Covanni Batista Tyepolo, (digər adı Janbatista və ya Jiambatista Tyepolo) 1696-1770-ci illər ərzində yaşayıb, fəaliyyət göstərib. Venesiyalı rəssam, qravür ustası idi. Tyepolo Venesiya freskaçılarının son “böyük usta”sı olaraq tanınırdı.
Covanni Batista Tyepolo | |
---|---|
(İtalyanca: [dʒoˈvanːi baˈtːista ˈti̯ɛːpolo]) | |
Doğum adı | Giovanni Battista Tiepolo |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Uşaqları | 10 |
Fəaliyyəti | rəssam-qravüraçı[d], memarlıq çertyojçusu[d], rəssam, qrafika ustası[d], çapçı[d], işləmə ustası, vizual incəsənət rəssamı |
Janrlar | Freska, dini rəssamlıq[d], Animalistika, məişət janrı, peyzaj, mifologiya rəssamlığı[d], Kapriççio, portret, karikatur |
Stillər | rokoko, barokko |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Uşaqlığı və gəncliyi (1696-1726)
Janbatista Tyepolo Venesiyada kapitan Dominiko Tyepolonun ailəsində doğulub. Bu soyad aristokrat nəslinə aid idi. Amma Dominiko aristokrat rütbəsini almaq istəmədi. Rəssam yaşadığı bölgədəki Pietro di Castello da xaç suyuna salınıb. Xaç atası Covanni Batista Dorianın adına uyğun olaraq bu adı veriblər. Tyepolonun bir yaşı olanda atası ailəsini maddi çətinliklər içində qoyaraq vəfat edir. Janbatista əvvəllər Gregorio Lazzarinin şagirdi olub. Lakin buna baxmayaraq əsərlərində dövrün yaşlı rəssamları Sebastiano Riccinin və Covanni Batista Piazettanın təsiri aydın duyulur. 19 yaşı olanda ilk böyük sifarişi- “İsanın qurban edilişi”ni tamamladı. 1717-ci ildə Lazzarinin atelyesindən uzaqlaşır. Bunun ardınca Fraglia rəssamlar birliyinə qəbul olunur. 1719-cu ildə Venesiyalı rəssamlar Frençesko və Covanni Antonio Guardilərin bacısı olan Mariya Sesiliya Guardi ilə evlənir. Onların 9 evladı dünyaya gəlir. Ancaq dörd qızı və üç oğlu yaşamını davam etdirir. Dominiko və Lorenso adlı oğulları rəssamın asistenti olur. Sonralar öz adlarıyla da tanınmağa başlayırlar. Üçüncü oğlu isə rahiblik edir.
Ilk yetkinlik işləri (1726-50)
Udinenin Frulian qəsəbəsinin aristokratlarından Dionisio Delfino qəsəbədəki kiçik kilsə və sarayın freskalarlla dekor edilməsini Tyepoloya tapşırır. Tyepolo bu şi 2 ilə tamamlayır (1726-1728). Venesiyada hazırladığı əsərləri isə Ca' Dolfinin qəbul otağına çəkdiyi antik mövzulu, zəfərləri əks etdirən freskalardan ibarət idi (1726-1729). Bütün bu işləri onun daha çox tanınmasını təmin edir. Verolanova kilsəsi, Scuola dei Carmini (1740-47) və Scalzi (1743-1744) üçün böyük tablolar, Milandakı Archinto və Casati-Dugnani Sarayları (1731), Bergamodakı Colleoni kilsəsi (1732-1733) və yenə Milandakı Palazzo Clerici (1740) üçün tavan rəsmləri çəkmişdi. Montecchio Maggiorda yerləşən “Villa Cordellini”nin dekorasiyasını hazırladı (1743-1744). “Palazzo Labia”nın hazırda televiziya studiyası olaraq istifadə edilən bal salonunu “Kleopatra'nın hekayəsi” adlı rəsmlərlə bəzədi (1745-1750).
Würzburg iqamətgahında freskalar (1750-1753)
1750-ci ildə Tyepolonun adı bütün Avropada məşhurlaşmışdı. Şahzadə Karl Filipp von Griffenklaunun dəvətilə oğlu Giandomenicoyla bərabər 1750-ci ildə Würzburga gedir. Tyepolo burada üç il yaşayır və tikintisi 1744-cü ildə tamamlanmış olan Würzburg iqamətgahının tavanında təsvirlər çəkdi. Bu freskalar dünyanın ən böyük freskaları idi. Ümumi ərazisi 677 m² olan freskalar öz maraqlı tərtibatı ilə seçilir. Bu işdə ona oğulları Giandomenico və Lorenso da kömək edir.
Venesiyaya qayıdış (1753-1770)
1753-cü ildə Venesiyaya qayıdan və işlərinə artıq həm İtalyada, həm də xarici ölkələrdə böyük tələb olduğunu görən Tyepolo, Padua Akademiyasının rəhbəri seçilir. Bəzi kilsələr üçün teatral freskalar, Chiesa della Pietà üçün “İnancın Zəfəri” adlı freskanı, Palazzo Barbarigonun tavan freskalarını, Ca' Rezzonico üçün panel freskaları çəkdi. Ayrıca Veneto çollərindəki Villa Valmarana (Vicenza) kimi aristokrat evlərinə, Stradakı Villa Pisaniyə böyük bir tavan rəsmi hazırlayır. Palazzo Labiadakı məşhur freskalarında Kleopatranın həyatı ilə əlaqədar səhnələrə yer verir. Onlardan biri “Antonio ilə Kleopatranın görüşü”, digəri isə “Kleopatranın ziyafəti” adlanırdı. Ayrıca əsas tavandakı freska “Bellerophonun Zamana Qarşı Zəfəri”ndən bəhs edirdi. Tyepolo bu işlərdə perspektiv hazırlanmasında Girolamo Mengozzi Colonna ilə məsləhətləşir. Opera əsərləri üçün səhnə tərtibatını işləməkdə olan Colonna öz freskalarını səhnədə oynanılan əsərlər əsasında qururdu. “Kleopatranın Ziyafəti”ndəki memarlıq tərtibatı bu rəssamın “Kann şəhərində toy” adlı freskasını xatırladırdı.
Madriddə kral sarayının freskaları
1761-ci ildə İspaniya kralı III Karls Madriddə yerləşən sarayının kral otağında çəkilməli olan böyük bir tavan freskasını Tyepoloya sifariş edir. Mədiyyə xarakterli bu freskanın əsas məzmunu İspaniyanın Tanrılaşması idi. Tyepolo İspaniyada olanda Anton Rafael Mengsin kəskin tənqidlərinə və paxıllığından irəli gələn bəzi rəftərlarına məruz qaldı. Tyepolo 27 Mart 1770-ci ildə Madriddə vəfat edir. Ölümündən sonra sərt neoklassisizm üslubunun inkişafı və kral mütləqiyyətinin hökm sürməsi dahi rəssamın əsərlərinin gətirdiyi stilin unudulmasına səbəb oldu. Buna baxmayaraq, onun əsərlərini bu sahənin inkişafında sonraki dövrlərdə rol oynayır.
- Тьеполо Джованни Баттиста // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- http://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=Giovanni+Battista+Tiepolo&role=&nation=&prev_page=1&subjectid=500018523.
- Pallucchini R. Giovanni Battista Tiepolo // Encyclopædia Britannica (ing.).
- RKDartists (nid.).
- https://www.nga.gov/collection/artist-info.1927.html.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Covanni Batista Tyepolo diger adi Janbatista ve ya Jiambatista Tyepolo 1696 1770 ci iller erzinde yasayib fealiyyet gosterib Venesiyali ressam qravur ustasi idi Tyepolo Venesiya freskacilarinin son boyuk usta si olaraq taninirdi Covanni Batista Tyepolo Italyanca dʒoˈvanːi baˈtːista ˈti ɛːpolo Dogum adi Giovanni Battista TiepoloDogum tarixi 1696Dogum yeri Venesiya Venesiya Respublikasi Vefat tarixi 1770Vefat yeri Madrid Madrid vilayeti d Ispaniya Usaqlari 10Fealiyyeti ressam qravuraci d memarliq certyojcusu d ressam qrafika ustasi d capci d isleme ustasi vizual incesenet ressamiJanrlar Freska dini ressamliq d Animalistika meiset janri peyzaj mifologiya ressamligi d Kapriccio portret karikaturStiller rokoko barokko Vikianbarda elaqeli mediafayllarUsaqligi ve gencliyi 1696 1726 Janbatista Tyepolo Venesiyada kapitan Dominiko Tyepolonun ailesinde dogulub Bu soyad aristokrat nesline aid idi Amma Dominiko aristokrat rutbesini almaq istemedi Ressam yasadigi bolgedeki Pietro di Castello da xac suyuna salinib Xac atasi Covanni Batista Dorianin adina uygun olaraq bu adi veribler Tyepolonun bir yasi olanda atasi ailesini maddi cetinlikler icinde qoyaraq vefat edir Janbatista evveller Gregorio Lazzarinin sagirdi olub Lakin buna baxmayaraq eserlerinde dovrun yasli ressamlari Sebastiano Riccinin ve Covanni Batista Piazettanin tesiri aydin duyulur 19 yasi olanda ilk boyuk sifarisi Isanin qurban edilisi ni tamamladi 1717 ci ilde Lazzarinin atelyesinden uzaqlasir Bunun ardinca Fraglia ressamlar birliyine qebul olunur 1719 cu ilde Venesiyali ressamlar Frencesko ve Covanni Antonio Guardilerin bacisi olan Mariya Sesiliya Guardi ile evlenir Onlarin 9 evladi dunyaya gelir Ancaq dord qizi ve uc oglu yasamini davam etdirir Dominiko ve Lorenso adli ogullari ressamin asistenti olur Sonralar oz adlariyla da taninmaga baslayirlar Ucuncu oglu ise rahiblik edir Ilk yetkinlik isleri 1726 50 Udinenin Frulian qesebesinin aristokratlarindan Dionisio Delfino qesebedeki kicik kilse ve sarayin freskalarlla dekor edilmesini Tyepoloya tapsirir Tyepolo bu si 2 ile tamamlayir 1726 1728 Venesiyada hazirladigi eserleri ise Ca Dolfinin qebul otagina cekdiyi antik movzulu zeferleri eks etdiren freskalardan ibaret idi 1726 1729 Butun bu isleri onun daha cox taninmasini temin edir Verolanova kilsesi Scuola dei Carmini 1740 47 ve Scalzi 1743 1744 ucun boyuk tablolar Milandaki Archinto ve Casati Dugnani Saraylari 1731 Bergamodaki Colleoni kilsesi 1732 1733 ve yene Milandaki Palazzo Clerici 1740 ucun tavan resmleri cekmisdi Montecchio Maggiorda yerlesen Villa Cordellini nin dekorasiyasini hazirladi 1743 1744 Palazzo Labia nin hazirda televiziya studiyasi olaraq istifade edilen bal salonunu Kleopatra nin hekayesi adli resmlerle bezedi 1745 1750 Wurzburg iqametgahinda freskalar 1750 1753 1750 ci ilde Tyepolonun adi butun Avropada meshurlasmisdi Sahzade Karl Filipp von Griffenklaunun devetile oglu Giandomenicoyla beraber 1750 ci ilde Wurzburga gedir Tyepolo burada uc il yasayir ve tikintisi 1744 cu ilde tamamlanmis olan Wurzburg iqametgahinin tavaninda tesvirler cekdi Bu freskalar dunyanin en boyuk freskalari idi Umumi erazisi 677 m olan freskalar oz maraqli tertibati ile secilir Bu isde ona ogullari Giandomenico ve Lorenso da komek edir Venesiyaya qayidis 1753 1770 1753 cu ilde Venesiyaya qayidan ve islerine artiq hem Italyada hem de xarici olkelerde boyuk teleb oldugunu goren Tyepolo Padua Akademiyasinin rehberi secilir Bezi kilseler ucun teatral freskalar Chiesa della Pieta ucun Inancin Zeferi adli freskani Palazzo Barbarigonun tavan freskalarini Ca Rezzonico ucun panel freskalari cekdi Ayrica Veneto collerindeki Villa Valmarana Vicenza kimi aristokrat evlerine Stradaki Villa Pisaniye boyuk bir tavan resmi hazirlayir Palazzo Labiadaki meshur freskalarinda Kleopatranin heyati ile elaqedar sehnelere yer verir Onlardan biri Antonio ile Kleopatranin gorusu digeri ise Kleopatranin ziyafeti adlanirdi Ayrica esas tavandaki freska Bellerophonun Zamana Qarsi Zeferi nden behs edirdi Tyepolo bu islerde perspektiv hazirlanmasinda Girolamo Mengozzi Colonna ile meslehetlesir Opera eserleri ucun sehne tertibatini islemekde olan Colonna oz freskalarini sehnede oynanilan eserler esasinda qururdu Kleopatranin Ziyafeti ndeki memarliq tertibati bu ressamin Kann seherinde toy adli freskasini xatirladirdi Madridde kral sarayinin freskalari1761 ci ilde Ispaniya krali III Karls Madridde yerlesen sarayinin kral otaginda cekilmeli olan boyuk bir tavan freskasini Tyepoloya sifaris edir Mediyye xarakterli bu freskanin esas mezmunu Ispaniyanin Tanrilasmasi idi Tyepolo Ispaniyada olanda Anton Rafael Mengsin keskin tenqidlerine ve paxilligindan ireli gelen bezi refterlarina meruz qaldi Tyepolo 27 Mart 1770 ci ilde Madridde vefat edir Olumunden sonra sert neoklassisizm uslubunun inkisafi ve kral mutleqiyyetinin hokm surmesi dahi ressamin eserlerinin getirdiyi stilin unudulmasina sebeb oldu Buna baxmayaraq onun eserlerini bu sahenin inkisafinda sonraki dovrlerde rol oynayir Tepolo Dzhovanni Battista Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 http www getty edu vow ULANFullDisplay find Giovanni Battista Tiepolo amp role amp nation amp prev page 1 amp subjectid 500018523 Pallucchini R Giovanni Battista Tiepolo Encyclopaedia Britannica ing RKDartists nid https www nga gov collection artist info 1927 html