Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kokos yengəci; Hindqozu yengəci (lat. ) — Buğumayaqlılar tipinin, birgus cinsinə aid heyvan növü. Bu növə daxil olan canlıların yetkin fərdləri quru həyat tərzi keçirir. Kokos yengəcləri əsasən Sakit okeanın qərb hissəsinin və Hind okeanının tropik adalarında yayılmışdır. Onların əti qida kimi istifadə edilir.
| Kokos yengəci | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| XƏTA: yoxdur{{Birgus}}, taksonun sistematikasını təsvir etməlidir Birgus. ???: Kokos yengəci | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Adı
Növ adı olan lat. latro «quldur» mənasını verir.
Bu buğumayaqlı canlı həm də "Palma oğrusu" adlandırılır. Səbəb isə onun keçmişdə kokosun içini yeməkdən ötrü palma ağacından hindqozunu kəsmək qabiliyyətinə olduğu düşünülürdü. Üstəlik onların kokosların qabıqlarını sındırmaları düşünülürdü. Əslində isə Palma oğrusu kokosu qıra bilməz. O sadəcə yerə düşərək qırılmış kokosları yeyə bilir.
Struktur və sistematik mövqe
Palma oğruları buğumayaqlılar tipinin ən nəhəng nümayəndələrindən biridir. Uzunluqları 40 sm, çəkiləri isə 4 kq çatır. Ön ətrafında yerləşən bir çüt qısğac kiçik sümükləri belə sındıra bilir. Onların arxa ətrafları digərlərinə nisbətdə çox zəif inkişaf etmişdir. Bu isə onları yengəclərdən daha çox xərçənglərə bənzədir.
Güclü inkişaf etmiş ekosketel və qazlar mübadiləsini həyata keçirən orqan onların quru həyat tərzi keçirməsinə imkan verir. Ümumilikdə götürdükdə bu canlılarda qəlsəmə çox zəif inkişaf etmişdir.
Çoxalması və inkişafı
Çoxalma dönəmində dişilər dənizə köç edirlər və yumurtalarını buraya buraxırlar. Bu canlıların orta ömür müddəti kifayət qədər uzundur. Onlar 10 sm uzunluğa ancaq 5 yaşında çatırlar.
Qidalanması və həyat tərzi
Kokos yengəcləri hər şeylə qidalarırlar. Onların qidasının əsasını Kokos palması təşkil edir. Bununla belə onlar digər xərçəngkimilər və ölmüş canlılarla qidalana bilirlər
Palma oğruları qumda dərin olmayan yuvalar qazırlar. Bu yuvaların içini isə kokosun üzərini əhatə edən liflərdən istifadə edərək düzəldirlər. Bəzən isə təbii sığınacaqlara üstünlük verirlər. Bu əsasən qayalarda olan çatlar oluir. Bu zamanda onun içərinini bitki materialları ilə nizamlayırlar. Bu isə yuvada pormal rütubəti qorumağa imkan verir. Bu canlılar sərbəst şəkildə ağaclara dırmana bilirlər. Yaxşı inkişaf etmiş bir qoxu hissi var.
2016-cı ildə bu canlıların quşları ovlaması qeydə alınmışdır. Ağaca dırmanan palma oğrusu Qırmızı ayaqlı sümsük quşuna hücum etmişdir.
Fotoqalereya
Mənbə
- Фото- и видеоматериалы 2007-06-23 at the Wayback Machine на сайте проекта «ARKive» Arxivləşdirilib 2016-04-26 at Archive.today (ing.)
- Eldredge, L.G. 1996. Birgus latro. In: IUCN 2011. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.2.
- (ing.)
İstinadlar
- Merriam-Webster dictionary
- Naskrecki P. The Smaller Majority. Belknap Press of Harvard University Press, 2005, 278 p., p. 38. (ing.)
- Joanne E. Wilde; Stuart M. Linton; Peter Greenaway (2004). «Dietary assimilation and the digestive strategy of the omnivorous anomuran land crab Birgus latro (Coenobitidae)». Journal of Comparative Physiology B: Biochemical, Systemic, and Environmental Physiology 174 (4): 299—308. doi:10.1007/s00360-004-0415-7. PMID 14760503.
- Stensmyr, M. C., Erland, S., Hallberg, E., Wallén, R., Greenaway, P., Hansson, B. S. (2005). Insect-like olfactory adaptations in the terrestrial Giant Robber Crab. Current Biology 15 (2): 116—121. DOI:10.1016/j.cub.2004.12.069 (ing.)
- "Arxivlənmiş surət". 2018-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kokos yengeci Hindqozu yengeci lat Bugumayaqlilar tipinin birgus cinsine aid heyvan novu Bu nove daxil olan canlilarin yetkin ferdleri quru heyat terzi kecirir Kokos yengecleri esasen Sakit okeanin qerb hissesinin ve Hind okeaninin tropik adalarinda yayilmisdir Onlarin eti qida kimi istifade edilir Kokos yengeciElmi tesnifatXETA taksonomik sablon yoxdur Birgus taksonun sistematikasini tesvir etmelidir Birgus Kokos yengeciBeynelxalq elmi adiBirgus latro L 1767Sekil axtarisiITIS 1197343NCBI 177283FW 219624AdiNov adi olan lat latro quldur menasini verir Bu bugumayaqli canli hem de Palma ogrusu adlandirilir Sebeb ise onun kecmisde kokosun icini yemekden otru palma agacindan hindqozunu kesmek qabiliyyetine oldugu dusunulurdu Ustelik onlarin kokoslarin qabiqlarini sindirmalari dusunulurdu Eslinde ise Palma ogrusu kokosu qira bilmez O sadece yere duserek qirilmis kokoslari yeye bilir Struktur ve sistematik movqePalma ogrulari bugumayaqlilar tipinin en neheng numayendelerinden biridir Uzunluqlari 40 sm cekileri ise 4 kq catir On etrafinda yerlesen bir cut qisgac kicik sumukleri bele sindira bilir Onlarin arxa etraflari digerlerine nisbetde cox zeif inkisaf etmisdir Bu ise onlari yengeclerden daha cox xercenglere benzedir Guclu inkisaf etmis ekosketel ve qazlar mubadilesini heyata keciren orqan onlarin quru heyat terzi kecirmesine imkan verir Umumilikde goturdukde bu canlilarda qelseme cox zeif inkisaf etmisdir Coxalmasi ve inkisafiCoxalma doneminde disiler denize koc edirler ve yumurtalarini buraya buraxirlar Bu canlilarin orta omur muddeti kifayet qeder uzundur Onlar 10 sm uzunluga ancaq 5 yasinda catirlar Qidalanmasi ve heyat terziKokos yengecleri her seyle qidalarirlar Onlarin qidasinin esasini Kokos palmasi teskil edir Bununla bele onlar diger xercengkimiler ve olmus canlilarla qidalana bilirler Palma ogrulari qumda derin olmayan yuvalar qazirlar Bu yuvalarin icini ise kokosun uzerini ehate eden liflerden istifade ederek duzeldirler Bezen ise tebii siginacaqlara ustunluk verirler Bu esasen qayalarda olan catlar oluir Bu zamanda onun icerinini bitki materiallari ile nizamlayirlar Bu ise yuvada pormal rutubeti qorumaga imkan verir Bu canlilar serbest sekilde agaclara dirmana bilirler Yaxsi inkisaf etmis bir qoxu hissi var 2016 ci ilde bu canlilarin quslari ovlamasi qeyde alinmisdir Agaca dirmanan palma ogrusu Qirmizi ayaqli sumsuk qusuna hucum etmisdir FotoqalereyaMenbeFoto i videomaterialy 2007 06 23 at the Wayback Machine na sajte proekta ARKive Arxivlesdirilib 2016 04 26 at Archive today ing Eldredge L G 1996 Birgus latro In IUCN 2011 IUCN Red List of Threatened Species Version 2011 2 ing IstinadlarMerriam Webster dictionary Naskrecki P The Smaller Majority Belknap Press of Harvard University Press 2005 278 p p 38 ISBN 0 674 01915 6 ing Joanne E Wilde Stuart M Linton Peter Greenaway 2004 Dietary assimilation and the digestive strategy of the omnivorous anomuran land crab Birgus latro Coenobitidae Journal of Comparative Physiology B Biochemical Systemic and Environmental Physiology 174 4 299 308 doi 10 1007 s00360 004 0415 7 PMID 14760503 Stensmyr M C Erland S Hallberg E Wallen R Greenaway P Hansson B S 2005 Insect like olfactory adaptations in the terrestrial Giant Robber Crab Current Biology 15 2 116 121 DOI 10 1016 j cub 2004 12 069 ing Arxivlenmis suret 2018 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 30