Brahmaputra çayı (sanskr. ब्रह्मपुत्र), assam. ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদ Brôhmôputrô) — Hindistan yarımadasından axan ən böyük çay. Tibet, Hindistan və Banqladeşdən axan transsərhəd çaydır. Brahmaputra dünyada su həcminə görə 9-cu, uzunluğuna görə isə 15-ci çaydır.
Brahmaputra çayı | |
---|---|
Sanskritcə ब्रह्मपुत्र) Assamca ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদ Brôhmôputrô | |
Ölkə | |
Mənsəbi | Benqal körfəzi |
Uzunluğu |
|
Su sərfi | 19.500 m³/s |
Hövzəsinin sahəsi | 651.334 km² |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Brahmaputra Tibetin Buranq əyalətində, Himalayın şimal yamacında yerləşən Kaylas dağı yaxınlığındakı Mapam-Yumtsu gölündən başlayır, Himalayı keçərək böyük dərələrlə cənubi Tibet boyunca axır və Hindistanın Arunaçal-Pradeş ştatına daxil olur. Bundan sonra çay, geniş Qanq deltasında Banqaladeşdə Padma adı ilə məşhur olan Qanqla birləşir. Brahmaputra və Padma birləşərək Meqhna çayını əmələ gətirir və Benqal körfəzinə tökülür.
Təxminən 4,696 km (2,918 mil) uzunluğunda olan Brahmaputra bölgədə suvarma və nəqliyyat üçün vacib bir çaydır. Çayın orta dərinliyi 30 metr (98 ft), maksimum dərinliyi isə 135 metr (443 ft)-dir (Sadiyada). Yazda Himalaydakı qarın əriməsi nəticəsində çayda fəlakətli daşqınlar baş verir. Suyun orta axın sürəti 19.800 m³/san olan çayda daşqınlar zamanı bu rəqəm təxminən 100.000 m³/san-ə yüksəlir. Çay eyni zamanda dünyada bor hadisəsinin baş verdiyi nadir çaylardan biridir.
Ərazidə 8.000 m-dən yuxarı olan yeganə zirvə Kançencaqra (8.586 m) olduğundan bura Brahmaputra hövzəsindəki ən yüksək nöqtədir. Çayın yuxarı axını uzun müddət məlum olmamış və yalnız 1884–1886-cı illərdə Yarlunq Tsanqponun başçılıq etdiyi ekspedisiya tərəfindən müəyyən edilmişdir. Buna görə də çayın bu hissəsi tez-tez Tsanqpo-Brahmaputra olaraq adlandırılır.
Çayın aşağı axını isə hindular üçün müqəddəsdir. Hindistan yarımadasındakı bir çox çayın adı qadın adı olduğu halda, yeganə olaraq bu çay kişiyə istinadən belə adlandırılmışdır. Brahmaputra Sanskrit dilində "Brahmanın oğlu" deməkdir.
İstinadlar
- https://www.mapsofindia.com/maps/rivers/brahmaputra.html.
- "Scientists pinpoint sources of four major international rivers". Xinhua xəbər agentliyi. 22 avqust 2011. 3 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 8 sentyabr 2015.
- "Brahmaputra River". Encyclopædia Britannica. 30 yanvar 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 13 noyabr 2016.
- "Brahmaputra River Flowing Down From Himalayas Towards Bay of Bengal". 6 noyabr 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2011.
- Singh, Vijay; Sharma, Nayan; Ojha, C. Shekhar P. The Brahmaputra Basin Water Resources. Dordrecht: Springer. 29 fevral 2004. səh. 120. ISBN . 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-15.
- "Water Resources of Bangladesh". FAO. 6 avqust 2009 tarixində . İstifadə tarixi: 18 noyabr 2010.
- Gopal, Madan. K.S. Gautam (redaktor). India through the ages. Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India. 1990. səh. 80.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Brahmaputra cayi sanskr ब रह मप त र assam ব ৰহ মপ ত ৰ নদ Brohmoputro Hindistan yarimadasindan axan en boyuk cay Tibet Hindistan ve Banqladesden axan transserhed caydir Brahmaputra dunyada su hecmine gore 9 cu uzunluguna gore ise 15 ci caydir Brahmaputra cayiSanskritce ब रह मप त र Assamca ব ৰহ মপ ত ৰ নদ BrohmoputroOlke Hindistan Cin Banqlades NepalMensebi Benqal korfeziUzunlugu 2 900 kmSu serfi 19 500 m sHovzesinin sahesi 651 334 km Vikianbarda elaqeli mediafayllar Brahmaputra Tibetin Buranq eyaletinde Himalayin simal yamacinda yerlesen Kaylas dagi yaxinligindaki Mapam Yumtsu golunden baslayir Himalayi kecerek boyuk derelerle cenubi Tibet boyunca axir ve Hindistanin Arunacal Prades statina daxil olur Bundan sonra cay genis Qanq deltasinda Banqaladesde Padma adi ile meshur olan Qanqla birlesir Brahmaputra ve Padma birleserek Meqhna cayini emele getirir ve Benqal korfezine tokulur Texminen 4 696 km 2 918 mil uzunlugunda olan Brahmaputra bolgede suvarma ve neqliyyat ucun vacib bir caydir Cayin orta derinliyi 30 metr 98 ft maksimum derinliyi ise 135 metr 443 ft dir Sadiyada Yazda Himalaydaki qarin erimesi neticesinde cayda felaketli dasqinlar bas verir Suyun orta axin sureti 19 800 m san olan cayda dasqinlar zamani bu reqem texminen 100 000 m san e yukselir Cay eyni zamanda dunyada bor hadisesinin bas verdiyi nadir caylardan biridir Erazide 8 000 m den yuxari olan yegane zirve Kancencaqra 8 586 m oldugundan bura Brahmaputra hovzesindeki en yuksek noqtedir Cayin yuxari axini uzun muddet melum olmamis ve yalniz 1884 1886 ci illerde Yarlunq Tsanqponun basciliq etdiyi ekspedisiya terefinden mueyyen edilmisdir Buna gore de cayin bu hissesi tez tez Tsanqpo Brahmaputra olaraq adlandirilir Cayin asagi axini ise hindular ucun muqeddesdir Hindistan yarimadasindaki bir cox cayin adi qadin adi oldugu halda yegane olaraq bu cay kisiye istinaden bele adlandirilmisdir Brahmaputra Sanskrit dilinde Brahmanin oglu demekdir Istinadlarhttps www mapsofindia com maps rivers brahmaputra html Scientists pinpoint sources of four major international rivers Xinhua xeber agentliyi 22 avqust 2011 3 May 2016 tarixinde Istifade tarixi 8 sentyabr 2015 Brahmaputra River Encyclopaedia Britannica 30 yanvar 2017 tarixinde Istifade tarixi 13 noyabr 2016 Brahmaputra River Flowing Down From Himalayas Towards Bay of Bengal 6 noyabr 2011 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2011 Singh Vijay Sharma Nayan Ojha C Shekhar P The Brahmaputra Basin Water Resources Dordrecht Springer 29 fevral 2004 seh 120 ISBN 9789048164813 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 15 Water Resources of Bangladesh FAO 6 avqust 2009 tarixinde Istifade tarixi 18 noyabr 2010 Gopal Madan K S Gautam redaktor India through the ages Publication Division Ministry of Information and Broadcasting Government of India 1990 seh 80 Hemcinin baxQanq