Lori adası (ing. Laurie Island, isp. isla Laurie) — Cənub Qütb dairəsi daxilində yerləşən, Cənubi Orkney adaları qrupuna daxil olan, arxipelaqın sahəsinə görə ikinci böyük adası. Adaya Argentina və Böyük Britaniya iddia edir. Bununla belə bütün ərazi iddiaları Antarktida haqqında konvensiyaya görə dondurulmuşdur. Adanın şimal-şərq qutaracağı və Uitson burnu mühüm ornitoloji bölgə hesab edilir.
Lori adası | |
---|---|
ing. Laurie Island, isp. isla Laurie | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 50 km² |
Uzunluğu |
|
Hündür nöqtəsi | 940 m |
Əhalisi | 14 nəfər (1982-ci il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Antarktida |
Arxipelaq | |
Akvatoriya | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiya
Adanın sahəsi təqribi olaraq 50 km², şərqdən qərbə uzunluğu isə 12,5 mil (20,1 km) təşkil edir. Ada iki yarımadafan ibarətdir. Onlar Skotia körfəzi və Uruqvay buxtaları arasında yerləşən bərzəxlə birləşirlər. Adanın ən hündür nöqtəsi 940 metr təşkil edir.
Adanın qərbində iki yarımada mövcuddur: Makenzi və Mossman. Onun şimal qutacağında Robetson burnu yerləşir. Burun Şotlandiya ekspedisiyasının rəhbəri Tomas Tobertsonun şərəfinə sdlandırılmışdır.
Geologiya və iqlim
Şotlandiya ekspedisiyası adanın geologiyasını tətqiq etmişdir. Ada siluri dövründə, çökmə suxurlarının bir yerə toplanmasından əmələ gəlmişdir.
Adada daim qərb və şimal-qərb küləkləri əsir. Antarktidanın digər adaları kimi burada da iqlim olduqca soyuqdar
- Orta rütubətlilik: 86 %
- Küləyin orta sürəti: 4,6 m / s
- Orta atmosfer təzyiqi: 992 c.s.
Qar örtüyü qış boyu qalır. Şimal hissəsinin iqlimi nisbətən mülayimdir.
Flora və fauna
Adanın bitki örtüyü əsasən mamır və şibyələrdən ibarətdir. Sahil sularında yosunlar mövcuddur.
Ada bir çox quşların qidalanma yeridir. Ən çox yayılmış canlı Adeli pinqvininidir. Yayda adaya 200000 çox quş köç edir. Ada həmcinin Kergelen dəniz pişiyi üçün ev rolunu oynayır. 1988-ci ildə aparılan araşdırmalar onu göstərir ki, burada yaşayan suitilər əsasən kril və balıqarla qidalanır. Yayda isə kalmarların qida kimi istifadəsi artır.
Ada ətrafında çoxlu sayda qrenland Gadus morhua yayılmışdır.
- Adeli pinqvini
- Kergelen dəniz şiri
- Kril
- Kalmar
Tarixi
Cənubi Orkados arxipelaqı Qabriel de Kastilya adanı ilk dəfə kəşf etmişdir. XVIII əsrdə adanı Cənubi Orkney adalarının tərkibində ilk dəfə 1819-cu ild Ceyms Ueddell tərəfinfdən kəşf edilmişdir. Ada öz adını Cənubi Orkney adalarının kartoqrafik xərtisini tərtib edən R. Lorinin adından almışdır. On Con Pauell və N. Palmerin məlumatları əsasında adaların təsvirini vermişdir.
Yeganə yaayış məntəqəsi 26 mart 1903 ildə rəhbəri tərəfindən salınmışdır. Onlar adada qışlamış və Sent-Ann-de-Belvyu meteoroloji stansiyasını salırlar. Bir müddət sonra onun idarəsi Argentinanın bir illik istifadəsinə verilmişdir. İlk əvvəllər bina taxtadan ibarət olmuşdur. Bir müddt sonra adı "Orkados" olaraq dərişdirilir. Stansiyaya bu günə qədər Argentina nəzarət edir.
6 avqust 1903-cü ildə şotlandiya ekspedisiyasının baş mühəndisi Corc Remi ürək tutmasından həlak olmuşdur. Böyük ehtimal ki, ona güçü soyuq dəymiş və oranizmi zəyifləmişdi. O, iki gün sonra adada dəfn edilir.
1982-ci ildə adada 14 nəfər yaşayırdı. Bu gündə xidmət heyəti 14 nəfər, yayda isə 45 nəfər olur.
- «Skotia» gəmisi. 1903-1904 il.
-
- «Orkadas» bazası 1996 il
İstinadlar
- "Islands of Antarctic Islands" (ingilis). islands.unep.ch. 2013-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-3-21.
- Дубровин Л., Преображенская М. Глава 5. В честь прославленных судов и их капитанов // О чем говорит карта Антарктики. — Ленинград: Гидрометеоиздат, 1987. — 160 с.
- "Scotland and the Antarctic: Survey of Laurie Island" (ingilis). gdl.cdlr.strath.ac.uk. 2013-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-3-21.
- "Datos Estadísticos (Período 1981-1990)". Servicio Meteorológico Nacional. 2013-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 31, 2012.
- "BASE ORCADAS Climate Normals 1961-1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. İstifadə tarixi: October 31, 2012.
- "Scotland and the Antarctic: Second winter on Laurie Island" (ingilis). gdl.cdlr.strath.ac.uk. 2013-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-3-21.
- "The breeding birds of Cape Geddes, Laurie Island, South Orkney Islands, Antarctica" (PDF) (ingilis). marineornithology.org. 2013-04-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2013-3-21.
- "Scotland and the Antarctic: Summer on Laurie Island" (ingilis). gdl.cdlr.strath.ac.uk. 2013-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-3-21.
- "The diet of Antarctic fur seals, Arctocephalus gazella, during the summer-autumn period at Mossman Peninsula, Laurie Island (South Orkneys)" (ingilis). link.springer.com. 2013-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-3-21.
- Дубровин Л., Преображенская М. Глава 7. Научные станции // О чем говорит карта Антарктики. — Ленинград: Гидрометеоиздат, 1987. — 160 с.
- (ingilis). comnap.aq. Archived from the original on 2011-06-09. İstifadə tarixi: 2013-3-21.
Mənbə
- "Lori adanının kontur xəritəsi, 1903 il" (ingilis). gdl.cdlr.strath.ac.uk. 2013-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-3-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lori adasi ing Laurie Island isp isla Laurie Cenub Qutb dairesi daxilinde yerlesen Cenubi Orkney adalari qrupuna daxil olan arxipelaqin sahesine gore ikinci boyuk adasi Adaya Argentina ve Boyuk Britaniya iddia edir Bununla bele butun erazi iddialari Antarktida haqqinda konvensiyaya gore dondurulmusdur Adanin simal serq qutaracagi ve Uitson burnu muhum ornitoloji bolge hesab edilir Lori adasiing Laurie Island isp isla LaurieUmumi melumatlarSahesi 50 km Uzunlugu 22 kmHundur noqtesi 940 mEhalisi 14 nefer 1982 ci il Yerlesmesi60 30 00 c e 44 37 00 q u Olke AntarktidaArxipelaq Cenubi Orkney adalariAkvatoriya Cenub okeaniLori adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaAdanin sahesi teqribi olaraq 50 km serqden qerbe uzunlugu ise 12 5 mil 20 1 km teskil edir Ada iki yarimadafan ibaretdir Onlar Skotia korfezi ve Uruqvay buxtalari arasinda yerlesen berzexle birlesirler Adanin en hundur noqtesi 940 metr teskil edir Adanin qerbinde iki yarimada movcuddur Makenzi ve Mossman Onun simal qutacaginda Robetson burnu yerlesir Burun Sotlandiya ekspedisiyasinin rehberi Tomas Tobertsonun serefine sdlandirilmisdir Geologiya ve iqlimSotlandiya ekspedisiyasi adanin geologiyasini tetqiq etmisdir Ada siluri dovrunde cokme suxurlarinin bir yere toplanmasindan emele gelmisdir Adada daim qerb ve simal qerb kulekleri esir Antarktidanin diger adalari kimi burada da iqlim olduqca soyuqdar Orta rutubetlilik 86 Kuleyin orta sureti 4 6 m s Orta atmosfer tezyiqi 992 c s Qar ortuyu qis boyu qalir Simal hissesinin iqlimi nisbeten mulayimdir Flora ve faunaAdeli pinqvinleri Qeddes burnunda 1962 il Adanin bitki ortuyu esasen mamir ve sibyelerden ibaretdir Sahil sularinda yosunlar movcuddur Ada bir cox quslarin qidalanma yeridir En cox yayilmis canli Adeli pinqvininidir Yayda adaya 200000 cox qus koc edir Ada hemcinin Kergelen deniz pisiyi ucun ev rolunu oynayir 1988 ci ilde aparilan arasdirmalar onu gosterir ki burada yasayan suitiler esasen kril ve baliqarla qidalanir Yayda ise kalmarlarin qida kimi istifadesi artir Ada etrafinda coxlu sayda qrenland Gadus morhua yayilmisdir Adeli pinqvini Kergelen deniz siri Kril KalmarTarixiCenubi Orkados arxipelaqi Qabriel de Kastilya adani ilk defe kesf etmisdir XVIII esrde adani Cenubi Orkney adalarinin terkibinde ilk defe 1819 cu ild Ceyms Ueddell terefinfden kesf edilmisdir Ada oz adini Cenubi Orkney adalarinin kartoqrafik xertisini tertib eden R Lorinin adindan almisdir On Con Pauell ve N Palmerin melumatlari esasinda adalarin tesvirini vermisdir Yegane yaayis menteqesi 26 mart 1903 ilde rehberi terefinden salinmisdir Onlar adada qislamis ve Sent Ann de Belvyu meteoroloji stansiyasini salirlar Bir muddet sonra onun idaresi Argentinanin bir illik istifadesine verilmisdir Ilk evveller bina taxtadan ibaret olmusdur Bir muddt sonra adi Orkados olaraq derisdirilir Stansiyaya bu gune qeder Argentina nezaret edir 6 avqust 1903 cu ilde sotlandiya ekspedisiyasinin bas muhendisi Corc Remi urek tutmasindan helak olmusdur Boyuk ehtimal ki ona gucu soyuq deymis ve oranizmi zeyiflemisdi O iki gun sonra adada defn edilir 1982 ci ilde adada 14 nefer yasayirdi Bu gunde xidmet heyeti 14 nefer yayda ise 45 nefer olur Skotia gemisi 1903 1904 il Orkadas bazasi 1996 ilIstinadlar Islands of Antarctic Islands ingilis islands unep ch 2013 04 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 3 21 Dubrovin L Preobrazhenskaya M Glava 5 V chest proslavlennyh sudov i ih kapitanov O chem govorit karta Antarktiki Leningrad Gidrometeoizdat 1987 160 s Scotland and the Antarctic Survey of Laurie Island ingilis gdl cdlr strath ac uk 2013 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 3 21 Datos Estadisticos Periodo 1981 1990 Servicio Meteorologico Nacional 2013 04 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi October 31 2012 BASE ORCADAS Climate Normals 1961 1990 National Oceanic and Atmospheric Administration Istifade tarixi October 31 2012 Scotland and the Antarctic Second winter on Laurie Island ingilis gdl cdlr strath ac uk 2013 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 3 21 The breeding birds of Cape Geddes Laurie Island South Orkney Islands Antarctica PDF ingilis marineornithology org 2013 04 09 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2013 3 21 Scotland and the Antarctic Summer on Laurie Island ingilis gdl cdlr strath ac uk 2013 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 3 21 The diet of Antarctic fur seals Arctocephalus gazella during the summer autumn period at Mossman Peninsula Laurie Island South Orkneys ingilis link springer com 2013 04 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 3 21 Dubrovin L Preobrazhenskaya M Glava 7 Nauchnye stancii O chem govorit karta Antarktiki Leningrad Gidrometeoizdat 1987 160 s ingilis comnap aq Archived from the original on 2011 06 09 Istifade tarixi 2013 3 21 Menbe Lori adaninin kontur xeritesi 1903 il ingilis gdl cdlr strath ac uk 2013 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 3 21