Daşbaşı (gürc. დაშბაში) — Gürcüstanın Tsalka bələdiyyəsinin Trialeti Sadabo icması kənd., dəniz səviyyəsindən 1,500 metr yüksəklikdə, Tsalkadan 2,5 km məsafədə yerləşir. 2014-cü ilin məlumatına görə, kəndin əhalisi 295 nəfərdir.
Daşbaşı | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.500 m |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Tarixi
Kəndin tarixi adı Axalkalakidir. Bu ərazi eneolit dövrünə aid silahların kəşfi əsasında məlum olmuşdur ki, qədim zamanlardan insanlar tərəfindən məskunlanmışdır. Yaxınlıqdakı kanyonda e.ə. VI–V əsrlərə aid mağaralar var. Bu regionun urbanizasiyası Gürcüstanda "yeni şəhərləşmə" dövründə, IX–X əsrlərdə baş vermişdir və buradan keçən yolun inkişafı ilə sıx bağlıdır. 1392-ci ilə aid qeydlərdə katolik mülklərində Axalkalakinin adı çəkilir. 1676–1724-cü illər arasında Axalkalaki kral şəhəri kimi tanınmışdır, onun müxtəlif vaxtlarda sakinləri feodal ailəsinin qolu olan ailəsinə mənsub olmuşdur. Orta əsrlərin sonlarında Sabaratiano komandirləri Axalkalakidə yaşayırdılar. 1721-ci ildə o vaxtkı Sabaratiano komandiri Vaxuşti Batonişvili burada stansiya yaratmış və Kartlinin siyahıyaalınmasında iştirak etmişdir.
X–XI əsrlərə aid gürcü memarlığının iki abidəsi burada qorunub saxlanılmışdır/ Bu dövr Trialeti üzərində hökmranlıq edən Kldekari zadəganlarının hakimiyyətinin zirvəsinə təsadüf etmi.dir. Bu abidələr zəngin epiqrafik məzmuna və fərqləndirici daş oymalarına malikdir.
"Daşbaşı" kəndinin adı Rusiyanın 1898-ci il bir variantlı xəritəsində "Ташбашъ" kimi qeyd edilmişdir.
Kənddə iki kilsə var:
- "sərbəst xaç" tipli qübbəli tikilidir. Mənbələrə görə, X–XI əsrlərdə tikilmişdir. Trialeti-Eristavdan olan Eristav Ratinin əmri ilə dağıdılmışdır. Günbəzin ağzından ancaq karniz parçaları qalmışdır. Binanın dekorativ ornamentində geniş yayılmış sifətlərlə yanaşı, orijinal heykəltəraşlıq kompozisiyaları da mövcuddur.
- İkinci kilsə günbəzsiz yonma daşdan tikilmiş birkameralı tikilidir. Asomaturlidə baş daşları üzərində həkk olunmuş lapid mətnlərin fraqmentlərinə görə, Rati Eristavt dövründə tikilmişdir. Bu, XIX əsrdə məskunlaşmış erməni əhalisi tərəfindən öz ehtiyacları üçün istifadə edilmişdir. Təmir zamanı yonma daşla örtülmüş divarlarda Asomathuruli ilə oyulmuş köhnə özlü yazıların böyük hissəsi zədələnmişdir.
Daşbaşı yaxınlığında dərin lava ilə kəsilmiş kanyon var, onun sağ tərəfində bir qrup mağara mövcuddur. Bu mağaralar əsasən insan tərəfindən yaradılmışdır, lakin bəzilərinin təbii boşluqlardan (lava axınları var) çıxdığı aydın görünür. "Gürcüstanın Qırmızı Kitabı"na daxil edilmişdir.
Əhalisi
2014-cü ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 295 nəfər yaşayır. Onların əksəriyyəti (94%) etnik ermənilərdir.
Siyahıyaalma ili | Əhali | Kişi | Qadın |
---|---|---|---|
2002 | 367 | 164 | 203 |
2014 | ▼295 | 136 | 159 |
İstinadlar
- "საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები". 2016-03-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-06.
- http://dspace.gela.org.ge/handle/123456789/622 2019-08-22 at the Wayback Machine გვ. VII
- ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი, თბ., 2013, გვ., 76–77
- ბერძენიშვილი დ., რჩეულიშვილი ლ., ენციკლოპედია "საქართველო", ტ. 1, თბ., 1997. — გვ. 287.
- Dashbashi Canyon in Georgia 2020-03-03 at the Wayback Machine Protected Planet 2014–2019
- წალკის კანიონი | საქართველოს ეროვნული პარკები 2024-04-06 at the Wayback Machine nationalparks.ge
- საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II
Əlavə ədəbiyyat
- ლ. მელიქსეთ-ბეგი, მეგალითური კულტურა საქართველოში, თბ., 1938
- ქართული წარწერების კორპუსი. I.: აღმოსავლეთ და სამხრეთი საქართველო (V–X სს.), თბ., 1980, გვ., 243–248
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dasbasi gurc დაშბაში Gurcustanin Tsalka belediyyesinin Trialeti Sadabo icmasi kend deniz seviyyesinden 1 500 metr yukseklikde Tsalkadan 2 5 km mesafede yerlesir 2014 cu ilin melumatina gore kendin ehalisi 295 neferdir Dasbasi41 35 06 sm e 44 07 27 s u Olke GurcustanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 500 mEhalisiEhalisi 295 nef Xeriteni goster gizle DasbasiTarixiKendin tarixi adi Axalkalakidir Bu erazi eneolit dovrune aid silahlarin kesfi esasinda melum olmusdur ki qedim zamanlardan insanlar terefinden meskunlanmisdir Yaxinliqdaki kanyonda e e VI V esrlere aid magaralar var Bu regionun urbanizasiyasi Gurcustanda yeni seherlesme dovrunde IX X esrlerde bas vermisdir ve buradan kecen yolun inkisafi ile six baglidir 1392 ci ile aid qeydlerde katolik mulklerinde Axalkalakinin adi cekilir 1676 1724 cu iller arasinda Axalkalaki kral seheri kimi taninmisdir onun muxtelif vaxtlarda sakinleri feodal ailesinin qolu olan ailesine mensub olmusdur Orta esrlerin sonlarinda Sabaratiano komandirleri Axalkalakide yasayirdilar 1721 ci ilde o vaxtki Sabaratiano komandiri Vaxusti Batonisvili burada stansiya yaratmis ve Kartlinin siyahiyaalinmasinda istirak etmisdir X XI esrlere aid gurcu memarliginin iki abidesi burada qorunub saxlanilmisdir Bu dovr Trialeti uzerinde hokmranliq eden Kldekari zadeganlarinin hakimiyyetinin zirvesine tesaduf etmi dir Bu abideler zengin epiqrafik mezmuna ve ferqlendirici das oymalarina malikdir Dasbasi kendinin adi Rusiyanin 1898 ci il bir variantli xeritesinde Tashbash kimi qeyd edilmisdir Kendde iki kilse var serbest xac tipli qubbeli tikilidir Menbelere gore X XI esrlerde tikilmisdir Trialeti Eristavdan olan Eristav Ratinin emri ile dagidilmisdir Gunbezin agzindan ancaq karniz parcalari qalmisdir Binanin dekorativ ornamentinde genis yayilmis sifetlerle yanasi orijinal heykelterasliq kompozisiyalari da movcuddur Ikinci kilse gunbezsiz yonma dasdan tikilmis birkamerali tikilidir Asomaturlide bas daslari uzerinde hekk olunmus lapid metnlerin fraqmentlerine gore Rati Eristavt dovrunde tikilmisdir Bu XIX esrde meskunlasmis ermeni ehalisi terefinden oz ehtiyaclari ucun istifade edilmisdir Temir zamani yonma dasla ortulmus divarlarda Asomathuruli ile oyulmus kohne ozlu yazilarin boyuk hissesi zedelenmisdir Dasbasi yaxinliginda derin lava ile kesilmis kanyon var onun sag terefinde bir qrup magara movcuddur Bu magaralar esasen insan terefinden yaradilmisdir lakin bezilerinin tebii bosluqlardan lava axinlari var cixdigi aydin gorunur Gurcustanin Qirmizi Kitabi na daxil edilmisdir Ehalisi2014 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 295 nefer yasayir Onlarin ekseriyyeti 94 etnik ermenilerdir Siyahiyaalma ili Ehali Kisi Qadin2002 367 164 2032014 295 136 159Istinadlar საქართველოს ადმინისტრაციულ ტერიტორიული ერთეულები 2016 03 06 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 06 http dspace gela org ge handle 123456789 622 2019 08 22 at the Wayback Machine გვ VII ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი თბ 2013 გვ 76 77 ბერძენიშვილი დ რჩეულიშვილი ლ ენციკლოპედია საქართველო ტ 1 თბ 1997 გვ 287 Dashbashi Canyon in Georgia 2020 03 03 at the Wayback Machine Protected Planet 2014 2019 წალკის კანიონი საქართველოს ეროვნული პარკები 2024 04 06 at the Wayback Machine nationalparks ge საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები ტომი IIElave edebiyyatლ მელიქსეთ ბეგი მეგალითური კულტურა საქართველოში თბ 1938 ქართული წარწერების კორპუსი I აღმოსავლეთ და სამხრეთი საქართველო V X სს თბ 1980 გვ 243 248