Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bakı metrosu — Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində yeraltı metropoliten xətlərini birləşdirən nəqliyyat sistemi, Türk ölkələri arasında qurulan ilk metropoliten.
Bakı metrosu | |
---|---|
| |
Təsvir | |
Ölkə | Azərbaycan |
Yerləşməsi | Bakı |
Açılış tarixi | 6 noyabr 1967 |
Saytı | metro.gov.az |
Marşrut şəbəkəsi | |
Stansiyaların sayı | 27 işləyən 4 tikilən 4 layihələndirilən |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Metropoliten ümumi uzunluğu təxminən 40 km olan 3 xəttdən, 27 işləyən və dörd tikilən stansiyadan ibarətdir, həmin stansiyaların 11-nin vestibülü vardır. Stansiyaların yeddisi böyük dərinlikdə yerləşir. Metropolitendə pilləkan zolağının ümumi uzunluğu 4,000 metrdən artıq olan beş tipli 39 eskalator işə salınmışdır. Tunel tikililərinin ümumi uzunluğu 17.1 kilometrdən artıqdır. Bakı metrosunun nadirliyi bundan ibarətdir ki, onun xətləri təpəlik ərazidə yerləşən şəhərin bir-biri ilə kəsişən relyefi üzrə salınmışdır, burada 60% və 40%-minlik mailliklər və kiçik radiuslu çox saylı əyrilər mövcuddur. "Bakı Metropoliteni" Xətlərinin Konseptual İnkişaf sxeminə əsasən gələcəkdə metropolitenin ümumi şəbəkəsi 3 mövcud — Yaşıl, Qırmızı və Bənövşəyi, həmçinin 2 əlavə yeni xətt — Mavi və Sarı xətlər olmaqla 5 xətdən, 76 stansiyadan, 6 elektrik deposundan və 119,1 kilometr metro xəttindən ibarət olacaq. Perspektivdə 50 yeni stansiyanın inşa edilməsi və 84,3 kilometr uzunluğunda metro xəttinin çəkilməsi nəzərdə tutulub.
Bakı Metropoliteni daşınan sərnişinlərin sayına görə dünyada qırx birinci yerdədir.
Tarixi
XX əsrin 30-cu illərinin əvvələrində Bakı təkcə Qafqazın deyil, həm də bütün keçmiş SSRİ-nin əhalisi çox olan sənaye, mədəni və elmi mərkəzlərindən birinə çevrilmişdi. Buna görə də Moskva və Leninqrad şəhərlərində metropoliten tikintisindən sonra 1932-ci ildə Bakı şəhərinin inkişafının Baş Planının ilkin variantlarında metropolitenin tikintisi qərara alındı. Bununla da yerüstü nəqliyyatın işini yüngülləşdirmək və şəhərin dar-darısqal küçələrini nəqliyyatından təmizləmək mümkün olurdu.
Lakin bir qədər sonra başlanan 1941–1945-ci illərin müharibəsi həmin niyyətlərin həyata keçirilməsinə mane oldu. Yalnız 1947-ci ildə, müharibədən 2 il sonra hökumət layihə-axtarış işlərinin aparılmasının başlanması barədə qərar qəbul edir. 1949-cu ildə metropolitenin tikinti bazasının yaradılması başlanır, 1954-cü ildə isə birinci xəttin texniki layihəsi təsdiq olunur və metropolitenin 12.1 km-lik xəttinin inşası başlanır. Baş yolun xətləri dəniz sahilindən 500–700-m aralı keçərək buxtaya paralel surətdə uzanıb gedirdi.
1953-cü ildə tikinti işləri müvəqqəti dayandırılır və yalnız 1960-cı ildə bərpa olunur. Bu da Bakı metrosunun istismara verilməsini xeyli gecikdirir.
1966-cı ildə tərkibində hərəkət, hərəkət qatarları, yol və tunel qurğuları, sanitariya texnikası və elektromexanika, işarəvermə və rabitə, material-texniki təminat xidmətləri kimi 6 xidməti olan Bakı Metropoliteni İdarəsi yaradılır.
1967-ci il noyabrın 6-da Bakı şəhərində metrosunun 5 stansiyası — Bakı Soveti, 26 Bakı Komissarı, 28 Aprel, Gənclik və Nəriman Nərimanov stansiyaları və 9.2 km-lik yeraltı xətləri olan birinci növbəsi istismara verilir, həmin stansiyalardan 4-ü böyük dərinlikdə idi ki, bunlardan da birisi Qara Şəhər adlanan ərazidə yerləşən Stepan Şaumyan stansiyası idi. İlk qatarı maşinist və maşinist köməkçisi idarə edirdi. 25 noyabr 1967-ci ildən metronun daimi istismarı və qatarların müntəzəm hərəkəti başlandı.
Birinci sahədən sonra 2.3 km-lik ikinci sahə işə salındı. Sonra isə 6.4 km-lik üçüncü sahə istismara verildi ki, bu da iri "8-ci kilometr" yaşayış sahəsini və sənaye zonasını şəhərin mərkəzinə birləşdirdi. 9,1 km-lik ikinci növbə isə Bakı yaylasının şimal-qərb hissəsindən keçdi və həmin sahə beş stansiyanın inşası ilə birlikdə 1985-ci ildə başa çatdırıldı, buradakı stansiyalardan ikisi böyük dərinlikdə yerləşir.
28 May stansiyasına keçid kimi tikilmiş Cəfər Cabbarlı stansiyası 1993-cü ildə istismara verilmişdir.
2002-ci ildə istismara verilən Həzi Aslanov adına stansiyanın başa çatdırılması üçün Avropa Birliyi 4.1 milyon avro ayırmişdır. 2006-cı ildən etibarən köhnə jeton ödəmə sisteminin əvəzinə yeni RFİD kartlar tətbiq edilməyə başlamışdır. 2007-ci ildə tam olaraq bu kartlara keçilmişdir. 2008-ci il oktyabrın 9-da Nəsimi stansiyası istifadəyə verilmişdir.
2009-cu il dekabrın 30-da Azadlıq prospekti stansiyası istifadəyə verilmişdir. 2011-ci il iyunun 29-da Dərnəgül stansiyası istifadəyə verilmişdir. 2011-ci il dekabrın 30-da "Məşədi Əzizbəyov" stansiyası yenidənqurmadan sonra "Koroğlu" adı ilə istifadəyə verilmişdir. 2015-ci il dekabrın 28-də Elmlər Akademiyası stansiyasının 2 çıxışı istifadəyə verilmişdir. 2016-cı il aprelin 19-da 3-cü Bənövşəyi xətt və onun tərkibində olan Avtovağzal və Memar Əcəmi stansiyaları istifadəyə verilmişdir. 2019-cu ilin aprelində Bakı Metropoliteni tarixində ilk dəfə qadın maşinist işə götürülüb. Metropoliten tarixində ilk dəfə qatar maşinisti peşəsinə qadınların seçilməsinə şərait yaradılıb. 2021-ci il mayın 29-da 8 Noyabr stansiyası istifadəyə verilmişdir. 2022-ci il dekabrın 23-də Xocəsən stansiyası və Xocəsən elektrik deposu istifadəyə verilmişdir.
Rəhbərlər
1.Lütfəli Nuriyev (1966–1976)
2.Fikrət Kəngərli (1976–1979)
3.İqor Xankişiyev (1979–1987)
4.Vahid Nadirli (1987–1993)
5.Cəfər Yusifov (1993–1998)
6.Tağı Əhmədov (1998–2014)
Xətlər və stansiyalar
Xətləri | 3 |
Xətlərin uzunluğu | 40.7 km |
Yaşıl xətt | 14,5 km |
Qırmızı xətt | 20,1 km |
Bənövşəyi xətt | 6.1 km |
Layihələndirilən xətləri | 2 (Mavi və Sarı) |
Yolların uzunluğu | 88.91 km |
Tunellərin uzunluğu | 91.36 km |
1-ci xətt
İçərişəhər-Sahil-28 May-Gənclik-N. Nərimanov-Ulduz-Koroğlu-Q. Qarayev-Neftçilər-Xalqlar Dostluğu-Əhmədli-H. Aslanov Bakmil
2-ci xətt
Xətai-C. Cabbarlı Nizami-Elmlər Akademiyası-İnşaatçılar-20 yanvar-Memar Əcəmi-Nəsimi-Azadlıq-Dərnəgül
3-cü xətt
Xocəsən-Avtovağzal-Memar Əcəmi-2-8 Noyabr-B-4 (tikilməkdədir)
Adları dəyişdirilmiş stansiyalar
Əvvəlki adı | İndiki adı | Dəyişdirilmə tarixi |
"Şaumyan" | "Xətai" | 13 noyabr 1988 |
"XI Qızıl Ordu Meydanı" | "20 Yanvar" | 27 aprel 1992 |
"28 Aprel" | "28 May" | 9 aprel 1992 |
"Avrora" | "Qara Qarayev" | 27 aprel 1992 |
"Elektrozavod" | "Bakmil" | 1 yanvar 1993 |
"26 Bakı Komissarı" | "Sahil" | 9 aprel 1992 |
"Bakı Soveti" | "İçərişəhər" | 25 aprel 2007 |
"Məşədi Əzizbəyov" | "Koroğlu" | 30 dekabr 2011 |
Gələcək planlar
Gələcəkdə Bakı metrosu xətlərinin sayını 5-ə, şəbəkənin uzunluğunu 40 kilometrdən 119 kilometrə, stansiyaların sayı isə 27-dən 77-yə çatdırılması planlaşdırılır. Bunun əsas məqsədi metronun mövcud şəbəkəsinin genişləndirilməsidir. Bunun üçün, ilk növbədə, yeni xətlər inşa olunmalıdır. Bu isə ictimai nəqliyyat növlərinin yükünün azaldılmasına kömək edəcək. Əsas məqsədlərə metronun vaqon parkının mütəmadi çağdaşlaşdırılması, qatarların hərəkət təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, sərnişinlərə maksimum rahatlıq yaradılması daxildir. Yeni proqram sayəsində metro digər ictimai nəqliyyat vasitələri ilə uzlaşdırılacaq və inteqrasiyası təmin ediləcək (Avtovağzal stansiyasının çıxışlarından biri Bakı Beynaxalq Avtovağzal Kompleksinə aparır). Bu isə əsasən, metropoliten şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsi nəticəsində baş verəcək. Yeni xətlərdə sərnişinlərin rahatlığını təmin etmək üçün platformaların uzunluğu artırılacaq və bunun hesabına alınacaq qatarlar ən müasir texnologiyalarla təchiz olunmaqla yanaşı, vaqonlarının sayı 5-dən 7-yə çatdırılacaq. Tikilən obyektlərdən daha biri — Bakı metrosunun texnoloji korpusunun bu ilin noyabrında — metropoliten işçilərinin peşə bayramında istifadəyə verilməsi gözlənilir. 2–4-cü mərtəbələrdə dispetçer məntəqələri yerləşəcək. 3-cü mərtəbədə akt zalı da olacaq. Burada son tamamlama və dizayn işləri görülür. 9-cu mərtəbədə hər biri 100 nəfərə qulluq edəcək iki yeməkxana olacaq və burada tikinti işləri yekunlaşıb və təchizatla bağlı məsələlər həll olunur.
Stansiyaların təmiri və yenidən qurulması
Köhnə stansiyaların yenidən qurulması və yeni çıxışları tikilməsi də planın tərkib hissəsidir. 2008-ci ildə yenidən qurulan "İçərişəhər" stansiyasının ardınca "Koroğlu" stansiyası da rekonstruksiya olunaraq, 2011-ci il dekabrın 30-da istifadəyə verildi. 2014-cü ilin əvvəlində "28 May" stansiyasının yenidən qurulması başa çatdı . 2012-ci ilin sentyabrında burada Cəfər Cabbarlı meydanına çıxışın eskalatorları müasir analoqları ilə əvəzləndi. Əvvəlkindən fərqli olaraq burada 4 eskalator quraşdırıldı. 2009-cu ildə 28 May stansiyasının, 2015-ci ildə isə Elmlər Akademiyası stansiyasının ikinci çıxışı inşa olunmuşdu.
Qırmızı xətt
Metropolitenin inkişaf planında 1-ci (Qırmızı) xəttdə 6 yeni stansiyanın tikilməsi planlaşdırılır. Xətt "İçərişəhərdən" Badamdara (burada 4 stansiya tikiləcək) və "Həzi Aslanovdan" Hərbi Akademiya istiqamətində uzanacaq.
Ən vacib məsələlərdən biri də bu xətlərin bir-birindən ayrılmasıdır. Bu istiqamətlərdə müstəqil hərəkətin təşkili qarşıdakı illərdə həll olunmalıdır və artıq bu istiqamətdə bir neçə təklif dəyərləndirilmə mərhələsindədir. 2015-ci ildə Bakı metrosunun iki xəttinin ayrılmasına başlanmısdır. Metronun iki müstəqil xətti olacaq — "Həzi Aslanov"–"İçərişəhər"(Qırmızı) və "Dərnəgül"–"Xətai" (Yaşıl). 1-ci xətt "28 May" stansiyasından, 2-ci isə "Cəfər Cabbarlı"dan keçməklə işləyəcək".
Cəmi 19 stansiyadan ibarət olacaq xəttin 13 stansiyası və 1 elektrik deposu istismardadır. Xəttin uzunluğu 28,5 km olacaq.
Yaşıl xətt
2-ci (Yaşıl) xəttdə tikinti davam edir: Dərnəgül stansiyasının yaxınlığında Dərnəgül Elektrik deposu tikilir, Şah İsmayıl Xətai stansiyasından Ağ şəhərdə yerləşəcək Y-14, Y-15 və Y-16 stansiyaların istiqamətində tunellər qazılmaqdadır, Həzi Aslanov stansiyasına keçidi olacaq Məhəmməd Hadi stansiyası, Günəşli və Yeni Günəşli yaşayış massivlərində isə daha 2 yeni stansiya tikilməkdədir.
2-ci (Yaşıl) xəttin tam sərbəst işləməsi üçün Dərnəgül stansiyasının yaxınlığında elektrik depo tikilir və eyni zamanda 28 May stansiyasının ərazisində yeni tunel inşa olunur. Bu işlər başa çatandan sonra 2-ci xəttdə istifadə olunan qatarlar Bakmil deposuna getməyəcəklər. Dərnəgüldən gələn qatarlar Nizami Gəncəvi stasiyasından sonra Cəfər Cabbarlı stansiyasına və oradan Şah İsmayıl Xətai stansiyasına gedəcəklər.
Perspektiv inkişaf planına uyğun olaraq, gələcəkdə bu xətt üzrə Bakı metrosunda ilk dəfə qatarların dairəvi hərəkəti təşkil olunacaq. 23 stansiyası olacaq bu xəttin 10 stansiyası istismardadır. Xəttin uzunluğu 41,8 km olacaq.
Bənövşəyi xətt
19 aprel 2016-cı il 3-cü xəttin ilk iki stansiyasının (Avtovağzal və Memar Əcəmi-2) açılışı olunmuşdur. 29 may 2021-ci il tarixində 3-cü xəttin üçüncü stansiyasının (8 Noyabr) açılışı olmuş və 31 maydan istifadəyə verilmişdir. 23 dekabr 2022-ci il tarixində 3-cü xəttin dördüncü və ilk yerüstü stansiyasının (Xocəsən) və Deponun açılışı olmuşdur. Hal-hazırda 3-cü (Bənövşəyi) xəttdə aktiv tikinti işləri davam edir: Cəlil Məmmədquluzadə küçəsində şərti adı B-4 olan stansiya inşa olunur, Qış bulvarının yanında yerləşəcək B-5 şərti adlı stansiya istiqamətində tunellər qazılmaqdadır. Perspektiv inkişaf planına uyğun olaraq bu xətt üzrə 6-sı keçid olmaqla, 10 yeni stansiya inşa olunmalıdır. Xəttin uzunluğu 18,5 km olacaq.
Mavi xətt
Yeni Yasamalda başlayacaq 4-cü (Mavi) xətt "İnşaatçılar" stansiyasında Yaşıl, Ceyhun Səlimov küçəsində inşa olunan 8 Noyabr stansiyasında Bənövşəyi, sonra "Gənclik" stansiyasında Qırmızı xətlə qovuşacaq. "Gənclik-2" stansiyasından əvvəl xəttin daha bir stansiyası Teymur Əliyev küçəsində olacaq və sonrakı tədbirlər planına görə, artıq Binəqədidən Bibiheybətə qədər uzanacaq Sarı xətlə keçid stansiyasında birləşəcək. Xətt üzrə 7-si keçid olmaqla, 11 stansiya və 1 elektrik deposu tikiləcək. Son dayanacaq Ramana qəsəbəsində olacaq. Xəttin uzunluğu 16,3 km olacaq.
Sarı xətt
Binəqədi rayonundan başlayaraq Səbail rayonunun Bayıl qəsəbəsinədək uzanan xətt olacaq. Bu xətdə 5-i keçid olmaqla, 11 stansiya və 1 elektrik deposu inşa olunacaq. Xəttin uzunluğu 14,7 km olacaq.
Tikinti texnologiyaları
Azərbaycan respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamla "Bakı Metropoliteninin 2011–2015-ci illərdə inkişafına dair Dövlət Proqramı" təsdiq olunduqdan sonra metro tikintisi daha da intensivləşib. Buna isə xüsusi texnologiyalarsız nail olmaq mümkün deyil. Məhz dövlət proqramı çərçivəsində ölkəyə daha bir texnoloji yenilik — tunelqazma kompleksləri gətirilir. Bunun nəticəsində metro tikintisinin sürətləndirilməsi və tikintinin maya dəyərinin aşağı salınması təmin olunacaq. Vaxtilə sınansa da, tətbiqinə imkan verilməyən bu avadanlıqlar indi əsas qazma vasitələrinə çevriliblər. Yeni — Bənövşə xəttin inşasına cəlb olunmuş Almaniya istehsalı olan "Herrenknext" və ABŞ istehsalı olan "Robins" tunelqazma kompleksləri da cəlb edilib. Bu avadanlıqlar Bakı metrosunun inşaat tarixində tamamilə yeni, müasirlik və texnoloji üstünlük səhifəsini açır.
Bu vaxt ərzində tikilən "Memar Əcəmi-2" stansiyasında, əvvəlki illərdə tikilən stansiyalardan
olaraq, inşaat işləri daha sürətli templə gedirdi. Bunun səbəbi inşaat işlərinin yeni metodla aparılmasıdır. "Qruntda divar" və yaxud "diafraqma uol" ("Diaphragm Wall") adlandırılan bu üsul stansiyanın yerində betonlanma ilə divarın qurulmasına söykənir. O, məhdud ərazilərdə ətraf mühitin tamlığını və vəhdətini pozmadan qazıntı işlərinin aparılmasına ideal şərait yaradır. Ümumən bu üsul ağır hidrogeoloji şərait üçün ən ideal variantlardan biridir. İnşaatın səssiz-küysüz aparılması – ölçmələr nəticəsində məlum olub ki, tikintidən ətrafa yayılan səs hətta avtomobillərin yolda hərəkəti nəticəsində yaranan səsdən də azdır. Tikinti zamanı inşaat meydançası heç bir titrəməyə səbəb olmur və ətrafdakı binaların, kanalların, kəmərlərin çökməsi mümkünsüzdür. Bütün bu prosesin daha bir vacib məqamı isə onun tikintinin smeta dəyərini 25 faizə qədər azaltmasıdır. Dayaq divarlar və qoruyucu konstruksiyalara çəkilən xərci 50, süzülmə örtüyündə isə 65 faizə qədər aşağı salmaq mümkündür.
2011–2015-ci illərdə "Elmlər Akademiyası"nın ikinci çıxışı inşa olunmuşdu. Buranın çox ağır hidrogeoloji şəraiti sirr deyil. Əvvəllər metro tikintisi zamanı tunelləri, qazılmış şaxtaları su basması da olub. Burada müasir üsullardan biri olan "maili inyeksiya"ya tətbiq olunmuşdur. Son illərdə ağır mühəndis-geoloji şəraitdə təməl və özüllərin qournması məqsədilə maili inyeksiyalamadan İngiltərə, Almaniya, İtaliyada da geniş istifadə olunmağa başlayıb.
Bakı metrosu "Ginnesin Rekordlar Kitabı"nda
28 oktyabr 1995-ci ildə "Ulduz" və "Nərimanov" stansiyaları arasındakı tuneldə qatarın alışması nəticəsində 289 adam həlak olub, 270 nəfər isə xəsarət alıb. Bu qəza "Ginnesin Rekordlar Kitabı"na ən dəhşətli metro qəzası kimi düşüb. Prezident Heydər Əliyevin göstərişi ilə ölkədə 3 gün matəm elan edilib. Beləliklə, ilk dəfə 1967-ci ildə "Ginnesin Rekordlar Kitabı"na Şərqdə ilk metro kimi düşən Bakı metrosunun, bu dəfə faciənin böyüklüyünə görə tarixə düşdü. Birinci göstərici dəyişməyən rekordlar siyahısına daxildir.
Üçüncü rekord da müstəqillik dövrünə təsadüf edir. Bakı Metrosu bu dəfə dünyada ən ucuz dəmiryol nəqliyyatı şəbəkəsi kimi böyük bir "uğura" imza atıb və təqribən 15 ilə yaxın müddətdə "keçici bayrağı" heç kimə verməyib.
Gediş haqqı
1967-ci il noyabrın 6-dan istismarı başlanmış Bakı metrosunda Azərbaycan müstəqillik qazanana qədər gediş haqqı Sovet pulu ilə 5 qəpik idi. 1992-ci ilə yanvarın 4-də Bakı metrosunda ilk dəfə gediş haqqının qiymət dəyişikliyi edildi. Qərara əsasən, qiymətlər 15 qəpik oldu. Yeni qiymət 1992-ci il martın 1-nə qədər qüvvədə qaldı. Həmin tarixdən bir sərnişinin daşınma haqqı 30 qəpik müəyyən edildi. 1992-ci ilin iyun ayından gediş haqqı 1 Sovet rublu olur. Həmin vaxtdan jeton sistemi tətbiq edilməyə başlanır. Həmin il dekabrın 17-də qiymətlər yenidən dəyişərək, 3 rubl olur. 1993-cü ildə isə qiymətlər iki dəfə dəyişmişdir. İyulun 26-dan metropolitendən istifadənin qiyməti 5 rubl müəyyən edildi. Dekabrın 1-də isə gediş haqqı 30 rubl təyin edilməklə yanaşı, ödəmə vasitəsi kimi talon sistemi müəyyən edilir. 1994-cü il yanvarın 1-dən yenidən jeton sistemi tətbiq edilməklə sərnişinlər gediş haqqını milli pul vahidi – Azərbaycan manatı ilə ödəməyə başlayırlar. Bir jeton və ya bir gediş sərnişinə 3 manata başa gəlirdi. 1994-cü il fevralın 15-də yenidən talon sistemi tətbiq edilməklə gediş haqqı 5 manat olur. Həmin il iyulun 1-dən jeton sisteminə yenidən qayıdılır. Metropolitendən istifadə isə 20 manat müəyyən edilir. 1994-cü il noyabrın 7-də 50 manat, həmin il dekabrın 15-dən gedişin qiyməti 100 manat olmuşdur. Qiymətlər 1995-ci il fevralın 5-də dəyişdi və 300 manat təyin edilsə də, cəmi 6 gün sonra 150 manata endirilir. Sonrakı qiymət dəyişikliyi 1996-cı il iyunun 27-də olur və 250 manata gediş haqqı 10 ilə yaxın dəyişməz qalır. 2006-cı il yanvarın 1-dən yeni milli pul siyasətinin nəticəsi kimi, qiymətlər də yenilənir. Yeni Azərbaycan manatı ilə gediş haqqı 5 qəpiyə bərabər olur. Həmin il martın 1-dən gediş haqqının yeganə ödəmə vasitəsi 2 manat dəyərində girov haqqı ödənişi olan plastik kartlara keçilir. 30 sentyabr 2009-cu ildə Tarif (Qiymət) Şurasının iclasında Bakı metrosunda gediş haqqının qaldırılması barədə məsələ müzakirə olundu. Oktyabrın 1-dən gediş haqqının 15 qəpik olması barədə qərar qəbul edildi. 2011-ci il noyabrın 24-də Tarif (Qiymət) Şurasının iclasında metropolitendə gediş haqqının qaldırılması barədə məsələ müzakirə olundu. Həmin qərara əsasən, 2011-ci il dekabrın 1-dən gediş haqqı 20 qəpik həddində müəyyənləşdirilir. 2015-ci il avqust ayının 8-dən Bakı metrosunda gediş haqqının ödənilməsi "BakıKart" sistemi ilə həyata keçirilir. Həm də həmin gündən ilk dəfə şəhər ictimai sərnişindaşıma sahəsində iki fərqli nəqliyyat sisteminin inteqrasiya olunmuş ödəniş sisteminin tətbiqinə başlanılır. Tarif (qiymət) Şurasının 2018-ci ilin 30 iyul tarixində keçirilən iclasında 2018-ci il avqustun 1-dən 1 gediş üçün 30 qəpik müəyyən olunmuşdur. Tarif(qiymət) Şurasının 31 yanvar 2023 tarixində keçirilən iclasda 1 gediş üçün 40 qəpik olaraq müəyyənləşdirilib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Cəmiyyəti, 6 noyabr-Bakı metrosunun açılış günü | "Bakı Metropoliteni" Qapalı Səhmdar. "6 noyabr – Bakı metrosunun açılış günü". metro.gov.az (az.). 2023-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-01.
- "Gələn il Bakıda daha bir metro stansiyası istifadəyə veriləcək". 2022-02-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-12.
- . 2012-10-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-24.
- "Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi ilə Bakı metrosunun perspektiv inkişaf planının müzakirəsinə həsr olunmuş iclas keçirilmişdir". 2021-02-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-05.
- http://mediaforum.az/articles.php?lang=az&page=00&article_id=20110629054034393[ölü keçid]
- CBC. "Новая линия Бакинского метрополитена" (rus). Youtube.com. 21.04.2016. 2022-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- "Bakı metrosunun tarixində ilk dəfə qadın maşinist işə qəbul olunub". 2022-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-13.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-09-10.
- . 2009-10-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-28.
- . 2009-09-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-14.
- . 2010-06-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-14.
- Həmin il metroda gediş haqqı 300 manat olub — Cəmi 6 gün 2022-03-21 at the Wayback Machine. qafqazinfo.az, 12.09.2018 (az.)
- . 2015-05-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-01.
- . 2009-10-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-01.
- Metroda gediş haqqı 20 qəpik oldu [ölü keçid]
- "Azərbaycanda metro və avtobuslarda minimum gedişhaqqı 40 qəpiyə çatdırılıb". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 2023-02-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-01.
Xarici keçidlər
- metro.gov.az — Bakı metrosunun rəsmi saytı
- Urbanrail — Bakı Metropoliteni (ing.)
- Yollarının xəritəsi Bakı Metropoliteni (rus.)
- Bakı Metropolitenin stansiyalarına virtual tur 2013-10-21 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Baki metrosu Azerbaycanin paytaxti Baki seherinde yeralti metropoliten xetlerini birlesdiren neqliyyat sistemi Turk olkeleri arasinda qurulan ilk metropoliten Baki metrosuBakmil metrostansiyasi 81 717M 714M Novu yeni qabaqli qatar Baki Metropoliteni MMC terefinden yerli olaraq modernlesdirilmisdir TesvirOlke AzerbaycanYerlesmesi Baki BakiAcilis tarixi 6 noyabr 1967Sayti metro gov azMarsrut sebekesiStansiyalarin sayi 27 isleyen 4 tikilen 4 layihelendirilen Vikianbarda elaqeli mediafayllar Metropoliten umumi uzunlugu texminen 40 km olan 3 xettden 27 isleyen ve dord tikilen stansiyadan ibaretdir hemin stansiyalarin 11 nin vestibulu vardir Stansiyalarin yeddisi boyuk derinlikde yerlesir Metropolitende pillekan zolaginin umumi uzunlugu 4 000 metrden artiq olan bes tipli 39 eskalator ise salinmisdir Tunel tikililerinin umumi uzunlugu 17 1 kilometrden artiqdir Baki metrosunun nadirliyi bundan ibaretdir ki onun xetleri tepelik erazide yerlesen seherin bir biri ile kesisen relyefi uzre salinmisdir burada 60 ve 40 minlik maillikler ve kicik radiuslu cox sayli eyriler movcuddur Baki Metropoliteni Xetlerinin Konseptual Inkisaf sxemine esasen gelecekde metropolitenin umumi sebekesi 3 movcud Yasil Qirmizi ve Benovseyi hemcinin 2 elave yeni xett Mavi ve Sari xetler olmaqla 5 xetden 76 stansiyadan 6 elektrik deposundan ve 119 1 kilometr metro xettinden ibaret olacaq Perspektivde 50 yeni stansiyanin insa edilmesi ve 84 3 kilometr uzunlugunda metro xettinin cekilmesi nezerde tutulub Baki Metropoliteni dasinan sernisinlerin sayina gore dunyada qirx birinci yerdedir TarixiXX esrin 30 cu illerinin evvelerinde Baki tekce Qafqazin deyil hem de butun kecmis SSRI nin ehalisi cox olan senaye medeni ve elmi merkezlerinden birine cevrilmisdi Buna gore de Moskva ve Leninqrad seherlerinde metropoliten tikintisinden sonra 1932 ci ilde Baki seherinin inkisafinin Bas Planinin ilkin variantlarinda metropolitenin tikintisi qerara alindi Bununla da yerustu neqliyyatin isini yungullesdirmek ve seherin dar darisqal kucelerini neqliyyatindan temizlemek mumkun olurdu Lakin bir qeder sonra baslanan 1941 1945 ci illerin muharibesi hemin niyyetlerin heyata kecirilmesine mane oldu Yalniz 1947 ci ilde muharibeden 2 il sonra hokumet layihe axtaris islerinin aparilmasinin baslanmasi barede qerar qebul edir 1949 cu ilde metropolitenin tikinti bazasinin yaradilmasi baslanir 1954 cu ilde ise birinci xettin texniki layihesi tesdiq olunur ve metropolitenin 12 1 km lik xettinin insasi baslanir Bas yolun xetleri deniz sahilinden 500 700 m arali kecerek buxtaya paralel suretde uzanib gedirdi 1953 cu ilde tikinti isleri muveqqeti dayandirilir ve yalniz 1960 ci ilde berpa olunur Bu da Baki metrosunun istismara verilmesini xeyli gecikdirir 1966 ci ilde terkibinde hereket hereket qatarlari yol ve tunel qurgulari sanitariya texnikasi ve elektromexanika isareverme ve rabite material texniki teminat xidmetleri kimi 6 xidmeti olan Baki Metropoliteni Idaresi yaradilir 1967 ci il noyabrin 6 da Baki seherinde metrosunun 5 stansiyasi Baki Soveti 26 Baki Komissari 28 Aprel Genclik ve Neriman Nerimanov stansiyalari ve 9 2 km lik yeralti xetleri olan birinci novbesi istismara verilir hemin stansiyalardan 4 u boyuk derinlikde idi ki bunlardan da birisi Qara Seher adlanan erazide yerlesen Stepan Saumyan stansiyasi idi Ilk qatari masinist ve masinist komekcisi idare edirdi 25 noyabr 1967 ci ilden metronun daimi istismari ve qatarlarin muntezem hereketi baslandi Birinci saheden sonra 2 3 km lik ikinci sahe ise salindi Sonra ise 6 4 km lik ucuncu sahe istismara verildi ki bu da iri 8 ci kilometr yasayis sahesini ve senaye zonasini seherin merkezine birlesdirdi 9 1 km lik ikinci novbe ise Baki yaylasinin simal qerb hissesinden kecdi ve hemin sahe bes stansiyanin insasi ile birlikde 1985 ci ilde basa catdirildi buradaki stansiyalardan ikisi boyuk derinlikde yerlesir 28 May stansiyasina kecid kimi tikilmis Cefer Cabbarli stansiyasi 1993 cu ilde istismara verilmisdir 2002 ci ilde istismara verilen Hezi Aslanov adina stansiyanin basa catdirilmasi ucun Avropa Birliyi 4 1 milyon avro ayirmisdir 2006 ci ilden etibaren kohne jeton odeme sisteminin evezine yeni RFID kartlar tetbiq edilmeye baslamisdir 2007 ci ilde tam olaraq bu kartlara kecilmisdir 2008 ci il oktyabrin 9 da Nesimi stansiyasi istifadeye verilmisdir 2009 cu il dekabrin 30 da Azadliq prospekti stansiyasi istifadeye verilmisdir 2011 ci il iyunun 29 da Dernegul stansiyasi istifadeye verilmisdir 2011 ci il dekabrin 30 da Mesedi Ezizbeyov stansiyasi yenidenqurmadan sonra Koroglu adi ile istifadeye verilmisdir 2015 ci il dekabrin 28 de Elmler Akademiyasi stansiyasinin 2 cixisi istifadeye verilmisdir 2016 ci il aprelin 19 da 3 cu Benovseyi xett ve onun terkibinde olan Avtovagzal ve Memar Ecemi stansiyalari istifadeye verilmisdir 2019 cu ilin aprelinde Baki Metropoliteni tarixinde ilk defe qadin masinist ise goturulub Metropoliten tarixinde ilk defe qatar masinisti pesesine qadinlarin secilmesine serait yaradilib 2021 ci il mayin 29 da 8 Noyabr stansiyasi istifadeye verilmisdir 2022 ci il dekabrin 23 de Xocesen stansiyasi ve Xocesen elektrik deposu istifadeye verilmisdir Baki Metropolitenin inkisafiRehberler1 Lutfeli Nuriyev 1966 1976 2 Fikret Kengerli 1976 1979 3 Iqor Xankisiyev 1979 1987 4 Vahid Nadirli 1987 1993 5 Cefer Yusifov 1993 1998 6 Tagi Ehmedov 1998 2014 Xetler ve stansiyalarXetleri 3Xetlerin uzunlugu 40 7 kmYasil xett 14 5 kmQirmizi xett 20 1 kmBenovseyi xett 6 1 kmLayihelendirilen xetleri 2 Mavi ve Sari Yollarin uzunlugu 88 91 kmTunellerin uzunlugu 91 36 km1 ci xett Iceriseher Sahil 28 May Genclik N Nerimanov Ulduz Koroglu Q Qarayev Neftciler Xalqlar Dostlugu Ehmedli H Aslanov Bakmil 20 1 kmIceriseher Hezi Aslanov xetti 6 5 km 1967 Iceriseher N Nerimanov 2 1 km 1970 N Nerimanov Ulduz 5 3 km 1972 Ulduz Neftciler 2 2 km 1976 28 May Nizami 0 5 km 1979 N Nerimanov Bakmil 3 3 km 1989 Netfciler Ehmedli 1 4 km 2002 Ehmedli H Aslanov 2 ci xett Xetai C Cabbarli Nizami Elmler Akademiyasi Insaatcilar 20 yanvar Memar Ecemi Nesimi Azadliq Dernegul 14 5 km Dernegul Nizami C Cabbarli Xetai xetti 2 3 km 1968 C Cabbarli Xetai 2 2 km 1976 C Cabbarli Nizami 6 5 km 1985 Nizami Memar Ecemi 2 1 km 2008 Memar Ecemi Nesimi 1 3 km 2009 Nesimi Azadliq prospekti 1 5 km 2011 Azadliq prospekti Dernegul 3 cu xett Xocesen Avtovagzal Memar Ecemi 2 8 Noyabr B 4 tikilmekdedir 6 1 km Xocesen 8 Noyabr xetti 2 1 km 2016 Avtovagzal Memar Ecemi 2 1 6 km 2021 Memar Ecemi 2 8 Noyabr 2 4 km 2022 Avtovagzal XocesenAdlari deyisdirilmis stansiyalarEvvelki adi Indiki adi Deyisdirilme tarixi Saumyan Xetai 13 noyabr 1988 XI Qizil Ordu Meydani 20 Yanvar 27 aprel 1992 28 Aprel 28 May 9 aprel 1992 Avrora Qara Qarayev 27 aprel 1992 Elektrozavod Bakmil 1 yanvar 1993 26 Baki Komissari Sahil 9 aprel 1992 Baki Soveti Iceriseher 25 aprel 2007 Mesedi Ezizbeyov Koroglu 30 dekabr 2011Gelecek planlarGelecekde Baki metrosu xetlerinin sayini 5 e sebekenin uzunlugunu 40 kilometrden 119 kilometre stansiyalarin sayi ise 27 den 77 ye catdirilmasi planlasdirilir Bunun esas meqsedi metronun movcud sebekesinin genislendirilmesidir Bunun ucun ilk novbede yeni xetler insa olunmalidir Bu ise ictimai neqliyyat novlerinin yukunun azaldilmasina komek edecek Esas meqsedlere metronun vaqon parkinin mutemadi cagdaslasdirilmasi qatarlarin hereket tehlukesizliyinin temin edilmesi sernisinlere maksimum rahatliq yaradilmasi daxildir Yeni proqram sayesinde metro diger ictimai neqliyyat vasiteleri ile uzlasdirilacaq ve inteqrasiyasi temin edilecek Avtovagzal stansiyasinin cixislarindan biri Baki Beynaxalq Avtovagzal Kompleksine aparir Bu ise esasen metropoliten sebekesinin tekmillesdirilmesi neticesinde bas verecek Yeni xetlerde sernisinlerin rahatligini temin etmek ucun platformalarin uzunlugu artirilacaq ve bunun hesabina alinacaq qatarlar en muasir texnologiyalarla techiz olunmaqla yanasi vaqonlarinin sayi 5 den 7 ye catdirilacaq Tikilen obyektlerden daha biri Baki metrosunun texnoloji korpusunun bu ilin noyabrinda metropoliten iscilerinin pese bayraminda istifadeye verilmesi gozlenilir 2 4 cu mertebelerde dispetcer menteqeleri yerlesecek 3 cu mertebede akt zali da olacaq Burada son tamamlama ve dizayn isleri gorulur 9 cu mertebede her biri 100 nefere qulluq edecek iki yemekxana olacaq ve burada tikinti isleri yekunlasib ve techizatla bagli meseleler hell olunur Stansiyalarin temiri ve yeniden qurulmasi Kohne stansiyalarin yeniden qurulmasi ve yeni cixislari tikilmesi de planin terkib hissesidir 2008 ci ilde yeniden qurulan Iceriseher stansiyasinin ardinca Koroglu stansiyasi da rekonstruksiya olunaraq 2011 ci il dekabrin 30 da istifadeye verildi 2014 cu ilin evvelinde 28 May stansiyasinin yeniden qurulmasi basa catdi 2012 ci ilin sentyabrinda burada Cefer Cabbarli meydanina cixisin eskalatorlari muasir analoqlari ile evezlendi Evvelkinden ferqli olaraq burada 4 eskalator qurasdirildi 2009 cu ilde 28 May stansiyasinin 2015 ci ilde ise Elmler Akademiyasi stansiyasinin ikinci cixisi insa olunmusdu Qirmizi xett Metropolitenin inkisaf planinda 1 ci Qirmizi xettde 6 yeni stansiyanin tikilmesi planlasdirilir Xett Iceriseherden Badamdara burada 4 stansiya tikilecek ve Hezi Aslanovdan Herbi Akademiya istiqametinde uzanacaq En vacib meselelerden biri de bu xetlerin bir birinden ayrilmasidir Bu istiqametlerde musteqil hereketin teskili qarsidaki illerde hell olunmalidir ve artiq bu istiqametde bir nece teklif deyerlendirilme merhelesindedir 2015 ci ilde Baki metrosunun iki xettinin ayrilmasina baslanmisdir Metronun iki musteqil xetti olacaq Hezi Aslanov Iceriseher Qirmizi ve Dernegul Xetai Yasil 1 ci xett 28 May stansiyasindan 2 ci ise Cefer Cabbarli dan kecmekle isleyecek Cemi 19 stansiyadan ibaret olacaq xettin 13 stansiyasi ve 1 elektrik deposu istismardadir Xettin uzunlugu 28 5 km olacaq Yasil xett 2 ci Yasil xettde tikinti davam edir Dernegul stansiyasinin yaxinliginda Dernegul Elektrik deposu tikilir Sah Ismayil Xetai stansiyasindan Ag seherde yerlesecek Y 14 Y 15 ve Y 16 stansiyalarin istiqametinde tuneller qazilmaqdadir Hezi Aslanov stansiyasina kecidi olacaq Mehemmed Hadi stansiyasi Gunesli ve Yeni Gunesli yasayis massivlerinde ise daha 2 yeni stansiya tikilmekdedir 2 ci Yasil xettin tam serbest islemesi ucun Dernegul stansiyasinin yaxinliginda elektrik depo tikilir ve eyni zamanda 28 May stansiyasinin erazisinde yeni tunel insa olunur Bu isler basa catandan sonra 2 ci xettde istifade olunan qatarlar Bakmil deposuna getmeyecekler Dernegulden gelen qatarlar Nizami Gencevi stasiyasindan sonra Cefer Cabbarli stansiyasina ve oradan Sah Ismayil Xetai stansiyasina gedecekler Perspektiv inkisaf planina uygun olaraq gelecekde bu xett uzre Baki metrosunda ilk defe qatarlarin dairevi hereketi teskil olunacaq 23 stansiyasi olacaq bu xettin 10 stansiyasi istismardadir Xettin uzunlugu 41 8 km olacaq Benovseyi xett 19 aprel 2016 ci il 3 cu xettin ilk iki stansiyasinin Avtovagzal ve Memar Ecemi 2 acilisi olunmusdur 29 may 2021 ci il tarixinde 3 cu xettin ucuncu stansiyasinin 8 Noyabr acilisi olmus ve 31 maydan istifadeye verilmisdir 23 dekabr 2022 ci il tarixinde 3 cu xettin dorduncu ve ilk yerustu stansiyasinin Xocesen ve Deponun acilisi olmusdur Hal hazirda 3 cu Benovseyi xettde aktiv tikinti isleri davam edir Celil Memmedquluzade kucesinde serti adi B 4 olan stansiya insa olunur Qis bulvarinin yaninda yerlesecek B 5 serti adli stansiya istiqametinde tuneller qazilmaqdadir Perspektiv inkisaf planina uygun olaraq bu xett uzre 6 si kecid olmaqla 10 yeni stansiya insa olunmalidir Xettin uzunlugu 18 5 km olacaq Mavi xett Yeni Yasamalda baslayacaq 4 cu Mavi xett Insaatcilar stansiyasinda Yasil Ceyhun Selimov kucesinde insa olunan 8 Noyabr stansiyasinda Benovseyi sonra Genclik stansiyasinda Qirmizi xetle qovusacaq Genclik 2 stansiyasindan evvel xettin daha bir stansiyasi Teymur Eliyev kucesinde olacaq ve sonraki tedbirler planina gore artiq Bineqediden Bibiheybete qeder uzanacaq Sari xetle kecid stansiyasinda birlesecek Xett uzre 7 si kecid olmaqla 11 stansiya ve 1 elektrik deposu tikilecek Son dayanacaq Ramana qesebesinde olacaq Xettin uzunlugu 16 3 km olacaq Sari xett Bineqedi rayonundan baslayaraq Sebail rayonunun Bayil qesebesinedek uzanan xett olacaq Bu xetde 5 i kecid olmaqla 11 stansiya ve 1 elektrik deposu insa olunacaq Xettin uzunlugu 14 7 km olacaq Tikinti texnologiyalariBaki metrosunun 81 717 714 tipli kohne vaqonlariBaki metrosunun 81 760B 761B 763B tipli yeni vaqonlari Azerbaycan respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin imzaladigi serencamla Baki Metropoliteninin 2011 2015 ci illerde inkisafina dair Dovlet Proqrami tesdiq olunduqdan sonra metro tikintisi daha da intensivlesib Buna ise xususi texnologiyalarsiz nail olmaq mumkun deyil Mehz dovlet proqrami cercivesinde olkeye daha bir texnoloji yenilik tunelqazma kompleksleri getirilir Bunun neticesinde metro tikintisinin suretlendirilmesi ve tikintinin maya deyerinin asagi salinmasi temin olunacaq Vaxtile sinansa da tetbiqine imkan verilmeyen bu avadanliqlar indi esas qazma vasitelerine cevrilibler Yeni Benovse xettin insasina celb olunmus Almaniya istehsali olan Herrenknext ve ABS istehsali olan Robins tunelqazma kompleksleri da celb edilib Bu avadanliqlar Baki metrosunun insaat tarixinde tamamile yeni muasirlik ve texnoloji ustunluk sehifesini acir Bu vaxt erzinde tikilen Memar Ecemi 2 stansiyasinda evvelki illerde tikilen stansiyalardan 81 717M 714M Novu yeni qabaqli qatar Baki Metropoliteni MMC terefinden yerli olaraq modernlesdirilmisdir olaraq insaat isleri daha suretli temple gedirdi Bunun sebebi insaat islerinin yeni metodla aparilmasidir Qruntda divar ve yaxud diafraqma uol Diaphragm Wall adlandirilan bu usul stansiyanin yerinde betonlanma ile divarin qurulmasina soykenir O mehdud erazilerde etraf muhitin tamligini ve vehdetini pozmadan qazinti islerinin aparilmasina ideal serait yaradir Umumen bu usul agir hidrogeoloji serait ucun en ideal variantlardan biridir Insaatin sessiz kuysuz aparilmasi olcmeler neticesinde melum olub ki tikintiden etrafa yayilan ses hetta avtomobillerin yolda hereketi neticesinde yaranan sesden de azdir Tikinti zamani insaat meydancasi hec bir titremeye sebeb olmur ve etrafdaki binalarin kanallarin kemerlerin cokmesi mumkunsuzdur Butun bu prosesin daha bir vacib meqami ise onun tikintinin smeta deyerini 25 faize qeder azaltmasidir Dayaq divarlar ve qoruyucu konstruksiyalara cekilen xerci 50 suzulme ortuyunde ise 65 faize qeder asagi salmaq mumkundur 2011 2015 ci illerde Elmler Akademiyasi nin ikinci cixisi insa olunmusdu Buranin cox agir hidrogeoloji seraiti sirr deyil Evveller metro tikintisi zamani tunelleri qazilmis saxtalari su basmasi da olub Burada muasir usullardan biri olan maili inyeksiya ya tetbiq olunmusdur Son illerde agir muhendis geoloji seraitde temel ve ozullerin qournmasi meqsedile maili inyeksiyalamadan Ingiltere Almaniya Italiyada da genis istifade olunmaga baslayib Baki metrosu Ginnesin Rekordlar Kitabi nda28 oktyabr 1995 ci ilde Ulduz ve Nerimanov stansiyalari arasindaki tunelde qatarin alismasi neticesinde 289 adam helak olub 270 nefer ise xesaret alib Bu qeza Ginnesin Rekordlar Kitabi na en dehsetli metro qezasi kimi dusub Prezident Heyder Eliyevin gosterisi ile olkede 3 gun matem elan edilib Belelikle ilk defe 1967 ci ilde Ginnesin Rekordlar Kitabi na Serqde ilk metro kimi dusen Baki metrosunun bu defe facienin boyukluyune gore tarixe dusdu Birinci gosterici deyismeyen rekordlar siyahisina daxildir Ucuncu rekord da musteqillik dovrune tesaduf edir Baki Metrosu bu defe dunyada en ucuz demiryol neqliyyati sebekesi kimi boyuk bir ugura imza atib ve teqriben 15 ile yaxin muddetde kecici bayragi hec kime vermeyib Gedis haqqi1967 ci il noyabrin 6 dan istismari baslanmis Baki metrosunda Azerbaycan musteqillik qazanana qeder gedis haqqi Sovet pulu ile 5 qepik idi 1992 ci ile yanvarin 4 de Baki metrosunda ilk defe gedis haqqinin qiymet deyisikliyi edildi Qerara esasen qiymetler 15 qepik oldu Yeni qiymet 1992 ci il martin 1 ne qeder quvvede qaldi Hemin tarixden bir sernisinin dasinma haqqi 30 qepik mueyyen edildi 1992 ci ilin iyun ayindan gedis haqqi 1 Sovet rublu olur Hemin vaxtdan jeton sistemi tetbiq edilmeye baslanir Hemin il dekabrin 17 de qiymetler yeniden deyiserek 3 rubl olur 1993 cu ilde ise qiymetler iki defe deyismisdir Iyulun 26 dan metropolitenden istifadenin qiymeti 5 rubl mueyyen edildi Dekabrin 1 de ise gedis haqqi 30 rubl teyin edilmekle yanasi odeme vasitesi kimi talon sistemi mueyyen edilir 1994 cu il yanvarin 1 den yeniden jeton sistemi tetbiq edilmekle sernisinler gedis haqqini milli pul vahidi Azerbaycan manati ile odemeye baslayirlar Bir jeton ve ya bir gedis sernisine 3 manata basa gelirdi 1994 cu il fevralin 15 de yeniden talon sistemi tetbiq edilmekle gedis haqqi 5 manat olur Hemin il iyulun 1 den jeton sistemine yeniden qayidilir Metropolitenden istifade ise 20 manat mueyyen edilir 1994 cu il noyabrin 7 de 50 manat hemin il dekabrin 15 den gedisin qiymeti 100 manat olmusdur Qiymetler 1995 ci il fevralin 5 de deyisdi ve 300 manat teyin edilse de cemi 6 gun sonra 150 manata endirilir Sonraki qiymet deyisikliyi 1996 ci il iyunun 27 de olur ve 250 manata gedis haqqi 10 ile yaxin deyismez qalir 2006 ci il yanvarin 1 den yeni milli pul siyasetinin neticesi kimi qiymetler de yenilenir Yeni Azerbaycan manati ile gedis haqqi 5 qepiye beraber olur Hemin il martin 1 den gedis haqqinin yegane odeme vasitesi 2 manat deyerinde girov haqqi odenisi olan plastik kartlara kecilir 30 sentyabr 2009 cu ilde Tarif Qiymet Surasinin iclasinda Baki metrosunda gedis haqqinin qaldirilmasi barede mesele muzakire olundu Oktyabrin 1 den gedis haqqinin 15 qepik olmasi barede qerar qebul edildi 2011 ci il noyabrin 24 de Tarif Qiymet Surasinin iclasinda metropolitende gedis haqqinin qaldirilmasi barede mesele muzakire olundu Hemin qerara esasen 2011 ci il dekabrin 1 den gedis haqqi 20 qepik heddinde mueyyenlesdirilir 2015 ci il avqust ayinin 8 den Baki metrosunda gedis haqqinin odenilmesi BakiKart sistemi ile heyata kecirilir Hem de hemin gunden ilk defe seher ictimai sernisindasima sahesinde iki ferqli neqliyyat sisteminin inteqrasiya olunmus odenis sisteminin tetbiqine baslanilir Tarif qiymet Surasinin 2018 ci ilin 30 iyul tarixinde kecirilen iclasinda 2018 ci il avqustun 1 den 1 gedis ucun 30 qepik mueyyen olunmusdur Tarif qiymet Surasinin 31 yanvar 2023 tarixinde kecirilen iclasda 1 gedis ucun 40 qepik olaraq mueyyenlesdirilib Baki metropoliten jetonlari1992 ci il jetonu1990 x1990 x2000 ci il2000 ci il Baki metropoliten kartlari2015 ci iledek istifade olunmus Metro kartiHemcinin baxBaki metrosunda partlayislar 1995 ci il Baki metrosu yangini Baki metrostansiyalarinin siyahisi Bakinin yeralti yollariIstinadlarCemiyyeti 6 noyabr Baki metrosunun acilis gunu Baki Metropoliteni Qapali Sehmdar 6 noyabr Baki metrosunun acilis gunu metro gov az az 2023 08 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 01 Gelen il Bakida daha bir metro stansiyasi istifadeye verilecek 2022 02 09 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 12 2012 10 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 10 24 Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyevin sedrliyi ile Baki metrosunun perspektiv inkisaf planinin muzakiresine hesr olunmus iclas kecirilmisdir 2021 02 28 tarixinde Istifade tarixi 2010 11 05 http mediaforum az articles php lang az amp page 00 amp article id 20110629054034393 olu kecid CBC Novaya liniya Bakinskogo metropolitena rus Youtube com 21 04 2016 2022 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 21 Baki metrosunun tarixinde ilk defe qadin masinist ise qebul olunub 2022 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 13 Arxivlenmis suret 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 09 10 2009 10 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 10 28 2009 09 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 14 2010 06 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 14 Hemin il metroda gedis haqqi 300 manat olub Cemi 6 gun 2022 03 21 at the Wayback Machine qafqazinfo az 12 09 2018 az 2015 05 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 10 01 2009 10 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 10 01 Metroda gedis haqqi 20 qepik oldu olu kecid Azerbaycanda metro ve avtobuslarda minimum gedishaqqi 40 qepiye catdirilib Report Informasiya Agentliyi az 2023 02 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 01 Xarici kecidlerVikianbarda Baki metrosu ile elaqeli mediafayllar var metro gov az Baki metrosunun resmi sayti Urbanrail Baki Metropoliteni ing Yollarinin xeritesi Baki Metropoliteni rus Baki Metropolitenin stansiyalarina virtual tur 2013 10 21 at the Wayback Machine