Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ciyərxun (kürd. Cigerxwîn/Cegerxwîn; 1903, Mardin – 22 oktyabr 1984, Stokholm) — kürd marksist şairi, ədəbiyyatçısı, yazıçısı və tarixçisi.
| Cigerxwîn | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1903 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 oktyabr 1984 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | leksiqraf, jurnalist, şair |
| Əsərlərinin dili | kürdcə |
Həyatı
Əsl adı Şəhmuz Həsən olan Ciyərxun 1903-cü ildə Osmanlı imperiyasında, Mardinin (indiki Batman) Gərcüş rayonuna bağlı Hisar qəsəbəsində anadan olmuşdur. 1914-cü ildə Birinci Dünya müharibəsinin başlaması nəticəsində ailəsi ilə birlikdə Suriyanın Amuda şəhərinə köçmüşdür. O, erkən yaşlarından çobanlıq və əkinçiliklə məşğul olmuşdur. 18 yaşında Diyarbəkirə gələn Ciyərxun oradakı mədrəsədə dini təhsil verən şeyxlərdən dini təhsil almışdır. Bu dövrdə o, və ədəbi klassikləri ilə yaxından tanış olmuşdur. 1925-ci ildə Şeyx Səid üsyanında iştirak etmişdir. Üsyan yatırıldıqdan sonra üsyanın ikinci rəhbəri, Şeyx Səidin böyük oğlu Şeyx Əli Rza Əfəndinin heyətinə qatılaraq Rəvandüzə, daha sonra isə Bağdada getmişdir. Bu müddət ərzində Şeyx Əli Rzadan islam dərsi almışdır. Daha sonra Suriyanın Amuda şəhərində məskunlaşmışdır. Burada Seydaye Mele Übeydullah və Seydaye Mele Fətullahdan dərs almışdır.
1959-cu ildə İraqa getmişdir. Bağdad Universitetində kurmanci ləhcəsində kürd dilində dərs deyən ilk müəllim olmuşdur. O, kürd dili üzərində işləmiş, tələbələr yetişdirmişdir. Siyasi fəaliyyətinə görə 1963-cü ildə Dəməşqdə həbs edilmişdir.
1969-cu ildə Şimali İraqa getmiş və orada olan Mustafa Bərzaninin qiyamına dəstək vermişdir. 1973-cü ildə Suriya hökumətindəki BƏƏS Partiyasının təzyiqləri səbəbindən Livana köçmüşdür.
1979-cu ildə İsveçin Stokholm şəhərinə köçmüş və ədəbi fəaliyyətini burada davam etdirmişdir. Burada müxtəlif əsərlər nəşr etməyə başlayan Ciyərxun 1984-cü ildə 81 yaşında Stokholmda vəfat etmişdir. Daha sonra cənazəsi Qamışlıya gətirilərək burada dəfn edilmişdir.
Əsərləri
- Şeir
- Diwan Dîwana yekem: Prîsk û Pêtî, 1945 Dəməşq.
- Diwan Dîwana diwem: Sewra Azadî, 1954 Dəməşq.
- Diwan Dîwana siyem: Kîme Ez?, 1973 Beyrut.
- Diwan Dîwana çarem: Ronak, Roja Nû nəşriyyatı, 1980 Stokholm.
- Diwan Dîwana pêncem: Zend-Avista, Roja Nû nəşriyyatı, 1981 Stokholm.
- Diwan Dîwana şeşem: Şefeq, Roja Nû nəşriyyatı, 1982 Stokholm.
- Diwan Dîwana heftem: Hêvî, Roja Nû nəşriyyatı, 1983 Stokholm.
- Diwan Dîwana heyştem: Aşîtî, Avesta nəşriyyatı, 2003 İstanbul.
- Diwan Dîwana nehem: Salar û Mîdya, Avesta nəşriyyatı, 2003 İstanbul.
- Diwan Dîwana dehem: Şerefnama Menzûm, Avesta nəşriyyatı, 2003 İstanbul.
- Hekayə
- Reşoyê Darê, Lîs nəşriyyatı, 2008 Diyarbəkir.
- Cim û Gülperi, Lîs nəşriyyatı, 2008 Diyarbəkir.
Dil və mədəniyyətə aid əsərləri
- Destûra Zimanê kurdî, 1961 Bağdad.
- Ferheng, perçê yekem, 1962 Bağdad.
- Ferheng, perçê diwem, 1962 Bağdad.
- Folklora Kurdî, Roja Nû Yayınevi, 1988 Stokholm.
Tarixə aid əsərləri
- Tarîxa Kurdistan (bu əsər ölümündən sonra nəşr olunmuşdur), 3 cild, 1985–1987, Stokholm.
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #128419407 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Abdullayev, Rəşad. "ƏSGƏROV ŞAMİL SƏLİM OĞLU". Kalbajar.com (az.). 29 iyun 2018. 14 may 2022 tarixində arxivləşdirilib.
- Kurtejiyana Cigerxwîn (1903-1984) 2014-08-26 at the Wayback Machine, (kürd.) Erişim tarihi: 22 Ekim 2016.
- Emekçilerin şairi Cigerxwin (Ciğerhun / yüreği yaralı), Şeyhmus Hasan’ın Hayatı 2014-02-01 at the Wayback Machine, Erişim tarihi: 23 Ekim 2016.
- Cegerxwin, Hayat Hikayem, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2003, s.183-184.
- Cegerxwin, Hayat Hikayem, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2003, s.192-193.
- Cegerxwin, Hayat Hikâyem, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2003, s.346-360.
- "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 23 Ocak 2014.
- "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 23 Ocak 2014.
Xarici keçidlər
- (alm.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ciyerxun kurd Cigerxwin Cegerxwin 1903 Mardin 22 oktyabr 1984 Stokholm kurd marksist sairi edebiyyatcisi yazicisi ve tarixcisi CigerxwinDogum tarixi 1903Dogum yeri Mardin Mardin ili TurkiyeVefat tarixi 22 oktyabr 1984 1984 10 22 Vefat yeri Stokholm Stokholm belediyyesi d Stokholm leni d IsvecFealiyyeti leksiqraf jurnalist sairEserlerinin dili kurdceHeyatiEsl adi Sehmuz Hesen olan Ciyerxun 1903 cu ilde Osmanli imperiyasinda Mardinin indiki Batman Gercus rayonuna bagli Hisar qesebesinde anadan olmusdur 1914 cu ilde Birinci Dunya muharibesinin baslamasi neticesinde ailesi ile birlikde Suriyanin Amuda seherine kocmusdur O erken yaslarindan cobanliq ve ekincilikle mesgul olmusdur 18 yasinda Diyarbekire gelen Ciyerxun oradaki medresede dini tehsil veren seyxlerden dini tehsil almisdir Bu dovrde o ve edebi klassikleri ile yaxindan tanis olmusdur 1925 ci ilde Seyx Seid usyaninda istirak etmisdir Usyan yatirildiqdan sonra usyanin ikinci rehberi Seyx Seidin boyuk oglu Seyx Eli Rza Efendinin heyetine qatilaraq Revanduze daha sonra ise Bagdada getmisdir Bu muddet erzinde Seyx Eli Rzadan islam dersi almisdir Daha sonra Suriyanin Amuda seherinde meskunlasmisdir Burada Seydaye Mele Ubeydullah ve Seydaye Mele Fetullahdan ders almisdir 1959 cu ilde Iraqa getmisdir Bagdad Universitetinde kurmanci lehcesinde kurd dilinde ders deyen ilk muellim olmusdur O kurd dili uzerinde islemis telebeler yetisdirmisdir Siyasi fealiyyetine gore 1963 cu ilde Demesqde hebs edilmisdir 1969 cu ilde Simali Iraqa getmis ve orada olan Mustafa Berzaninin qiyamina destek vermisdir 1973 cu ilde Suriya hokumetindeki BEES Partiyasinin tezyiqleri sebebinden Livana kocmusdur 1979 cu ilde Isvecin Stokholm seherine kocmus ve edebi fealiyyetini burada davam etdirmisdir Burada muxtelif eserler nesr etmeye baslayan Ciyerxun 1984 cu ilde 81 yasinda Stokholmda vefat etmisdir Daha sonra cenazesi Qamisliya getirilerek burada defn edilmisdir EserleriSeirDiwan Diwana yekem Prisk u Peti 1945 Demesq Diwan Diwana diwem Sewra Azadi 1954 Demesq Diwan Diwana siyem Kime Ez 1973 Beyrut Diwan Diwana carem Ronak Roja Nu nesriyyati 1980 Stokholm Diwan Diwana pencem Zend Avista Roja Nu nesriyyati 1981 Stokholm Diwan Diwana sesem Sefeq Roja Nu nesriyyati 1982 Stokholm Diwan Diwana heftem Hevi Roja Nu nesriyyati 1983 Stokholm Diwan Diwana heystem Asiti Avesta nesriyyati 2003 Istanbul Diwan Diwana nehem Salar u Midya Avesta nesriyyati 2003 Istanbul Diwan Diwana dehem Serefnama Menzum Avesta nesriyyati 2003 Istanbul HekayeResoye Dare Lis nesriyyati 2008 Diyarbekir Cim u Gulperi Lis nesriyyati 2008 Diyarbekir Dil ve medeniyyete aid eserleri Destura Zimane kurdi 1961 Bagdad Ferheng perce yekem 1962 Bagdad Ferheng perce diwem 1962 Bagdad Folklora Kurdi Roja Nu Yayinevi 1988 Stokholm Tarixe aid eserleri Tarixa Kurdistan bu eser olumunden sonra nesr olunmusdur 3 cild 1985 1987 Stokholm IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 128419407 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Abdullayev Resad ESGEROV SAMIL SELIM OGLU Kalbajar com az 29 iyun 2018 14 may 2022 tarixinde arxivlesdirilib Kurtejiyana Cigerxwin 1903 1984 2014 08 26 at the Wayback Machine kurd Erisim tarihi 22 Ekim 2016 Emekcilerin sairi Cigerxwin Cigerhun yuregi yarali Seyhmus Hasan in Hayati 2014 02 01 at the Wayback Machine Erisim tarihi 23 Ekim 2016 Cegerxwin Hayat Hikayem Evrensel Basim Yayin Istanbul 2003 s 183 184 Cegerxwin Hayat Hikayem Evrensel Basim Yayin Istanbul 2003 s 192 193 Cegerxwin Hayat Hikayem Evrensel Basim Yayin Istanbul 2003 s 346 360 Arsivlenmis kopya 1 Subat 2014 tarixinde Istifade tarixi 23 Ocak 2014 Arsivlenmis kopya 1 Subat 2014 tarixinde Istifade tarixi 23 Ocak 2014 Xarici kecidler alm