Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cənubi Orkney adaları (ing. South Orkney Islands) — Atlantik okeanın cənubunda (Cənub okeanı) yerləşən arxipelaq.
| Cənubi Orkney adaları | |
|---|---|
| ing. South Orkney Islands | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Adaların sayı | 8 |
| Ən böyük adası | Koroneyşen |
| Ümumi sahəsi | 622 km² |
| Hündür nöqtəsi | 1266 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Antarktida |
| Akvatoriya | |
| | |
| Cənubi Orkney adaları, Antarktida | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiya və iqlim
Adalar 60°30' və 60°83' c. e., 44°25' və 46°25' q. u. yerləşir.
Arxipelaq dörd əsas iri adadn ibarətdir. Koroneyşen ən iri adasıdır. Adanın ən hündür zirvəsi Niveya (Mount Nivea) dağı 1266 metrdir. Ən ucqar şərqdə yerləşən ada Loridir (Laurie Island). Pauell (Powell Island) və Siqni (Signy Island) adalarından əlavə bir necə adada vardır. Adaların ümumi sahəsi 622 km² təşkil edir. Böyük hissəsi buzla örtülüdür.
arxipelaqdan 15 dəniz mili qərbdə yerləşir. Bəzən onları Cənubi Orkney adalarına daxil edilir.
Adalar
| № | Ada (az.) | Ada (en.) | Sahəsi, km² | Hündür, m | Koordinatlar |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Koroneyşen | Coronation Island | 457 | 1266 | |
| 2 | Lori | Laurie Island | 86 | 940 | |
| 3 | Siqni adası | Signy Island | 19 | 281 | |
| 4 | Pauell adası | Powell Island | 20 | 620 | |
| 5 | Akunya | Acuna Island | |||
| 6 | Larsen adası | Larsen Islands | |||
| 7 | Robertson adası | Robertson Islands | |||
| 8 | Nedostupnosti | Inaccessible Islands | 215 |
İqlimi
İqlimi soyuq, rütubətli və küləklidir. Qışda orta aylıq temperatur (iyulda) −10°S, yayda isə 0°S təşkil edir. Minimum −44°S, maksimum isə +12°S olur.
Tarix
Cənubi Orkney adaları 1821-ci ildə iki suiti ovçuları olan Nataniel Palmer və Corc Pauell tərəfindən aşkarlanmışdır. İlk əvvəllər adalar Pauell qrupu adlanırdı. Böyük ada isə Koronasii adlanır. Səbəb isə bu ərəfələrdə tac qoyma mərasimi keçirilmişdir. 1823-ci ildə adaları Ceyms Ueddell ayaq basır və adaların müasir adını verir. Bu Şotlandiyaya məxsus olan Orkney adaları ilə enyi enlikdə yerləşməsi ilə əlaqədar verilmişdir (fərq onların müxtəlik müxtəlif qütblərdə olmasıdır)
Adaları çox vaxt suiti və balina ovçuları ziyarət edirdilər. Vilyam Bryus 1903-ci ildə adalara gəlir və Kori adasında qışlayır. Bryus burada meteoloji stansiya inşa edir. O, Argentinaya getdikdən sonra stansiya 1904-ci ildə argentinalı meteoroloqlarına verilir. Hazırda bu qütb stansiyası fəaliyyətini davam etdirir.
1908-ci ildə Britaniya bütün Subantarktik qurşaqda yerlışən adalara iddia edir. Adalar sonradan Folklend adaları asılı ərazilərinə daxil edilir. Siqni adasında bioloji elmi stansiya yaradılır.
Adalara Argentina iddia edirdi. 1959-ci ildə imzalanmış Antarktika haqqında konvensiyaya görə bütün mübahisəli ərazilərə iddialar dondurulur. Bu müqaviləyə qoşulan bütün dövlətlər elmi məqsədlər üçün bölgədən istifadə edə bilər. 1962-ci ildən ərazi Böyük Britaniyanın Antarktika ərazilərinə daxil edilmişdir. Argentina bununla razı deyildir və adaları Argentina Antarktikasının ərazisi hesab edir. Adalarda həm Britaniyanın həmdə Argentinanın qütb stansiyaları vardır.
İstinadlar
- William James Mills. Exploring polar frontiers : a historical encyclopedia. — ABC-CLIO, Inc, 2003. — P. 622–623. — 844 p. — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cenubi Orkney adalari ing South Orkney Islands Atlantik okeanin cenubunda Cenub okeani yerlesen arxipelaq Cenubi Orkney adalariing South Orkney IslandsUmumi melumatlarAdalarin sayi 8En boyuk adasi KoroneysenUmumi sahesi 622 km Hundur noqtesi 1266 mEhalisi 0 nefer 2015 ci il Yerlesmesi60 40 55 c e 45 11 10 q u Olke AntarktidaAkvatoriya Atlantik okeanCenubi Orkney adalariCenubi Orkney adalariCenubi Orkney adalari Antarktida Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiya ve iqlimCenubi Orkney adalarinin xeritesi Adalar 60 30 ve 60 83 c e 44 25 ve 46 25 q u yerlesir Arxipelaq dord esas iri adadn ibaretdir Koroneysen en iri adasidir Adanin en hundur zirvesi Niveya Mount Nivea dagi 1266 metrdir En ucqar serqde yerlesen ada Loridir Laurie Island Pauell Powell Island ve Siqni Signy Island adalarindan elave bir nece adada vardir Adalarin umumi sahesi 622 km teskil edir Boyuk hissesi buzla ortuludur arxipelaqdan 15 deniz mili qerbde yerlesir Bezen onlari Cenubi Orkney adalarina daxil edilir Adalar Ada az Ada en Sahesi km Hundur m Koordinatlar1 Koroneysen Coronation Island 457 1266 60 35 26 c e 45 37 30 q u 2 Lori Laurie Island 86 940 60 43 43 c e 44 31 05 q u 3 Siqni adasi Signy Island 19 281 60 42 41 c e 45 38 08 q u 4 Pauell adasi Powell Island 20 620 60 40 59 c e 45 01 59 q u 5 Akunya Acuna Island 60 46 c e 44 37 q u 6 Larsen adasi Larsen Islands 60 36 c e 46 04 q u 7 Robertson adasi Robertson Islands 60 46 c e 45 09 q u 8 Nedostupnosti Inaccessible Islands 215 60 34 c e 46 44 q u Iqlimi Iqlimi soyuq rutubetli ve kuleklidir Qisda orta ayliq temperatur iyulda 10 S yayda ise 0 S teskil edir Minimum 44 S maksimum ise 12 S olur TarixCenubi Orkney adalari 1821 ci ilde iki suiti ovculari olan Nataniel Palmer ve Corc Pauell terefinden askarlanmisdir Ilk evveller adalar Pauell qrupu adlanirdi Boyuk ada ise Koronasii adlanir Sebeb ise bu erefelerde tac qoyma merasimi kecirilmisdir 1823 ci ilde adalari Ceyms Ueddell ayaq basir ve adalarin muasir adini verir Bu Sotlandiyaya mexsus olan Orkney adalari ile enyi enlikde yerlesmesi ile elaqedar verilmisdir ferq onlarin muxtelik muxtelif qutblerde olmasidir Adalari cox vaxt suiti ve balina ovculari ziyaret edirdiler Vilyam Bryus 1903 ci ilde adalara gelir ve Kori adasinda qislayir Bryus burada meteoloji stansiya insa edir O Argentinaya getdikden sonra stansiya 1904 ci ilde argentinali meteoroloqlarina verilir Hazirda bu qutb stansiyasi fealiyyetini davam etdirir 1908 ci ilde Britaniya butun Subantarktik qursaqda yerlisen adalara iddia edir Adalar sonradan Folklend adalari asili erazilerine daxil edilir Siqni adasinda bioloji elmi stansiya yaradilir Adalara Argentina iddia edirdi 1959 ci ilde imzalanmis Antarktika haqqinda konvensiyaya gore butun mubahiseli erazilere iddialar dondurulur Bu muqavileye qosulan butun dovletler elmi meqsedler ucun bolgeden istifade ede biler 1962 ci ilden erazi Boyuk Britaniyanin Antarktika erazilerine daxil edilmisdir Argentina bununla razi deyildir ve adalari Argentina Antarktikasinin erazisi hesab edir Adalarda hem Britaniyanin hemde Argentinanin qutb stansiyalari vardir IstinadlarWilliam James Mills Exploring polar frontiers a historical encyclopedia ABC CLIO Inc 2003 P 622 623 844 p ISBN 1 57607 422 6