Düymə — geyim aksesuarı.
Tarixi
İlk düymələr çox-çox əvvələrdən insanlara məlum olmuşdur. Hələ qədim yunanlar və etrusklar köynəklərini çiyindən düymə və ilgəhlərlə bağlayırdılar.
Avropalılar isə köynəklərini sancaqlar və xüsusi iynələrlə birləşdirirdilər. Bu, o vaxtacan davam etmişdir ki, XIII əsrdə düymələr üçün deşik icad edildi.
XIV əsrdə düymələrdən bəzək əşyası kimi istifadə edilirdi. Paltarlara qoldan çiyinə qədər, boğazdan belə qədər düymələr düzürdülər. Bu düymələr qızıldan, gümüşdən və fil sümüyündən hazırlanırdı. Bu da paltarın sahibinin sosial statusundan xəbər verirdi. Yəni – paltar hansı düymələrlə bəzədilirdisə, bu paltar sahibinin maddi durumunu göstərirdi. Məşhur nəsildən olanlar paltarlarının düymələrinin üzərinə nəsillərinə məxsus möhürlərini həkk etdirirdilər.
Hazırlanması
Ümumiyyətlə, əvvəl düymələr müxtəlif materiallardan hazırlanırdı. Belə ki, fil sümüyündən, qiymətli daşlardan, tısbağa çanağından, qiymətli əlvan metallardan müxtəlif formalı düymələr hazırlanırdı.
XVI əsrdə Fransa kralının kaftanı (paltar) 13.000 ədəd qızıl düymələrlə bəzədilmişdir. Bu qızıl düymələrin üzərində tac təsvir olunmuşdur. Napoleon düymə gözəlliyinə çox diqqət yetirirdi. O , zabit və əsgərlərindən geyimlərindəki düymələrin təmiz və parlaq olmasını tələb edirdi.
Lap əvvəllər düymələr daha çox sümükdən, daşdan və keramikadan hazırlanırdı. Sonralar düymələri parçalardan düzəltməyə başladılar. Ən maraqlı düymələr, 200 il bundan əvvəl düzəldilən düymələrdir hansı ki, şüşədən hazırlanır və içərisinə portretlər, kəpənəklər, güllər və s. qoyulurdu. Bu cür düymələrin diametri bir neçə sm olurdu.
Düymələrin hazırlanmasında fransızlar daha çox nailiyyətlər əldə etmişlər. Fransızlar düymələri əsasən, farfordan hazırlayırdılar. XVIII əsrdə Boqemiyada şüşə - xrustal düymələr hazırlanırdı. XIX əsrin əvvəllərində isə Avropada Çin düymələri dəbə düşdü. Bu düymələr çay və dəniz balıqqulaqlarından hazırlanırdı.
1920-ci illərdə zərgərlər tərəfindən hazırlanan düymələr isə yalnız dəbdəbəli geyimlərdə istifadə olunurdu. Gündəlik geyimlərin düymələri, adətən, plastmasdan hazırlanırdı. Dekorativ, bəzək düymələri isə paltarın öz parçasından düzəlirdi.
Əvvəllər əksər hallarda düymələr ağacdan, dəridən, şüşədən və sümükdən hazırlanırdı. Hətta dəmirdən hazırlanan düymələr olurdu. Dəmirdən hazırlanan düymələr müxtəlif formada olurdu: badamvarı, armudvarı, palıd qozası şəklində və s.
Müasir dövrdə
Düymələr mövcud olduğu dövrdən müxtəlif materiallardan və müxtəlif texnologiyalar üzrə hazırlanmışdır. Onlar müxtəlif rənglərdə hazırlanır və parçanın rənginə uyğun seçilib paltarlara tikilirdi.
ABŞ-də düymə kolleksiya edənlərin klubu fəaliyyət göstərir. Bu klubun 5.000-dən çox üzvü vardır və orada çox nadir və əntiq düymələr nümayiş olunur. Belə bir klub İtaliyada da mövcuddur. Bu klub 1995-ci ildə yaradılıb və 20 üzvü var.
Mənbə
- Balaca düymələrin böyük tarixi 2014-07-04 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Duyme geyim aksesuari 1760 ci ile aid duymeler Ingiltere TarixiIlk duymeler cox cox evvelerden insanlara melum olmusdur Hele qedim yunanlar ve etrusklar koyneklerini ciyinden duyme ve ilgehlerle baglayirdilar Avropalilar ise koyneklerini sancaqlar ve xususi iynelerle birlesdirirdiler Bu o vaxtacan davam etmisdir ki XIII esrde duymeler ucun desik icad edildi XIV esrde duymelerden bezek esyasi kimi istifade edilirdi Paltarlara qoldan ciyine qeder bogazdan bele qeder duymeler duzurduler Bu duymeler qizildan gumusden ve fil sumuyunden hazirlanirdi Bu da paltarin sahibinin sosial statusundan xeber verirdi Yeni paltar hansi duymelerle bezedilirdise bu paltar sahibinin maddi durumunu gosterirdi Meshur nesilden olanlar paltarlarinin duymelerinin uzerine nesillerine mexsus mohurlerini hekk etdirirdiler HazirlanmasiUmumiyyetle evvel duymeler muxtelif materiallardan hazirlanirdi Bele ki fil sumuyunden qiymetli daslardan tisbaga canagindan qiymetli elvan metallardan muxtelif formali duymeler hazirlanirdi XVI esrde Fransa kralinin kaftani paltar 13 000 eded qizil duymelerle bezedilmisdir Bu qizil duymelerin uzerinde tac tesvir olunmusdur Napoleon duyme gozelliyine cox diqqet yetirirdi O zabit ve esgerlerinden geyimlerindeki duymelerin temiz ve parlaq olmasini teleb edirdi Lap evveller duymeler daha cox sumukden dasdan ve keramikadan hazirlanirdi Sonralar duymeleri parcalardan duzeltmeye basladilar En maraqli duymeler 200 il bundan evvel duzeldilen duymelerdir hansi ki suseden hazirlanir ve icerisine portretler kepenekler guller ve s qoyulurdu Bu cur duymelerin diametri bir nece sm olurdu Duymelerin hazirlanmasinda fransizlar daha cox nailiyyetler elde etmisler Fransizlar duymeleri esasen farfordan hazirlayirdilar XVIII esrde Boqemiyada suse xrustal duymeler hazirlanirdi XIX esrin evvellerinde ise Avropada Cin duymeleri debe dusdu Bu duymeler cay ve deniz baliqqulaqlarindan hazirlanirdi 1920 ci illerde zergerler terefinden hazirlanan duymeler ise yalniz debdebeli geyimlerde istifade olunurdu Gundelik geyimlerin duymeleri adeten plastmasdan hazirlanirdi Dekorativ bezek duymeleri ise paltarin oz parcasindan duzelirdi Evveller ekser hallarda duymeler agacdan deriden suseden ve sumukden hazirlanirdi Hetta demirden hazirlanan duymeler olurdu Demirden hazirlanan duymeler muxtelif formada olurdu badamvari armudvari palid qozasi seklinde ve s Muasir dovrdeDuymeler movcud oldugu dovrden muxtelif materiallardan ve muxtelif texnologiyalar uzre hazirlanmisdir Onlar muxtelif renglerde hazirlanir ve parcanin rengine uygun secilib paltarlara tikilirdi ABS de duyme kolleksiya edenlerin klubu fealiyyet gosterir Bu klubun 5 000 den cox uzvu vardir ve orada cox nadir ve entiq duymeler numayis olunur Bele bir klub Italiyada da movcuddur Bu klub 1995 ci ilde yaradilib ve 20 uzvu var MenbeBalaca duymelerin boyuk tarixi 2014 07 04 at the Wayback Machine