Sevan xramulyası (lat. Capoeta sevangi) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinin xramulya cinsinə aid heyvan növü.
Sevan xramulyası | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Sevan xramulyası | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
|
Xarakterik morfoloji əlamətləri
Sevan xramulyası adi xramulyadan belinin basıq, bel üzgəcinin haçalı olmaması, bədənin uzunsovluğu, bel üzgəcindəki tikan şüalarının zəif inkişaf etməsilə fərqlənir. Uzunluğu 45.0 sm-ə, kütləsi 1012 q-a qədər olur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Şirin su balığıdır, başlıca olaraq çaylarda, bulaq sularında və kəhrizlərdə yaşayır, nisbətən sakit axan və dibi daşlı olan suları daha çox sevir. Ömrün uzunluğu orta hesabla 5-6 il olub, 2-3 yaşında cinsi yetkinliyə çatır. Fərdi inkişaf forması tam çevrilmə şəklindədir. Həyat sikli kürü-sürfə-körpə-yetkin fərd şəklində olur.
Yayılması
Azərbaycanda 3 növlə (C.capoeta, C.sevangi, C.gracilis) təmsil olunmuşdur. Yarımnövləri yoxdur. Azərbaycanda Araz çayı və onun qollarında yayılmışdır.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
Çoxalma kürüləmə yolu ilə olur. Kürüsünü üç dəfəyə tökür. Kürüsünü suyun temperaturu 18.0-20.0 0C olduqda iyun ayında tökməyə başlayır. Reproduktivliyin forması kürü şəklində olur. Kürüsünü üç dəfəyə orta hesabla 10000-14000 ədədə qədər tökür. Reproduktivliyin periodu cinsi yetkinliyə çatdıqdan sonra ildə bir dəfə, hər il. Generasiyaların sayı orta ömrün uzunluğundan asılı olaraq 3-4 dəfə olur.
Limit faktorları
Su hövzələrinin çirklənməsi, təbii kürüləmə yerlərinin sıradan çıxması və digər antropogen amillər.
Rasionu
Əsasən bitki mənşəli qidalarla və yosunlarla qidalanır, özləri isə digər yırtıcıların qidasını təşkil edir. Yosunlar, detrit və bəzi hallarda su həşaratları təşkil edir.
Düşmənləri
Yırtıcı balıqlar, ilanlar, balıqyeyən quşlar və balıq parazitləri.
İnsan həyatına təsiri
Əmtəə keyfiyyətlidir. Az miqdarda həvəskar balıqçılar tərəfindən ovlanır. Ziyanvericilik xüsusiyyətləri yoxdur.
Qəbul edilmiş və qəbul edilməsi vacib olan mühafizə tədbirləri
Balıqçılıq haqqında qanun qəbul edilmişdir. Su hövzələrinin çirkləndirilməsinin, çay yataqlarının qazılmasının, dəyişdirilməsinin qarşısı alınmalıdır.
İstinadlar
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, 224 s.
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004, s. 620.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sevan xramulyasi lat Capoeta sevangi heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin cekikimiler destesinin cekiler fesilesinin xramulya cinsine aid heyvan novu Sevan xramulyasiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CekilerYarimfesile Cins XramulyaNov Sevan xramulyasiBeynelxalq elmi adiCapoeta sevangi Filippo de Filippi 1865Seklin VikiAnbarda axtarisiXarakterik morfoloji elametleriSevan xramulyasi adi xramulyadan belinin basiq bel uzgecinin hacali olmamasi bedenin uzunsovlugu bel uzgecindeki tikan sualarinin zeif inkisaf etmesile ferqlenir Uzunlugu 45 0 sm e kutlesi 1012 q a qeder olur Yasayis yeri ve heyat terziSirin su baligidir baslica olaraq caylarda bulaq sularinda ve kehrizlerde yasayir nisbeten sakit axan ve dibi dasli olan sulari daha cox sevir Omrun uzunlugu orta hesabla 5 6 il olub 2 3 yasinda cinsi yetkinliye catir Ferdi inkisaf formasi tam cevrilme seklindedir Heyat sikli kuru surfe korpe yetkin ferd seklinde olur YayilmasiAzerbaycanda 3 novle C capoeta C sevangi C gracilis temsil olunmusdur Yarimnovleri yoxdur Azerbaycanda Araz cayi ve onun qollarinda yayilmisdir Cinsi statusu ve coxalma xususiyyetleriCoxalma kuruleme yolu ile olur Kurusunu uc defeye tokur Kurusunu suyun temperaturu 18 0 20 0 0C olduqda iyun ayinda tokmeye baslayir Reproduktivliyin formasi kuru seklinde olur Kurusunu uc defeye orta hesabla 10000 14000 edede qeder tokur Reproduktivliyin periodu cinsi yetkinliye catdiqdan sonra ilde bir defe her il Generasiyalarin sayi orta omrun uzunlugundan asili olaraq 3 4 defe olur Limit faktorlariSu hovzelerinin cirklenmesi tebii kuruleme yerlerinin siradan cixmasi ve diger antropogen amiller RasionuEsasen bitki menseli qidalarla ve yosunlarla qidalanir ozleri ise diger yirticilarin qidasini teskil edir Yosunlar detrit ve bezi hallarda su hesaratlari teskil edir DusmenleriYirtici baliqlar ilanlar baliqyeyen quslar ve baliq parazitleri Insan heyatina tesiriEmtee keyfiyyetlidir Az miqdarda heveskar baliqcilar terefinden ovlanir Ziyanvericilik xususiyyetleri yoxdur Qebul edilmis ve qebul edilmesi vacib olan muhafize tedbirleriBaliqciliq haqqinda qanun qebul edilmisdir Su hovzelerinin cirklendirilmesinin cay yataqlarinin qazilmasinin deyisdirilmesinin qarsisi alinmalidir IstinadlarEbdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 224 s Azerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 620 Hemcinin bax