Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Döş qəfəsi limfa axacağı və ya torakal kanal (həmçinin sol limfa kanalı, qida kanalı kimi də tanınır) — insan anatomiyasında limfa sisteminin iki limfa kanalından daha böyüyü (digəri sağ limfa kanalıdır). Torakal kanal limfa sistemində əsas rol oynayır.
| Torakal kanal | |
|---|---|
 Torakal və sağ limfa kanalları. (Torakal kanal mərkəzdə nazik şaquli ağ xəttdir.) | |
 Torakal kanalın mənşə yolları. | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bədənin limfasının çox hissəsi bu kanal tərəfindən toplanır və sonra daxili boyun və sol körpücükaltı venalar arasında brakiosefalik vena yaxınlığında qana axır.
Torakal kanal təmiz limfa deyil, həm limfa, həm də emulsiya edilmiş yağları ehtiva edən bir maye olan hilus daşıyır. O, həmçinin sağ döş qəfəsi, qol, baş və boyundan başqa (sağ limfa kanalı tərəfindən boşaldılan) limfanın çox hissəsini bədəndə toplayır.
Kanalın deşilməsi zamanı maye plevra boşluğuna daxil olur. Bu mayeyə şilotoraks deyilir.
Strukturu
Yetkinlərdə döş kanalının uzunluğu adətən 38-45 sm və orta diametri təxminən 5 mm-dir. Damar adətən 12-ci torakal fəqərə (T12) səviyyəsindən başlayır və boyun kökünə qədər uzanır, sonra enir və venoz bucaqla bitir.
Mənşəyi
Torakal kanal T12 fəqərəsi səviyyəsində[3] sisterna şilinin yuxarı kənarından başlayır.
Əlaqələri
Qarın
Torakal kanal sistern şili mənşəyindən aorta ilə tək vena arasında yerləşən onurğa sütunundan irəli və sağa doğru yüksəlir. Torakal kanal aorta boşluğundadiafraqmanı keçərək posterior mediastenə daxil olur.
Posterior mediastinum
O, enən torakal aorta (solda) və tək vena (sağda) arasında posterior mediastenə qalxır və T7 vertebra səviyyəsində yemək borusunun arxasında yerləşir. Orta xətti təxminən T5 səviyyəsində sol tərəfə keçir və qalxmağa davam edir. Sonra aortanın arxasına və yemək borusunun soluna keçir.
Hərəkəti
Torakal kanal adətən sol damar bucaq altında qan dövranı sisteminə daxil olur, burada sol körpücükaltı və sol daxili boyun damarları birləşərək sol brakiosefalik damarı əmələ gətirir.
Variantları
Torakal kanalın xarakterik anatomiyası fərdlərin yalnız yarısında mövcuddur.
Mənşəyi
Sisterna şili fərdlərin təxminən yarısında yoxdur. Embrioloji inkişaf zamanı bel gövdəsinin birləşməsi T12 vertebra səviyyəsindən yuxarı olduqda, sisterna şili inkişaf edə bilmir. Belə hallarda bunun əvəzinə bel gövdələrində genişlənmə ola bilər.
Kanalların sayı
Torakal kanalın aşağı hissəsinin 2 yerə bölünməsı çox vaxt müşahidə olunur (embrional inkişaf zamanı birləşmənin pozulması səbəbindən). Aşağıdakı torakal kanalı əvəz edən və mediastinumda yalnız 1 kanala birləşən limfa damarlarının pleksusları da baş verə bilər. Nadir hallarda torakal kanal hər 2 tərəfdən tamamilə cütləşə bilər.
Xitamı
İnsanların 95% çoxunda torakal kanal venoz bucaq və ya daxili vidaci venasına ilə bitir. Əksər hallarda torakal kanalı sol tərəfdə bitir, lakin nadir hallarda bədənin sağ tərəfində və ya ikitərəfli bitə bilər. Adətən tək damarda, lakin bəzən ikitərəfli damarlarda bitir.
Funksiyası
Torakal kanal sağ döş qəfəsi, qol, baş və boyundan başqa bədəndəki limfanın çox hissəsini toplayır. Bunlar sağ limfa kanalı tərəfindən boşaldılır.
Torakal kanalda limfa axını, əsasən, kanalın hamar əzələsi və limfanın yenidən aşağı axmasına mane olan daxili klapanlar tərəfindən dəstəklənən tənəffüs hərəkəti ilə baş verir. Torakal kanalda limfa axını əsasən tənəffüs hərəkəti ilə əlaqədardır. Bu, kanalın hamar əzələləri və limfanın geriyə axmasına mane olan daxili klapanlar tərəfindən asanlaşdırılır.
Klinik əhəmiyyəti
Torakal kanal müəyyən patoloji vəziyyətlərin (ürək çatışmazlığı, hipertenziya və bədxassəli şişlər) mövcudluğunda adaptiv şəkildə genişlənir.
Bədxassəli şişin, xüsusən də qarındaxili xəstəliyin ilk əlaməti genişlənmiş Virxov düyünü, sol supraklavikulyar nahiyədə, döş qəfəsi kanalının sol bazu-baş venaya boşaldığı yerdə, sol körpücükaltı damarın düz arasında olan limfa düyünləri ola bilər.
Torakal kanalı tıxandıqda və ya zədələndikdə çoxlu miqdarda limfa sürətlə plevra boşluğunda toplana bilər, bu vəziyyət şilotoraks adlanır.
Əlavə şəkillər
-
![image]()
Ağciyər arteriyasının əlaqələrini göstərən torakal kanalın eninə kəsiyi. -
![image]()
Aorta qövsü və onun budaqları. -
![image]()
Torakal kanalın və qarın boşluğunun dərin limfa düyünləri və damarları (diaqrammatik) -
![image]()
Qida borusunun boyun fəqərələri və posterior mövqeyi və əlaqəsi. Arxadan görünüş. -
![image]()
Ürək və ürək kisəsinin bir hissəsi çıxarılaraq insan mediastinumunda olan torakal kanalın ön fotoşəkili.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Schuenke, Michael; Schulte, Erik; Schumacher, Udo; Ross, Lawrence M.; Lamperti, Edward D.; Voll, Markus; Wesker, Karl. Thieme Atlas of Anatomy: Neck and internal organs. Thieme. 24 May 2006. 136ff. ISBN . İstifadə tarixi: 1 June 2010.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-13.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-13.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-09-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-13.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-13.
- Ilahi, Maira; St Lucia, Kayla; Ilahi, Tahir B., "Anatomy, Thorax, Thoracic Duct", StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2022, PMID 30020599, 2022-08-08 tarixində , İstifadə tarixi: 2022-12-30
- "Arxivlənmiş surət". 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-13.
- Schipper, Paul; Sukumar, Mithran; Mayberry, John C., Asensio, JUAN A.; Trunkey, DONALD D. (redaktorlar ), "Pertinent Surgical Anatomy of the Thorax and Mediastinum", Current Therapy of Trauma and Surgical Critical Care (ingilis), Philadelphia: Mosby, 2008-01-01, 227–251, doi:10.1016/b978-0-323-04418-9.50037-0, ISBN , 2022-12-12 tarixində , İstifadə tarixi: 2020-11-18
- Jacob, S., Jacob, S. (redaktor), "Chapter 3 - Thorax", Human Anatomy (ingilis), Churchill Livingstone, 2008-01-01, 51–70, doi:10.1016/b978-0-443-10373-5.50006-3, ISBN , 2019-12-27 tarixində , İstifadə tarixi: 2020-11-18
- Tewfik, Ted L.; Mosenifar, Zab. "Thoracic Duct Anatomy". Medscape. WebMD Health Professional Network. 7 dekabr 2017. 3 aprel 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2023.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-14.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-14.
- mediastinumdakıhttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539819/ 2023-04-26 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- "Ultrasound imaging the thoracic duct".
- "Instruction video for Ultrasound examination of the thoracic duct".
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dos qefesi limfa axacagi ve ya torakal kanal hemcinin sol limfa kanali qida kanali kimi de taninir insan anatomiyasinda limfa sisteminin iki limfa kanalindan daha boyuyu digeri sag limfa kanalidir Torakal kanal limfa sisteminde esas rol oynayir Torakal kanalTorakal ve sag limfa kanallari Torakal kanal merkezde nazik saquli ag xettdir Torakal kanalin mense yollari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bedenin limfasinin cox hissesi bu kanal terefinden toplanir ve sonra daxili boyun ve sol korpucukalti venalar arasinda brakiosefalik vena yaxinliginda qana axir Torakal kanal temiz limfa deyil hem limfa hem de emulsiya edilmis yaglari ehtiva eden bir maye olan hilus dasiyir O hemcinin sag dos qefesi qol bas ve boyundan basqa sag limfa kanali terefinden bosaldilan limfanin cox hissesini bedende toplayir Kanalin desilmesi zamani maye plevra bosluguna daxil olur Bu mayeye silotoraks deyilir StrukturuYetkinlerde dos kanalinin uzunlugu adeten 38 45 sm ve orta diametri texminen 5 mm dir Damar adeten 12 ci torakal feqere T12 seviyyesinden baslayir ve boyun kokune qeder uzanir sonra enir ve venoz bucaqla bitir Menseyi Torakal kanal T12 feqeresi seviyyesinde 3 sisterna silinin yuxari kenarindan baslayir Elaqeleri Qarin Torakal kanal sistern sili menseyinden aorta ile tek vena arasinda yerlesen onurga sutunundan ireli ve saga dogru yukselir Torakal kanal aorta boslugundadiafraqmani kecerek posterior mediastene daxil olur Posterior mediastinum O enen torakal aorta solda ve tek vena sagda arasinda posterior mediastene qalxir ve T7 vertebra seviyyesinde yemek borusunun arxasinda yerlesir Orta xetti texminen T5 seviyyesinde sol terefe kecir ve qalxmaga davam edir Sonra aortanin arxasina ve yemek borusunun soluna kecir Hereketi Torakal kanal adeten sol damar bucaq altinda qan dovrani sistemine daxil olur burada sol korpucukalti ve sol daxili boyun damarlari birleserek sol brakiosefalik damari emele getirir Variantlari Torakal kanalin xarakterik anatomiyasi ferdlerin yalniz yarisinda movcuddur Menseyi Sisterna sili ferdlerin texminen yarisinda yoxdur Embrioloji inkisaf zamani bel govdesinin birlesmesi T12 vertebra seviyyesinden yuxari olduqda sisterna sili inkisaf ede bilmir Bele hallarda bunun evezine bel govdelerinde genislenme ola biler Kanallarin sayi Torakal kanalin asagi hissesinin 2 yere bolunmesi cox vaxt musahide olunur embrional inkisaf zamani birlesmenin pozulmasi sebebinden Asagidaki torakal kanali evez eden ve mediastinumda yalniz 1 kanala birlesen limfa damarlarinin pleksuslari da bas vere biler Nadir hallarda torakal kanal her 2 terefden tamamile cutlese biler Xitami Insanlarin 95 coxunda torakal kanal venoz bucaq ve ya daxili vidaci venasina ile bitir Ekser hallarda torakal kanali sol terefde bitir lakin nadir hallarda bedenin sag terefinde ve ya ikiterefli bite biler Adeten tek damarda lakin bezen ikiterefli damarlarda bitir FunksiyasiBedenin sag limfa kanalina axidilan hisselerini gosteren diaqram Torakal kanal sag dos qefesi qol bas ve boyundan basqa bedendeki limfanin cox hissesini toplayir Bunlar sag limfa kanali terefinden bosaldilir Torakal kanalda limfa axini esasen kanalin hamar ezelesi ve limfanin yeniden asagi axmasina mane olan daxili klapanlar terefinden desteklenen teneffus hereketi ile bas verir Torakal kanalda limfa axini esasen teneffus hereketi ile elaqedardir Bu kanalin hamar ezeleleri ve limfanin geriye axmasina mane olan daxili klapanlar terefinden asanlasdirilir Klinik ehemiyyetiTorakal kanal mueyyen patoloji veziyyetlerin urek catismazligi hipertenziya ve bedxasseli sisler movcudlugunda adaptiv sekilde genislenir Bedxasseli sisin xususen de qarindaxili xesteliyin ilk elameti genislenmis Virxov duyunu sol supraklavikulyar nahiyede dos qefesi kanalinin sol bazu bas venaya bosaldigi yerde sol korpucukalti damarin duz arasinda olan limfa duyunleri ola biler Torakal kanali tixandiqda ve ya zedelendikde coxlu miqdarda limfa suretle plevra boslugunda toplana biler bu veziyyet silotoraks adlanir Elave sekillerAgciyer arteriyasinin elaqelerini gosteren torakal kanalin enine kesiyi Aorta qovsu ve onun budaqlari Torakal kanalin ve qarin boslugunun derin limfa duyunleri ve damarlari diaqrammatik Qida borusunun boyun feqereleri ve posterior movqeyi ve elaqesi Arxadan gorunus Urek ve urek kisesinin bir hissesi cixarilaraq insan mediastinumunda olan torakal kanalin on fotosekili Hemcinin baxLimfa sistemiIstinadlarSchuenke Michael Schulte Erik Schumacher Udo Ross Lawrence M Lamperti Edward D Voll Markus Wesker Karl Thieme Atlas of Anatomy Neck and internal organs Thieme 24 May 2006 136ff ISBN 978 3 13 142111 1 Istifade tarixi 1 June 2010 Arxivlenmis suret 2023 06 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 09 13 Arxivlenmis suret 2020 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 13 Arxivlenmis suret 2021 09 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 09 13 Arxivlenmis suret 2022 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 13 Ilahi Maira St Lucia Kayla Ilahi Tahir B Anatomy Thorax Thoracic Duct StatPearls Treasure Island FL StatPearls Publishing 2022 PMID 30020599 2022 08 08 tarixinde Istifade tarixi 2022 12 30 Arxivlenmis suret 2023 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 13 Schipper Paul Sukumar Mithran Mayberry John C Asensio JUAN A Trunkey DONALD D redaktorlar Pertinent Surgical Anatomy of the Thorax and Mediastinum Current Therapy of Trauma and Surgical Critical Care ingilis Philadelphia Mosby 2008 01 01 227 251 doi 10 1016 b978 0 323 04418 9 50037 0 ISBN 978 0 323 04418 9 2022 12 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 18 Jacob S Jacob S redaktor Chapter 3 Thorax Human Anatomy ingilis Churchill Livingstone 2008 01 01 51 70 doi 10 1016 b978 0 443 10373 5 50006 3 ISBN 978 0 443 10373 5 2019 12 27 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 18 Tewfik Ted L Mosenifar Zab Thoracic Duct Anatomy Medscape WebMD Health Professional Network 7 dekabr 2017 3 aprel 2016 tarixinde Istifade tarixi 14 sentyabr 2023 Arxivlenmis suret 2023 03 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 09 14 Arxivlenmis suret 2021 12 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 14 mediastinumdakihttps www ncbi nlm nih gov books NBK539819 2023 04 26 at the Wayback MachineXarici kecidler Ultrasound imaging the thoracic duct Instruction video for Ultrasound examination of the thoracic duct