Candaroğlu Süleyman bəy (v. 1341, Sinop) — 2. Candaroğulları bəyi.
Süleyman bəy | |
---|---|
türk. I. Süleyman Bey | |
Əvvəlki | Şəmsəddin Yaman Candar bəy |
Sonrakı | İbrahim bəy |
Şəxsi məlumatlar | |
Vəfat tarixi | 1341 |
Vəfat yeri | |
Atası | Şəmsəddin Yaman Candar bəy |
Uşaqları | İbrahim bəy Əli bəy Çoban bəy |
Həyatı
Atası Şəmsəddin Yaman Candar bəydir. Atasının vəfatının ardından 1309-cu ildə bəyliyi ələ aldı. Bir müddət Əflanidə qalan Süleyman bəy, Kastamonu və Safranbolu bölgələrini ələ keçirərək bəyliyi genişləndirdi və bəyliyin mərkəzini Kastamonuya daşıdı. O əsnada də oğul varisi olmadığı üçün Süleyman bəyin təbəəliyini qəbul etmiş, 1322-ci ildə vəfatının ardından qızı hakimiyyəti ələ almağa çalışsa da, Süleyman bəy tərəfindən ələ keçirilərək edam edilmiş, beləcə, Sinopu da ələ keçirərək bu bölgənin idarəsini oğlu İbrahim bəyə, Safranbolunun idarəsini isə digər oğlu Əli bəyə vermişdir. Bəyliyin hüdudlarını genişləndirməsinə baxmayaraq, Süleyman bəy ilk illərində Hülakilərin tabeliyində qalmış, onlara illik vergi verməyə davam etmişdir. Ancaq 1327-ci ildə Əmir Dəmirdaşın Anadolu canişinliyindən alınması və 1335-ci ildə Hülaki xanı Əbu Səid Bahadurın ölümü ilə yaranan siyasi boşluqdan istifadə edərək, Süleyman bəy öz müstəqilliyini elan etdi. Səltənətinin son 5 ilində kəsilən qızıl sikkələrdə istifadə edilən “əs-sultan-ül-əzəm” ünvanı bunun açıq isbatıdır.
Bu səbəblə Candaroğlu bəyliyinin əsas qurucusu olaraq qəbul edilən Süleyman bəy, qonşusu olan Bizans, Osmanlı və Tacəddinoğullarıyla sabit siyasi əlaqələr saxladı. Buna baxmayaraq onunla eyni dövrdə yaşayan Osmanlı bəyi Orxan Qaziylə bəzi vaxtlar anlaşmazlıq yaşadığı bilinir. Davam edən Osmanlı hücumlarına qarşı Bizansdan gələn sülh təklifini geri çevirən Süleyman bəy, Bizansa aid bəzi qalaları mühasirədə saxlamağa davam etdi. Onun səltənətində baş tutan ən mühüm məsələ isə Sinop qalasının ilhaq edilməsi və beləcə ələ keçirilən Qara dəniz ticarət yolu vasitəsilə Genuyanın şəhər-dövlətləriylə əlaqələrin qurulması oldu. Belə ki, Süleyman bəyin oğlu İbrahim bəyin Sinopdakı valiliyi dönəmində Sinop limanında Genuyaya məxsus təxminən 10 ticarət gəmisi ələ keçirilmişdi.
1331-1332-ci illərdə Safranbolu və Kastamonuya gələn səyyah İbn Bətutə, Süleyman bəyin güclü və heybətli bir hökmdar olduğunu, ətrafında mühüm din adamlarının olduğunu yazır. Bu ziyarət əsnasında Süleyman bəy tərəfindən də qəbul edilən İbn Bətutəyə cins at və yeni geyimlər hədiyyə edilmişdir. Yenə İbn Bətutənin yazdıqlarına görə, Süleyman bəy hər gün ikindi namazından sonra əhalinin dərdlərini dinləyir, hər cümə günü cümə salamlığına çıxarmış. Məmlük tarixçisi Əl-Öməriyə görə, bu dönəmdə Kastamonuda 25 min atlı əsgər saxlanılırdı. Süleyman bəyin 1341-ci ildə vəfatının ardından taxta oğlu İbrahim bəy keçdi.
İstinadlar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri (2019 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Yücel, Yaşar (1980). Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çoban-Oğulları Beyliği, Çandar-Oğulları Beyliği, Melikü’l-Ebsar’a göre Anadolu beylikleri (1988 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Yaman, Talat Mümtaz (1935). a.g.e, syf. 109
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Candaroglu Suleyman bey v 1341 Sinop 2 Candarogullari beyi Suleyman beyturk I Suleyman Bey2 Candaroglu beyiEvvelkiSemseddin Yaman Candar beySonrakiIbrahim beySexsi melumatlarVefat tarixi 1341Vefat yeri Sinop Sinop vilayeti TurkiyeAtasi Semseddin Yaman Candar beyUsaqlari Ibrahim bey Eli bey Coban beyHeyatiAtasi Semseddin Yaman Candar beydir Atasinin vefatinin ardindan 1309 cu ilde beyliyi ele aldi Bir muddet Eflanide qalan Suleyman bey Kastamonu ve Safranbolu bolgelerini ele kecirerek beyliyi genislendirdi ve beyliyin merkezini Kastamonuya dasidi O esnada de ogul varisi olmadigi ucun Suleyman beyin tebeeliyini qebul etmis 1322 ci ilde vefatinin ardindan qizi hakimiyyeti ele almaga calissa da Suleyman bey terefinden ele kecirilerek edam edilmis belece Sinopu da ele kecirerek bu bolgenin idaresini oglu Ibrahim beye Safranbolunun idaresini ise diger oglu Eli beye vermisdir Beyliyin hududlarini genislendirmesine baxmayaraq Suleyman bey ilk illerinde Hulakilerin tabeliyinde qalmis onlara illik vergi vermeye davam etmisdir Ancaq 1327 ci ilde Emir Demirdasin Anadolu canisinliyinden alinmasi ve 1335 ci ilde Hulaki xani Ebu Seid Bahadurin olumu ile yaranan siyasi bosluqdan istifade ederek Suleyman bey oz musteqilliyini elan etdi Seltenetinin son 5 ilinde kesilen qizil sikkelerde istifade edilen es sultan ul ezem unvani bunun aciq isbatidir Bu sebeble Candaroglu beyliyinin esas qurucusu olaraq qebul edilen Suleyman bey qonsusu olan Bizans Osmanli ve Taceddinogullariyla sabit siyasi elaqeler saxladi Buna baxmayaraq onunla eyni dovrde yasayan Osmanli beyi Orxan Qaziyle bezi vaxtlar anlasmazliq yasadigi bilinir Davam eden Osmanli hucumlarina qarsi Bizansdan gelen sulh teklifini geri ceviren Suleyman bey Bizansa aid bezi qalalari muhasirede saxlamaga davam etdi Onun seltenetinde bas tutan en muhum mesele ise Sinop qalasinin ilhaq edilmesi ve belece ele kecirilen Qara deniz ticaret yolu vasitesile Genuyanin seher dovletleriyle elaqelerin qurulmasi oldu Bele ki Suleyman beyin oglu Ibrahim beyin Sinopdaki valiliyi doneminde Sinop limaninda Genuyaya mexsus texminen 10 ticaret gemisi ele kecirilmisdi 1331 1332 ci illerde Safranbolu ve Kastamonuya gelen seyyah Ibn Betute Suleyman beyin guclu ve heybetli bir hokmdar oldugunu etrafinda muhum din adamlarinin oldugunu yazir Bu ziyaret esnasinda Suleyman bey terefinden de qebul edilen Ibn Betuteye cins at ve yeni geyimler hediyye edilmisdir Yene Ibn Betutenin yazdiqlarina gore Suleyman bey her gun ikindi namazindan sonra ehalinin derdlerini dinleyir her cume gunu cume salamligina cixarmis Memluk tarixcisi El Omeriye gore bu donemde Kastamonuda 25 min atli esger saxlanilirdi Suleyman beyin 1341 ci ilde vefatinin ardindan taxta oglu Ibrahim bey kecdi IstinadlarUzuncarsili Ismail Hakki 1937 Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri 2019 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751624574 Yucel Yasar 1980 Anadolu Beylikleri Hakkinda Arastirmalar I Coban Ogullari Beyligi Candar Ogullari Beyligi Meliku l Ebsar a gore Anadolu beylikleri 1988 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751600806 Yaman Talat Mumtaz 1935 a g e syf 109