Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dur-Şarrukin (akkad. "Sarqonun qalası") — qədim Aşşur şəhəri. Hazırda İraqda, Neynəva mühafazasının şimal-şərqində Xorsabad şəhər yeri kimi tanınır. E.ə. 717-707-ci illərdə II Sarqon tərəfindən salınmış, ancaq II Sarqonun qəfil ölümündən sonra şəhərin tikintisi dayandırılmışdır. Paytaxt Nineviya şəhərinə köçürülmüşdür. E.ə. VII əsrdə şəhər Midiya orduları tərəfindən dağıdılmışdır. Ərazinin daima sakinləri isə aysorlardır.
| Qədim şəhər | |
| Dur-Şarrukin | |
|---|---|
| ərəb. دور شروكين | |
 İnsan başlı qanadlı öküz heykəli. Dur-Şarrukin. Luvr muzeyində saxlanılır. | |
| Ölkə |  İraq |
| Salınma tarixi | e.ə. 706 |
| Digər adı | Xorsabad |
| Dağılma tarixi | e.ə. 605 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Assuriya çarı II Sarqon e.ə. 717-ci ildə Dəclə və Böyük Zab çaylarının birləşdiyi yerdə özü üçün yeni iqamətgahın tikintisinə göstəriş vermişdir. Assuriya mənbələrində göstərilir ki, şəhərin tikintisi üçün lazım olan oduncaq və işçi qüvvəsi uzaq Finikiyadan cəlb olunmuşdur. Şəhər ətrafı ərazilərdə zeytun bağları salınmış və bu zeytun yağının istehsalı üçün nəzərdə tutulmuşdur. 706-cı ildə tikintilər dayandırılmış və bir il sonra Sarqon döyüşdə öldürüldü. Onun oğlu Sennaxerib şəhərin yenidən tikilməsi fikrindən vaz keçmiş və paytaxtı yenidən Nineviyaya daşımışdır. Assuriya dövlətinin süqutundan sonra şəhər tədricən dağılmışdır.
Şəhərin planı
Dur-Şarrukin düzbucaqlı formada olub tərəflərinin ölçüsü 1760 və 1635 metr idi. Ümumi sahəsi 3 km² və ya 700 акр idi. Şəhər divarlarının uzunluğu 16 280 assuriya uzunluq vahidinə bərabər idi. Şəhər divarlarında 157 gözətçi qüllələri mövcud idi.
Arxeloji qazıntılar
Qazıntılar Fransa (1843-46 illərdə P.E.Botta, 1858-65 illərdə V.Pleys) və Amerika (1928-35 illərdə E.Kyera, H.Loud) tədqiqatçıları tərəfindən aparılmışdır. Düzbucaq planlı şəhər 8 möhkəmləndirilmiş qapısı (o cümlədən heykəllərlə bəzədilmiş portalları olan) və kvadrat formalı bürcləri olan divarlarla (hünd. 20 m-ədək, qalınlığı 24 w-ədək) əhatələnmişdi. Divarların daxilində müntəzəm planlı tikililər, hündür (təqr. 14 m) platforma üzərində saray-içqala (təqr. 10 ha) - 30-dan çox böyük və kiçik daxili həyət ətrafındakı evləri (200-dən çox) ümumi yastı dam örtüyü altında qruplaşdırmış qonaq, yaşayış otaqları, məbəd və təsərrüfat komplekslərindən ibarət memarlıq ansamblı yerləşirdi. Mərkəzdə hündürlüyü 42 m olan, hər pilləsinin divarlarına müəyyən rəngli (ağ, qara, qırmızı, göy, narıncı, gümüşü, qızılı) üzlük çəkilmiş yeddipilləli zikkurat ucalırdı. Saraya giriş qapıları qanadlı, insanbaşlı öküz (şedu) qorelyefləri ilə bəzədilmiş, otaqların divarlarına içəri tərəfdən qabarıq ortostatlarla (epik qəhrəmanların, hökmdarların təsvirləri, hərbi səfərlərdən epizodlar və s.) üzlük vurulmuşdur. Tapıntılar arasında mixi yazılı lövhələr vardır. Tapıntıların bir hissəsi Fransaya aparılmış və Luvr muzeyində saxlanılır.
Mənbə
- G. Loud and C.B. Altman, Khorsabad, University of Chicago Press, 1936-38.
- A. Fuchs, Die Inschriften Sargons II. aus Khorsabad, Cuvillier, 1994, ISBN 3-930340-42-9
- A. Caubet, Khorsabad: le palais de Sargon II, roi d’Assyrie: Actes du colloque organisé au musée du Louvre par le Services culturel les 21 et 22 janvier 1994, La Documentation française, 1996, ISBN 2-11-003416-5
- Arno Poebel, The Assyrian King-List from Khorsabad, Journal of Near Eastern Studies, vol. 1, no. 3, pp. 247—306, 1942
- Arno Poebel, The Assyrian King List from Khorsabad (Continued), Journal of Near Eastern Studies, vol. 1, no. 4, pp. 460—492, 1942
- Pauline Albenda, The palace of Sargon, King of Assyria: Monumental wall reliefs at Dur-Sharrukin, from original drawings made at the time of their discovery in 1843—1844 by Botta and Flandin, Editions Recherche sur les civilisations, 1986,
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN .
İstinadlar
- Дур-Шаррукин 2015-04-02 at the Wayback Machine в .
- Города Двуречья 2009-10-30 at the Wayback Machine.
- Marc Van De Mieroop, A History of the Ancient Near East ca. 3000 — 323 BC, Wiley-Blackwell, 2006,
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dur Sarrukin akkad Sarqonun qalasi qedim Assur seheri Hazirda Iraqda Neyneva muhafazasinin simal serqinde Xorsabad seher yeri kimi taninir E e 717 707 ci illerde II Sarqon terefinden salinmis ancaq II Sarqonun qefil olumunden sonra seherin tikintisi dayandirilmisdir Paytaxt Nineviya seherine kocurulmusdur E e VII esrde seher Midiya ordulari terefinden dagidilmisdir Erazinin daima sakinleri ise aysorlardir Qedim seherDur Sarrukinereb دور شروكين Insan basli qanadli okuz heykeli Dur Sarrukin Luvr muzeyinde saxlanilir 36 30 34 sm e 43 13 46 s u Olke IraqSalinma tarixi e e 706Diger adi XorsabadDagilma tarixi e e 605 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAssuriya cari II Sarqon e e 717 ci ilde Decle ve Boyuk Zab caylarinin birlesdiyi yerde ozu ucun yeni iqametgahin tikintisine gosteris vermisdir Assuriya menbelerinde gosterilir ki seherin tikintisi ucun lazim olan oduncaq ve isci quvvesi uzaq Finikiyadan celb olunmusdur Seher etrafi erazilerde zeytun baglari salinmis ve bu zeytun yaginin istehsali ucun nezerde tutulmusdur 706 ci ilde tikintiler dayandirilmis ve bir il sonra Sarqon doyusde olduruldu Onun oglu Sennaxerib seherin yeniden tikilmesi fikrinden vaz kecmis ve paytaxti yeniden Nineviyaya dasimisdir Assuriya dovletinin suqutundan sonra seher tedricen dagilmisdir Seherin planiDur Sarrukin duzbucaqli formada olub tereflerinin olcusu 1760 ve 1635 metr idi Umumi sahesi 3 km ve ya 700 akr idi Seher divarlarinin uzunlugu 16 280 assuriya uzunluq vahidine beraber idi Seher divarlarinda 157 gozetci qulleleri movcud idi Arxeloji qazintilarQazintilar Fransa 1843 46 illerde P E Botta 1858 65 illerde V Pleys ve Amerika 1928 35 illerde E Kyera H Loud tedqiqatcilari terefinden aparilmisdir Duzbucaq planli seher 8 mohkemlendirilmis qapisi o cumleden heykellerle bezedilmis portallari olan ve kvadrat formali burcleri olan divarlarla hund 20 m edek qalinligi 24 w edek ehatelenmisdi Divarlarin daxilinde muntezem planli tikililer hundur teqr 14 m platforma uzerinde saray icqala teqr 10 ha 30 dan cox boyuk ve kicik daxili heyet etrafindaki evleri 200 den cox umumi yasti dam ortuyu altinda qruplasdirmis qonaq yasayis otaqlari mebed ve teserrufat komplekslerinden ibaret memarliq ansambli yerlesirdi Merkezde hundurluyu 42 m olan her pillesinin divarlarina mueyyen rengli ag qara qirmizi goy narinci gumusu qizili uzluk cekilmis yeddipilleli zikkurat ucalirdi Saraya giris qapilari qanadli insanbasli okuz sedu qorelyefleri ile bezedilmis otaqlarin divarlarina iceri terefden qabariq ortostatlarla epik qehremanlarin hokmdarlarin tesvirleri herbi seferlerden epizodlar ve s uzluk vurulmusdur Tapintilar arasinda mixi yazili lovheler vardir Tapintilarin bir hissesi Fransaya aparilmis ve Luvr muzeyinde saxlanilir MenbeG Loud and C B Altman Khorsabad University of Chicago Press 1936 38 A Fuchs Die Inschriften Sargons II aus Khorsabad Cuvillier 1994 ISBN 3 930340 42 9 A Caubet Khorsabad le palais de Sargon II roi d Assyrie Actes du colloque organise au musee du Louvre par le Services culturel les 21 et 22 janvier 1994 La Documentation francaise 1996 ISBN 2 11 003416 5 Arno Poebel The Assyrian King List from Khorsabad Journal of Near Eastern Studies vol 1 no 3 pp 247 306 1942 Arno Poebel The Assyrian King List from Khorsabad Continued Journal of Near Eastern Studies vol 1 no 4 pp 460 492 1942 Pauline Albenda The palace of Sargon King of Assyria Monumental wall reliefs at Dur Sharrukin from original drawings made at the time of their discovery in 1843 1844 by Botta and Flandin Editions Recherche sur les civilisations 1986 ISBN 2 86538 152 8 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi ISBN 978 9952 441 00 0 IstinadlarDur Sharrukin 2015 04 02 at the Wayback Machine v Goroda Dvurechya 2009 10 30 at the Wayback Machine Marc Van De Mieroop A History of the Ancient Near East ca 3000 323 BC Wiley Blackwell 2006 ISBN 1 4051 4911 6