Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bakı əhalisi — Bakıda yaşayan insanlar. Bakı Azərbaycanda və Cənubi Qafqazda ən çox əhalisi olan şəhərdir.
Şəhərin tərkib hissələrinin əhalisi
Müasir Bakının, 1 yanvar 2018-ci il tarixinə əsasən 2.262.600 nəfər əhalisi var. Ümumi sayı 964.500 nəfər əhalisi olan 59 qəsəbəsi var. Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin inzibati şöbəsinin tabeliyində yerləşən ərazidə şəhər 12 ərazisinə bölünür. Yalnız 5 rayon şəhər tipli yaşayış məntəqələrindən ibarətdir, 4 qəsəbə Bakı şəhəri və şəhər tipli yaşayış məntəqələrindən ibarətdir, 3 rayon yalnız Bakı şəhəri ərazisindən ibarətdir
Bu baxımdan Bakının ərazisi ənənəvi olaraq "Kiçik Bakı" və "Böyük Bakı" kimi bölünür. Qeyd etmək lazımdır ki, rəsmi olaraq Bakı şəhərinin inzibati sərhədləri "Qlobal İqtisadi Məskunlaşma" (GHS-SMOD) tərəfindən müəyyən edilmiş ərazidən "şəhər" kimi daha kiçikdir. Bu tərifə əsasən, şəhər əhalinin sıxlığı ən azı 1500 nəfər/km2 -dir.
Bu tərifi nəzərə alaraq, Kiçik Bakı əhalisi 1,885,000 (GGMSF) və 1 963 825 (2015-ci il üçün GHS-ə uyğun olaraq) arasında müəyyənləşdirilmişdir bu ərazinin sahəsi 334 km2 təşkil edir. Sıxlığı 5643 km2-dir.
Əhalinin ölçüsü və tərkibi
XIX əsrdə, Bakı şəhər sərhədlərinin kənarında hərəkət edən və şimal və cənub istiqamətlərində yayılmağa başlayan sənaye artımı ilə inkişaf etməyə başladı.
1851-ci ildə şəhər əhalisi 7 431 türkdilli müsəlman var idi, 1863-cü ildə isə 14,500, 1897-ci ildə isə 111 904 nəfər var idi. Birinci Dünya müharibəsindən əvvəl Bakının əhalisi iki dəfə artdı.
1903-cü ildə Bakıda və onun ətrafında 143 786 nəfər, 1913-cü ildə isə 214 640 nəfər olmuşdur. Şəhərin etnik tərkibi digər bölgələrdən gələn köçkünlər tərəfindən böyük ölçüdə dəyişmişdir. 1843-cü ildə Bakıda yalnız 2.150 nəfər var idi, onun 434 (20%) nəfəri erməni idi, qalan hissəsi türkdilli və İranlı məsihçilərdən ibarət idi.
XX əsrin əvvəlində Bakıda 214,700 nəfər yaşayırdı. Onların arasında ruslar, ukraynalılar və belaruslar — 76,3 min (35,5%), azərbaycanlılar (o vaxt terminologiyada "Zaqafqaziya tatarları") 46 min (21, 4%), ermənilər — 42 min (19,4%), farslar — 25 min (11,7%), yəhudilər — 9,7 min (4,5%), gürcülər — 4 min 9%), Almanlar 3,3 min (1,5%), Kazan tatarları — 2,3 min (1,1%). Müsəlmanlar xan qalasını əhatə edən tarixi mərkəzdə və şəhərin qərbində, ruslar sənaye qurşağında, ermənilər isə şəhərin şimalında yaşayırdılar. Şəhərin yeni mərkəzinin tikintisində qarışıq əhali yaranır.
1913-cü ildə ruslar 76.228 nəfər, ya da 35,5%, Azərbaycan türkləri — 45.962 nəfər, yaxud 21,4%, ermənilər — 41680 nəfər, yaxud 19,4% idi. Bakının əhalisinin savadlılıq səviyyəsi (yalnız əhalinin 5 ildən çoxu nəzərə alınmışdır) 1913-cü ildə 49%, ruslar və ermənilər arasında müvafiq olaraq 62,4% və 63,4%, azərbaycanlılar arasında isə 22,2% təşkil etmişdir.
1926-cı ildə əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərdə 453,300 nəfər insan var idi, onlardan 159 491-i rus, 118,737-i azərbaycanlı, 76,656-ı erməni, 19,589-u yəhudi, 9,239-i tatar, 7,882-i ukraynalı, 7404-ü fars, 6,357-i alman, 3,708-i ləzgi, 2,980-i tat, 2,558-i gürcü, 2,104-ü belarus, 1 985-i dağ yəhudisi, 1 931-i polyak, 803-ü osetin, 684-ü yunan, 612-i mordva , 479-u latviyalı, 421-i Orta Asiya yəhudiləri, 243 — Litvalılar, 146 — Estoniyalı və digərləri idi.
1989-cu ildə Bakıda 1 milyon 795 min sakin yaşayırdı, onlardan 295.500-ü rus idi. 1988-ci ilə qədər Bakıda ən az 200.000 erməni yaşayırdı, lakin Sumqayıt hadisələrindən sonra bu say kəskin şəkildə azaldı.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 1999-cu il əhalinin siyahıyaalınmasına əsasən, Bakıda 1 634 193 nəfər (6 yaşdan yuxarı) yaşayır. Onlardan 1 430 320 nəfəri azərbaycanlı, 114 804-ü rus, 25 859 nəfər tatar, 24 391 nəfər ləzgi , 4 863-ü yəhudi, 2 202-ü gürcü, 946-sı türk, 845-i talış, 770 — tat, 706 — kürd, 492 — avar, 378 — erməni, 117 — saxur, 70 — udin, 4 071 — digər millətlərdir.
2003-cü ildə şəhər əhalisi 2,03 milyon nəfər, 2005-ci ildə isə 2,07 milyon nəfər olmuşdur.
2009-cu ilin aprel ayında aparılan əhalinin siyahıyaalınmasına əsasən, Bakı əhalisi 2 046,1 min nəfər təşkil edib.
İstinadlar
- "Demographic indicators of Azerbaijan". Statistical publication/2014 2014-07-02 at the Wayback Machine
- "Global Gridded Model of Carbon Footprints". 2018-06-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-21.
- "Global Human Settlement". 2018-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-21.
- "Global Human Settlement Map". 2018-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-21.
- "Global Human Settlement Information Diagrams on Baku". 2018-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-21.
- Yorq Baberovski. Цивилизаторская миссия и национализм в Закавказье: 1828-1914 гг. Kazan: New Imperial History. 2004. səh. 322. ISBN .
- Современный Азербайджан. // Новый Восток. 1926. № 4. С. 174
- В. Алишевский Г. Баку и Промыслово-заводской район по данным переписи 1913 года. Часть II, Выпуск 2, Баку, 1922 г. — С. 49
- В. Алишевский Г. Баку и Промыслово-заводской район по данным переписи 1913 года. Часть II, Выпуск 2, Баку, 1922 г. — С. 67
- "Демоскоп". 2015-02-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-22.
- . 2010-10-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-22.
- . 2007-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-22.
- "Territories, number, density of population and territorial units by economic and administrative regions of Azerbaijan Republic by January 1, 2009 and on the base of pleminary results of population census 13.04.2009". November 24, 2007 tarixində . İstifadə tarixi: August 22, 2018.
Xarici keçidlər
- Баку
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baki ehalisi Bakida yasayan insanlar Baki Azerbaycanda ve Cenubi Qafqazda en cox ehalisi olan seherdir Neftciler prospekti 1918 1920 ci iller arasindaSeherin terkib hisselerinin ehalisiMuasir Bakinin 1 yanvar 2018 ci il tarixine esasen 2 262 600 nefer ehalisi var Umumi sayi 964 500 nefer ehalisi olan 59 qesebesi var Baki Seher Icra Hakimiyyetinin inzibati sobesinin tabeliyinde yerlesen erazide seher 12 erazisine bolunur Yalniz 5 rayon seher tipli yasayis menteqelerinden ibaretdir 4 qesebe Baki seheri ve seher tipli yasayis menteqelerinden ibaretdir 3 rayon yalniz Baki seheri erazisinden ibaretdir Bu baximdan Bakinin erazisi enenevi olaraq Kicik Baki ve Boyuk Baki kimi bolunur Qeyd etmek lazimdir ki resmi olaraq Baki seherinin inzibati serhedleri Qlobal Iqtisadi Meskunlasma GHS SMOD terefinden mueyyen edilmis eraziden seher kimi daha kicikdir Bu terife esasen seher ehalinin sixligi en azi 1500 nefer km2 dir Bu terifi nezere alaraq Kicik Baki ehalisi 1 885 000 GGMSF ve 1 963 825 2015 ci il ucun GHS e uygun olaraq arasinda mueyyenlesdirilmisdir bu erazinin sahesi 334 km2 teskil edir Sixligi 5643 km2 dir Ehalinin olcusu ve terkibiXIX esrde Baki seher serhedlerinin kenarinda hereket eden ve simal ve cenub istiqametlerinde yayilmaga baslayan senaye artimi ile inkisaf etmeye basladi 1851 ci ilde seher ehalisi 7 431 turkdilli muselman var idi 1863 cu ilde ise 14 500 1897 ci ilde ise 111 904 nefer var idi Birinci Dunya muharibesinden evvel Bakinin ehalisi iki defe artdi 1903 cu ilde Bakida ve onun etrafinda 143 786 nefer 1913 cu ilde ise 214 640 nefer olmusdur Seherin etnik terkibi diger bolgelerden gelen kockunler terefinden boyuk olcude deyismisdir 1843 cu ilde Bakida yalniz 2 150 nefer var idi onun 434 20 neferi ermeni idi qalan hissesi turkdilli ve Iranli mesihcilerden ibaret idi Romanovlar prospekti XX esrin evvelinde Bakida 214 700 nefer yasayirdi Onlarin arasinda ruslar ukraynalilar ve belaruslar 76 3 min 35 5 azerbaycanlilar o vaxt terminologiyada Zaqafqaziya tatarlari 46 min 21 4 ermeniler 42 min 19 4 farslar 25 min 11 7 yehudiler 9 7 min 4 5 gurculer 4 min 9 Almanlar 3 3 min 1 5 Kazan tatarlari 2 3 min 1 1 Muselmanlar xan qalasini ehate eden tarixi merkezde ve seherin qerbinde ruslar senaye qursaginda ermeniler ise seherin simalinda yasayirdilar Seherin yeni merkezinin tikintisinde qarisiq ehali yaranir 1913 cu ilde ruslar 76 228 nefer ya da 35 5 Azerbaycan turkleri 45 962 nefer yaxud 21 4 ermeniler 41680 nefer yaxud 19 4 idi Bakinin ehalisinin savadliliq seviyyesi yalniz ehalinin 5 ilden coxu nezere alinmisdir 1913 cu ilde 49 ruslar ve ermeniler arasinda muvafiq olaraq 62 4 ve 63 4 azerbaycanlilar arasinda ise 22 2 teskil etmisdir 1926 ci ilde ehalinin siyahiya alinmasina esasen seherde 453 300 nefer insan var idi onlardan 159 491 i rus 118 737 i azerbaycanli 76 656 i ermeni 19 589 u yehudi 9 239 i tatar 7 882 i ukraynali 7404 u fars 6 357 i alman 3 708 i lezgi 2 980 i tat 2 558 i gurcu 2 104 u belarus 1 985 i dag yehudisi 1 931 i polyak 803 u osetin 684 u yunan 612 i mordva 479 u latviyali 421 i Orta Asiya yehudileri 243 Litvalilar 146 Estoniyali ve digerleri idi 1989 cu ilde Bakida 1 milyon 795 min sakin yasayirdi onlardan 295 500 u rus idi 1988 ci ile qeder Bakida en az 200 000 ermeni yasayirdi lakin Sumqayit hadiselerinden sonra bu say keskin sekilde azaldi Azerbaycan Dovlet Statistika Komitesinin melumatina gore 1999 cu il ehalinin siyahiyaalinmasina esasen Bakida 1 634 193 nefer 6 yasdan yuxari yasayir Onlardan 1 430 320 neferi azerbaycanli 114 804 u rus 25 859 nefer tatar 24 391 nefer lezgi 4 863 u yehudi 2 202 u gurcu 946 si turk 845 i talis 770 tat 706 kurd 492 avar 378 ermeni 117 saxur 70 udin 4 071 diger milletlerdir 2003 cu ilde seher ehalisi 2 03 milyon nefer 2005 ci ilde ise 2 07 milyon nefer olmusdur 2009 cu ilin aprel ayinda aparilan ehalinin siyahiyaalinmasina esasen Baki ehalisi 2 046 1 min nefer teskil edib Istinadlar Demographic indicators of Azerbaijan Statistical publication 2014 2014 07 02 at the Wayback Machine Global Gridded Model of Carbon Footprints 2018 06 11 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 21 Global Human Settlement 2018 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 21 Global Human Settlement Map 2018 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 21 Global Human Settlement Information Diagrams on Baku 2018 08 09 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 21 Yorq Baberovski Civilizatorskaya missiya i nacionalizm v Zakavkaze 1828 1914 gg Kazan New Imperial History 2004 seh 322 ISBN 9785852470249 Sovremennyj Azerbajdzhan Novyj Vostok 1926 4 S 174 V Alishevskij G Baku i Promyslovo zavodskoj rajon po dannym perepisi 1913 goda Chast II Vypusk 2 Baku 1922 g S 49 V Alishevskij G Baku i Promyslovo zavodskoj rajon po dannym perepisi 1913 goda Chast II Vypusk 2 Baku 1922 g S 67 Demoskop 2015 02 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 22 2010 10 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 08 22 2007 07 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 08 22 Territories number density of population and territorial units by economic and administrative regions of Azerbaijan Republic by January 1 2009 and on the base of pleminary results of population census 13 04 2009 November 24 2007 tarixinde Istifade tarixi August 22 2018 Xarici kecidlerBaku