Bənazir Bhutto (21 iyun 1953[…], Kəraçi, Pakistan dominionu, Britaniya imperiyası – 27 dekabr 2007[…], Ravalpindi, Pəncab) — Pakistan İslam Respublikasının 1988–1990 və 1993–1996 baş nazir vəzifəsində işləmiş tanınmış dövlət xadimi, ən yeni tarixdə müsəlman əhalisinin çoxluq təşkil etdiyi bir ölkədə ilk qadın hökumət başçısı.
Bənazir Bhutto | |
---|---|
urdu بینظیر بھٹو, sindhi بينظير ڀٽو | |
19 oktyabr 1993 – 5 noyabr 1996 | |
Əvvəlki | Moeenuddin Əhməd Qureshi |
Sonrakı | Meraj Xalid |
Pakistanın müdafiə naziri | |
4 dekabr 1988 – 6 avqust 1990 | |
Əvvəlki | Mahmud Harun |
Sonrakı | Qus Əli Şah |
2 dekabr 1988 – 6 avqust 1990 | |
Əvvəlki | Məhəmməd Xan Cunedco |
Sonrakı | Qulam Mustafa Jatoi |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Kəraçi |
Vəfat tarixi | (54 yaşında) |
Vəfat yeri | Ravalpindi |
Vəfat səbəbi | Terror aktı |
Dəfn yeri | Larkana şəhərinin yaxınılığında, Qari Xuda Baxş kəndinin məqbərəsində |
Partiya | Pakistan Xalq Partiyası |
Təhsili | Harvard Universiteti |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | Zülfüqar Əli Bhutto |
Anası | Nüsrət Bhutto |
Həyat yoldaşı | Asif Əli Zərdari |
Uşaqları | Bilaval Zardari (oğlu) Bəxtəvər və Asifə |
Dini | İslam, şiə məzhəbi |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi | |
| |
benazirbhutto.com | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Mühacirətdə olduğu uzun müddətdən sonra, vətənə qayıtmışdı, və 2007-ci ilin son aylarında ona iki sui-qəsd edildi. Birinci sui-qəsd 2007-ci il oktyabrın 18-də edilmişdi, onun nəticəsində daha 130 nəfər ölmüş, 500 nəfər yaralanmışdı. Bhutto 2007-ci il dekabrın 27-də ikinci terror aktı nəticəsində həlak olmuşdu.
Həyatı
1953-cü il iyun ayının 23-də Pakistanın Karaçi şəhərində anadan olub. Onun ata xətti üzrə əcdadları Bhuto qəbiləsindən olan sindx racputları idi. Bu klan XVII əsrdə Radcastxandan Sində köçmüşdü. Ata babası Şah Navaz Bhutto və atası Zülfüqar Əli Bhutto Pakistan hökumətinə rəhbərlik etmişdilər.. Anası, İran kürdlərindən Begüm Nusret Bhuttodur. Bənazir ailədə ən böyük uşaq idi; onun kiçik qardaşları Mürtəza və Şahnavaz və bacısı Sənəm var idi.
Erkən illər ərzində Bənazir Cenninqs xanımının uşaq bağçasına gedirdi, sonra Karaçi və Marri şəhərlərində bir neçə İsa və Məryəm adına katolik qadın məktəbində oxuyub. On beş yaşında orta məktəb kursu üzrə imtahan vermişdi. Bhutto 1969-cu ilin aprel ayında ABŞ-dakı Harvard universitetinin Redkliff Kollecinə daxil olmuşdu. Onun sözlərinə görə, orada o, "demokratiyanın dadını ilk dəfə hiss etdi". 1973-cü ildə fərqlənmə diplomu ilə Harvardı bitirib və dövlət idarəçiliyinin bakalavr diplomunu almışdı.
Həmin ilin payızında Böyük Britaniyanın Oksford universitetinin "Lady Margaret Hall" kollecinə daxil oldu və burada 1975-ci ilə qədər fəlsəfə, politologiya, iqtisadiyyat, beynəlxalq hüquq və əlaqələri öyrənirdi. Oksfordda təhsil aldığı vaxt Bhutto "Oksford ittifaqı" nüfuzlu diskussiya cəmiyyətinin əvvəlcə daimi komitəsinin üzvü, sonra isə prezidenti seçilmişdi. Onun atası, Zülfüqar Əli Bhutto, bu illərdə (1977-ci ilə qədər) əvvəlcə prezident, sonra isə Pakistanın baş naziri postunu tuturdu.
Ailəsi
18 dekabr 1987-ci ildə Asif Əli Zardari ilə Karaçidə evlənmiş və ondan üç övladı olmuşdur. Bunlar: Bilaval, Baxtavar və Asifadır. Bənazir kimi Zərdari də Pakistanın Sind əyalətinin zəngin ailələrdən birinin nümayəndəsi idi və arvadı kimi şiə məzhəbinə mənsub idi. Nikah bağlandıqdan sonra Bənazir soyadını dəyişmək istməmişdi.
Fəaliyyəti
İlk dəfə 1988-ci il seçkilərində qələbə qazanaraq baş nazir postuna yiyələnən Bənazir Bhutto, 20 ay sonra hərbi qüvvələrin köməyi ilə ölkə başçısı Qulam İshaq Xan tərəfindən vəzifəsindən uzaqlaşdırılıb. 1993-cü ildə ikinci dəfə Pakistanın baş naziri seçilən xanım Bhutto üç il sonra baş verən siyasi qalmaqallar nəticəsində yenidən vəzifəsindən kənarlaşdırılmışdı. Böyük Britaniyanın keçmiş koloniyası olan müsəlman Pakistanına rəhbərlik edən ilk qadın siyasi xadim kimi tarixə düşüb.
Qayıdışı
1999-cu ildən etibarən Dubayda sürgün həyatı yaşayan Benazir Bhutto, səkkiz illik bir dövrdən sonra 2007-ci il oktyabr ayının 18-də yenidən Pakistana geri qayıtmağa müvəffəq oldu. Bənazir Bhutto "Forb" jurnalının tərtib etdiyi "siyasətdə 100 ən güclü qadın"ın siyahısına düşə bilməsə də jurnalın qadın siyasətçilərə aid bölməsində yer alan məqalədə aşağıdakılar qeyd olunmuşdur: "Hindistan subkontinentində başqa bir qadın tezliklə iqtidara geri qayıda bilər: Pakistanın keçmiş baş naziri Bənazir Bhutto".
Faciəli ölümü
27 dekabr 2007-ci ildə, 54 yaşında ikən Pakistanın Ravalpindi şəhərində seçki mitinqindəki çıxışında sui-qəsd nəticəsində öldürülüb. Faciə 2008-ci ilin yanvar ayında planlaşdırılan Pakistan parlamenti seçkiləri ərəfəsində baş verdi.
Buttonun ölümündən sonra, baş nazir Pərviz Müşərrəf ölkədə üç günlük yas elan etdi.
İstinadlar
- "Interview with Vali Nasr". 2008-01-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-31.
- "End in sight for a dynasty steeped in power, death and politics". 2008-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-31.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Benazir Bhutto // Encyclopædia Britannica (ing.).
- .
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118852477 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Benazir Bhutto 2014-10-16 at the Wayback Machine // Storyofpakistan.com
- "Bookrags Ensiklopediyasında Benazir Bhutto". 2007-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-01-11.
- "Benazir Bhutto: Daughter of Tragedy"; Muhammad Najeeb, Hasan Zaidi, Saurabh Shulka və S. Prasannarajan, India Today, 7 yanvar 2008
- "NTVMSNBC Xəbər-2007-ci il Pakistan üçün zor bir il olub". 2007-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-01-11.
Xarici keçidlər
- Şəxsi vebsaytı 2014-02-19 at the Wayback Machine
- Pakistan Xalq Partiyası vebsaytı 2005-04-05 at the Wayback Machine
- ANS-Press [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Benazir Bhutto 21 iyun 1953 Keraci Pakistan dominionu Britaniya imperiyasi 27 dekabr 2007 Ravalpindi Pencab Pakistan Islam Respublikasinin 1988 1990 ve 1993 1996 bas nazir vezifesinde islemis taninmis dovlet xadimi en yeni tarixde muselman ehalisinin coxluq teskil etdiyi bir olkede ilk qadin hokumet bascisi Benazir Bhuttourdu بینظیر بھٹو sindhi بينظير ڀٽوPakistanin bas naziri19 oktyabr 1993 5 noyabr 1996EvvelkiMoeenuddin Ehmed QureshiSonrakiMeraj XalidPakistanin mudafie naziri4 dekabr 1988 6 avqust 1990EvvelkiMahmud HarunSonrakiQus Eli SahPakistanin bas naziri2 dekabr 1988 6 avqust 1990EvvelkiMehemmed Xan CunedcoSonrakiQulam Mustafa JatoiSexsi melumatlarDogum tarixi 21 iyun 1953Dogum yeri KeraciVefat tarixi 27 dekabr 2007 54 yasinda Vefat yeri RavalpindiVefat sebebi Terror aktiDefn yeri Larkana seherinin yaxiniliginda Qari Xuda Baxs kendinin meqberesindePartiya Pakistan Xalq PartiyasiTehsili Harvard UniversitetiFealiyyeti siyasetciAtasi Zulfuqar Eli BhuttoAnasi Nusret BhuttoHeyat yoldasi Asif Eli ZerdariUsaqlari Bilaval Zardari oglu Bextever ve AsifeDini Islam sie mezhebiElmi fealiyyetiElmi derecesi elmler doktorubenazirbhutto com Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muhaciretde oldugu uzun muddetden sonra vetene qayitmisdi ve 2007 ci ilin son aylarinda ona iki sui qesd edildi Birinci sui qesd 2007 ci il oktyabrin 18 de edilmisdi onun neticesinde daha 130 nefer olmus 500 nefer yaralanmisdi Bhutto 2007 ci il dekabrin 27 de ikinci terror akti neticesinde helak olmusdu Heyati1953 cu il iyun ayinin 23 de Pakistanin Karaci seherinde anadan olub Onun ata xetti uzre ecdadlari Bhuto qebilesinden olan sindx racputlari idi Bu klan XVII esrde Radcastxandan Sinde kocmusdu Ata babasi Sah Navaz Bhutto ve atasi Zulfuqar Eli Bhutto Pakistan hokumetine rehberlik etmisdiler Anasi Iran kurdlerinden Begum Nusret Bhuttodur Benazir ailede en boyuk usaq idi onun kicik qardaslari Murteza ve Sahnavaz ve bacisi Senem var idi Erken iller erzinde Benazir Cenninqs xaniminin usaq bagcasina gedirdi sonra Karaci ve Marri seherlerinde bir nece Isa ve Meryem adina katolik qadin mektebinde oxuyub On bes yasinda orta mekteb kursu uzre imtahan vermisdi Bhutto 1969 cu ilin aprel ayinda ABS daki Harvard universitetinin Redkliff Kollecine daxil olmusdu Onun sozlerine gore orada o demokratiyanin dadini ilk defe hiss etdi 1973 cu ilde ferqlenme diplomu ile Harvardi bitirib ve dovlet idareciliyinin bakalavr diplomunu almisdi Hemin ilin payizinda Boyuk Britaniyanin Oksford universitetinin Lady Margaret Hall kollecine daxil oldu ve burada 1975 ci ile qeder felsefe politologiya iqtisadiyyat beynelxalq huquq ve elaqeleri oyrenirdi Oksfordda tehsil aldigi vaxt Bhutto Oksford ittifaqi nufuzlu diskussiya cemiyyetinin evvelce daimi komitesinin uzvu sonra ise prezidenti secilmisdi Onun atasi Zulfuqar Eli Bhutto bu illerde 1977 ci ile qeder evvelce prezident sonra ise Pakistanin bas naziri postunu tuturdu Ailesi18 dekabr 1987 ci ilde Asif Eli Zardari ile Karacide evlenmis ve ondan uc ovladi olmusdur Bunlar Bilaval Baxtavar ve Asifadir Benazir kimi Zerdari de Pakistanin Sind eyaletinin zengin ailelerden birinin numayendesi idi ve arvadi kimi sie mezhebine mensub idi Nikah baglandiqdan sonra Benazir soyadini deyismek istmemisdi Benazir Bhutto 1988 ci ilde seckilerde qelebe qazanarkenFealiyyetiIlk defe 1988 ci il seckilerinde qelebe qazanaraq bas nazir postuna yiyelenen Benazir Bhutto 20 ay sonra herbi quvvelerin komeyi ile olke bascisi Qulam Ishaq Xan terefinden vezifesinden uzaqlasdirilib 1993 cu ilde ikinci defe Pakistanin bas naziri secilen xanim Bhutto uc il sonra bas veren siyasi qalmaqallar neticesinde yeniden vezifesinden kenarlasdirilmisdi Boyuk Britaniyanin kecmis koloniyasi olan muselman Pakistanina rehberlik eden ilk qadin siyasi xadim kimi tarixe dusub B Bhutto 18 oktyabr 2007 ci ilde vetene qayidarkenQayidisi1999 cu ilden etibaren Dubayda surgun heyati yasayan Benazir Bhutto sekkiz illik bir dovrden sonra 2007 ci il oktyabr ayinin 18 de yeniden Pakistana geri qayitmaga muveffeq oldu Benazir Bhutto Forb jurnalinin tertib etdiyi siyasetde 100 en guclu qadin in siyahisina duse bilmese de jurnalin qadin siyasetcilere aid bolmesinde yer alan meqalede asagidakilar qeyd olunmusdur Hindistan subkontinentinde basqa bir qadin tezlikle iqtidara geri qayida biler Pakistanin kecmis bas naziri Benazir Bhutto Facieli olumuEsas meqale Benazir Bhuttonun qetli 27 dekabr 2007 ci ilde 54 yasinda iken Pakistanin Ravalpindi seherinde secki mitinqindeki cixisinda sui qesd neticesinde oldurulub Facie 2008 ci ilin yanvar ayinda planlasdirilan Pakistan parlamenti seckileri erefesinde bas verdi Buttonun olumunden sonra bas nazir Perviz Muserref olkede uc gunluk yas elan etdi Istinadlar Interview with Vali Nasr 2008 01 23 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 31 End in sight for a dynasty steeped in power death and politics 2008 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 31 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Benazir Bhutto Encyclopaedia Britannica ing Deutsche Nationalbibliothek Record 118852477 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Benazir Bhutto 2014 10 16 at the Wayback Machine Storyofpakistan com Bookrags Ensiklopediyasinda Benazir Bhutto 2007 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2008 01 11 Benazir Bhutto Daughter of Tragedy Muhammad Najeeb Hasan Zaidi Saurabh Shulka ve S Prasannarajan India Today 7 yanvar 2008 NTVMSNBC Xeber 2007 ci il Pakistan ucun zor bir il olub 2007 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2008 01 11 Xarici kecidlerVikianbarda Benazir Bhutto ile elaqeli mediafayllar var Sexsi vebsayti 2014 02 19 at the Wayback Machine Pakistan Xalq Partiyasi vebsayti 2005 04 05 at the Wayback Machine ANS Press olu kecid