Bu məqalə Bayat nahiyəsi haqqındadır. Bayatın digər istifadələri üçün Bayat səhifəsinə baxın. |
Bayat nahiyəsi — Qarabağ bəylərbəyliyinin bölgələrindən biri.
Nahiyə | |||
Bayat nahiyəsi | |||
---|---|---|---|
آ | |||
| |||
| |||
Rəsmi dilləri | Azərbaycan türkcəsi | ||
Dövlət dini | İslam(Sünni) | ||
İdarəetmə forması | Mütləq monarxiya | ||
Davamiyyət | |||
→ |
Tarixi
Qarabağ bəylərbəyliyi ərazicə Səfəvilər dövlətinin böyük əyalətlərindən biri idi. Hətta XVIII əsrin I rübündə osmanlılar tərəfindən tutulduqda belə əyalətin ərazisi dəyişməz qalmışdı. Tədqiqatçı Hüsaməddin Məmmədov-Qaramanlı bu barədə yazır: "İstər XVI əsrin sonunda, istərsə də XVIII əsrin əvvəllərində Gəncə-Qarabağ əyalətinin ərazisi, əsasən, dəyişməz olmuşdur. Əyalətin sərhədləri şimalda Kür çayı boyunca davam etmiş, Kürün Araz çayı ilə birləşdiyi yerdən Araz çayı boyunca qərbə doğru, Bərgüşad livasına (sancaq, qəza-nəzərdə tutulur) və buradan da şimal istiqamətində Göyçə gölünün şərq hissəsindən keçərək yenə də şimala doğru, Tiflis əyalətinə daxil olmuş, Borçalının cənub hissəsi və Taşır nahiyəsi ilə həmsərhəd olan na qədər uzanırdı".
Bayat nahiyəsi Bərdə qəzasına bağlı idi. Bu qəza Bərdə şəhəri, Bərdə, İncərud, , Bayad, Xaçın, , Keştək, Vərəndə, Dizaq, , Zarıs, Keştasf nahiyələrindən ibarət idi.
Bayat nahiyəsinin mərkəzi Bayat kəndi idi. Sərhədləri haqqında qaynaqlarda yazılır: "Kircəli tərəfdən, Kür çayının kənarından dönüb, Qarabağ adlanan Kəndəbil keçidinə və burdan Alaqarğı adlanan yerə qədər olan ərazi Bayat nahiyəsinin ərazisinin hüdudlarıdır. Cavanşir, Otuziki və Arasbarlıdan, Şirvana tabe olan Ağdaş, Ərəş və başqa yerlərdən olan əhali Kür çayını keçərək, buraya gəlib, tut bağlarında tut becərir, üşrlərini də torpaq sahibinə verir."
Səfəvilər dövlətinin son dönəmlərində nahiyənin hakimi Sədrəddin sultan idi.
Bayat nahiyəsi xanlıq dönəmində Kəbirli mahalı adlandı.
Pənahəli xan Bayat bazarını yiyələrindən (Pənahəli bəy və Behbudəli bəy Sədrəddin sultan oğullarından) alıb qala biçiminə salır. Bayatı Qarabağ xanlığının paytaxtı edib, idarəçiliyə başlayır.
Osmanlı dönəmində 22 kənddən ibarət idi . Bu kəndlərdən 16 kənd boş ve kimsəsiz olub onların yalnız vergi hasılatı qeyid edilmişdir.
Nahiyənin kəndləri
- Bayat kəndi
- Ağcabədi
- Kürədüz
- Həsənabad
- Kəhriz
- Avşar camaatı
- Bazarçıyan
- Üzərkən
- Kəhrizçayı
- Təranəçayı
- Kolançayı
- Şuşikəndi
- Hindiçayı
- Əvəzkəhriz
- Sökülmüş
- Bazarçıyan çayı
- Dəlil
- Tonğulan
- Zəncirli
- Oymadəlik
- Sultan
- Bariz
- Qoruculu
- Əfsunçu
- Zoranə
- Əliməhəmməd
- Zorgəran
- Ataşan
- Dürnək
- Vəlürabad
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Bayat nahiyəsi, "Soy" dərgisi, 5 (37), 2010, səh. 32-25.
İstinadlar
- Michael M. Gunter, Historical dictionary of the Kurds (2010), p. 29
- Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri. "Şuşa" nəşriyyatı. Bakı. 2000. Səh.4
- Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri. "Şuşa" nəşriyyatı. Bakı. 2000. Səh.341
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Bayat nahiyesi haqqindadir Bayatin diger istifadeleri ucun Bayat sehifesine baxin Bayat nahiyesi Qarabag beylerbeyliyinin bolgelerinden biri NahiyeBayat nahiyesiآBayraq Resmi dilleri Azerbaycan turkcesiDovlet dini Islam Sunni Idareetme formasi Mutleq monarxiyaDavamiyyetAgcabedi TarixiQarabag beylerbeyliyi erazice Sefeviler dovletinin boyuk eyaletlerinden biri idi Hetta XVIII esrin I rubunde osmanlilar terefinden tutulduqda bele eyaletin erazisi deyismez qalmisdi Tedqiqatci Husameddin Memmedov Qaramanli bu barede yazir Ister XVI esrin sonunda isterse de XVIII esrin evvellerinde Gence Qarabag eyaletinin erazisi esasen deyismez olmusdur Eyaletin serhedleri simalda Kur cayi boyunca davam etmis Kurun Araz cayi ile birlesdiyi yerden Araz cayi boyunca qerbe dogru Bergusad livasina sancaq qeza nezerde tutulur ve buradan da simal istiqametinde Goyce golunun serq hissesinden kecerek yene de simala dogru Tiflis eyaletine daxil olmus Borcalinin cenub hissesi ve Tasir nahiyesi ile hemserhed olan na qeder uzanirdi Bayat nahiyesi Berde qezasina bagli idi Bu qeza Berde seheri Berde Incerud Bayad Xacin Kestek Verende Dizaq Zaris Kestasf nahiyelerinden ibaret idi Bayat nahiyesinin merkezi Bayat kendi idi Serhedleri haqqinda qaynaqlarda yazilir Kirceli terefden Kur cayinin kenarindan donub Qarabag adlanan Kendebil kecidine ve burdan Alaqargi adlanan yere qeder olan erazi Bayat nahiyesinin erazisinin hududlaridir Cavansir Otuziki ve Arasbarlidan Sirvana tabe olan Agdas Eres ve basqa yerlerden olan ehali Kur cayini kecerek buraya gelib tut baglarinda tut becerir usrlerini de torpaq sahibine verir Sefeviler dovletinin son donemlerinde nahiyenin hakimi Sedreddin sultan idi Bayat nahiyesi xanliq doneminde Kebirli mahali adlandi Penaheli xan Bayat bazarini yiyelerinden Penaheli bey ve Behbudeli bey Sedreddin sultan ogullarindan alib qala bicimine salir Bayati Qarabag xanliginin paytaxti edib idareciliye baslayir Osmanli doneminde 22 kendden ibaret idi Bu kendlerden 16 kend bos ve kimsesiz olub onlarin yalniz vergi hasilati qeyid edilmisdir Nahiyenin kendleriBayat kendi Agcabedi Kureduz Hesenabad Kehriz Avsar camaati Bazarciyan Uzerken Kehrizcayi Teranecayi Kolancayi Susikendi Hindicayi Evezkehriz Sokulmus Bazarciyan cayi Delil Tongulan Zencirli Oymadelik Sultan Bariz Qoruculu Efsuncu Zorane Elimehemmed Zorgeran Atasan Durnek VelurabadMenbeEnver Cingizoglu Bayat nahiyesi Soy dergisi 5 37 2010 seh 32 25 IstinadlarMichael M Gunter Historical dictionary of the Kurds 2010 p 29 Gence Qarabag eyaletinin mufessel defteri Susa nesriyyati Baki 2000 Seh 4 Gence Qarabag eyaletinin mufessel defteri Susa nesriyyati Baki 2000 Seh 341Hemcinin baxXarici kecidler