Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qərb Cəbhəsi, Almaniyanın qərbində qalan Avropa torpaqlarında, əsas olaraq Belçika, Fransa və Hollandiyanı əhatə edən cəbhədir.
| Qərb cəbhəsi | |
|---|---|
| Birinci Dünya müharibəsi | |
 | |
| Tarix | 1914-cü - 1918-ci illər |
| Yeri | Qərbi Avropa |
| Nəticəsi | Müttəfiqlərin qələbəsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1914-cü il
Almaniyanın döyüş strategiyası Şliffen planına söykənirdi. Bu plana görə, hərbi səfərbərliyini iki həftədə tamamlayan Fransa 39 günə döyüşdən xaric olunacaq, ardınca Şərq cəbhəsinə qayıdaraq ən az altı həftədə tamamlanacaq Rusiyaya hücum ediləcəkdi. Qərb cəbhəsinin döyüşləri 4 avqust 1914-cü ildə Alman ordusunun Belçikaya hücumu ilə başladı. Amma Belçika ordusu gözlənilməyən bir müqavimət göstərdi. Alman birləşmələri Liq vilayətini planlaşdırdığı kimi 24 saata deyil, 13 günlük mübarizədən sonra ələ keçirib Fransanın içərilərinə doğru irəliləmək məcburiyyətində qaldılar. Fransa torpaqlarına doğru irəliləyən Alman ordusu, Parisə 70 km qalmış Marna çayı sahilində Fransızların sərt müqaviməti ilə qarşılaşdı. 6–12 sentyabr tarixindəki Birinci Dünya Müharibəsinin ən qanlı döyüşlərindən olan Marna döyüşündən sonra Qərb cəbhəsində xətlər bağlanmışdı. Hər iki tərəf səngərlərə yerləşdi və dəfələrlə olunan qarşılıqlı hücumdan heç bir nəticə əldə olunmadı.
1915-ci il
Səngərdən səngərə qarşılıqlı hücumlar 1915-ci il boyu davam etdi. Hər iki tərəf ağır itkilər versə də, önəmli dəyişikliklər olmamışdı. 1915-ci il Qərb cəbhəsi döyüşlərinin ən önəmli tərəflərindən bri də budur ki, ilk dəfə zəhərli qazdan istifadə olunmuşdu.
1916-cı il
Rusiyanın hərbi gücünün zəifləmişolduğunu düşünən Alman Baş Qərargah rəisi Erik von Falkenhayn gücləndirdiyi orduyla Verdendən hücuma başladı. 21 fevral 1916-cı ildə başlayan Verden döyüşü 24 km-lik cəbhə xəttində şiddətli bombardımanla başladılmışdır. Başlanğıcda Fransız ordusunda dağılmalar olsa da, yeni yollar açdıraraq cəbhəyə daimi olaraq hərbi sursat dəstəyi vermişdi. Fransız topçu batalyonunun daimi və güclü atəşi almanların irəliləməsini çətinləşdirib və sonda qarşısının alınmasında önəmli rol oynamışdır. Birinci dünya müharibəsinin ən qanlı döyüşlərindən olan Verden döyüşündə hər iki tərəfdən cəmi 650 nəfər həlak olmuşdur. Bu döyüş tarixdə "Verden qəssabxanası" adı ilə qalıb.
Sentyabr ayının sonuna kimi alman birləşmələri ağır da olsa, nizamlı şəkildə iləriləyirlər. Amma Fransız və ingilis Xarici Səfər qüvvələrinin başlatdıqları əks-hücum əməliyyatı almanların irəliləməsinin qarşısını almışdır. Dörd ay çəkən Somma döyüşündən sonra almanlar köhnə mövqelərinə geri çəkilək məcburuyyətində qalmışdılar. Ağır itkilərlə nəticələnəən Somma döyüşləri də alman qüvvəələrini Fransadan çıxara bilməmişdir.
1917-ci il
1916-cı ildəki müvəffəqiyyətsizlikdən sonra R.G.Nivelli Fransız Ordusu idarəçiliyinə təyin olundu. Nivelli, Fransız ordusunun baş rol oynayacağı bir ümumi əks-hücumla almanları Fransa torpaqlarından çıxarmağı nəzərdə tutan bir döyüş planı təklif etmişdir. Bu plana görə, İngilis ordusu cəbhənin qanadlarından, daha sonra isə Fransız ordusu cəbhənin mərkəzindən hücüm edəcəkdi. Plan barədə İngilis ordusuyla yalnız aprel ayının sonunda razılaşmaya gəlmək olardı. Həmin vaxt Almanlar mərkəzi gücləndirdilər və bir az geri çəkilərək boşaltdıqları ərazini minaladılar. Nəticədə Fransızların hücumu ağır itkilərlə uğursuz olmuşdu.
İyun ayında İngilislərin başlatdıqları hücumlar cəbhə xəttində nəzərə çarpacaq dəyişiklik aratmadı və 250 min itkiylə nəticələndi. General Petenin apardığı hücumlar isə bəzi strateji nöqtələrin ələ keçirilməsi ilə nəticələnmişdir.
1918-ci il
Antanta Dövlətləri üçün 1918-ci ilin ilk aylarındakı əsas problem, ABŞ ordusu qitəyə çatana qədər Almaniyanın Şərq cəbhəsinə yerləşdirdiyi qüvvəyə müqavimət göstərə bilmək idi.
Alman hücumu 21 mart 1918-ci ildə başladılmışdı. Bəzi uğurlarla nəticələnən alman hücumları, Fransız ordusunun tanklarla etdiyi əks-hücumlar nəticəsində dayanmış, daha sonra isə alman ordusu geri çəkilmişdir.
Sentyabr ayında ABŞ ordusunun da qatıldığı bir hərəkat planlaşdırılmışdı. Bu plana görə, Antanta orduları dörd qoldan hücuma keçərək alman cəbhəsinin geri bağlantısını kəsəcəkdi. Müxtəlif səbəblərdən bu məqsədinə çatmamışolmasına qarşı hərəkat Alman Baş Qərargahında döyüşün gələcəyi ilə bağlı ümumi bir ümidsizlik yaratmışdır.
Ədəbiyyat
- Adamthwaite, Anthony P. The Making of the Second World War. London: Routledge. 1989. ISBN .
- Alexander, Martin S. The Republic in Danger: General Maurice Gamelin and the Politics of French Defence, 1933–1940. Cambridge University Press. 2003. ISBN .
- Annuaire statistique de la Belgique et du Congo Belge 1915–1919 [Statistical Yearbook of Belgium and the Belgian Congo 1915–1919 (no oclc)]. Bruxelles. 1922.
- Ayres, L. P. The War with Germany: A Statistical Summary (2nd [online]). Washington, DC: United States War Department, General Staff. 1 August 1919. OCLC 869902118. İstifadə tarixi: 4 March 2017.
- Bailey, Jonathan B. A. Field Artillery and Firepower. AUSA Institute of Land Warfare book (2nd). Annapolis, MD: Naval Institute Press. 2004. ISBN .
- Baldwin, Hanson. World War I: An Outline History. London: Hutchinson. 1962. OCLC 988365.
- Cabanes Bruno. August 1914: France, the Great War, and a Month That Changed the World Forever (2016) argues that the extremely high casualty rate in very first month of fighting permanently transformed France.
- Barton, Peter; Doyle, Peter; Vandewalle, Johan. Beneath Flanders Fields: The Tunnellers' War, 1914–1918. McGill-Queen's University Press. 2005. ISBN .
- Bostyn, Franky. Zero Hour: Historical Note on the British Underground War in Flanders, 1915–17 // Doyle, Peter; Bennett, Matthew R. (redaktorlar ). Fields of Battle: Terrain in Military History. Springer. 2002. ISBN .
- Campbell, Christopher. Aces and Aircraft of World War I. Dorset: Blandford Press. 1981. ISBN .
- Carlyon, Les. The Great War. Sydney, New South Wales: MacMillan Australia. 2006. ISBN .
- Chickering, Roger; Förster, Stig. Great War, Total War: Combat and Mobilization on the Western Front, 1914–1918. London: Cambridge University Press. 2000. ISBN .
- Churchill, W. S. The World Crisis. 1923–1931 (2nd Odhams). London: Thornton Butterworth. 1938. OCLC 4945014.
- Cockfield, Jamie H. With Snow on Their Boots: The Tragic Odyssey of the Russian Expeditionary Force in France During World War I. Macmillan. 1999. ISBN .
- Corkerry, S., redaktorInstructions for the Training of Divisions for Offensive Action, Instructions for the Training of Platoons for Offensive Action (1917) (repr.). Milton Keynes: Military Press. 2001 [1917]. ISBN .
- Dockrill, Michael L.; French, David. Strategy and Intelligence: British Policy During the First World War. Continuum. 1996. ISBN .
- Hernâni, Donato. Dicionário das batalhas Brasileiras (Portuguese). IBRASA. 1996. 593. ISBN . OCLC 491067508.
- Doughty, R. A. Pyrrhic Victory: French Strategy and Operations in the Great War. Cambridge, MA: Belknap Press. 2005. ISBN .
- Military Operations France and Belgium, 1917: 7 June – 10 November. Messines and Third Ypres (Passchendaele). History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. II. Nashville, TN: Imperial War Museum and Battery Press. 1991 [1948]. ISBN .
- Edmonds, J. E. Military Operations France and Belgium, 1918 May–July: The German Diversion Offensives and the First Allied Counter-Offensive. History of the Great War Based on Official Documents By Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. III (Imperial War Museum and Battery Press). London: Macmillan. 1994 [1939]. ISBN .
İstinadlar
- (türk. ). 19 noyabr 2019. Archived from the original on 16 May 2008.
- (türk. ). 19 noyabr 2019. Archived from the original on 16 May 2008.
- (ing. ). 19 noyabr 2019 (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2007-11-09. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2019.
- (ing. ). Archived from the original on 22 May 2010. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2019.
- (ing. ) (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2019-02-05. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2013.
- (ing. ) (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2007-10-17. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2019.
- (ing. ). 19 noyabr 2019 (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2007-11-09. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2019.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerb Cebhesi Almaniyanin qerbinde qalan Avropa torpaqlarinda esas olaraq Belcika Fransa ve Hollandiyani ehate eden cebhedir Qerb cebhesiBirinci Dunya muharibesiTarix 1914 cu 1918 ci illerYeri Qerbi AvropaNeticesi Muttefiqlerin qelebesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar1914 cu ilAlmaniyanin doyus strategiyasi Sliffen planina soykenirdi Bu plana gore herbi seferberliyini iki heftede tamamlayan Fransa 39 gune doyusden xaric olunacaq ardinca Serq cebhesine qayidaraq en az alti heftede tamamlanacaq Rusiyaya hucum edilecekdi Qerb cebhesinin doyusleri 4 avqust 1914 cu ilde Alman ordusunun Belcikaya hucumu ile basladi Amma Belcika ordusu gozlenilmeyen bir muqavimet gosterdi Alman birlesmeleri Liq vilayetini planlasdirdigi kimi 24 saata deyil 13 gunluk mubarizeden sonra ele kecirib Fransanin icerilerine dogru irelilemek mecburiyyetinde qaldilar Fransa torpaqlarina dogru irelileyen Alman ordusu Parise 70 km qalmis Marna cayi sahilinde Fransizlarin sert muqavimeti ile qarsilasdi 6 12 sentyabr tarixindeki Birinci Dunya Muharibesinin en qanli doyuslerinden olan Marna doyusunden sonra Qerb cebhesinde xetler baglanmisdi Her iki teref sengerlere yerlesdi ve defelerle olunan qarsiliqli hucumdan hec bir netice elde olunmadi 1915 ci ilSengerden sengere qarsiliqli hucumlar 1915 ci il boyu davam etdi Her iki teref agir itkiler verse de onemli deyisiklikler olmamisdi 1915 ci il Qerb cebhesi doyuslerinin en onemli tereflerinden bri de budur ki ilk defe zeherli qazdan istifade olunmusdu 1916 ci ilRusiyanin herbi gucunun zeiflemisoldugunu dusunen Alman Bas Qerargah reisi Erik von Falkenhayn guclendirdiyi orduyla Verdenden hucuma basladi 21 fevral 1916 ci ilde baslayan Verden doyusu 24 km lik cebhe xettinde siddetli bombardimanla basladilmisdir Baslangicda Fransiz ordusunda dagilmalar olsa da yeni yollar acdiraraq cebheye daimi olaraq herbi sursat desteyi vermisdi Fransiz topcu batalyonunun daimi ve guclu atesi almanlarin irelilemesini cetinlesdirib ve sonda qarsisinin alinmasinda onemli rol oynamisdir Birinci dunya muharibesinin en qanli doyuslerinden olan Verden doyusunde her iki terefden cemi 650 nefer helak olmusdur Bu doyus tarixde Verden qessabxanasi adi ile qalib Sentyabr ayinin sonuna kimi alman birlesmeleri agir da olsa nizamli sekilde ilerileyirler Amma Fransiz ve ingilis Xarici Sefer quvvelerinin baslatdiqlari eks hucum emeliyyati almanlarin irelilemesinin qarsisini almisdir Dord ay ceken Somma doyusunden sonra almanlar kohne movqelerine geri cekilek mecburuyyetinde qalmisdilar Agir itkilerle neticeleneen Somma doyusleri de alman quvveelerini Fransadan cixara bilmemisdir 1917 ci il1916 ci ildeki muveffeqiyyetsizlikden sonra R G Nivelli Fransiz Ordusu idareciliyine teyin olundu Nivelli Fransiz ordusunun bas rol oynayacagi bir umumi eks hucumla almanlari Fransa torpaqlarindan cixarmagi nezerde tutan bir doyus plani teklif etmisdir Bu plana gore Ingilis ordusu cebhenin qanadlarindan daha sonra ise Fransiz ordusu cebhenin merkezinden hucum edecekdi Plan barede Ingilis ordusuyla yalniz aprel ayinin sonunda razilasmaya gelmek olardi Hemin vaxt Almanlar merkezi guclendirdiler ve bir az geri cekilerek bosaltdiqlari erazini minaladilar Neticede Fransizlarin hucumu agir itkilerle ugursuz olmusdu Iyun ayinda Ingilislerin baslatdiqlari hucumlar cebhe xettinde nezere carpacaq deyisiklik aratmadi ve 250 min itkiyle neticelendi General Petenin apardigi hucumlar ise bezi strateji noqtelerin ele kecirilmesi ile neticelenmisdir 1918 ci ilAntanta Dovletleri ucun 1918 ci ilin ilk aylarindaki esas problem ABS ordusu qiteye catana qeder Almaniyanin Serq cebhesine yerlesdirdiyi quvveye muqavimet gostere bilmek idi Alman hucumu 21 mart 1918 ci ilde basladilmisdi Bezi ugurlarla neticelenen alman hucumlari Fransiz ordusunun tanklarla etdiyi eks hucumlar neticesinde dayanmis daha sonra ise alman ordusu geri cekilmisdir Sentyabr ayinda ABS ordusunun da qatildigi bir herekat planlasdirilmisdi Bu plana gore Antanta ordulari dord qoldan hucuma kecerek alman cebhesinin geri baglantisini kesecekdi Muxtelif sebeblerden bu meqsedine catmamisolmasina qarsi herekat Alman Bas Qerargahinda doyusun geleceyi ile bagli umumi bir umidsizlik yaratmisdir EdebiyyatAdamthwaite Anthony P The Making of the Second World War London Routledge 1989 ISBN 978 0 415 90716 3 Alexander Martin S The Republic in Danger General Maurice Gamelin and the Politics of French Defence 1933 1940 Cambridge University Press 2003 ISBN 978 0 521 52429 2 Annuaire statistique de la Belgique et du Congo Belge 1915 1919 Statistical Yearbook of Belgium and the Belgian Congo 1915 1919 no oclc Bruxelles 1922 Ayres L P The War with Germany A Statistical Summary 2nd online Washington DC United States War Department General Staff 1 August 1919 OCLC 869902118 Istifade tarixi 4 March 2017 Bailey Jonathan B A Field Artillery and Firepower AUSA Institute of Land Warfare book 2nd Annapolis MD Naval Institute Press 2004 ISBN 978 1 59114 029 0 Baldwin Hanson World War I An Outline History London Hutchinson 1962 OCLC 988365 Cabanes Bruno August 1914 France the Great War and a Month That Changed the World Forever 2016 argues that the extremely high casualty rate in very first month of fighting permanently transformed France Barton Peter Doyle Peter Vandewalle Johan Beneath Flanders Fields The Tunnellers War 1914 1918 McGill Queen s University Press 2005 ISBN 978 0 7735 2949 6 Bostyn Franky Zero Hour Historical Note on the British Underground War in Flanders 1915 17 Doyle Peter Bennett Matthew R redaktorlar Fields of Battle Terrain in Military History Springer 2002 ISBN 978 1 4020 0433 9 Campbell Christopher Aces and Aircraft of World War I Dorset Blandford Press 1981 ISBN 978 0 7137 0954 4 Carlyon Les The Great War Sydney New South Wales MacMillan Australia 2006 ISBN 978 1 4050 3799 0 Chickering Roger Forster Stig Great War Total War Combat and Mobilization on the Western Front 1914 1918 London Cambridge University Press 2000 ISBN 978 0 521 77352 2 Churchill W S The World Crisis 1923 1931 2nd Odhams London Thornton Butterworth 1938 OCLC 4945014 Cockfield Jamie H With Snow on Their Boots The Tragic Odyssey of the Russian Expeditionary Force in France During World War I Macmillan 1999 ISBN 978 0 312 22082 2 Corkerry S redaktorInstructions for the Training of Divisions for Offensive Action Instructions for the Training of Platoons for Offensive Action 1917 repr Milton Keynes Military Press 2001 1917 ISBN 978 0 85420 250 8 Dockrill Michael L French David Strategy and Intelligence British Policy During the First World War Continuum 1996 ISBN 978 1 85285 099 9 Hernani Donato Dicionario das batalhas Brasileiras Portuguese IBRASA 1996 593 ISBN 978 8 534 80034 1 OCLC 491067508 Doughty R A Pyrrhic Victory French Strategy and Operations in the Great War Cambridge MA Belknap Press 2005 ISBN 978 0 674 01880 8 Military Operations France and Belgium 1917 7 June 10 November Messines and Third Ypres Passchendaele History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence II Nashville TN Imperial War Museum and Battery Press 1991 1948 ISBN 978 0 89839 166 4 Edmonds J E Military Operations France and Belgium 1918 May July The German Diversion Offensives and the First Allied Counter Offensive History of the Great War Based on Official Documents By Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence III Imperial War Museum and Battery Press London Macmillan 1994 1939 ISBN 978 0 89839 211 1 Istinadlar turk 19 noyabr 2019 Archived from the original on 16 May 2008 turk 19 noyabr 2019 Archived from the original on 16 May 2008 ing 19 noyabr 2019 bare url missing title Archived from the original on 2007 11 09 Istifade tarixi 19 noyabr 2019 ing Archived from the original on 22 May 2010 Istifade tarixi 19 noyabr 2019 ing bare url missing title Archived from the original on 2019 02 05 Istifade tarixi 19 noyabr 2013 ing bare url missing title Archived from the original on 2007 10 17 Istifade tarixi 19 noyabr 2019 ing 19 noyabr 2019 bare url missing title Archived from the original on 2007 11 09 Istifade tarixi 19 noyabr 2019