Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Candaroğlu Qızıl Əhməd bəy (bilinmir – ən tezi 1500, Plovdiv) — sonuncu Candaroğulları bəyi.
| Qızıl Əhməd bəy | |
|---|---|
| osman. قزيل احمد بك | |
| Əvvəlki | İsmayıl bəy |
| Sonrakı | - |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | bilinmir |
| Vəfat tarixi | ən tezi 1500 |
| Vəfat yeri | |
| Atası | II İbrahim bəy |
| Uşaqları | Musa Paşa Mirzə Mehmed Paşa |
Həyatı
Atası Candaroğlu II İbrahim bəydir. Atası Çələbi Mehmedin qızlarından Səlcuq Xatunla evli olsa da, Əhməd bəy onun başqa xanımdan doğulan oğludur. Uşaqlıq və gənclik illərində Cəmaləddin ünvanıyla anılmışdır. Həyatının ilk illəri haqqında məlumat yoxdur. Atasının ölümünün ardından (1443), bəyliyi ələ alan böyük qardaşı İsmayıl bəyə qarşı ayaqlandı. Ancaq məğlub olub Osmanlılara sığındı. Buna baxmayaraq Osmanlılardan istədiyi dəstəyi ala bilmədi və Bolu sancaqbəyliyini alaraq kifayətləndi.
Konstantinopolun fəthindən sonra Fateh Sultan Mehmedin Anadolu birliyini təmin etmə siyasətindən Candaroğulları da öz payını aldı. Belə ki, 1461-ci ildə çıxılan Trabzon səfəri əsnasında Candaroğulları bəyliyi də ələ keçirildi. İsmayıl bəy və oğlu Həsən bağışlandı və Osmanlı təbəəliyini qəbul etdilər. Qızıl Əhməd bəy isə Moreya sancaqbəyi təyin edildi. Ancaq buna etiraz edən Qızıl Əhməd bəy sədrəzəm Mahmud Paşanın onu bəyliyin başına gətirəcəyini vəd etdiyini iddia edərək bu qərara qarşı çıxdı. Ardından Boluya qaçaraq öncə Qaramanoğlu İbrahim bəyə, ardından Ağqoyunlu sultanı Uzun Həsənə sığındı və uzun illər onun yanında qaldı.
Bu illər ərzində Uzun Həsənin hərbi əməliyyatlarında iştirak edən Qızıl Əhməd bəy 1464-cü ildə tərtib edilən Qaraman səfərinə qatıldı və 500 süvari əsgəriylə birlikdə Qaramanoğlu İshaq bəyə dəstək verdi. Ancaq Osmanlı dəstəyini alan Qaramanoğlu Pir Əhməd bəyin bölgəyə gəlişiylə Qızıl Əhməd bəy yenidən Ağqoyunlu sarayına sığındı (1466).
Daha sonra 1472-ci ildə Tokata hücum edən Ağqoyunlu qüvvələri arasında yer alan Qızıl Əhməd bəy, həmin il Şahzadə Mustafa idarəsindəki Osmanlı birliklərinə məğlub olub geri çəkildi. Otluqbeli müharibəsinin əsas səbəbkarlarından biri olan Qızıl Əhməd bəy, Osmanlı qələbəsinin ardından Uzun Həsənə qulluq etməyə davam etdi. Hətta Uzun Həsənin 1478-ci ildə vəfatından sonra yaranan taxt mübarizəsində onun Diyarbəkir valisi olan oğlu Yaqub bəyi dəstəkləyərək bu mübarizədə mühüm rol oynadı.
Sultan Bəyazid dönəmində bağışlanaraq Osmanlı mülkünə geri dönən Qızıl Əhməd bəyə Bolu sancaqbəyliyi verildi. Həyatının son illəri və ölüm tarixi bilinmir. Ancaq 1485-ci ildə başlayan Osmanlı-Məmlük müharibəsində iştirak etdiyi, ardından Sultan Bəyazidin Modon səfərinə qatıldığı, səfərin arından Plovdivə göndərildiyi və burada vəfat etdiyi bilinmir.
Övladları
- Musa Paşa
- Mirzə Mehmed Paşa — İlk evliliyi 1482-ci ildə Sultan Bəyazidin qızlarından Fatma Sultanla baş tutdu. Bu evlilikdən bir oğlu dünyaya gəldi. İkinci evliliyi isə 1509-cu ildə Sultan Bəyazidin oğlu Şahzadə Abdullahın qızı Şahnisə Sultandır. Bu evlilikdən də iki oğlu dünyaya gəldi.
- Sultanzadə Mehmed bəy — Yavuz Sultan Səlimin qızı la evlənmişdir.
- Sultanzadə Əhməd Paşa
- Sultanzadə Mustafa Paşa
Mənbə
- Kıvâmî, Fetihnâme-i Sultan Mehmed (nşr. Fr. Babinger), İstanbul 1955, s. 211 vd.
- Ebû Bekr-i Tihrânî, Kitāb-ı Diyārbakriyye (nşr. Necati Lugal – Faruk Sümer), Ankara 1993, II, 543.
- Âşıkpaşazâde, Târih, s. 156-157, 160, 168.
- Tursun Bey, Târîh-i Ebü’l-Feth (nşr. Mertol Tulum), İstanbul 1977, s. 153, 156.
- Rûhî Târihi (nşr. Halil Erdoğan Cengiz – Yaşar Yücel, TTK Belgeler, XIV/18 [1992] içinde), s. 455.
- Huncî, Târîḫ-i ʿÂlemʾârâ-yı Emînî: Persia in A.D. 1478-1490 (nşr. J. E. Woods, trc. V. Minorsky), London 1992, s. 150, 153.
- Neşrî, Cihannümâ (Unat), II, 744, 746, 748, 754, 774, 802.
- Hadîdî, Tevârîh-i Âl-i Osman: 1299-1523 (haz. Necdet Öztürk), İstanbul 1991, s. 254-255, 260, 272.
- İbn Kemal, Tevârîh-i Âl-i Osmân, VII, 185-186, 190-191, 199-201, 207; VIII, 205.
- Mecdî, Şekāik Tercümesi, s. 374.
- Hoca Sâdeddin, Tâcü’t-tevârîh, I, 473 vd., 476, 482, 498-499; II, 56, 61.
- Müneccimbaşı, Sahâifü’l-ahbâr, III, 375, 377.
- Hammer (Atâ Bey), III, 58, 60.
- Osmanlı Müellifleri, I, 69.
- Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri, s. 29-30, 135-136, 137, 147, 191.
- Danişmend, Kronoloji2, I, 291, 292, 296, 322.
- Selahattin Tansel, Osmanlı Kaynaklarına Göre Fatih Sultan Mehmed’in Siyasî ve Askerî Faaliyetleri, Ankara 1953, s. 256, 257, 258-259, 282, 284, 286, 300, 307.
- Yaşar Yücel, Çoban-oğulları Candar-oğulları Beylikleri, Ankara 1980, s. 7, 100-101, 109, 112, 115, 117-123.
- Ali, “Candaroğlu Hükümeti”, TOEM, XIV/1 (1340), s. 20 vd.
- R. Anhegger, “Muâlî’nin Hünkârnâmesi”, TD, I/1 (1949), s. 150 vd., 153.
- Adnan Sadık Erzi, “Akkoyunlu ve Karakoyunlu Tarihi Hakkında Araştırmalar”, TTK Belleten, XVIII/70 (1954), s. 217.
İstinadlar
- Yücel, Yaşar (1980). Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çoban-Oğulları Beyliği, Çandar-Oğulları Beyliği, Melikü’l-Ebsar’a göre Anadolu beylikleri (1988 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri (2019 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Afyoncu, Erhan; Yılmaz, Coşkun (2015). Fetih Ruznamesi. Düşten Fethe İstanbul. Üsküdar Belediyesi Başkanlığı. s. 83.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Candaroglu Qizil Ehmed bey bilinmir en tezi 1500 Plovdiv sonuncu Candarogullari beyi Qizil Ehmed beyosman قزيل احمد بك11 Candaroglu beyiEvvelkiIsmayil beySonraki Sexsi melumatlarDogum tarixi bilinmirVefat tarixi en tezi 1500Vefat yeri Plovdiv BolqaristanAtasi II Ibrahim beyUsaqlari Musa Pasa Mirze Mehmed PasaHeyatiAtasi Candaroglu II Ibrahim beydir Atasi Celebi Mehmedin qizlarindan Selcuq Xatunla evli olsa da Ehmed bey onun basqa xanimdan dogulan ogludur Usaqliq ve genclik illerinde Cemaleddin unvaniyla anilmisdir Heyatinin ilk illeri haqqinda melumat yoxdur Atasinin olumunun ardindan 1443 beyliyi ele alan boyuk qardasi Ismayil beye qarsi ayaqlandi Ancaq meglub olub Osmanlilara sigindi Buna baxmayaraq Osmanlilardan istediyi desteyi ala bilmedi ve Bolu sancaqbeyliyini alaraq kifayetlendi Konstantinopolun fethinden sonra Fateh Sultan Mehmedin Anadolu birliyini temin etme siyasetinden Candarogullari da oz payini aldi Bele ki 1461 ci ilde cixilan Trabzon seferi esnasinda Candarogullari beyliyi de ele kecirildi Ismayil bey ve oglu Hesen bagislandi ve Osmanli tebeeliyini qebul etdiler Qizil Ehmed bey ise Moreya sancaqbeyi teyin edildi Ancaq buna etiraz eden Qizil Ehmed bey sedrezem Mahmud Pasanin onu beyliyin basina getireceyini ved etdiyini iddia ederek bu qerara qarsi cixdi Ardindan Boluya qacaraq once Qaramanoglu Ibrahim beye ardindan Agqoyunlu sultani Uzun Hesene sigindi ve uzun iller onun yaninda qaldi Bu iller erzinde Uzun Hesenin herbi emeliyyatlarinda istirak eden Qizil Ehmed bey 1464 cu ilde tertib edilen Qaraman seferine qatildi ve 500 suvari esgeriyle birlikde Qaramanoglu Ishaq beye destek verdi Ancaq Osmanli desteyini alan Qaramanoglu Pir Ehmed beyin bolgeye gelisiyle Qizil Ehmed bey yeniden Agqoyunlu sarayina sigindi 1466 Daha sonra 1472 ci ilde Tokata hucum eden Agqoyunlu quvveleri arasinda yer alan Qizil Ehmed bey hemin il Sahzade Mustafa idaresindeki Osmanli birliklerine meglub olub geri cekildi Otluqbeli muharibesinin esas sebebkarlarindan biri olan Qizil Ehmed bey Osmanli qelebesinin ardindan Uzun Hesene qulluq etmeye davam etdi Hetta Uzun Hesenin 1478 ci ilde vefatindan sonra yaranan taxt mubarizesinde onun Diyarbekir valisi olan oglu Yaqub beyi destekleyerek bu mubarizede muhum rol oynadi Sultan Beyazid doneminde bagislanaraq Osmanli mulkune geri donen Qizil Ehmed beye Bolu sancaqbeyliyi verildi Heyatinin son illeri ve olum tarixi bilinmir Ancaq 1485 ci ilde baslayan Osmanli Memluk muharibesinde istirak etdiyi ardindan Sultan Beyazidin Modon seferine qatildigi seferin arindan Plovdive gonderildiyi ve burada vefat etdiyi bilinmir OvladlariMusa Pasa Mirze Mehmed Pasa Ilk evliliyi 1482 ci ilde Sultan Beyazidin qizlarindan Fatma Sultanla bas tutdu Bu evlilikden bir oglu dunyaya geldi Ikinci evliliyi ise 1509 cu ilde Sultan Beyazidin oglu Sahzade Abdullahin qizi Sahnise Sultandir Bu evlilikden de iki oglu dunyaya geldi Sultanzade Mehmed bey Yavuz Sultan Selimin qizi la evlenmisdir Sultanzade Ehmed Pasa Sultanzade Mustafa PasaMenbeKivami Fetihname i Sultan Mehmed nsr Fr Babinger Istanbul 1955 s 211 vd Ebu Bekr i Tihrani Kitab i Diyarbakriyye nsr Necati Lugal Faruk Sumer Ankara 1993 II 543 Asikpasazade Tarih s 156 157 160 168 Tursun Bey Tarih i Ebu l Feth nsr Mertol Tulum Istanbul 1977 s 153 156 Ruhi Tarihi nsr Halil Erdogan Cengiz Yasar Yucel TTK Belgeler XIV 18 1992 icinde s 455 Hunci Tariḫ i ʿAlemʾara yi Emini Persia in A D 1478 1490 nsr J E Woods trc V Minorsky London 1992 s 150 153 Nesri Cihannuma Unat II 744 746 748 754 774 802 Hadidi Tevarih i Al i Osman 1299 1523 haz Necdet Ozturk Istanbul 1991 s 254 255 260 272 Ibn Kemal Tevarih i Al i Osman VII 185 186 190 191 199 201 207 VIII 205 Mecdi Sekaik Tercumesi s 374 Hoca Sadeddin Tacu t tevarih I 473 vd 476 482 498 499 II 56 61 Muneccimbasi Sahaifu l ahbar III 375 377 Hammer Ata Bey III 58 60 Osmanli Muellifleri I 69 Uzuncarsili Anadolu Beylikleri s 29 30 135 136 137 147 191 Danismend Kronoloji2 I 291 292 296 322 Selahattin Tansel Osmanli Kaynaklarina Gore Fatih Sultan Mehmed in Siyasi ve Askeri Faaliyetleri Ankara 1953 s 256 257 258 259 282 284 286 300 307 Yasar Yucel Coban ogullari Candar ogullari Beylikleri Ankara 1980 s 7 100 101 109 112 115 117 123 Ali Candaroglu Hukumeti TOEM XIV 1 1340 s 20 vd R Anhegger Muali nin Hunkarnamesi TD I 1 1949 s 150 vd 153 Adnan Sadik Erzi Akkoyunlu ve Karakoyunlu Tarihi Hakkinda Arastirmalar TTK Belleten XVIII 70 1954 s 217 IstinadlarYucel Yasar 1980 Anadolu Beylikleri Hakkinda Arastirmalar I Coban Ogullari Beyligi Candar Ogullari Beyligi Meliku l Ebsar a gore Anadolu beylikleri 1988 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751600806 Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri 2019 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751624574 Afyoncu Erhan Yilmaz Coskun 2015 Fetih Ruznamesi Dusten Fethe Istanbul Uskudar Belediyesi Baskanligi s 83 ISBN 9786058493469