Bulun ulusu (saxa Булуҥ улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikası tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Tiksi şəhər tipli qəsəbəsidir.
Bulun ulusu | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Tiksi | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 10 dekabr 1930 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiya
Rayonun sahəsi 235.1 min km²-dir.
Yakutiyanın şimalında Lena, Olenok və Omoloy çaylarının aşağı axınlarında yerləşir. Respublikanın Arktik qurşaqda yerləşən ulusları qrupuna aiddir. Ulusun ərazisinə Yeni Sibir adaları daxildir.
Şərqdə Ust-Yana və Verxoyansk ulusları, cənubda Even-Bıtantay və Jiqan, qərbdə Olenok və şimal-qərbdə Anabar ulusları ilə sərhədlənir. Şimal və şimal-şərqdə Laptevlər dənizi, Yeni Sibir adalarının şərqindən isə Şərqi Sibir dənizinin suları ilə yuyulur. Ulus Saxa Respublikasının ən böyük uluslarından biridir.
- Təbii şərait
Relyefə görə ulusun ərazisi iki hissəyə bölünür. Qərb hissəsi (Lenanın sol sahili) geniş alçaq düzənliklərlə xarakterizə olunan Şimali Sibir ovalığında yerləşir. Çekanovski və Pronçişev, eləcə də Kıstık yaylası fərqlənir. Şərq hissədə (Lenanın sağ sahili) dağlıq bir relyef üstünlük təşkil edir: Verxoyansk dağ sisteminin bir hissəsi olan Tuora-Sis silsiləsi, Orulgan və Xaraulax silsilələri. Ulusun şərq sərhəddinə yaxın, Omoloy çay hövzəsində çox sayda göl olan bir ovalıq vardır. Ulus ərazisindən axan böyük çaylar: Lena, Olenok, Omoloy və Xara-Ulax. Laptevlər dənizinə axan Lena çayı dənizə töküldüyü yerdə 3 milyon hektar olan deltanı meydana gətirir.
Tarix
Ulus 1930-cu il dekabrın 10-da Bulun dairəsinin ləğvi və onun əsasında dörd milli bölgənin yaradılması barədə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə təşkil olundu. Bulun rayonunun mərkəzi Kyusyur kəndi idi.
1957-ci ildə mərkəz Tiksiyə köçürüldü.
Əhali
Əhali sıxlığı 0,05 nəfər / km².
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Tiksi qəsəbəsi) rayonda əhalinin 54,41% -i yaşayır.
- Milli tərkib
2002-ci il siyahıyaalınmasına əsasən: yakutlar — 2271 nəfər (23,23%), ruslar — 3500 nəfər (35,81%), evenklər — 2345 nəfər (23,99%), ukraynalılar — 663 nəfər (6.78%), evenlər — 607 nəfər (6,21%) və digər millətlər — 389 nəfər (3,98%).
İqtisadiyyat
Rayonun əsas iqtisadiyyat sahəsi kənd təsərrüfatıdır. Hansı ki, maralçılıq, balıqçılıq və xəz ticarəti ilə təmsil olunur. Ulusda respublikada olan maralların sayının 7,6 % cəmləşmişdir. Rayonda sovxozlar, kəndli təsərrüfatları, qəbilə icmaları vardır.
- Nəqliyyat
Tiksi Şimal Dəniz yolu üzərində yerləşən bir hava limanı və bir dəniz limanına sahib qəsəbədir.
Lenadakı çay limanları — Siktyax, Kyusyur və Tit-Arı; Olenka üzərində — Ust-Olenok və Taymılır.
Poleontologiya
Horbusuonka çayının (Olenok çayının bir qolu) ərazisində unikal Prekambriya geoloji çatları mövcuddur. Burada 500 milyon il əvvəl Yer üzündə yaşayan bənzərsiz qalıqlar aşkar edilmişdir. .
Mənbə
- Bulun ulusu 2019-09-09 at the Wayback Machine
- Tiksi qəsəbəsinin rəsmi saytı 2014-04-08 at the Wayback Machine
İstinadlar
- 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- "В Якутии обнаружены остатки организмов, живших более 500 млн лет назад". 2020-09-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-12.
- "Учёные Академгородка изучают ископаемые организмы, жившие в Якутии миллионы лет назад". academ-online.ru (rus). 2019-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-03., 30.04.2019
- . www.sib-science.info (rus). 2019-05-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bulun ulusu saxa Buluҥ uluuһa Rusiya Federasiyasi Saxa Respublikasi terkibindeki inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Tiksi seher tipli qesebesidir Bulun ulusuBayraq Gerb d 70 40 54 sm e 127 21 21 s u Olke RusiyaInzibati merkez TiksiTarixi ve cografiyasiYaradilib 10 dekabr 1930Sahesi 223 600 km Saat qursagi Yakutsk vaxti d UTC 09 00EhalisiEhalisi 8 339 nef 1 yanvar 2018 Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaRayonun sahesi 235 1 min km dir Yakutiyanin simalinda Lena Olenok ve Omoloy caylarinin asagi axinlarinda yerlesir Respublikanin Arktik qursaqda yerlesen uluslari qrupuna aiddir Ulusun erazisine Yeni Sibir adalari daxildir Serqde Ust Yana ve Verxoyansk uluslari cenubda Even Bitantay ve Jiqan qerbde Olenok ve simal qerbde Anabar uluslari ile serhedlenir Simal ve simal serqde Laptevler denizi Yeni Sibir adalarinin serqinden ise Serqi Sibir denizinin sulari ile yuyulur Ulus Saxa Respublikasinin en boyuk uluslarindan biridir Tebii serait Relyefe gore ulusun erazisi iki hisseye bolunur Qerb hissesi Lenanin sol sahili genis alcaq duzenliklerle xarakterize olunan Simali Sibir ovaliginda yerlesir Cekanovski ve Proncisev elece de Kistik yaylasi ferqlenir Serq hissede Lenanin sag sahili dagliq bir relyef ustunluk teskil edir Verxoyansk dag sisteminin bir hissesi olan Tuora Sis silsilesi Orulgan ve Xaraulax silsileleri Ulusun serq serheddine yaxin Omoloy cay hovzesinde cox sayda gol olan bir ovaliq vardir Ulus erazisinden axan boyuk caylar Lena Olenok Omoloy ve Xara Ulax Laptevler denizine axan Lena cayi denize tokulduyu yerde 3 milyon hektar olan deltani meydana getirir TarixUlus 1930 cu il dekabrin 10 da Bulun dairesinin legvi ve onun esasinda dord milli bolgenin yaradilmasi barede Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin qerari ile teskil olundu Bulun rayonunun merkezi Kyusyur kendi idi 1957 ci ilde merkez Tiksiye kocuruldu EhaliEhali sixligi 0 05 nefer km Urbanizasiya Seher seraitinde Tiksi qesebesi rayonda ehalinin 54 41 i yasayir Milli terkib 2002 ci il siyahiyaalinmasina esasen yakutlar 2271 nefer 23 23 ruslar 3500 nefer 35 81 evenkler 2345 nefer 23 99 ukraynalilar 663 nefer 6 78 evenler 607 nefer 6 21 ve diger milletler 389 nefer 3 98 IqtisadiyyatRayonun esas iqtisadiyyat sahesi kend teserrufatidir Hansi ki maralciliq baliqciliq ve xez ticareti ile temsil olunur Ulusda respublikada olan marallarin sayinin 7 6 cemlesmisdir Rayonda sovxozlar kendli teserrufatlari qebile icmalari vardir Neqliyyat Tiksi Simal Deniz yolu uzerinde yerlesen bir hava limani ve bir deniz limanina sahib qesebedir Lenadaki cay limanlari Siktyax Kyusyur ve Tit Ari Olenka uzerinde Ust Olenok ve Taymilir PoleontologiyaHorbusuonka cayinin Olenok cayinin bir qolu erazisinde unikal Prekambriya geoloji catlari movcuddur Burada 500 milyon il evvel Yer uzunde yasayan benzersiz qaliqlar askar edilmisdir MenbeBulun ulusu 2019 09 09 at the Wayback Machine Tiksi qesebesinin resmi sayti 2014 04 08 at the Wayback MachineIstinadlar26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti V Yakutii obnaruzheny ostatki organizmov zhivshih bolee 500 mln let nazad 2020 09 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 12 Uchyonye Akademgorodka izuchayut iskopaemye organizmy zhivshie v Yakutii milliony let nazad academ online ru rus 2019 04 30 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 03 30 04 2019 www sib science info rus 2019 05 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 03