Dermis — Dermis və ya korium, epidermis (ondan kutis əmələ gətirir) ilə dərialtı toxuma arasındakı dəri təbəqəsidir, əsasən bədəni stress və gərginlikdən qoruyan sıx, səliqəsiz formalı birləşdirici toxumadan ibarətdir. İki qata bölünür: epidermisə bitişik olan papiller bölgə və səth sahəsi, retikulyar dermis olaraq bilinən daha dərin, qalın bir sahə. Dermis, bodrum membranından epidermislə sıx birləşdirilmişdir . Derminin struktur komponentləri kollagen, elastik liflər və ekstra fibrillyar matrisdir. Ayrıca toxunma hissi üçün mexanoreseptorlar və istilik hissi üçün termorezektorlar da vardır. Bundan əlavə, saç kökləri, tər vəziləri, yağ vəziləri , apokrin vəziləri, limfa damarları, sinir və qan damarları dermisdə mövcuddur. Bu qan damarları həm dəri, həm də epidermal hüceyrələr üçün qidalanma və detoksifikasiya təmin edir.
Dəri | |
---|---|
| |
| |
Latınca | Cutis |
Yunanca | Derma |
Qrey | subyekt 234 1065 |
MeSH | Dermis |
Dorlands/Elsevier | Skin |
Struktur
Dermis üç əsas növ hüceyrədən ibarətdir: fibroblastlar, makrofaqlar və mast hüceyrələr.
Bu hüceyrələrə əlavə olaraq, dermis kollagen (güc təmin edən), elastin (elastiklik təmin edən) və ekstrafibrillar matris, əsasən qlikozaminoqlikanlardan (əsasən hialuronan), proteoqlikanlardan ibarət olan hüceyrə xaricindəki jel kimi bir maddə kimi matrix komponentlərdən ibarətdir.
Laylar
Papiler dermis
Papiler dermis dermisin ən üst qatındadır. Epidermisin retikulyar silsilələri ilə iç-içədir və nazik və boş kollagen liflərdən ibarətdir. Papiler bölgə boş areolar birləşdirici toxumadan ibarətdir. Dermisin papiləsindəki qan damarları bütün saç köklərini bəsləyir və epidermal hüceyrələrin alt qatlarına qida və oksigen verir. Qollarda və ayaqlarda meydana gətirdiyi təpələr qismən doğuşdan əvvəl inkişaf edən genetik olaraq təyin olunmuş bir xüsusiyyətdir. Həyat boyu demək olar ki, dəyişməz qalırlar (ölçü xaricində) və buna görə də barmaq izlərinin quruluşunu müəyyənləşdirərək müəyyən şəxsiyyət identifikasiya funksiyalarında faydalı hala gətirirlər.
Dermal papilar, dermisin ən üst qatının, papiler dermisin bir hissəsidir və meydana gətirdiyi silsilələr dermis ilə epidermis arasındakı səthi xeyli artırır. Dermisin əsas funksiyası epidermisə dəstək olmaq olduğundan bu iki qat arasında oksigen, qida və tullantı məhsullarının mübadiləsini çox artır. Bundan əlavə, artan səth sahəsi, dermis və epidermis təbəqələrinin aralarındakı əlaqəni gücləndirərək bir-birindən ayrılmasına mane olur. Yaşla, papilla düzəlməyə meyllidir və bəzən sayında artım olur .
Əllərin və barmaqların dərisi, eyni zamanda məhkəmə tibbi ekspertizasının ayaqları və barmaqları dərisi olaraq bilinir. Anatomistlərə qalın dəri, ovuc içindəki dəri və ya saçsız dəri kimi məlumdur. Əllərin və barmaqların dərisi, daha qalın və mürəkkəb epidermisə çevrildi, duyğu qabiliyyətlərini artırdı, tükləri və yağ vələrini itirdi. Dırnaqlar daha yaxşı tutmaq üçün sürtünməni artırır.
Retikulyar dermis
Retikulyar dermis, papillar dermisnin altında yerləşmiş, sıx dolmuş kollagen lifləri olan sıx, düzensiz formalı birləşdirici toxumadan ibarət olan dermisin alt təbəqəsidir. Bu, dermisin elastik liflərinin əsas yeridir. Retikulyar bölgə ümumiyyətlə üstü örtülmüş papiller dermisdən daha qalındır. Adını içərisindən toxuyan yoğun kollagen, elastik və retikulyar liflərdən alır. Bu zülal lifləri dermisə möhkəmlik, genişlənmə və elastiklik xüsusiyyətləri verir. Retikulyar bölgədə saç kökləri, yağ vəzləri, tər vəzləri, reseptorlar, dırnaqlar və qan damarları var. Retikulyar dermisdəki kollagen liflərinin istiqamətləndirilməsi cərrahiyyə və ya yaxşılaşmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edən Langer xətləri adlanan gərginlik xətləri yaradır.
İstinadlar
- James, William; Berger, Timothy; Elston, Dirk (2005). Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology (10th ed.). Saunders. Pages 1, 11–12. ISBN .
- Marks, James G; Miller, Jeffery (2006). Lookingbill and Marks' Principles of Dermatology (4th ed.). Elsevier Inc. Page 8–9. ISBN .
- malvi. "The Ageing Skin - Part 1 - Structure of Skin and Introduction - Articles". PharmaXChange.info. 4 March 2011. 20 February 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 29 July 2021.
- http://microvet.arizona.edu/Courses/vsc422/secure/VSC422AppledHistologyLabHandout.pdf[daimi ölü keçid]
- . Probert Encyclopaedia. 2011-06-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- . Ridges and Furrows. 2021-04-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-29.
- Hicklin, R. Austin. "Anatomy of Friction Ridge Skin". Encyclopedia of Biometrics (ingilis). Springer US. 2009: 23–28. doi:10.1007/978-0-387-73003-5_48. ISBN . 2018-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-29.
- Lin, Chang-min; və b. "Microencapsulated human hair dermal papilla cells: a substitute for dermal papilla?". Archives of Dermatological Research. Springer. 300 (9). October 2008: 531–535. doi:10.1007/s00403-008-0852-3. PMID 18418617.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dermis Dermis ve ya korium epidermis ondan kutis emele getirir ile derialti toxuma arasindaki deri tebeqesidir esasen bedeni stress ve gerginlikden qoruyan six seliqesiz formali birlesdirici toxumadan ibaretdir Iki qata bolunur epidermise bitisik olan papiller bolge ve seth sahesi retikulyar dermis olaraq bilinen daha derin qalin bir sahe Dermis bodrum membranindan epidermisle six birlesdirilmisdir Derminin struktur komponentleri kollagen elastik lifler ve ekstra fibrillyar matrisdir Ayrica toxunma hissi ucun mexanoreseptorlar ve istilik hissi ucun termorezektorlar da vardir Bundan elave sac kokleri ter vezileri yag vezileri apokrin vezileri limfa damarlari sinir ve qan damarlari dermisde movcuddur Bu qan damarlari hem deri hem de epidermal huceyreler ucun qidalanma ve detoksifikasiya temin edir DeriInsanin deri ortuyuDerinin qurulusuLatinca CutisYunanca DermaQrey subyekt 234 1065MeSH DermisDorlands Elsevier SkinStrukturDermis uc esas nov huceyreden ibaretdir fibroblastlar makrofaqlar ve mast huceyreler Bu huceyrelere elave olaraq dermis kollagen guc temin eden elastin elastiklik temin eden ve ekstrafibrillar matris esasen qlikozaminoqlikanlardan esasen hialuronan proteoqlikanlardan ibaret olan huceyre xaricindeki jel kimi bir madde kimi matrix komponentlerden ibaretdir LaylarPapiler dermis Papiler dermis dermisin en ust qatindadir Epidermisin retikulyar silsileleri ile ic icedir ve nazik ve bos kollagen liflerden ibaretdir Papiler bolge bos areolar birlesdirici toxumadan ibaretdir Dermisin papilesindeki qan damarlari butun sac koklerini besleyir ve epidermal huceyrelerin alt qatlarina qida ve oksigen verir Qollarda ve ayaqlarda meydana getirdiyi tepeler qismen dogusdan evvel inkisaf eden genetik olaraq teyin olunmus bir xususiyyetdir Heyat boyu demek olar ki deyismez qalirlar olcu xaricinde ve buna gore de barmaq izlerinin qurulusunu mueyyenlesdirerek mueyyen sexsiyyet identifikasiya funksiyalarinda faydali hala getirirler Dermal papilar dermisin en ust qatinin papiler dermisin bir hissesidir ve meydana getirdiyi silsileler dermis ile epidermis arasindaki sethi xeyli artirir Dermisin esas funksiyasi epidermise destek olmaq oldugundan bu iki qat arasinda oksigen qida ve tullanti mehsullarinin mubadilesini cox artir Bundan elave artan seth sahesi dermis ve epidermis tebeqelerinin aralarindaki elaqeni guclendirerek bir birinden ayrilmasina mane olur Yasla papilla duzelmeye meyllidir ve bezen sayinda artim olur Ellerin ve barmaqlarin derisi eyni zamanda mehkeme tibbi ekspertizasinin ayaqlari ve barmaqlari derisi olaraq bilinir Anatomistlere qalin deri ovuc icindeki deri ve ya sacsiz deri kimi melumdur Ellerin ve barmaqlarin derisi daha qalin ve murekkeb epidermise cevrildi duygu qabiliyyetlerini artirdi tukleri ve yag velerini itirdi Dirnaqlar daha yaxsi tutmaq ucun surtunmeni artirir Retikulyar dermisRetikulyar dermis papillar dermisnin altinda yerlesmis six dolmus kollagen lifleri olan six duzensiz formali birlesdirici toxumadan ibaret olan dermisin alt tebeqesidir Bu dermisin elastik liflerinin esas yeridir Retikulyar bolge umumiyyetle ustu ortulmus papiller dermisden daha qalindir Adini icerisinden toxuyan yogun kollagen elastik ve retikulyar liflerden alir Bu zulal lifleri dermise mohkemlik genislenme ve elastiklik xususiyyetleri verir Retikulyar bolgede sac kokleri yag vezleri ter vezleri reseptorlar dirnaqlar ve qan damarlari var Retikulyar dermisdeki kollagen liflerinin istiqametlendirilmesi cerrahiyye ve ya yaxsilasmasinda xususi ehemiyyet kesb eden Langer xetleri adlanan gerginlik xetleri yaradir IstinadlarJames William Berger Timothy Elston Dirk 2005 Andrews Diseases of the Skin Clinical Dermatology 10th ed Saunders Pages 1 11 12 ISBN 0 7216 2921 0 Marks James G Miller Jeffery 2006 Lookingbill and Marks Principles of Dermatology 4th ed Elsevier Inc Page 8 9 ISBN 1 4160 3185 5 malvi The Ageing Skin Part 1 Structure of Skin and Introduction Articles PharmaXChange info 4 March 2011 20 February 2022 tarixinde Istifade tarixi 29 July 2021 http microvet arizona edu Courses vsc422 secure VSC422AppledHistologyLabHandout pdf daimi olu kecid Probert Encyclopaedia 2011 06 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Ridges and Furrows 2021 04 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 29 Hicklin R Austin Anatomy of Friction Ridge Skin Encyclopedia of Biometrics ingilis Springer US 2009 23 28 doi 10 1007 978 0 387 73003 5 48 ISBN 978 0 387 73002 8 2018 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 29 Lin Chang min ve b Microencapsulated human hair dermal papilla cells a substitute for dermal papilla Archives of Dermatological Research Springer 300 9 October 2008 531 535 doi 10 1007 s00403 008 0852 3 PMID 18418617