Béla Kun (20 fevral 1886 – 29 avqust 1938, Moskva) — Macar kommunist siyasətçisi.
Bela Kun | |
---|---|
mac. Kun Béla | |
Doğum tarixi | 20 fevral 1886 |
Vəfat tarixi | 29 avqust 1938(52 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | edam[d] |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, jurnalist |
Partiyası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Béla Kun Yəhudi əsilli bir ailədə dünyaya gəlmişdir. 1906-cı ildə soyadını Macarca formaya salaraq "Kun" şəklinə saldı. Klausenburg Universitetində oxumuşdur və universitetdə sosialistlər ilə tanış olaraq onlar ilə münasibətlər yaratmışdır. 1914-cü ildə Budapeştə getdi və burda Sosializmin ideyalarını təbliğ edən bir qəzet buraxdı. Birinci Dünya müharibəsi dövründə Avstriya-Macarıstan İmperiyası ordusunda xidmət etmişdir və 1916-cı ildə ruslar tərəfindən əsir götürülmüşdür. Əsir olduğu müddətdə Rusiyada Bolşeviklərin tərəfdarı olmuşdur.
Oktyabr İnqilabından sonra azad edilmişdir. 1918-ci ilin dekabr ayında Macarıstanda baş vermiş olan kommunist inqilabına qoşulmaq üçün Macarıstana gəlmişdir. Mihály Károlyi hökuməti tərəfindən həbs olundu, ancaq müharibənin gedişatını müşahidə edən fəhlə üsyanlarından sonra 21 mart 1919-cu ildə azadlığa buraxıldı. Macarıstan Sovet Respublikasına qatıldı və sosialist və kommunistlərdən təşkil edilmiş olan hökumətdə nazir vəzifəsi almışdır. Bu hökumətin bankları, böyük kənd təsərrüfatı və sənaye müəssisələrini milliləşdirdiyini bildirmişdir. İnqilabı Slovakiyaya yaymaq yolunda cəhdlərində olan Macar Qızıl Ordusunun qarşısını Müttəfiq dövlətlər kəsmişdir və sonra çex və rumın ordusu müdaxilə edərək inqilabı devirdi və Kunun rəhbərliyindəki hökumət 1 avqust 1919-cu ildə devrildi.
Kun bundan sonra əvvəlcə Avstriyaya, daha sonra isə SSRİ-yə sığındı. Orada Beynəlxalq Kommunizm və ya Komintern istiqamətində işlərdə aktiv şəkildə iştirak etmişdir. 1921-ci ildə Almaniya dakı uğursuz mart üsyanlarında iştirak etmişdir. 1928-ci ildə təkrar Vyanaya qayıtdı və Macarıstanda yeni inqilabçı təşkilat yaratmağa çalışmışdır.
SSRİ-yə qayıtdıqdan sonra Trotskist olmaqda günahlandırılaraq 1939-cu ildə edam edilmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118778218 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bela Kun 20 fevral 1886 29 avqust 1938 Moskva Macar kommunist siyasetcisi Bela Kunmac Kun BelaDogum tarixi 20 fevral 1886 1886 02 20 Vefat tarixi 29 avqust 1938 1938 08 29 52 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIVefat sebebi edam d Defn yeri Kommunarka poliqonu d Fealiyyeti siyasetci diplomat jurnalistPartiyasi Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bela Kun Yehudi esilli bir ailede dunyaya gelmisdir 1906 ci ilde soyadini Macarca formaya salaraq Kun sekline saldi Klausenburg Universitetinde oxumusdur ve universitetde sosialistler ile tanis olaraq onlar ile munasibetler yaratmisdir 1914 cu ilde Budapeste getdi ve burda Sosializmin ideyalarini teblig eden bir qezet buraxdi Birinci Dunya muharibesi dovrunde Avstriya Macaristan Imperiyasi ordusunda xidmet etmisdir ve 1916 ci ilde ruslar terefinden esir goturulmusdur Esir oldugu muddetde Rusiyada Bolseviklerin terefdari olmusdur Oktyabr Inqilabindan sonra azad edilmisdir 1918 ci ilin dekabr ayinda Macaristanda bas vermis olan kommunist inqilabina qosulmaq ucun Macaristana gelmisdir Mihaly Karolyi hokumeti terefinden hebs olundu ancaq muharibenin gedisatini musahide eden fehle usyanlarindan sonra 21 mart 1919 cu ilde azadliga buraxildi Macaristan Sovet Respublikasina qatildi ve sosialist ve kommunistlerden teskil edilmis olan hokumetde nazir vezifesi almisdir Bu hokumetin banklari boyuk kend teserrufati ve senaye muessiselerini millilesdirdiyini bildirmisdir Inqilabi Slovakiyaya yaymaq yolunda cehdlerinde olan Macar Qizil Ordusunun qarsisini Muttefiq dovletler kesmisdir ve sonra cex ve rumin ordusu mudaxile ederek inqilabi devirdi ve Kunun rehberliyindeki hokumet 1 avqust 1919 cu ilde devrildi Kun bundan sonra evvelce Avstriyaya daha sonra ise SSRI ye sigindi Orada Beynelxalq Kommunizm ve ya Komintern istiqametinde islerde aktiv sekilde istirak etmisdir 1921 ci ilde Almaniya daki ugursuz mart usyanlarinda istirak etmisdir 1928 ci ilde tekrar Vyanaya qayitdi ve Macaristanda yeni inqilabci teskilat yaratmaga calismisdir SSRI ye qayitdiqdan sonra Trotskist olmaqda gunahlandirilaraq 1939 cu ilde edam edilmisdir Macaristan Sovet Respublikasinin liderlerini gosteren qabartma Tibor Szamuely Bela Kun ve Jeno LandlerIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Deutsche Nationalbibliothek Record 118778218 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016