Bu məqaləni lazımdır. |
Deep web — məzmunu standart veb axtarış mühərrikləri tərəfindən indeksləşdirilməyən Ümumdünya hörümçək toru hissəsidir. Termini elmə ilk dəfə kompüterşünas alim Maykl K. Berqman 2001-ci ildə, axtarış-indeksləmə termini kimi gətirmişdir.
Brauzerlərin İnternetin ilk tarixlərindən indeksləşdirə bilmədiyi məlumatları ehtiva edən minlərlə əlaqədən ibarət olan bir sistemdir. Normal axtarış sistemləri ilə tapılmayan bütün saytlar Dark vebə daxil edilmişdir.
Veb saytlar müxtəlif səbəblərdən görünməməsini istəyə bilər. Misal üçün; Kitabxana arxivləri, dövlət və özəl şirkət məlumatları kimi hər kəs tərəfindən tez-tez görünməsi istənilməyən və ya indeksləşdirilməsi çətin olan məzmunu ehtiva etdikləri üçün Brauzerlərdə göstərilmək istəmirlər. Bunlardan başqa flash saytlar, ajax olan saytlar (jQuery ilə işləyən), şifrə ilə daxil edilmiş saytlar, ftp saytları da Brauzerlər tərəfindən oxunması çətin olduğundan Deep veb-ə daxil edilir. Forumlardakı və saytlardakı sistem və admin qovluqları da təhlükəsizlik zəifliklərindən qaçınmaq üçün axtarış nəticələrində avtomatik olaraq göstərilmir. Fərqli axtarış sistemlərindən istifadə edərək dərin şəbəkəyə çatmaq mümkündür və istifadəçi təhlükəsizliyi üçün bu keçidlər normal brauzerlərdə açılmır.
Kaliforniya Universitetinin bir araşdırmasına görə, 2001-ci ildə 7,5 petabayt məlumatın Dark webdə olduğu təxmin edilirdi.
Dərin veb adlanan bu sistemə qapalı dns yönləndirmələri ilə daxil olmaq mümkündür. Bu xüsusi hazırlanmış brauzerlər və ya əməliyyat sistemləri ilə mümkündür. Buraya yönləndirən linklər tez-tez dəyişir. Vpn Və TOR vasitəsilə daxil olumaq olar və içəridə illegal saytlar var.
Dərin vebdə qanunsuz məzmunu paylaşan bütün İnternet saytlarına Qaranlıq Veb (İngilis: Dark Web) deyilir. Ümumiyyətlə, Dərin veb yerinə Qaranlıq veb tərifi də istifadə olunur.
Qaranlıq Veb bağlantılarında çox miqdarda yanal məlumat əldə edilə bilər. Qaranlıq vebdə məlumat / video / şəkil yükləmək bəzən qanunsuzdur, çünki bu linklərdə dövlət sirləri, mühüm şəxslərin xüsusi dəlilləri, narkotik ticarəti, qanunsuz silah satışı, qumar və saya bilmədiyimiz bir çox qanunsuz məzmun var.
Terminologiya
"Dərin veb" terminlərinin "qaranlıq veb" ilə ilk qarışması 2009-cu ildə dərin veb axtarış terminologiyasının Freenet və darknet-də baş verən qeyri-qanuni fəaliyyətlərlə birlikdə müzakirə edildiyi zaman baş verdi. Bu cinayət fəaliyyətlərinə şəxsi parolların, saxta şəxsiyyət sənədlərinin, narkotiklərin, odlu silahların və s. ticarəti daxildir.
O vaxtdan bəri, medianın qara bazar veb-saytı İpək Yolu (The Silk Road) ilə bağlı reportajlarında istifadə etdikdən sonra media qurumları ümumiyyətlə qaranlıq internet və ya darknet ilə sinonim olaraq "dərin internet"dən istifadə etdilər, bəziləri bu müqayisəni qeyri-dəqiq kimi rədd edir və nəticədə davamlı qarışıqlıq mənbəyidir. Simli müxbirlər Kim Zetter və Endi Qrinberq terminlərin fərqli modalarda istifadə edilməsini tövsiyə edin. Dərin veb ənənəvi axtarış mühərriki tərəfindən əldə edilə bilməyən hər hansı bir sayta istinad olsa da, qaranlıq veb dərin internetin qəsdən gizlədilmiş və standart brauzerlər və üsullarla əlçatmaz olan bir hissəsidir.
İndekslənməmiş məzmun
Berqman, "The Journal of Electronic Publishing" jurnalında dərc olunan dərin internetlə bağlı məqaləsində Jill Ellsworth-un 1994-cü ildə heç bir axtarış sistemində qeydiyyatdan keçməmiş vebsaytlara istinad etmək üçün Görünməz Veb terminindən istifadə etdiyini qeyd etdi. Berqman 1996-cı ilin yanvarında Frank Qarsianın məqaləsinə istinad etdi:
Bu, ehtimal ki, ağlabatan dizayn edilmiş bir sayt olardı, lakin onlar onu heç bir axtarış motorunda qeydiyyatdan keçirməkdən narahat olmadılar. Beləliklə, heç kim onları tapa bilməz! Sən gizləndin. Mən bunu görünməz İnternet adlandırıram.
Invisible Web termininin digər erkən istifadəsi 1996-cı ilin dekabrında dərc olunmuş press-relizdə tapılan № 1 Dərin Veb proqramının təsvirində Personal Library Software-dən Bruce Mount və Metyu B. Koll tərəfindən edilmişdir. İndi ümumi qəbul edilən xüsusi terminin ilk istifadəsi Berqmanın 2001-ci ildəki tədqiqatında baş verdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Hamilton, Nigel. The Mechanics of a Deep Net Metasearch Engine // Isaías, Pedro; Palma dos Reis, António (redaktorlar ). Proceedings of the IADIS International Conference on e-Society. 2003. 1034–6. CiteSeerX 10.1.1.90.5847. ISBN . 2022-02-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-03.
- Wright, Alex. "Exploring a 'Deep Web' That Google Can't Grasp". The New York Times. 2009-02-22. 2020-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2 September 2019.
[...] Mike Bergman, a computer scientist and consultant who is credited with coining the term Deep Web.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-19.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-19.
- Beckett, Andy. "İnternetin qaranlıq tərəfi". 2009-11-26. 2013-09-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-08-09.
- D. Day. . Wake Forest University: . Archived from the original on 2023-01-12. İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- "Clearing Up Confusion – Deep Web vs. Dark Web". BrightPlanet. 2014-03-27. 2019-04-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- Solomon, Jane. "The Deep Web vs. The Dark Web". 2015-05-06. 2017-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-05-26.
- NPR Staff. "Qaranlıq: İnternetin arxasındakı İnternet". May 25, 2014. 2015-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-05-29.
- Greenberg, Andy. "Hacker Lexicon: Qaranlıq İnternet nədir?". 2014-11-19. 2020-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-06-06.
- (PDF). 2014-01-20. (#archive_missing_date) tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-15.
- Lam, Kwok-Yan; Chi, Chi-Hung; Qing, Sihan. Information and Communications Security: 18th International Conference, ICICS 2016, Singapore, Singapore, November 29 – December 2, 2016, Proceedings (ingilis). Springer. 2016-11-13. ISBN . 2023-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-15.
- "The Deep Web vs. The Dark Web | Dictionary.com Blog". Dictionary Blog. 2015-05-06. 2017-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-15.
- Akhgar, Babak; Bayerl, P. Saskia; Sampson, Fraser. Open Source Intelligence Investigation: From Strategy to Implementation (ingilis). Springer. 2017-01-01. ISBN . 2023-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-15.
- "What is the dark web and who uses it?". The Globe and Mail. 2017-07-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-15.
Xarici keçidlər
- İnternetin Qaranlıq tərəfindəki mənzərəyə hücum edir
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Deep web mezmunu standart veb axtaris muherrikleri terefinden indekslesdirilmeyen Umumdunya horumcek toru hissesidir Termini elme ilk defe komputersunas alim Maykl K Berqman 2001 ci ilde axtaris indeksleme termini kimi getirmisdir Brauzerlerin Internetin ilk tarixlerinden indekslesdire bilmediyi melumatlari ehtiva eden minlerle elaqeden ibaret olan bir sistemdir Normal axtaris sistemleri ile tapilmayan butun saytlar Dark vebe daxil edilmisdir Veb saytlar muxtelif sebeblerden gorunmemesini isteye biler Misal ucun Kitabxana arxivleri dovlet ve ozel sirket melumatlari kimi her kes terefinden tez tez gorunmesi istenilmeyen ve ya indekslesdirilmesi cetin olan mezmunu ehtiva etdikleri ucun Brauzerlerde gosterilmek istemirler Bunlardan basqa flash saytlar ajax olan saytlar jQuery ile isleyen sifre ile daxil edilmis saytlar ftp saytlari da Brauzerler terefinden oxunmasi cetin oldugundan Deep veb e daxil edilir Forumlardaki ve saytlardaki sistem ve admin qovluqlari da tehlukesizlik zeifliklerinden qacinmaq ucun axtaris neticelerinde avtomatik olaraq gosterilmir Ferqli axtaris sistemlerinden istifade ederek derin sebekeye catmaq mumkundur ve istifadeci tehlukesizliyi ucun bu kecidler normal brauzerlerde acilmir Kaliforniya Universitetinin bir arasdirmasina gore 2001 ci ilde 7 5 petabayt melumatin Dark webde oldugu texmin edilirdi Derin veb adlanan bu sisteme qapali dns yonlendirmeleri ile daxil olmaq mumkundur Bu xususi hazirlanmis brauzerler ve ya emeliyyat sistemleri ile mumkundur Buraya yonlendiren linkler tez tez deyisir Vpn Ve TOR vasitesile daxil olumaq olar ve iceride illegal saytlar var Derin vebde qanunsuz mezmunu paylasan butun Internet saytlarina Qaranliq Veb Ingilis Dark Web deyilir Umumiyyetle Derin veb yerine Qaranliq veb terifi de istifade olunur Qaranliq Veb baglantilarinda cox miqdarda yanal melumat elde edile biler Qaranliq vebde melumat video sekil yuklemek bezen qanunsuzdur cunki bu linklerde dovlet sirleri muhum sexslerin xususi delilleri narkotik ticareti qanunsuz silah satisi qumar ve saya bilmediyimiz bir cox qanunsuz mezmun var Terminologiya Derin veb terminlerinin qaranliq veb ile ilk qarismasi 2009 cu ilde derin veb axtaris terminologiyasinin Freenet ve darknet de bas veren qeyri qanuni fealiyyetlerle birlikde muzakire edildiyi zaman bas verdi Bu cinayet fealiyyetlerine sexsi parollarin saxta sexsiyyet senedlerinin narkotiklerin odlu silahlarin ve s ticareti daxildir O vaxtdan beri medianin qara bazar veb sayti Ipek Yolu The Silk Road ile bagli reportajlarinda istifade etdikden sonra media qurumlari umumiyyetle qaranliq internet ve ya darknet ile sinonim olaraq derin internet den istifade etdiler bezileri bu muqayiseni qeyri deqiq kimi redd edir ve neticede davamli qarisiqliq menbeyidir Simli muxbirler Kim Zetter ve Endi Qrinberq terminlerin ferqli modalarda istifade edilmesini tovsiye edin Derin veb enenevi axtaris muherriki terefinden elde edile bilmeyen her hansi bir sayta istinad olsa da qaranliq veb derin internetin qesden gizledilmis ve standart brauzerler ve usullarla elcatmaz olan bir hissesidir Indekslenmemis mezmunBerqman The Journal of Electronic Publishing jurnalinda derc olunan derin internetle bagli meqalesinde Jill Ellsworth un 1994 cu ilde hec bir axtaris sisteminde qeydiyyatdan kecmemis vebsaytlara istinad etmek ucun Gorunmez Veb termininden istifade etdiyini qeyd etdi Berqman 1996 ci ilin yanvarinda Frank Qarsianin meqalesine istinad etdi Bu ehtimal ki aglabatan dizayn edilmis bir sayt olardi lakin onlar onu hec bir axtaris motorunda qeydiyyatdan kecirmekden narahat olmadilar Belelikle hec kim onlari tapa bilmez Sen gizlendin Men bunu gorunmez Internet adlandiriram Invisible Web termininin diger erken istifadesi 1996 ci ilin dekabrinda derc olunmus press relizde tapilan 1 Derin Veb proqraminin tesvirinde Personal Library Software den Bruce Mount ve Metyu B Koll terefinden edilmisdir Indi umumi qebul edilen xususi terminin ilk istifadesi Berqmanin 2001 ci ildeki tedqiqatinda bas verdi Hemcinin baxDarknet onionIstinadlarHamilton Nigel The Mechanics of a Deep Net Metasearch Engine Isaias Pedro Palma dos Reis Antonio redaktorlar Proceedings of the IADIS International Conference on e Society 2003 1034 6 CiteSeerX 10 1 1 90 5847 ISBN 972 98947 0 1 2022 02 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 03 Wright Alex Exploring a Deep Web That Google Can t Grasp The New York Times 2009 02 22 2020 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2 September 2019 Mike Bergman a computer scientist and consultant who is credited with coining the term Deep Web Arxivlenmis suret 2022 07 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 03 19 Arxivlenmis suret 2023 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 19 Beckett Andy Internetin qaranliq terefi 2009 11 26 2013 09 08 tarixinde Istifade tarixi 2015 08 09 D Day Wake Forest University Archived from the original on 2023 01 12 Istifade tarixi 2023 01 12 Clearing Up Confusion Deep Web vs Dark Web BrightPlanet 2014 03 27 2019 04 29 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Solomon Jane The Deep Web vs The Dark Web 2015 05 06 2017 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2015 05 26 NPR Staff Qaranliq Internetin arxasindaki Internet May 25 2014 2015 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2015 05 29 Greenberg Andy Hacker Lexicon Qaranliq Internet nedir 2014 11 19 2020 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2015 06 06 PDF 2014 01 20 archive missing date tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 01 15 Lam Kwok Yan Chi Chi Hung Qing Sihan Information and Communications Security 18th International Conference ICICS 2016 Singapore Singapore November 29 December 2 2016 Proceedings ingilis Springer 2016 11 13 ISBN 9783319500119 2023 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 15 The Deep Web vs The Dark Web Dictionary com Blog Dictionary Blog 2015 05 06 2017 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 15 Akhgar Babak Bayerl P Saskia Sampson Fraser Open Source Intelligence Investigation From Strategy to Implementation ingilis Springer 2017 01 01 ISBN 9783319476711 2023 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 15 What is the dark web and who uses it The Globe and Mail 2017 07 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 15 Xarici kecidlerInternetin Qaranliq terefindeki menzereye hucum edir Internet ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin