ingilis). 67 (4). 2017-08-01: 445–475. doi:10.1111/jcom.12316. ISSN 1460-2466.
- . novagob.org (ispan). 2018-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-25.
- Lynn, Theo; Rosati, Pierangelo; Conway, Edel; Curran, Declan; Fox, Grace; O’Gorman, Colm, Lynn, Theo; Rosati, Pierangelo; Conway, Edel; Curran, Declan (redaktorlar ), "Digital Public Services", Digital Towns: Accelerating and Measuring the Digital Transformation of Rural Societies and Economies (ingilis), Cham: Springer International Publishing, 2022, 49–68, doi:10.1007/978-3-030-91247-5_3, ISBN
- Public Governance; Territorial Development Directorate. "Recommendation of the Council on Digital Government Strategies 2014, page 6". OECD. 2016-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-10.
- "Tech and data: can 'digital government' be radically smarter?". Apolitical.co (ingilis). 2018-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-23.
- United Nations Department of Economic and Social Affairs. "United Nations E-Government Survey 2014" (PDF). UN. 2015-09-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2014-09-16.
- Alenezi, Hussain; Tarhini, Ali; Sharma, Sujeet Kumar. "Development of quantitative model to investigate the strategic relationship between information quality and e-government benefits". Transforming Government: People, Process and Policy. 9 (3). 2015: 324–351. doi:10.1108/TG-01-2015-0004.
- Jain Palvia, Shailendra. (PDF). csi-sigegov.org. Computer Society of India. 2016-11-07 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 December 2016.
Əlavə ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 257 s.
- Hacırəhimova,M.Ş. Elektron dövlət mühitində sənəd dövriyyəsi sistemlərinin aktual problemləri və həlli yolları//İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2010, №2, s.21-29. http://www.jpis.az
- Aygün Əhmədova, Elektron demokratik təsisatların yaradılması texnologiyaları haqqında, "İdarəetmədə informasiya texnologiyaları" elmi-praktiki konfransı, AR-nın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası,səh. 115, Bakı-2008
- Jane Fountain, Building the Virtual State: Information Technology and Institutional Change (2001)
- . Edited by Ari-Veikko Anttiroiko and Matti Mälkiä. Idea Group Reference.
- I. Kushchu; M. H. Kuscu. // The 3rd European Conference on e-Government. 2003. 253–260. 2005-04-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Cordella, A (2007), E-government: towards the e-bureaucratic form?, Journal of Information Technology, 22, 265–274.
- . Edited by Ashok Agarwal and V Ventaka Ramana. ICEG'07 5th International Conference on e-Governance
- West, Darrell. . The Brookings Institution. 2008-08-26. Retrieved on 2008-09-16.
- West, Darrell. . The Brookings Institution. 2008-08-26. Retrieved on 2008-09-16.
- von Lucke, Jörn; Reinermann, Heinrich (2000). Speyer Definition of Electronic Government. Forschungsinstitut für öffentliche Verwaltung, Speyer. Retrieved on 2020-07-01.
- Ríos, Mauro D. . NovaGob. 2014.
- OASIS Transformational Government Framework Technical Committee (September 2010)
- ACT-IAC (October 2010)
Xarici keçidlər
- 2020 E-Government Development Index country listings
- eGov monitor — Daily news covering developments in UK and Europe, plus comprehensive weekly newsletter.
- UNPAN eGovernment News 2006-04-06 at the Wayback Machine — news from UN Division for Public Administration on eGovernment worldwide.
- DigitalGovernance.org Initiative site about electronic governance models applicable for developing countries.
- Rəşad Mehbaliyev: E-demokratiya, e-nəsil, e-seçkilər... Avropa Gənclər Parlamenti, Krakov
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elektron hokumet ve ya e hokumet bir olkede ve ya regionda vetendaslara ve diger sexslere gostermek ucun komputerler ve internet kimi texnoloji kommunikasiya cihazlarindan istifade edilmesi Elektron hokumet vetendaslarin hokumete birbasa ve daha rahat cixisi hokumetin vetendaslara birbasa xidmetlerinin gosterilmesi ucun yeni imkanlar teklif edir Bu termin vetendaslar ile onlarin hokumeti C2G hokumetler ile diger dovlet qurumlari G2G hokumet ile vetendaslar arasinda G2C hokumet ile isciler arasinda G2E ve hokumetle ozel sektor G2B arasinda reqemsal qarsiliqli elaqelerden ibaretdir Elektron hokumetin catdirilmasi modelleri bu kateqoriyalara bolune biler Bu qarsiliqli elaqeler vetendaslarin hokumetin butun seviyyeleri seher stat vilayet milli ve beynelxalq ile unsiyyet qurmasindan vetendaslarin informasiya ve kommunikasiya texnologiyalarindan IKT komputerler ve veb saytlar kimi istifade etmekle idareetmeye celb edilmesini asanlasdirmaqdan ve biznes prosesinin yeniden qurulmasindan BPR ibaretdir Brebem ve Qut 2017 ci ilde Simali Amerikada e hokumet aletlerinin ucuncu teref dizaynerlerinden mutereqqi deyerleri her yerde istiraki geolokasiya ve ictimaiyyetin maariflendirilmesini ehate eden texnologiyalarina qurduqlari istifadeci qarsiliqli elaqesi ideallari haqqinda musahibe goturmusduler Diger terifler texnologiyanin obyekt oldugu e hokumeti sadece vasiteci ve ya alet kimi mueyyen etdiyi diqqeti dovlet idareciliyi meselelerinde xususi deyisikliklere yoneltdiyi fikrinden kenara cixir Hokumetin daxili transformasiyasi mutexessis texnoloq Mauro D Riosun esasini qoydugu terifdir O Elektron hokumetin terifi axtarisinda adli meqalesinde qeyd etmisdir Reqemsal hokumet ictimai islerin teskili ve idare olunmasinin yeni usuludur Bu idareetmede ve teskilat sxeminin strukturunda musbet transformasiya proseslerini baslatmis ve bu transformasiyalarin asanlasdiricisi kimi informasiya ve kommunikasiya texnologiyalarinin tetbiqi ve davamli menimsenilmesi yolu ile gosterilen prosedurlara ve xidmetlere elave deyer qatmisdir TerminologiyasiElektron hokumet e hokumet internet idareciliyi reqemsal hokumet onlayn hokumet elaqeli hokumet kimi de taninir 2014 cu ilden IEIT hele de reqemsal hokumet termininden istifade edir Teskilat Ictimai Idareetme Komitesinin Elektron Hokumet uzre Sebekesi ucun orada hazirlanmis tovsiyede onu elektron hokumetden ferqlendirir Bir sira hokumetler reqemsal hokumet terminini boyuk verilenler avtomatlasdirma ve ya kimi muasir texnologiyani ehate eden genis xidmetler ucun istifade etmeye baslamisdir E hokumet strategiyalari ve ya reqemsal hokumet Birlesmis Milletler Teskilati terefinden 2006 ci ilde Vetendaslara hokumet melumatlarini ve xidmetlerini catdirmaq ucun internet ve umumdunya internetden istifade kimi mueyyen edilmisdir Elektron hokumet mahiyyetce Dovlet sektorunda xidmetlerin gosterilmesinin semereliliyini ve effektivliyini tekmillesdirmek ve ve ya artirmaq ucun informasiya texnologiyalarindan informasiya ve kommunikasiya texnologiyalari ve diger internet esasli telekommunikasiya texnologiyalarindan istifade edilmesi olaraq terif edilmisdir Elektron hokumet milli ve ictimai inkisafinda maraqli olan tereflerin genis sekilde tohfesini tesviq edir ve tekmillesdirir hemcinin idareetme prosesini derinlesdirir Elektron hokumet sistemlerinde dovlet emeliyyatlari veb esasli xidmetler terefinden desteklenir O hokumetle vetendaslar arasinda unsiyyeti asanlasdirmaq ucun informasiya texnologiyalarindan xususen de internetden istifadeni nezerde tutur Hemcinin baxe demokratiyaIstinadlarManoharan Aroon P Melitski James Holzer Marc Digital Governance An Assessment of Performance and Best Practices Public Organization Review ingilis 23 1 2022 01 20 265 283 doi 10 1007 s11115 021 00584 8 ISSN 1573 7098 PMC 8769785 bad pmc Caves R W Encyclopedia of the City Routledge 2004 seh 180 Jeong Chun Hai Ibrahim 2007 Fundamental of Development Administration Selangor Scholar Press ISBN 978 967 5 04508 0 Brabham Daren C Guth Kristen L The Deliberative Politics of the Consultative Layer Participation Hopes and Communication as Design Values of Civic Tech Founders Journal of Communication ingilis 67 4 2017 08 01 445 475 doi 10 1111 jcom 12316 ISSN 1460 2466 novagob org ispan 2018 03 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 25 Lynn Theo Rosati Pierangelo Conway Edel Curran Declan Fox Grace O Gorman Colm Lynn Theo Rosati Pierangelo Conway Edel Curran Declan redaktorlar Digital Public Services Digital Towns Accelerating and Measuring the Digital Transformation of Rural Societies and Economies ingilis Cham Springer International Publishing 2022 49 68 doi 10 1007 978 3 030 91247 5 3 ISBN 978 3 030 91247 5 Public Governance Territorial Development Directorate Recommendation of the Council on Digital Government Strategies 2014 page 6 OECD 2016 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 10 Tech and data can digital government be radically smarter Apolitical co ingilis 2018 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 23 United Nations Department of Economic and Social Affairs United Nations E Government Survey 2014 PDF UN 2015 09 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2014 09 16 Alenezi Hussain Tarhini Ali Sharma Sujeet Kumar Development of quantitative model to investigate the strategic relationship between information quality and e government benefits Transforming Government People Process and Policy 9 3 2015 324 351 doi 10 1108 TG 01 2015 0004 Jain Palvia Shailendra PDF csi sigegov org Computer Society of India 2016 11 07 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 December 2016 Elave edebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 257 s Hacirehimova M S Elektron dovlet muhitinde sened dovriyyesi sistemlerinin aktual problemleri ve helli yollari Informasiya cemiyyeti problemleri 2010 2 s 21 29 http www jpis az Aygun Ehmedova Elektron demokratik tesisatlarin yaradilmasi texnologiyalari haqqinda Idareetmede informasiya texnologiyalari elmi praktiki konfransi AR nin Prezidenti yaninda Dovlet Idarecilik Akademiyasi seh 115 Baki 2008Jane Fountain Building the Virtual State Information Technology and Institutional Change 2001 Edited by Ari Veikko Anttiroiko and Matti Malkia Idea Group Reference I Kushchu M H Kuscu The 3rd European Conference on e Government 2003 253 260 2005 04 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Cordella A 2007 E government towards the e bureaucratic form Journal of Information Technology 22 265 274 Edited by Ashok Agarwal and V Ventaka Ramana ICEG 07 5th International Conference on e Governance West Darrell The Brookings Institution 2008 08 26 Retrieved on 2008 09 16 West Darrell The Brookings Institution 2008 08 26 Retrieved on 2008 09 16 von Lucke Jorn Reinermann Heinrich 2000 Speyer Definition of Electronic Government Forschungsinstitut fur offentliche Verwaltung Speyer Retrieved on 2020 07 01 Rios Mauro D NovaGob 2014 OASIS Transformational Government Framework Technical Committee September 2010 ACT IAC October 2010 Xarici kecidlerVikianbarda Elektron hokumet ile elaqeli mediafayllar var 2020 E Government Development Index country listings eGov monitor Daily news covering developments in UK and Europe plus comprehensive weekly newsletter UNPAN eGovernment News 2006 04 06 at the Wayback Machine news from UN Division for Public Administration on eGovernment worldwide DigitalGovernance org Initiative site about electronic governance models applicable for developing countries Resad Mehbaliyev E demokratiya e nesil e seckiler Avropa Gencler Parlamenti Krakov