Dədəli — Azərbaycan Respublikasının Füzuli rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Dədəli | |
---|---|
Ölkə | |
Region | Füzuli rayonu |
Rayon | Füzuli rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 267 m |
Saat qurşağı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Dədəli obası Cavanşir-Dizaq mahalına bağlı idi. Xəzinə (divan) mülkü sayılırdı. Xanlıq dönəmində vergi ödəmirdi. İran şahzadəsi 1805-ci ildə Dədəli obasında oturaq etmiş, düşərgə salmışdı. Tarixçi Əminə Pakrəvan yazır: "Baharın sonları idi və Araz çayı hələ də daşqın suları ilə axmaqda idi. İlk dəfə bir çocuq olaraq Araz çayını görən Abbas mirzə bu dəfə bir sərkərdə, bir komutan kimi onun sahilində dayanmış, çayı seyr edir, çocuqluğunu xatırlayırdı.
Xudafərin körpüsünün üstündən ordu Arazın o tayına keçməyə başladı. Ordu, Qarabağın Dədəbəyli adında bir bölgəsində oturaq saldı. Savaş meydanına yaxın olan bu bölgədə Abbas mirzə ordunun öndə gələn isimləri ilə bir yerdə durum dəyərləndirməsi yapdı. Casusların rus ordusu ilə ilgili gətirdikləri bilgiləri onlarla paylaşdı".
1823-cü ilə bağlı rus mənbəsində yazılır ki, Cavanşir-Dizaq mahalına bağlı Dədəli obasında dövlətə vergi ödəyən 6 tüstü, vergi ödəməyən Həzrətqulu yüzbaşı 1 tüstü, kasıb və yetim 2 tüstü, Hacı Rəsulun uşaqları 3 tüstü var. Şuşa şəhərində isə obadan 1 tüstü var ki, kasıb olduğundan vergi ödəmir. Əslində, şəhərdə Dədəlidən 2 ailə var idi. Biri İman bəyin, biri şərbətdar İbanın.
1842-ci ildə Dədəli obasında aid 1 tüstü rəncbər, Mirzə Camal Cavanşir Qarabağiyə bağlı 1 tüstü məvaf, 4 tüstü isə dövlət kəndlisi qərar tutmuşdu.
1849-cu ildə Dədəli obasında Nəcəfqulu bəy Cavanşirə aid 1 tüstü rəncbər, Böyük xan Cavanşirə aid 1 tüstü, Səfiqulu bəy Fərzəli bəy oğluna aid 1 tüstü mülkədar rəiyyəti və 4 tüstü dövlət kəndlisi vardı. 1863-cü ildə Dədəli obasında 14 tüstü dövlət kəndlisi qərar tutmuşdu.
1873-cü ildə Dədəli obasında 14 tüstü dövlət kəndlisi yaşam sürürdü. 1886-cı ildə Dədəli obasında 18 tüstü köç-düş edirdi.
1993-cü ildə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur. 17 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir.
Toponimikası
Yaşayış məntəqəsi dədəli nəslinə mənsub ailələr tərəfindən salındığı üçün belə adlandırılmışdır.
Hazırda Xaçmaz (Dədəli) və Ağsu (Dədəli) rayonlarında eyniadlı kəndlər mövcuddur.
İqtisadiyyatı
Əhalinin əsas məşğuliyyəti kənd təsərrüfatı-əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq olub.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Füzuli azad edildi - Ali Baş Komandan elan etdi + Video". qafqazinfo.az (az.). 17 oktyabr 2020. 2020-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, səh.427
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Əlibəyovlar: Boyun budaqları. "Soy" dərgisi, 2 (2), Bakı, 2003, səh. 24–28.
- Ənvər Çingizoğlu. Dədəli kəndi. Bakı: Mütərcim, 2017, 266 səh.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Füzuli Rayon İcra Hakimiyyəti
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Dedeli Dedeli Azerbaycan Respublikasinin Fuzuli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Dedeli39 34 55 sm e 47 09 48 s u Olke AzerbaycanRegion Fuzuli rayonuRayon Fuzuli rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 267 mSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Dedeli Dedeli Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiDedeli obasi Cavansir Dizaq mahalina bagli idi Xezine divan mulku sayilirdi Xanliq doneminde vergi odemirdi Iran sahzadesi 1805 ci ilde Dedeli obasinda oturaq etmis duserge salmisdi Tarixci Emine Pakrevan yazir Baharin sonlari idi ve Araz cayi hele de dasqin sulari ile axmaqda idi Ilk defe bir cocuq olaraq Araz cayini goren Abbas mirze bu defe bir serkerde bir komutan kimi onun sahilinde dayanmis cayi seyr edir cocuqlugunu xatirlayirdi Xudaferin korpusunun ustunden ordu Arazin o tayina kecmeye basladi Ordu Qarabagin Dedebeyli adinda bir bolgesinde oturaq saldi Savas meydanina yaxin olan bu bolgede Abbas mirze ordunun onde gelen isimleri ile bir yerde durum deyerlendirmesi yapdi Casuslarin rus ordusu ile ilgili getirdikleri bilgileri onlarla paylasdi 1823 cu ile bagli rus menbesinde yazilir ki Cavansir Dizaq mahalina bagli Dedeli obasinda dovlete vergi odeyen 6 tustu vergi odemeyen Hezretqulu yuzbasi 1 tustu kasib ve yetim 2 tustu Haci Resulun usaqlari 3 tustu var Susa seherinde ise obadan 1 tustu var ki kasib oldugundan vergi odemir Eslinde seherde Dedeliden 2 aile var idi Biri Iman beyin biri serbetdar Ibanin 1842 ci ilde Dedeli obasinda aid 1 tustu rencber Mirze Camal Cavansir Qarabagiye bagli 1 tustu mevaf 4 tustu ise dovlet kendlisi qerar tutmusdu 1849 cu ilde Dedeli obasinda Necefqulu bey Cavansire aid 1 tustu rencber Boyuk xan Cavansire aid 1 tustu Sefiqulu bey Ferzeli bey ogluna aid 1 tustu mulkedar reiyyeti ve 4 tustu dovlet kendlisi vardi 1863 cu ilde Dedeli obasinda 14 tustu dovlet kendlisi qerar tutmusdu 1873 cu ilde Dedeli obasinda 14 tustu dovlet kendlisi yasam sururdu 1886 ci ilde Dedeli obasinda 18 tustu koc dus edirdi 1993 cu ilde Ermenistan Silahli Quvveleri terefinden isgal olunmusdur 17 oktyabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvveleri terefinden isgaldan azad edilmisdir ToponimikasiYasayis menteqesi dedeli nesline mensub aileler terefinden salindigi ucun bele adlandirilmisdir Hazirda Xacmaz Dedeli ve Agsu Dedeli rayonlarinda eyniadli kendler movcuddur IqtisadiyyatiEhalinin esas mesguliyyeti kend teserrufati ekincilik maldarliq ve heyvandarliq olub Hemcinin baxFuzuli rayonu Dedeli Xacmaz Dedeli Agsu Istinadlar Fuzuli azad edildi Ali Bas Komandan elan etdi Video qafqazinfo az az 17 oktyabr 2020 2020 10 17 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2020 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Baki Serq Qerb 2007 seh 427MenbeEnver Cingizoglu Elibeyovlar Boyun budaqlari Soy dergisi 2 2 Baki 2003 seh 24 28 Enver Cingizoglu Dedeli kendi Baki Mutercim 2017 266 seh Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Fuzuli Rayon Icra HakimiyyetiVikianbarda Dedeli ile elaqeli mediafayllar var