Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Edmund Börk (12 yanvar 1729[…], Dublin – 9 iyul 1797[…]) — Böyük Britaniya filosofu.
| Edmund Börk | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 12 yanvar 1729[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 9 iyul 1797[…](68 yaşında) |
| Partiya | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, filosof, yazıçı, politoloq |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | politologiya, siyasi ideologiya[d], mühafizəkarlıq, fəlsəfə |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Britaniya mühafizəkarlığının banisi irland protestantı Edmund Börk (1729–1797) hesab olunur. Mahir polemikaçı, filosof və siyasi xadim Börk 1776-cı ildə parlamentə seçilir və görkəmli natiq və erudit kimi şöhrət qazanır. Börk parlamentdə köləliyin və kölə alverinin ləğvi uğrunda mübarizə aparır, Amerika kolonistlərinin və bir az əvvəl zəbt edilmiş Hindistanın əhalisinin müdafiəsi üçün çıxış edir. Viqlər Partiyasının əqi dəli üzvü olan Börk xalq idarəçiliyi və insan hüquqları konsepsiyasına skeptik münasibətinin nəticəsi olaraq sonralar torilik ideologiyasının əsasını təşkil etmiş öz ideya və baxışlarının kompleksini irəli sürür. Fransa inqilabının və hər bir inqilab kimi onun gətirdiyi qarışıqlıqların şahidi olan Börk özünün "Fransada inqilab haqqında düşüncələr" kitabında belə bir mövqedən çıxış edir ki, insan öz taleyini həll etmək hüququnu dövlətə verməlidir, dövlət isə insanların qayğısına qalmalıdır. Börk həmçinin hesab edirdi ki, dövlət insanların iradəsindən nə qədər az asılı olsa, bir o qədər yaxşıdır.
Fəlsəfəsi
Börkün nəzəriyyəsi "Fransada inqilab haqqında düşüncələr" (Reflections on the Revolution in France, 1790) çox vədə verən Fransa inqilabına və zəkanın Maarifçi filosoflar tərəfindən yüksəklərə qaldırılmasına qarşı reaksiya kimi meydana gəldi.
Maarifçilik dövrünün adamları zəkanı ənənələrdən, tarixdənkənar anlaşılan fərdi isə birlikdən üstün tuturdular. Börk bunların yerini dəyişdi: ənənə ayrı-ayrı intellektualların yaratdıqları nəzəriyyədən daha aqildir. Fundamental olan – heç də təcrid edilmiş, tarixdənkənar fərd olmayıb, birlik və tarixdir. Sxematik olaraq, demək olar ki, Börkün konservatizmi Maarifçilik dövrünün liberalizminin özünəməxsus neqativ inikasıdır.
Maarifçilik dövrünün liberalizmi: Təfəkkür ənənədən üstündür. Fərd (birlik və tarix deyil)
Börkün konservatizmi: Ənənə zəkadan üstündür. Birlik və tarix (fərd deyil)
Beləliklə, Börklə bağlı olaraq, yalnız nəzəri səviyyədə olmayan konservativ reaksiya haqqında danışa bilərik. Siyasi olaraq, Börk Fransa burjua inqilabı zamanı baş verən radikal dəyişikliklərə, daha dəqiq desək, kralın, saray zadəganlarının və ruhaniliyin siyasi səhnədən kənarlaşdırılmasına mənfi reaksiyanı ifadə edir. Fransız nöqteyi-nəzərincə, Börk saray zadəganlarını müdafiə edir və burjuaziyanın əksinə çıxırdı.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Edmund Burke // Babelio (fr.). 2007.
- Parkin C. W. Edmund Burke // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Бёрк Эдмунд (rus.). / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
Xarici keçidlər
- Энциклопедия Кругосвет
- Размышления о революции во Франции".
- Чудинов А.В. Размышления англичан о Французской революции: Э. Берк, Дж. Макинтош, У. Годвин. Автореферат дисс.
- Чудинов А. В. Эдмунд Берк — критик Французской революции. Главы из книги "Размышления англичан о Французской революции: Э. Берк, Дж. Макинтош, У. Годвин":
- Часть I. Эдмунд Берк (1729–1797). Жизнь и мировоззрение Э. Берка
- Часть II. Споры о революции: Берк и его оппоненты
- Часть III. Идеи Берка в историографии Французской революции
- В библиотеке vive-liberta
- Hikmət Hacızadə — "Demokratiya — Gediləsi uzun bir yol"
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edmund Bork 12 yanvar 1729 Dublin 9 iyul 1797 Boyuk Britaniya filosofu Edmund BorkSexsi melumatlarDogum tarixi 12 yanvar 1729 1729 01 12 Dogum yeri Dublin Dublin qrafligi d LensterVefat tarixi 9 iyul 1797 1797 07 09 68 yasinda Partiya ViqlerTehsili Dublin Triniti KolleciFealiyyeti siyasetci filosof yazici politoloqElmi fealiyyetiElm sahesi politologiya siyasi ideologiya d muhafizekarliq felsefe Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBritaniya muhafizekarliginin banisi irland protestanti Edmund Bork 1729 1797 hesab olunur Mahir polemikaci filosof ve siyasi xadim Bork 1776 ci ilde parlamente secilir ve gorkemli natiq ve erudit kimi sohret qazanir Bork parlamentde koleliyin ve kole alverinin legvi ugrunda mubarize aparir Amerika kolonistlerinin ve bir az evvel zebt edilmis Hindistanin ehalisinin mudafiesi ucun cixis edir Viqler Partiyasinin eqi deli uzvu olan Bork xalq idareciliyi ve insan huquqlari konsepsiyasina skeptik munasibetinin neticesi olaraq sonralar torilik ideologiyasinin esasini teskil etmis oz ideya ve baxislarinin kompleksini ireli surur Fransa inqilabinin ve her bir inqilab kimi onun getirdiyi qarisiqliqlarin sahidi olan Bork ozunun Fransada inqilab haqqinda dusunceler kitabinda bele bir movqeden cixis edir ki insan oz taleyini hell etmek huququnu dovlete vermelidir dovlet ise insanlarin qaygisina qalmalidir Bork hemcinin hesab edirdi ki dovlet insanlarin iradesinden ne qeder az asili olsa bir o qeder yaxsidir FelsefesiBorkun nezeriyyesi Fransada inqilab haqqinda dusunceler Reflections on the Revolution in France 1790 cox vede veren Fransa inqilabina ve zekanin Maarifci filosoflar terefinden yukseklere qaldirilmasina qarsi reaksiya kimi meydana geldi Maarifcilik dovrunun adamlari zekani enenelerden tarixdenkenar anlasilan ferdi ise birlikden ustun tuturdular Bork bunlarin yerini deyisdi enene ayri ayri intellektuallarin yaratdiqlari nezeriyyeden daha aqildir Fundamental olan hec de tecrid edilmis tarixdenkenar ferd olmayib birlik ve tarixdir Sxematik olaraq demek olar ki Borkun konservatizmi Maarifcilik dovrunun liberalizminin ozunemexsus neqativ inikasidir Maarifcilik dovrunun liberalizmi Tefekkur eneneden ustundur Ferd birlik ve tarix deyil Borkun konservatizmi Enene zekadan ustundur Birlik ve tarix ferd deyil Belelikle Borkle bagli olaraq yalniz nezeri seviyyede olmayan konservativ reaksiya haqqinda danisa bilerik Siyasi olaraq Bork Fransa burjua inqilabi zamani bas veren radikal deyisikliklere daha deqiq desek kralin saray zadeganlarinin ve ruhaniliyin siyasi sehneden kenarlasdirilmasina menfi reaksiyani ifade edir Fransiz noqteyi nezerince Bork saray zadeganlarini mudafie edir ve burjuaziyanin eksine cixirdi IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Edmund Burke Babelio fr 2007 Parkin C W Edmund Burke Encyclopaedia Britannica ing Byork Edmund rus pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Xarici kecidlerEnciklopediya Krugosvet Razmyshleniya o revolyucii vo Francii Chudinov A V Razmyshleniya anglichan o Francuzskoj revolyucii E Berk Dzh Makintosh U Godvin Avtoreferat diss Chudinov A V Edmund Berk kritik Francuzskoj revolyucii Glavy iz knigi Razmyshleniya anglichan o Francuzskoj revolyucii E Berk Dzh Makintosh U Godvin Chast I Edmund Berk 1729 1797 Zhizn i mirovozzrenie E Berka Chast II Spory o revolyucii Berk i ego opponenty Chast III Idei Berka v istoriografii Francuzskoj revolyucii V biblioteke vive liberta Hikmet Hacizade Demokratiya Gedilesi uzun bir yol