Daltron Trambo (ing. Dalton Trumbo; 9 dekabr 1905[…] – 10 sentyabr 1976[…], Los-Anceles, Kaliforniya) — ssenarist, yazıçı, rejissor.
Dalton Trambo | |
---|---|
ing. James Dalton Trumbo | |
Doğum tarixi | 9 dekabr 1905[…] |
Vəfat tarixi | 10 sentyabr 1976[…](70 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | ürək tutması |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | ssenarist, yazıçı, roman yazıçısı, rejissor, aktyor, film prodüseri, kinorejissor |
Fəaliyyət illəri | 1936-cı ildən |
Əsərlərinin dili | ingilis dili |
Janr | dram |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Ceyms Dalton Trambo 1905-ci ildə Koloradoda anadan olmuşdur. Hələ məktəbdə oxuduğu illərdə yerli qəzetlərin birində müxbir kimi fəaliyyət göstərir və orada müxtəlif mülki təşkilatların işini işıqlandırırdı. O, hələ Kolorado Universitetində oxuyarkən də jurnalistlik işini davam etdirirdi. Trambo öz sənətini peşəkarlıq səviyyəsinə "Vogue" jurnalı ilə əməkdaşlığı zamanı çatdırmışdır. Onun ilk mətbu əsəri sosrealizm janrında yazılmış "Tutqunluq" idi və bu qəzet məhsulu Kolorado ştatının geridə qalmış sadə əhalisinin həyatından bəhs edirdi.
Dalton Trambo kinematoqrafla 1936-cı ildən əlaqə saxlamağa başlasa da artıq XX əsrin 40-cı illərində o, Hollivudun ən tanınmış müəlliflərindən biri idi.
Dalton Trambonun antihərbi romanı olan "Conni silah götürdü" əsəri 1939-cu ildə Milli ədəbi mükafat (National Book Award) qazanmışdır.
Trambo 40-cı illərdə ABŞ-nin kommunist partiyasına qoşulmuşdur. 1939-cu ildə İkinci dünya müharibəsi başlanandan sonra amerikalı kommunistlər Birləşmiş Ştatların Böyük Britaniya ərazisinə keçməməsini təklif etdilər. Belə ki, hücum etməmək barədə Molotov-Ribbentrop paktında göstərilirdi ki, Sovet İttifaqı Almaniya ilə sülh münasibətlərindədir. 1941-ci ildə Trambo "Gözəl Endrü" romanını yazır. Əsərin bir səhnəsində Endrü Ceksonun ruhu gəlir və ABŞ-ni hərbi əməliyyatı açmaqdan çəkinməyə çağırır.
Tezliklə – almanların Sovet İttifaqına soxulmasından sonra Trambo və onun naşirləri müharibə qurtarana qədər "Conni silah götürdü" romanının nəşrini təxirə salmağa qərar verirlər. Tezliklə adi insanlardan, pasifistlərdən, izolyasionistlərdən, eləcə də nasistlərlə əlaqədə olanlardan kitabın nüsxəsini istəyən çoxsaylı məktublar gəlir. Dalton Trambo həmin insanlardan məktubları alandan sonra FTB ilə əlaqə saxlayır və bütün istəkləri onlara çatdırır. Lakin Trambo əslində bir neçə ildən sonra antiamerika fəaliyyətinin araşdırılmasına üzrə komissiyanın iclasında ona qarşı çıxış edəcək insanların adını göstərmişdi. D. Trambo sonralar bu qərara görə təəssüf hissi keçirir və onu "mənasız" adlandırır.
Dalton Trambo 1947-ci ildə komissiyanın işlərilə bağlı 9 başqa ssenarist və rejissorla eyni sırada əsas şahid kimi məhkəmə qarşısına çıxmalı olur. Trambo məlumat verməkdən boyun qaçırır və bu konqresə qarşı hörmətsizlik sayılır. Nəticədə onun adı "qara siyahı"ya düşür və 1950-ci ildə 11 ay həbsxana həyatı sürməli olur.
D. Trambonun adı "qara siyahı"ya düşəndən sonra, Elia Kazan və Klifford Odets də daxil olmaqla bəzi Hollivud aktyor və rejissorları şahidlik edib lazımi adların çəkilməsinə razılıq verirlər.
Trambo həbsxana həyatından sonra ailəsi ilə birlikdə Meksikaya köçür. Orada yazıçılıq fəaliyyətini davam etdirir və həmin andan etibarən öz yazılarında təxəllüs işlətməyə başlayır. 1957-ci ildə Trambonun "Robert Riç" imzası ilə yazdığı "Cəsur" filmi ən yaxşı ssenariyə görə nüfuzlu "Oskar" mükafatına layiq görülür. Bu yazıçının ikinci "Oskar"ı sayılırdı. İlk "Oskar" mükafatını hələ 1953-cü ildə məşhur "Roma tətilləri" filminin ssenarisinə görə almışdı.
Otto Premingerin dəstəyindən sonra Dalton Trambo "Nəticə" filminin ssenarisini yazmağa razılıq verir. Elə bunun ardınca məşhur "Spartak" filminin ssenarisini yazır.
1971-ci ildə Dalton Trambo rejissor kimi ilk filmini – "Conni silah götürdü"nü çəkir.
Dalton Trambo 1976-cı ildə ürək tutmasından Los-Ancelesdə vəfat etmişdir.
Filmoqrafiya
- Roma tətilləri (film, 1953) / Roman Holiday
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Dalton Trumbo // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- "Dalton Trumbo went from A-list to blacklist". 2021-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-15.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Daltron Trambo ing Dalton Trumbo 9 dekabr 1905 10 sentyabr 1976 Los Anceles Kaliforniya ssenarist yazici rejissor Dalton Tramboing James Dalton TrumboDogum tarixi 9 dekabr 1905 1905 12 09 Vefat tarixi 10 sentyabr 1976 1976 09 10 70 yasinda Vefat yeri Los Anceles Los Anceles dairesi Kaliforniya ABSVefat sebebi urek tutmasiTehsili Boulder Kolorado Universiteti Cenubi Kaliforniya UniversitetiFealiyyeti ssenarist yazici roman yazicisi rejissor aktyor film produseri kinorejissorFealiyyet illeri 1936 ci ildenEserlerinin dili ingilis diliJanr dram Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiCeyms Dalton Trambo 1905 ci ilde Koloradoda anadan olmusdur Hele mektebde oxudugu illerde yerli qezetlerin birinde muxbir kimi fealiyyet gosterir ve orada muxtelif mulki teskilatlarin isini isiqlandirirdi O hele Kolorado Universitetinde oxuyarken de jurnalistlik isini davam etdirirdi Trambo oz senetini pesekarliq seviyyesine Vogue jurnali ile emekdasligi zamani catdirmisdir Onun ilk metbu eseri sosrealizm janrinda yazilmis Tutqunluq idi ve bu qezet mehsulu Kolorado statinin geride qalmis sade ehalisinin heyatindan behs edirdi Dalton Trambo kinematoqrafla 1936 ci ilden elaqe saxlamaga baslasa da artiq XX esrin 40 ci illerinde o Hollivudun en taninmis muelliflerinden biri idi Dalton Trambonun antiherbi romani olan Conni silah goturdu eseri 1939 cu ilde Milli edebi mukafat National Book Award qazanmisdir Trambo 40 ci illerde ABS nin kommunist partiyasina qosulmusdur 1939 cu ilde Ikinci dunya muharibesi baslanandan sonra amerikali kommunistler Birlesmis Statlarin Boyuk Britaniya erazisine kecmemesini teklif etdiler Bele ki hucum etmemek barede Molotov Ribbentrop paktinda gosterilirdi ki Sovet Ittifaqi Almaniya ile sulh munasibetlerindedir 1941 ci ilde Trambo Gozel Endru romanini yazir Eserin bir sehnesinde Endru Ceksonun ruhu gelir ve ABS ni herbi emeliyyati acmaqdan cekinmeye cagirir Tezlikle almanlarin Sovet Ittifaqina soxulmasindan sonra Trambo ve onun nasirleri muharibe qurtarana qeder Conni silah goturdu romaninin nesrini texire salmaga qerar verirler Tezlikle adi insanlardan pasifistlerden izolyasionistlerden elece de nasistlerle elaqede olanlardan kitabin nusxesini isteyen coxsayli mektublar gelir Dalton Trambo hemin insanlardan mektublari alandan sonra FTB ile elaqe saxlayir ve butun istekleri onlara catdirir Lakin Trambo eslinde bir nece ilden sonra antiamerika fealiyyetinin arasdirilmasina uzre komissiyanin iclasinda ona qarsi cixis edecek insanlarin adini gostermisdi D Trambo sonralar bu qerara gore teessuf hissi kecirir ve onu menasiz adlandirir Dalton Trambo 1947 ci ilde komissiyanin islerile bagli 9 basqa ssenarist ve rejissorla eyni sirada esas sahid kimi mehkeme qarsisina cixmali olur Trambo melumat vermekden boyun qacirir ve bu konqrese qarsi hormetsizlik sayilir Neticede onun adi qara siyahi ya dusur ve 1950 ci ilde 11 ay hebsxana heyati surmeli olur D Trambonun adi qara siyahi ya dusenden sonra Elia Kazan ve Klifford Odets de daxil olmaqla bezi Hollivud aktyor ve rejissorlari sahidlik edib lazimi adlarin cekilmesine raziliq verirler Trambo hebsxana heyatindan sonra ailesi ile birlikde Meksikaya kocur Orada yaziciliq fealiyyetini davam etdirir ve hemin andan etibaren oz yazilarinda texellus isletmeye baslayir 1957 ci ilde Trambonun Robert Ric imzasi ile yazdigi Cesur filmi en yaxsi ssenariye gore nufuzlu Oskar mukafatina layiq gorulur Bu yazicinin ikinci Oskar i sayilirdi Ilk Oskar mukafatini hele 1953 cu ilde meshur Roma tetilleri filminin ssenarisine gore almisdi Otto Premingerin desteyinden sonra Dalton Trambo Netice filminin ssenarisini yazmaga raziliq verir Ele bunun ardinca meshur Spartak filminin ssenarisini yazir 1971 ci ilde Dalton Trambo rejissor kimi ilk filmini Conni silah goturdu nu cekir Dalton Trambo 1976 ci ilde urek tutmasindan Los Ancelesde vefat etmisdir FilmoqrafiyaRoma tetilleri film 1953 Roman HolidayIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Dalton Trumbo Internet Broadway Database ing 2000 Dalton Trumbo went from A list to blacklist 2021 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 15 Xarici kecidler