Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bəttal Qazi (690, Malatya – 740) — Xalq qəhrəmanı.
| Bəttal Qazi | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 690 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 740 |
| Vəfat səbəbi | Şəhid olmuşdur |
| Atası | Hüseyn Qazi |
| Milliyyəti | türk |
| Fəaliyyəti | zabit |
Həyatı
Bəttal Qazi və ya Seyid Bəttal Qazi, əsrdə yaşadığı təxmin edilən və haqqında müxtəlif inanclar buraxmış bir xalq qəhrəmanıdır. Malatya Sərdarı Hüseyn Qazinin oğludur. Anası Səidə Xatun türk əsllidir. Bəttal Qazi Malatyada doğulmuşdur. Doğulduğu və yaşadığı evin yeri hələ də mövcuddur. xarabalıq halında qorunur. Uzun illər xalqa yemək paylanan xeyriyyə yeri kimi istifadə olunmuşdur. Haqqında Övliya Çələbinin Səyahətnamə əsərində bəhs edilmişdir. Malatyada doğulduğu yerə öz adı verilmişdir. Anası Səidə Xatun ilə həyat yoldaşı Zeynəb Xatunun, iki oğlunun və nəvəsinin Vaiz Baba türbələri də Malatyadadır (Bəttalqazi). Əmisi Həsən Qazinin türbəsi isə Malatya Darendəsindədir var. Bəttal Qazi haqqında bu günə çata bilmiş qaynaqlar yalnız məsnəvi tərzində yazılmış, bir-birini həm dəstəkləyən, həm də ziddiyyət təşkil edən faktlar ehtiva edən dastanlar və xalqın yaddaşında qalmış olan məlumatlardır.
Bəttal Qazi dastanında və xalq hekayələrində, Əməvilər zamanında Ərəb ordusuyla birlikdə İstanbulu mühasirə etdiyi izah edilməkdədir. Mühasirə həm dənizdən, həm qurudan edilmiş, lakin uğursuzluqla nəticələnmişdir. Dastanda Bəttalın düşməni, ərəb komandirinə oyun oynayıb mühasirə başladığında İstanbula keçərək imperatorluğunu elan edən İmperator Leondur. Ərəb tarixində II İstanbul mühasirəsinin tarixi 717–718 illər olaraq göstərilir. Bizans tarixindəki məlumatlar də bu tarixi təsdiqləyir. Ayrıca Bizans tarixində İmperator III Leonun taxta çıxma tarixi 717 olaraq ifadə edilmişdir, bundan ötəri dastandakı Leonun İmperator III Leo İsauryalı olma ehtimalı üzərində durulur. Dastanda Bəttal Qazinin mühasirə zamanı iyirminci yaşlarnda olduğu deyildiyi üçün, Bəttal Qazinin doğum ilinin 690–695-ci illər ola biləcək olduğu düşünülməkdədir. Bəttal Qazinin 740-cı ildəki Afyon (Akroinon) döyüşündə öldüyü mövzusunda tarixçilər razılığa gəlmişdilər.
740-cı ildə Əskişəhirin Seyitqazi mahalı yaxınlarında döyüşdə aldığı yara səbəbiylə şəhid olmuşdur. Anadoluda İslamın yayılmasına böyük qatqıları olmuşdur. Seyid Bəttal Qazi, İslam Peyğəmbəri Məhəmmədin nəvəsidir. Özü Əməvi komandiri deyil. Amma Əməvi ordusunda vəzifə almışdır. Abdülvəhhab Qazi, Məhəmmədin də aldığı əmanəti təxminən iki əsr sonra Seyid Bəttal Qaziyə təslim etmişdir. Seyid Bəttal Qazi Ələvilər üçün sərçeşmədir. Seyyid Bəttal Qazinin nəvələri Amasya , Əskişəhər və Malatya ətrafında yaşayır. Özü Ayasofya kilsəsinə (məscidinə) girən və o zamanın düşmən komandiri Leonun qorxusuna səbəb olan seyiddir. Hələ də Malatya, Manisa, Əskişəhər, Amasya, Tokat, Sivas bölgələrində Bəttal Qazi nəslindən olan insanlar var.
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Battal Gazi’nin hayatı 2017-01-22 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bettal Qazi 690 Malatya 740 Xalq qehremani Bettal QaziDogum tarixi 690Dogum yeri Malatya Malatya ili TurkiyeVefat tarixi 740Vefat sebebi Sehid olmusdurAtasi Huseyn QaziMilliyyeti turkFealiyyeti zabitHeyatiBettal Qazi ve ya Seyid Bettal Qazi esrde yasadigi texmin edilen ve haqqinda muxtelif inanclar buraxmis bir xalq qehremanidir Malatya Serdari Huseyn Qazinin ogludur Anasi Seide Xatun turk esllidir Bettal Qazi Malatyada dogulmusdur Doguldugu ve yasadigi evin yeri hele de movcuddur xarabaliq halinda qorunur Uzun iller xalqa yemek paylanan xeyriyye yeri kimi istifade olunmusdur Haqqinda Ovliya Celebinin Seyahetname eserinde behs edilmisdir Malatyada doguldugu yere oz adi verilmisdir Anasi Seide Xatun ile heyat yoldasi Zeyneb Xatunun iki oglunun ve nevesinin Vaiz Baba turbeleri de Malatyadadir Bettalqazi Emisi Hesen Qazinin turbesi ise Malatya Darendesindedir var Bettal Qazi haqqinda bu gune cata bilmis qaynaqlar yalniz mesnevi terzinde yazilmis bir birini hem destekleyen hem de ziddiyyet teskil eden faktlar ehtiva eden dastanlar ve xalqin yaddasinda qalmis olan melumatlardir Bettal Qazi dastaninda ve xalq hekayelerinde Emeviler zamaninda Ereb ordusuyla birlikde Istanbulu muhasire etdiyi izah edilmekdedir Muhasire hem denizden hem qurudan edilmis lakin ugursuzluqla neticelenmisdir Dastanda Bettalin dusmeni ereb komandirine oyun oynayib muhasire basladiginda Istanbula kecerek imperatorlugunu elan eden Imperator Leondur Ereb tarixinde II Istanbul muhasiresinin tarixi 717 718 iller olaraq gosterilir Bizans tarixindeki melumatlar de bu tarixi tesdiqleyir Ayrica Bizans tarixinde Imperator III Leonun taxta cixma tarixi 717 olaraq ifade edilmisdir bundan oteri dastandaki Leonun Imperator III Leo Isauryali olma ehtimali uzerinde durulur Dastanda Bettal Qazinin muhasire zamani iyirminci yaslarnda oldugu deyildiyi ucun Bettal Qazinin dogum ilinin 690 695 ci iller ola bilecek oldugu dusunulmekdedir Bettal Qazinin 740 ci ildeki Afyon Akroinon doyusunde olduyu movzusunda tarixciler raziliga gelmisdiler 740 ci ilde Eskisehirin Seyitqazi mahali yaxinlarinda doyusde aldigi yara sebebiyle sehid olmusdur Anadoluda Islamin yayilmasina boyuk qatqilari olmusdur Seyid Bettal Qazi Islam Peygemberi Mehemmedin nevesidir Ozu Emevi komandiri deyil Amma Emevi ordusunda vezife almisdir Abdulvehhab Qazi Mehemmedin de aldigi emaneti texminen iki esr sonra Seyid Bettal Qaziye teslim etmisdir Seyid Bettal Qazi Eleviler ucun sercesmedir Seyyid Bettal Qazinin neveleri Amasya Eskiseher ve Malatya etrafinda yasayir Ozu Ayasofya kilsesine mescidine giren ve o zamanin dusmen komandiri Leonun qorxusuna sebeb olan seyiddir Hele de Malatya Manisa Eskiseher Amasya Tokat Sivas bolgelerinde Bettal Qazi neslinden olan insanlar var IstinadlarXarici kecidlerBattal Gazi nin hayati 2017 01 22 at the Wayback Machine