Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Behice Boran (türk. Behice Boran 1 may 1910, Bursa, Xudavəndigar vilayəti – 10 oktyabr 1987, Brüssel[d]) — Türk siyasətçi və ictimai elmlər doktoru, marksist, ilk qadın sosioloq. Türkiyə tarixində ilk qadın partiya lideridir. Solçuların tənqidi səsi, dəfələrlə təcavüzə məruz qalan və həbs edilən Boran sonra sürgünə göndərilir.
| Behice Boran | |
|---|---|
| türk. Behice Boran | |
| Doğum tarixi | 1 may 1910 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 oktyabr 1987(77 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | xəstəlik |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, sosioloq |
Bioqrafiyası
Boran 1890-cı illərdə Osmanlı İmperiyasına köçən Kazan tatarlarının ailəsində anadan olub. 1931-ci ildə İstanbuldakı Amerika Qadınlar Kollecini bitirdikdən sonra ABŞ-nin Miçiqan Universitetində sosiologiya təhsili alır. 1939-cu ildə doktorluq dərəcəsini almış və marksizmlə maraqlanmağa başlamışdır. Vətəninə qayıdaraq Ankara Universitetinin dil, tarix və coğrafiya fakültəsində sosiologiya kafedrasının dosenti vəzifəsində çalışmışdır. O, həmçinin Türkiyə Kommunist Partiyasına (TKP) qoşulmuş və solçu "Yurd və Dünya" və "Adımlar" dövri nəşrlər ilə əməkdaşlıq etməyə başlamışdır. 1948-ci ildə solçu görüşlərin tərəfdarı kimi universitetdən qovulur. 1951-ci il repressiyaları nəticəsində həmin qurumlar ləğv edildikdən sonra Kommunist Partiyasının fəaliyyətindən kənarlaşdırılır.
1950-ci ildə Adnan Menderes tərəfindən hökumətin Türkiyənin Koreya müharibəsində iştirakına etiraz edən Türk Sülh Cəmiyyətini qurur və ona rəhbərlik edir. Bunun üçün o, həbs edilir və 15 ay müddətinə həbsdə qalır. 1962-ci ildə Türkiyənin yeni solçu Sosialist İşçi Partiyasına üzv olur. Onu təmsil edərək 1965-ci ildə Urfadan Türkiyə parlamentinə millət vəkili seçilir. 1968-ci ildə Sovet qoşunlarının Çexoslovakiyaya girməsini ilə sovet modelini tənqid edən SİP lideri Mehmet Ali Aybar "Yeni sol" ruhunda çıxışından sonra 1970-ci ildə Boran onu partiyanın başında əvəzləyir. 12 mart 1971-ci il çevrilişindən və siyasi partiyaların qadağan edilməsindən sonra SİP rəhbərliyi həbs edildi. Boran 15 il həbs cəzasına məhkum edildi. 1974-cü ildə bir amnistiya qərarı ilə azad edilmiş, 1975-ci ildə SİP-nı yenidən qurtmuşdur. Partiyaların fəaliyyətini yenidən qadağan edən 12 sentyabr 1980-ci ildə baş verən hərbi çevrilişdən sonra Boran bir neçə ay ev dustaqlığında qaldı və 1981-ci ildə Avropaya sürgün edildi. Türkiyə vətəndaşlığından məhrum olan Boran Sofiya, Brüssel və Düsseldorfda siyasi mühacir həyatı yaşayır. 1987-ci ildə, ölümündən bir neçə gün əvvəl, Türkiyə İşçi və Kommunist Partiyasının birləşdiyini elan edir. Brüsseldə 77 yaşında ürək xəstəliyindən ölür. Cəsədi İstanbula təslim edilir. Məclis üzvləri və digər vəzifəli şəxslərin qatıldığı Zincirlikuyu qəbiristanlığında bastırılır. Torpağa tapşırılma 1980-ci il çevrilişindən sonra solçu qüvvələrin ilk kütləvi nümayişinə çevrilir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Behice Boran // FemBio database (alm.).
- "Şanlıurfa SEÇİM SONUÇLARI". secim.haberler.com. 2020-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-05.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Behice Boran turk Behice Boran 1 may 1910 Bursa Xudavendigar vilayeti 10 oktyabr 1987 Brussel d Turk siyasetci ve ictimai elmler doktoru marksist ilk qadin sosioloq Turkiye tarixinde ilk qadin partiya lideridir Solcularin tenqidi sesi defelerle tecavuze meruz qalan ve hebs edilen Boran sonra surgune gonderilir Behice Boranturk Behice BoranDogum tarixi 1 may 1910 1910 05 01 Dogum yeri Bursa Xudavendigar vilayeti Osmanli imperiyasiVefat tarixi 10 oktyabr 1987 1987 10 10 77 yasinda Vefat yeri Brussel d Vefat sebebi xestelikDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiTehsili Robert KolleciFealiyyeti siyasetci sosioloqBioqrafiyasiBoran 1890 ci illerde Osmanli Imperiyasina kocen Kazan tatarlarinin ailesinde anadan olub 1931 ci ilde Istanbuldaki Amerika Qadinlar Kollecini bitirdikden sonra ABS nin Miciqan Universitetinde sosiologiya tehsili alir 1939 cu ilde doktorluq derecesini almis ve marksizmle maraqlanmaga baslamisdir Vetenine qayidaraq Ankara Universitetinin dil tarix ve cografiya fakultesinde sosiologiya kafedrasinin dosenti vezifesinde calismisdir O hemcinin Turkiye Kommunist Partiyasina TKP qosulmus ve solcu Yurd ve Dunya ve Adimlar dovri nesrler ile emekdasliq etmeye baslamisdir 1948 ci ilde solcu goruslerin terefdari kimi universitetden qovulur 1951 ci il repressiyalari neticesinde hemin qurumlar legv edildikden sonra Kommunist Partiyasinin fealiyyetinden kenarlasdirilir 1950 ci ilde Adnan Menderes terefinden hokumetin Turkiyenin Koreya muharibesinde istirakina etiraz eden Turk Sulh Cemiyyetini qurur ve ona rehberlik edir Bunun ucun o hebs edilir ve 15 ay muddetine hebsde qalir 1962 ci ilde Turkiyenin yeni solcu Sosialist Isci Partiyasina uzv olur Onu temsil ederek 1965 ci ilde Urfadan Turkiye parlamentine millet vekili secilir 1968 ci ilde Sovet qosunlarinin Cexoslovakiyaya girmesini ile sovet modelini tenqid eden SIP lideri Mehmet Ali Aybar Yeni sol ruhunda cixisindan sonra 1970 ci ilde Boran onu partiyanin basinda evezleyir 12 mart 1971 ci il cevrilisinden ve siyasi partiyalarin qadagan edilmesinden sonra SIP rehberliyi hebs edildi Boran 15 il hebs cezasina mehkum edildi 1974 cu ilde bir amnistiya qerari ile azad edilmis 1975 ci ilde SIP ni yeniden qurtmusdur Partiyalarin fealiyyetini yeniden qadagan eden 12 sentyabr 1980 ci ilde bas veren herbi cevrilisden sonra Boran bir nece ay ev dustaqliginda qaldi ve 1981 ci ilde Avropaya surgun edildi Turkiye vetendasligindan mehrum olan Boran Sofiya Brussel ve Dusseldorfda siyasi muhacir heyati yasayir 1987 ci ilde olumunden bir nece gun evvel Turkiye Isci ve Kommunist Partiyasinin birlesdiyini elan edir Brusselde 77 yasinda urek xesteliyinden olur Cesedi Istanbula teslim edilir Meclis uzvleri ve diger vezifeli sexslerin qatildigi Zincirlikuyu qebiristanliginda bastirilir Torpaga tapsirilma 1980 ci il cevrilisinden sonra solcu quvvelerin ilk kutlevi numayisine cevrilir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Behice Boran FemBio database alm Sanliurfa SECIM SONUCLARI secim haberler com 2020 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 05