Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gyula Andraşi (alm. Gyula (Julius) Graf Andrássy von Csík-Szent-Király und Kraszna-Horka; 8 mart 1823[…] – 18 fevral 1890[…]) — Macar dövlət adamı. Avstriya- Macarıstan İmperiyasının qurulmasında və Avstriya-Alman ittifaqının yaradılmasında böyük pay sahibi olmuşdur.
| Gyula Andraşi | |
|---|---|
| mac. Andrássy Gyula | |
 Universitetin adını daşıdığı Andraşi Gyulanın Gyula Benczúr tərəfindən 1884-cü ildə çəkilmiş portreti | |
Baş Nazir | |
| 17 fevral 1867 – 14 noyabr 1871 | |
| Əvvəlki | Bertalan Szemere |
| Sonrakı | Menyhért Lónyay |
Xarici işlər naziri | |
| 14 noyabr 1871 – 8 oktyabr 1879 | |
| Əvvəlki | Friedrich Ferdinand Beust |
| Sonrakı | Heinrich Karl von Haymerle |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Koşitse |
| Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, iqtisadçı |
| Həyat yoldaşı | Katinka Kendeffy |
| Uşaqları | Tivadar Ilona Manó Gyula |
| Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
| Rütbəsi | general |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Hersoq Gyula Andraşi 1823-cü ildə Koşitsedə anadan olmuşdur. Ailəsi dönəmin varlı ailələrindən biri idi. Gənc yaşlarında mülayim islahatçı Stephen Schenyini dəstəkləsə də, sonralar radikal yönümlü Macar islahatçı partiyasına üzv olmuşdur. Partiya başçısı Lajos Kossuz Macarıstanın Avstriya nəzarəti altında olmasına qarşı çıxaraq, millətçi siyasət tərəfdarı idi.
Siyasi fəaliyyəti
Siyasi kariyerasına 1844-cü ildə başlayan Andraşi, 1848-ci ildə isə iştirakçısı olmuşdur. 1849-cu ildə Lajos Kossuzu tərəfindən İstanbula göndərilmişdir. Eyni il Avstriyaya qarşı üsyanda bir tabora komandanlıq etdiyinə görə haqqında ölüm hökmü verilir. Bu səbədən 1850-1857-ci illər ərzində siyasi mühacir olaraq London və Parisdə yaşamışdır. 1857-ci ildə ümumi əfvdən faydalananlardan biri də Gyula Andraşi idi. Beləliklə Macarasıtana geri qayıdan Andraşi 1865-ci ildə Macar parlamentində sədr köməkçisi seçilir. 1867-ci ildə Avstriya ilə sazişin əldə edilməsində və hazırlanmasında böyük pay sahibi olmuşdur. Bu sazişlə Avstriya-Macarsıtan imperiyası yaradılmışdır.
Baş nazir və Müdafiə naziri vəzifəsində çalışdığı illər
17 fevral 1867-ci ildən 14 noyabr 1871-ci ilə qədər Baş Nazir və Müdafiə naziri vəzifələrini yerinə yetirmişdir. Bu dövrdə Avstriya ilə aparılan konstutsion danışıqlarda iştirak etdi. O düşünürdü ki, slavyanlar Macasırtanın ərazi bütövlüyü üçün təhlükədir və eləcə də Rusiyanın Balkanlardakı istəklərindən şübhə duyurdu. Bu təhlükənin qarşısını almaq üçün Almaniya ilə münasibətləri daha da yaxşılaşdırmaq üçün çalışmışdır. Bundan başqa o, Osmanlı dövlətinin tamamilə yox edilməsinə qarşı çıxmış , belə bir planın sadəcə slavyanların xeyrinə nəticələnəcəyini bildirmişdir.
Xarici işlər naziri olduğu illər
1870-1871-ci ildə Fransa–Prussiya müharibəsində tərəfsiz bir siyasət xətti izləyən Andraşi , 14 nyabr 1871-ci ildə dualist monarxiyanın xarici işlər naziri vəzifəsinə təyin olunur. Andraşi anti-rus cəbhəsinin üzvü idi. O Rusiya əleyhinə Almaniya ilə birgə ittifaq yaratmaq istəyirdi. 1872-ci ildə Üç imperator zirvə görüşü keçirilir.Burada Avstriya- Macarsıtan imperatorluğunun Balkanlardakı mənafelərinin qorunması üçün Rusiya ilə razılıq əldə edilir. Buna baxmayaraq 3 mart 1878-ci ildə Ayastefanos müqaviləsinin imzalanması Andraşini qəzəbləndirmişdir. Müqavilədə Rumınya, Serbiya, Monteneqronun müstəqillik əldə etməsi və “Böyük cənub Slavyan dövləti”nin yaradılması nəzərdə tutulmuşdu. Müqavilədən 2 gün sonra Andraşi bildirir ki , Rusiyanın Avropaya aid mühüm məsələləri təkbaşına həll etməyə haqqı yoxdur və Berlin konqresinin çağırılmasını təklif edir. Berlin konqresi nəticəsində həm Rusiya müharibənin gəlirlərindən məhrum buraxılmış, həm də Avstriya-Macarıstana Bosniya-Herseqovinanı ilhaq etmək hüququ verilmişdi. Bu Andraşinin ən böyük uğuru idi. Lakin bu zamana qədər sülh yönümlü siyasəti ilə tanınan Andraşinin Bosniya-Herseqovinanı işğalı narazılıqlara yol açır. Həm Macar azadlıq hərəkatındakı rolu səbəbilə, həm də səhhətinə görə 8 oktyabr 1879-cu ildə öz vəzifəsindən istefa etməyə qərar verir. 7 oktybar 1879-cu ildə istefasından bir gün əvvəl Almaniya ilə ikili ittifaq müqaviləsi imzalmağa nail olmuşdur.
Ölümü
O cümlədən Macarıstan Elmlər akademiyasının da üzvü olan Andraşi 18 fevral 1890-cı ildə vəfat etmişdir.
İstinadlar
- В. В—в Андраши, Юлий (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. Iа. С. 755.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Gyula, Count Andrassy // Encyclopædia Britannica (ing.).
- MACAR KAYNAKLARINA GÖRE GYULA ANDRÁSSY VE OSMANLI-MACAR İLİŞKİLERİ[ölü keçid]
- Gyula Andrássy
- "İkinci Meşrutiyet dönemi öğrenci ayaklanmaları". 2023-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-17.
- "https://Gyula Grof Andrassy". 2022-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gyula Andrasi alm Gyula Julius Graf Andrassy von Csik Szent Kiraly und Kraszna Horka 8 mart 1823 18 fevral 1890 Macar dovlet adami Avstriya Macaristan Imperiyasinin qurulmasinda ve Avstriya Alman ittifaqinin yaradilmasinda boyuk pay sahibi olmusdur Gyula Andrasimac Andrassy GyulaUniversitetin adini dasidigi Andrasi Gyulanin Gyula Benczur terefinden 1884 cu ilde cekilmis portretiBas Nazir17 fevral 1867 14 noyabr 1871EvvelkiBertalan SzemereSonrakiMenyhert LonyayXarici isler naziri14 noyabr 1871 8 oktyabr 1879EvvelkiFriedrich Ferdinand BeustSonrakiHeinrich Karl von HaymerleSexsi melumatlarDogum tarixi 3 mart 1823Dogum yeri KositseVefat tarixi 12 fevral 1890 66 yasinda Defn yeri TrebisovFealiyyeti siyasetci diplomat iqtisadciHeyat yoldasi Katinka KendeffyUsaqlari Tivadar Ilona Mano GyulaDini Roma Katolik kilsesiRutbesi general Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiHersoq Gyula Andrasi 1823 cu ilde Kositsede anadan olmusdur Ailesi donemin varli ailelerinden biri idi Genc yaslarinda mulayim islahatci Stephen Schenyini desteklese de sonralar radikal yonumlu Macar islahatci partiyasina uzv olmusdur Partiya bascisi Lajos Kossuz Macaristanin Avstriya nezareti altinda olmasina qarsi cixaraq milletci siyaset terefdari idi Siyasi fealiyyetiSiyasi kariyerasina 1844 cu ilde baslayan Andrasi 1848 ci ilde ise istirakcisi olmusdur 1849 cu ilde Lajos Kossuzu terefinden Istanbula gonderilmisdir Eyni il Avstriyaya qarsi usyanda bir tabora komandanliq etdiyine gore haqqinda olum hokmu verilir Bu sebeden 1850 1857 ci iller erzinde siyasi muhacir olaraq London ve Parisde yasamisdir 1857 ci ilde umumi efvden faydalananlardan biri de Gyula Andrasi idi Belelikle Macarasitana geri qayidan Andrasi 1865 ci ilde Macar parlamentinde sedr komekcisi secilir 1867 ci ilde Avstriya ile sazisin elde edilmesinde ve hazirlanmasinda boyuk pay sahibi olmusdur Bu sazisle Avstriya Macarsitan imperiyasi yaradilmisdir Bas nazir ve Mudafie naziri vezifesinde calisdigi iller 17 fevral 1867 ci ilden 14 noyabr 1871 ci ile qeder Bas Nazir ve Mudafie naziri vezifelerini yerine yetirmisdir Bu dovrde Avstriya ile aparilan konstutsion danisiqlarda istirak etdi O dusunurdu ki slavyanlar Macasirtanin erazi butovluyu ucun tehlukedir ve elece de Rusiyanin Balkanlardaki isteklerinden subhe duyurdu Bu tehlukenin qarsisini almaq ucun Almaniya ile munasibetleri daha da yaxsilasdirmaq ucun calismisdir Bundan basqa o Osmanli dovletinin tamamile yox edilmesine qarsi cixmis bele bir planin sadece slavyanlarin xeyrine neticeleneceyini bildirmisdir Xarici isler naziri oldugu iller 1870 1871 ci ilde Fransa Prussiya muharibesinde terefsiz bir siyaset xetti izleyen Andrasi 14 nyabr 1871 ci ilde dualist monarxiyanin xarici isler naziri vezifesine teyin olunur Andrasi anti rus cebhesinin uzvu idi O Rusiya eleyhine Almaniya ile birge ittifaq yaratmaq isteyirdi 1872 ci ilde Uc imperator zirve gorusu kecirilir Burada Avstriya Macarsitan imperatorlugunun Balkanlardaki menafelerinin qorunmasi ucun Rusiya ile raziliq elde edilir Buna baxmayaraq 3 mart 1878 ci ilde Ayastefanos muqavilesinin imzalanmasi Andrasini qezeblendirmisdir Muqavilede Ruminya Serbiya Monteneqronun musteqillik elde etmesi ve Boyuk cenub Slavyan dovleti nin yaradilmasi nezerde tutulmusdu Muqavileden 2 gun sonra Andrasi bildirir ki Rusiyanin Avropaya aid muhum meseleleri tekbasina hell etmeye haqqi yoxdur ve Berlin konqresinin cagirilmasini teklif edir Berlin konqresi neticesinde hem Rusiya muharibenin gelirlerinden mehrum buraxilmis hem de Avstriya Macaristana Bosniya Herseqovinani ilhaq etmek huququ verilmisdi Bu Andrasinin en boyuk uguru idi Lakin bu zamana qeder sulh yonumlu siyaseti ile taninan Andrasinin Bosniya Herseqovinani isgali naraziliqlara yol acir Hem Macar azadliq herekatindaki rolu sebebile hem de sehhetine gore 8 oktyabr 1879 cu ilde oz vezifesinden istefa etmeye qerar verir 7 oktybar 1879 cu ilde istefasindan bir gun evvel Almaniya ile ikili ittifaq muqavilesi imzalmaga nail olmusdur Olumu O cumleden Macaristan Elmler akademiyasinin da uzvu olan Andrasi 18 fevral 1890 ci ilde vefat etmisdir IstinadlarV V v Andrashi Yulij rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T Ia S 755 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Gyula Count Andrassy Encyclopaedia Britannica ing MACAR KAYNAKLARINA GORE GYULA ANDRASSY VE OSMANLI MACAR ILISKILERI olu kecid Gyula Andrassy Ikinci Mesrutiyet donemi ogrenci ayaklanmalari 2023 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 17 https Gyula Grof Andrassy 2022 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 17