Bəşəriyyətin birliyi Bəhai dininin ən vacib prinsiplərindən biridir. Bəhai təlimlərinə görə, Allah bütün insanları öz surətində yaratdığı üçün onlar arasında irqi və ya milli fərq qoymur. Odur ki, bütün insanlar bərabər yaradılmışlar deyə, onlar hamısı eyni imkanlara və eyni münasibətə layiqdirlər. Bəhai baxışı bəşəriyyətin birliyini, insanların bütün dünyanı "qucaqlaması" gərəkdiyini və yalnız öz xalqlarını deyil, bütün dünyanı sevməsi gərəkdiyini önə sürür. Bununla belə, bu təlimlər yeknəsəklikdə birliyi yox, müxtəliflikdə birliyi nəzərdə tutur, harada ki, insan irqinin fərqlilikləri bəşəriyyətin zənginliyidir.
Birlik
Bəhai dinindəki "bəşəriyyətin birliyi" prinsipi bütün insanların bərabər şəkildə Allahın bənzəri və surətində yaradılması təliminə əsaslanır və Allah onlar arasında heç bir fərq qoymur. Bu təlimlər bütün növ irqi, milli, cinsi, sinfi və sosial bölünmələrin fövqündə olan və onların müxtəlifliyini qoruyan bir bəşəri birliyi vurğulayır. Bəhai yazıları qeyd edir ki, bütün insan növü vahid bir orqanizmdir, bütün insanlar eyni təməl qabiliyyətlərə malikdirlər, və dərinin rəngi və ya digər fiziki fərqlər önəmli deyil və bir etnik qrupu digəri üzərində yüksəltmir.
Bəhai baxışına görə, insanlıq həmişə bir növə məxsus olub, lakin cəhalət, önyarğı və hakimiyyət hərisliyi bunun qəbul edilməsinin qarşısını alıb. Müxtəlif etnik qruplar arasında mövcud olan tarixi fərqlər uzun vədəli perspektivdə təlim-tərbiyə və mədəni imkanlardakı fərqlərlə, həmçinin irqi təəssübkeşlik və yaşadılmış zülmlərlə bağlıdır.
Müxtəliflikdə birlik
Bəhai baxışına görə, birlik yeknəsəklikdə yox, müxtəliflikdə birliyi nəzərdə tutur, harada ki, insan irqinin fərqlilikləri bəşəriyyətin zənginliyidir.Əbdül-Bəha insan irqini forma və rənginə görə bir-birindən fərqlənən və bu müxtəlifliyə görə daha gözəl görsənən gül bağı ilə müqayisə edirdi.
Bəhai yazıları qeyd edir ki, birliyə müxtəlifliklərin boğulması ilə yox, əksinə insana və mədəniyyətlərə onların daxili dəyərinə hörmət göstərərək çatılacaq.
Təəssübkeşlikdən imtina
Bəhai dinində "bəşəriyyətin birliyi" prinsipindən budaqlanan daha bir əsas prinsip təəssübkeşliyin (fanatizm, önyarğı) bütün növlərindən imtinadır və bu, şəxsləri onların irqi, dini, cinsi və sinfi mənsubiyyətlərinə görə diskriminasiyaya məruz qalmamasını özündə ehtiva edir.Əbdül-Bəha qeyd edir ki, insanlığın qarşısındakı meydanoxuma böyükdür, sosial, dini, siyasi və milli təəssübkeşliklər müharibəyə aparır, odur ki, təəssübkeşliklərdən imtina insanlığın rifahı üçün olduqca vacibdir. Bu baxımdan, Bəhai təlimlərində qeyd olunur ki, təəssübkeşliyin bütün formalarından imtina dünya birliyi və sülhü üçün təməl tələbatdır. Bu haqda iki sadə misal gətirilə bilər ki, onlardan biri Amerikanın cənubuna, digəri isə Cənubi Afrikaya aiddir. Jim Crow qanunlarına və ümumilli hərəkat vüsəti almış Ku Kluks Klanın yüksəlişi fonunda və həmçinin Cənubi Karolinada Protestant, Katolik və Yəhudi təşkilatlarına zidd olaraq, bəhailər açıq-aşkar şəkildə irqi inteqrasiyanı yerli səviyyədən yuxarıya qaldırdılar. Onların inandıqları mətnlərdəki "dünyanın xalqları və tayfaları bir-birilə sevinc və şadlıqla ünsiyyət etsinlər" çağırışına əsasən, ənənəvi sosial sərhədlər boyunca ortaq dini kimlik bağları quraraq məqsədli şəkildə fərqli-fərqli tarixçələrdən olan dinini dəyişənlərin axtarışına çıxdılar, hətta yığıncaqları basqınlara məruz qalsa belə. 20-ci əsrin sonlarına doğru, Bəhai dini Cənubi Karolinada qeyri-xristian ən böyük din idi və o özünün irqi harmoniya, dinlərarası dialoq, uşaq və gənclərin mənəvi tərbiyəsini irəlilətməkdə dayanıqlı öhdəliyi ilə tanınırdı. Cənubi Afrikada, ayrılmış sosial model və Aparteid qanunlarının yüksəlməsi fonunda, inteqrə olmuş bəhai icması qərara almalı idi ki, onların inzibati strukturu necə tərtib olunacaqdı - Milli Ruhani Məhfil qurumu tam ağlardan, ya da tam qaralardanmı ibarət olacaq? Bəhai icması Cənubi Afrikada icmanı ağ və qara dərililər olmaqla iki qrupa bölməkdənsə, Bəhai idarəetməsində üzvlüyü qara dərili tərəfdaşları ilə məhdudlaşdırdı və bütün Bəhai icmasıo illərdə müvəqqəti olaraq qara dərililərin rəhbərliyi altında yerləşdirildi. 1997-ci ildə Milli Ruhani Məhfil Cənubi Afrikanın "Həqiqət və barışdırma Komissiyasına" bəyanat təqdim etdi, hansı ki, onun bir parçasında deyilir:
Siyasi birlik
Bəhai dininin peyğəmbəri Bəhaullahın təlimlərinin əsas missiyası dünyaya insanların bir olması barədə agahlığı gətirmək idi. Bununla belə, Bəhaullah qeyd edirdi ki, fərdlərin və cəmiyyətin şüurunda insanlığın birliyi təşəkkül tapdıqca, bu birliyə nail olmaq üçün həm də yeni sosial struktur gərəkdir. O yazırdı:
Beləliklə, Bəhai təlimləri vurğulayır ki, insanlığın öz birliyini dərk etməsi və sonra yenə də təəssüb və konfliktlərin olduğu parçalanmış bir dünyada yaşamağa davam etməsi yetərli deyil. Bəhai inancına görə, insanlıq Allahın Budda, Musa, İsa, Məhəmmədin daxil olduğu müxtəlif fərqli Elçiləri vasitəsilə proqressiv vəhy prosesindən keçir, harada ki, bəşəriyyət kollektiv şəkildə inkişaf edir. İnanca görə, cəmiyyət Allahın Elçilərinin vasitəçiliyi ilə min illər ərzində durmadan öz birliyinin daha ali formalarına doğru təkamül etmişdir: ailə birliyindən başlayaraq, qəbilə, tayfa, şəhər-dövlət və millət anlayışlarına qədər. Bəhai yazılarında qeyd edilir ki, kollektiv irəliləyişin növbəti mərhələsi dünya birliyi və planetar sivilizasiya kimi cəmiyyətin təşəkkül tapmasıdır.Şövqi Əfəndi, Bəhai dininin rəhbəri (1921-1957) yazır:
Odur ki, Bəhai baxışına görə, birlik məhz ruhani prinsipləri də özündə ehtiva edən ümumbəşəri və vahid bir sosial sistemin ərsəyə gətirilməsi ilə mümkündür. Bu baxımdan, cəmiyyətin təməl məqsədləri ruhani xarakterli bir cəmiyyəti qurmaqdır ki, orada onun bütün xalqlarının sağlam inkişafı əlçatandır.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Stockman, Robert (2000). "The Baha'i Faith". In Beversluis, Joel. Sourcebook of the World's Religions. p. 7. New World Library". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-12.
- "Smith, Peter (2008). An Introduction to the Baha'i Faith. p. 138. Cambridge: Cambridge University Press". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-12.
- "Smith, Peter (2008). An Introduction to the Baha'i Faith. p. 139. Cambridge: Cambridge University Press". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-12.
- "Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Bahá'í Faith: The Emerging Global Religion. p. 75. San Francisco: Harper & Row". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-12.
- "Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Bahá'í Faith: The Emerging Global Religion. p. 76. San Francisco: Harper & Row". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-12.
- "'Abdu'l-Bahá on Divine Philosophy, p.182". 2021-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-14.
- "Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Bahá'í Faith: The Emerging Global Religion. p. 78. San Francisco: Harper & Row". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-12.
- "Chryssides, George D. (1999). Exploring New Religions. p. 250. Continuum International Publishing". 2023-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-16.
- Smith, Peter (2000). A concise encyclopedia of the Bahá'í Faith.pp. 275–276. Oxford: Oneworld Publications.
- "McMullen, Mike (2003). "The Baha'i Faith in the World and in America".p. 17. In Neusner, Jacob. World Religions in America. Westminster John Knox Press". 2023-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-16.
- "Venters, III, Louis E. (2010). Most great reconstruction: The Baha'i Faith in Jim Crow South Carolina, 1898-1965 (Thesis). Colleges of Arts and Sciences University of South Carolina. pp. v, 4, 150, 297". 2014-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- (PDF). 2019-08-09 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- National Spiritual Assembly of the Bahá'ís of South Africa (1997-11-19). "Statement to the Truth and Reconciliation Commission". Official Webpage. National Spiritual Assembly of the Bahá'ís of South Africa. Retrieved 2008-03-19.
- (PDF). 2009-11-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- "Tablets of Bahá'u'lláh Revealed after the Kitáb-i-Aqdas: Lawḥ-i-Maqṣúd (Tablet of Maqṣúd)". 2022-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- "Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Bahá'í Faith: The Emerging Global Religion. p. 77. San Francisco: Harper & Row". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-12.
- "Effendi, Shoghi (1938). The World Order of Bahá'u'lláh. pp. 42–43. Wilmette, Illinois, USA: Bahá'í Publishing Trust". 2022-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-19.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beseriyyetin birliyi Behai dininin en vacib prinsiplerinden biridir Behai telimlerine gore Allah butun insanlari oz suretinde yaratdigi ucun onlar arasinda irqi ve ya milli ferq qoymur Odur ki butun insanlar beraber yaradilmislar deye onlar hamisi eyni imkanlara ve eyni munasibete layiqdirler Behai baxisi beseriyyetin birliyini insanlarin butun dunyani qucaqlamasi gerekdiyini ve yalniz oz xalqlarini deyil butun dunyani sevmesi gerekdiyini one surur Bununla bele bu telimler yekneseklikde birliyi yox muxteliflikde birliyi nezerde tutur harada ki insan irqinin ferqlilikleri beseriyyetin zenginliyidir BirlikBehai dinindeki beseriyyetin birliyi prinsipi butun insanlarin beraber sekilde Allahin benzeri ve suretinde yaradilmasi telimine esaslanir ve Allah onlar arasinda hec bir ferq qoymur Bu telimler butun nov irqi milli cinsi sinfi ve sosial bolunmelerin fovqunde olan ve onlarin muxtelifliyini qoruyan bir beseri birliyi vurgulayir Behai yazilari qeyd edir ki butun insan novu vahid bir orqanizmdir butun insanlar eyni temel qabiliyyetlere malikdirler ve derinin rengi ve ya diger fiziki ferqler onemli deyil ve bir etnik qrupu digeri uzerinde yukseltmir Behai baxisina gore insanliq hemise bir nove mexsus olub lakin cehalet onyargi ve hakimiyyet herisliyi bunun qebul edilmesinin qarsisini alib Muxtelif etnik qruplar arasinda movcud olan tarixi ferqler uzun vedeli perspektivde telim terbiye ve medeni imkanlardaki ferqlerle hemcinin irqi teessubkeslik ve yasadilmis zulmlerle baglidir Muxteliflikde birlik Behai baxisina gore birlik yekneseklikde yox muxteliflikde birliyi nezerde tutur harada ki insan irqinin ferqlilikleri beseriyyetin zenginliyidir Ebdul Beha insan irqini forma ve rengine gore bir birinden ferqlenen ve bu muxtelifliye gore daha gozel gorsenen gul bagi ile muqayise edirdi Insanliq alemi qizilgul bagina benzeyir ve muxtelif irqler diller ve xalqlar kontrast yaradan gullere oxsayirlar Muxteliflik birliyi zenginlesdirdiyi kimi gul baxcasindaki renglerin cesidliliyi de menzerenin fusunkarligini ve gozelliyini artirir Behai yazilari qeyd edir ki birliye muxtelifliklerin bogulmasi ile yox eksine insana ve medeniyyetlere onlarin daxili deyerine hormet gostererek catilacaq Teessubkeslikden imtina Behai dininde beseriyyetin birliyi prinsipinden budaqlanan daha bir esas prinsip teessubkesliyin fanatizm onyargi butun novlerinden imtinadir ve bu sexsleri onlarin irqi dini cinsi ve sinfi mensubiyyetlerine gore diskriminasiyaya meruz qalmamasini ozunde ehtiva edir Ebdul Beha qeyd edir ki insanligin qarsisindaki meydanoxuma boyukdur sosial dini siyasi ve milli teessubkeslikler muharibeye aparir odur ki teessubkesliklerden imtina insanligin rifahi ucun olduqca vacibdir Bu baximdan Behai telimlerinde qeyd olunur ki teessubkesliyin butun formalarindan imtina dunya birliyi ve sulhu ucun temel telebatdir Bu haqda iki sade misal getirile biler ki onlardan biri Amerikanin cenubuna digeri ise Cenubi Afrikaya aiddir Jim Crow qanunlarina ve umumilli herekat vuseti almis Ku Kluks Klanin yukselisi fonunda ve hemcinin Cenubi Karolinada Protestant Katolik ve Yehudi teskilatlarina zidd olaraq behailer aciq askar sekilde irqi inteqrasiyani yerli seviyyeden yuxariya qaldirdilar Onlarin inandiqlari metnlerdeki dunyanin xalqlari ve tayfalari bir birile sevinc ve sadliqla unsiyyet etsinler cagirisina esasen enenevi sosial serhedler boyunca ortaq dini kimlik baglari quraraq meqsedli sekilde ferqli ferqli tarixcelerden olan dinini deyisenlerin axtarisina cixdilar hetta yigincaqlari basqinlara meruz qalsa bele 20 ci esrin sonlarina dogru Behai dini Cenubi Karolinada qeyri xristian en boyuk din idi ve o ozunun irqi harmoniya dinlerarasi dialoq usaq ve genclerin menevi terbiyesini ireliletmekde dayaniqli ohdeliyi ile taninirdi Cenubi Afrikada ayrilmis sosial model ve Aparteid qanunlarinin yukselmesi fonunda inteqre olmus behai icmasi qerara almali idi ki onlarin inzibati strukturu nece tertib olunacaqdi Milli Ruhani Mehfil qurumu tam aglardan ya da tam qaralardanmi ibaret olacaq Behai icmasi Cenubi Afrikada icmani ag ve qara derililer olmaqla iki qrupa bolmekdense Behai idareetmesinde uzvluyu qara derili terefdaslari ile mehdudlasdirdi ve butun Behai icmasio illerde muveqqeti olaraq qara derililerin rehberliyi altinda yerlesdirildi 1997 ci ilde Milli Ruhani Mehfil Cenubi Afrikanin Heqiqet ve barisdirma Komissiyasina beyanat teqdim etdi hansi ki onun bir parcasinda deyilir Siyasi birlikBehai dininin peygemberi Behaullahin telimlerinin esas missiyasi dunyaya insanlarin bir olmasi barede agahligi getirmek idi Bununla bele Behaullah qeyd edirdi ki ferdlerin ve cemiyyetin suurunda insanligin birliyi tesekkul tapdiqca bu birliye nail olmaq ucun hem de yeni sosial struktur gerekdir O yazirdi O kes fexr etmesin ki vetenini sevir fexr etsin o kes ki butun dunyani sevir Heqiqeten de dunya bir vetendir yer uzunde olan insanlar ise onun vetendaslari Belelikle Behai telimleri vurgulayir ki insanligin oz birliyini derk etmesi ve sonra yene de teessub ve konfliktlerin oldugu parcalanmis bir dunyada yasamaga davam etmesi yeterli deyil Behai inancina gore insanliq Allahin Budda Musa Isa Mehemmedin daxil oldugu muxtelif ferqli Elcileri vasitesile proqressiv vehy prosesinden kecir harada ki beseriyyet kollektiv sekilde inkisaf edir Inanca gore cemiyyet Allahin Elcilerinin vasiteciliyi ile min iller erzinde durmadan oz birliyinin daha ali formalarina dogru tekamul etmisdir aile birliyinden baslayaraq qebile tayfa seher dovlet ve millet anlayislarina qeder Behai yazilarinda qeyd edilir ki kollektiv irelileyisin novbeti merhelesi dunya birliyi ve planetar sivilizasiya kimi cemiyyetin tesekkul tapmasidir Sovqi Efendi Behai dininin rehberi 1921 1957 yazir Beseriyyetin birliyi prinsipi Hezret Behaullahin butun telimleri bu merkezi ox etrafinda firlanir ne sadece dayaz bir emosional cosqu ne de dumanli ve alicenab bir arzudur Bunu ne sadece insanlar arasinda xosmeramliligin ve qardasliq ruhunun oyanmasi ile de eynilesdirmek olar ne de ki bu ayri ayri xalqlar ve milletler arasinda ahengdar emekdasliq ruhu yaratmaq meqsedi dasiyir Onun neticeleri daha derindir iddialari ise kecmis Peygemberlerin ireli surdukleri her hansi iddiadan daha yuksekdir Onun esas ideyasi yalniz ferdlere unvanlanmayib bu ilk novbede butun milletleri ve dovletleri bir insan ailesinin uzvu kimi bir birine baglayan muhum munasibetlerin mahiyyetine tesir gostermeyi nezerde tutur O bugunku cemiyyetin strukturunda uzvi deyisikliyi nezerde tutur ele bir deyisiklik ki benzerini dunya hele tecrube etmeyib Bu ne az ne cox butun sivil dunyanin heyatin butun muhum aspektlerinde onun siyasi mexanizmlerinde ruhani cehdlerinde ticaret ve maliyyede yazi ve dilinde bir olan lakin eyni zamanda da onun federal vahidlerinin milli xususiyyetlerine gore sonsuz muxtelifliye malik olmaqla birlesmis dunyanin yeniden qurulmasina ve herbsizlesdirilmesine cagirir Odur ki Behai baxisina gore birlik mehz ruhani prinsipleri de ozunde ehtiva eden umumbeseri ve vahid bir sosial sistemin erseye getirilmesi ile mumkundur Bu baximdan cemiyyetin temel meqsedleri ruhani xarakterli bir cemiyyeti qurmaqdir ki orada onun butun xalqlarinin saglam inkisafi elcatandir IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Stockman Robert 2000 The Baha i Faith In Beversluis Joel Sourcebook of the World s Religions p 7 New World Library 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 12 Smith Peter 2008 An Introduction to the Baha i Faith p 138 Cambridge Cambridge University Press 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 12 Smith Peter 2008 An Introduction to the Baha i Faith p 139 Cambridge Cambridge University Press 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 12 Hatcher W S Martin J D 1998 The Baha i Faith The Emerging Global Religion p 75 San Francisco Harper amp Row 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 12 Hatcher W S Martin J D 1998 The Baha i Faith The Emerging Global Religion p 76 San Francisco Harper amp Row 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 12 Abdu l Baha on Divine Philosophy p 182 2021 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 14 Hatcher W S Martin J D 1998 The Baha i Faith The Emerging Global Religion p 78 San Francisco Harper amp Row 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 12 Chryssides George D 1999 Exploring New Religions p 250 Continuum International Publishing 2023 07 04 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 16 Smith Peter 2000 A concise encyclopedia of the Baha i Faith pp 275 276 Oxford Oneworld Publications McMullen Mike 2003 The Baha i Faith in the World and in America p 17 In Neusner Jacob World Religions in America Westminster John Knox Press 2023 07 04 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 16 Venters III Louis E 2010 Most great reconstruction The Baha i Faith in Jim Crow South Carolina 1898 1965 Thesis Colleges of Arts and Sciences University of South Carolina pp v 4 150 297 2014 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 19 PDF 2019 08 09 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 National Spiritual Assembly of the Baha is of South Africa 1997 11 19 Statement to the Truth and Reconciliation Commission Official Webpage National Spiritual Assembly of the Baha is of South Africa Retrieved 2008 03 19 PDF 2009 11 04 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Tablets of Baha u llah Revealed after the Kitab i Aqdas Lawḥ i Maqṣud Tablet of Maqṣud 2022 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 19 Hatcher W S Martin J D 1998 The Baha i Faith The Emerging Global Religion p 77 San Francisco Harper amp Row 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 12 Effendi Shoghi 1938 The World Order of Baha u llah pp 42 43 Wilmette Illinois USA Baha i Publishing Trust 2022 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 19 Xarici kecidler