Aşıq Hüseyn Saraçlı (tam adı: Hüseyn Qurban oğlu Həsənov; 1916, Saraçlı, Borçalı qəzası – 12 iyul 1987, Saraçlı, Bolnisi rayonu) — Azərbaycan ustad aşığı. Borçalı aşıq məktəbinin görkəmli nümayəndəsi olmuşdur.
Aşıq Hüseyn Saraçlı | |
---|---|
Hüseyn Qurban oğlu Həsənov | |
Doğum tarixi | 1916 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 12 iyul 1987 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | şair |
Janr | aşıq musiqisi |
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
Həyatı
Aşıq Hüseyn Saraçlı 1916-cı ildə Gürcüstan Respublikası Bolnisi rayonunun Saraçlı (Borçalı) kəndində Borçalının məşhur şəxslərindən olan Qurban kişinin ailəsində doğulub. Atası 1931-ci ildə kolxoz quruculuğu dövründə rus bolşevikləri tərəfindən güllələnib.
Natamam orta təhsilini Saraçlı məktəbində alan Hüseyn onu sözün əsl mənasında şöhrətin zirvəsinə qaldıran, adını bütün Qafqazda, Türkiyə və Orta Asiyada dillər əzbəri edən aşıqlıq sənətinə hələ lap gənc yaşlarından başlayıb. Saz tutmağı Saraçlıda Aşıq İsmayıldan öyrənib, Aşıq İbrahim Quşçunun və Sarvan Bayramın yanında püxtələşib. Borçalının məşhur söz ustaları Faxralı Şair Nəbinin və Şair Ağacanın Allah vergisi ilə yoğrulmuş istedadından bəhrələnib.
Aşıq Hüseyn Saraçlı boy-buxunu, oturuşu-duruşu, söz-söhbəti ilə yanaşı, həm də əxlaqı – yüksək mənəviyyatı ilə əsl ozan idi. Aşıq, yetişdirib ərsəyə çatdırdığı şəyirdləri Əhməd Sadaxlı, Məhəmməd Sadaxlı, Sədi Ulaşlı, Nurəddin Qasımlı və başqaları ilə birlikdə dağlı-aranlı Borçalını at belində diyar-diyar dolaşar, dəvət olunduğu ellərdə ağır-ağır toylar edər, məclislər yola verərdi.
Qəhrəman Süleymanlı ilə xüsusi bir dostluğu olmuş aşıq, ona öz töhfələrini vermiş, sənətin bəzi sirlərini öyrətmişdir.
Aşıq Hüseyn Saraçlı həm də yaradıcı aşıq idi. Dillər əzbəri olmuş şeirlərin, bir neçə dastanın, "Qürbəti-Kərəm", "Bağdad dübeyti" kimi saz havalarının müəllifi olan Aşıq Hüseyn Saraçlının çıxışları neçə-neçə bədii və sənədli filmin, televiziya verlişlərinin yaraşığı olmuşdur. "Tütək səsi" filmində çaldığı "Ruhani" havası isə tamaşaçını əfsunlayan möhtəşəm bir sənət nümunəsi kimi əbədi yaşam qazanmışdır.
Hüseyn Saraçlı Azərbaycan aşıqlarının II və III qurultaylarının, 1959-cu ildə Moskvada keçirilən Azərbaycan incəsənəti ongünlüyünün fəal iştirakçısı olmuşdur.
Onun haqqında çoxlu şeirlər, məqalələr yazılıb, qısa metrajlı film çəkilib. Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadə böyük Ozan haqqında yazırdı: "…H. Saraçlının söylədiyi dastanları dinləmişəm. Xüsusən Aşıq Ələsgərin Gəncə səfərini ustad elə bədii və obrazlı danışır ki, vəziyyət teatr tamaşası kimi gözümüzün qarşısında canlanır. Elə bil gözəl bir operaya baxırsan. Bu operanın rejissoru da o özüdür, dirijoru da, ifaçısı da, müşayət edəni də. Eyni zamanda o, həm liberetto müəllifidir, həm də bəstəkar".
Ustad aşıq 1987-ci ildə vəfat etmişdir. Məzarı Saraçlı qəbiristanlığındadır. Doğma kəndində aşığın büstü qoyulmuşdur.
Aşıq Hüseyn Saraçlı 1980-ci ildə Gürcüstan SSR-nin Əməkdar mədəniyyət xadimi adına layiq görülmüş, bədii əsərlərindən ibarət toplu 1992-ci ildə "Yazıçı" nəşriyyatında çap olunmuşdur. Xalq şairi Zəlimxan Yaqub onun həyatı və sənət fəaliyyəti ilə bağlı "Hüseyn Saraçlı dastanı"nı yaratmışdır.
2011-ci ildə Azərbaycan Respublikası «Təhsil» Mərkəzi Gürcüstan Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi ilə birlikdə tanınmış filoloq-alim və jurnalist Müşfiq Borçalının Ustad aşıq Hüseyn Saraclının 95 illik Yubileyinə həsr olunmuş «Aşıq Hüseyn Saraçlı və onun yaylaq səfəri» adlı kitabını «Borçalı» nəşriyyatı vasitəsilə nəfis şəkildə oxucuların ixtiyarına vermişdir. (Kitabın məsləhətçi: Gürcüstan Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi İdarə Heyətinin sədri Fazil Həsənov,Redaktoru: Gürcüstan Mədəniyyət, İncəsənət və Aşıqlar Birliyinin sədri Dərviş Osman,Rəyçilər: Filologiya elmləri doktoru, professor Mahmud Allahmanlı və Filologiya elmləri namizədi, dosent Şakir Albalıyevdir.) Bu kitabda görkəmli saz-söz ustadı Aşıq Hüseyn Saraçlının həyatı və yaradıcılığı haqqında ətraflı məlumat verilmiş, aşığın böyük oğlu İsfəndiyar Həsənovdan əldə edilmiş və indiyə kimi heç harada çap olunmamış «Aşıq Hüseyn Saraçlının Yaylaq səfəri» adlı dastanı, Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Xalq şairi Zəlimxan Yaqubun «Aşıq Hüseyn Saraslı» və şair Nizami Saraçlının Ustad aşığa həsr etdiyi «Yalan ola ayrılıq!» poemaları müəlliflərin dilinə toxunmadan oxuculara təqdim edlmışdir.*
Kitabları
- Hüseyn Saraçlı. Bakı, "Elm və təhsil", 2016. 368 səh. (+8 səh. şəkil)
Səs yazılar
- Aşıq Hüseyn Saraçlının ifasında Misri Koroğlu
Mənbə
- Fikrət Süleymanoğlu. Borçalı Saraçlısı. Bakı,2009
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Müşfiq BORÇALI: RUHUN ŞAD OLSUN, USTAD AŞIQ HÜSEYN SARAÇLI!." ZiM.Az | "ZİYA" İnformasiya Mərkəzi (rus). 2024-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Asiq Huseyn Asiq Huseyn Saracli tam adi Huseyn Qurban oglu Hesenov 1916 Saracli Borcali qezasi 12 iyul 1987 Saracli Bolnisi rayonu Azerbaycan ustad asigi Borcali asiq mektebinin gorkemli numayendesi olmusdur Asiq Huseyn SaracliHuseyn Qurban oglu HesenovDogum tarixi 1916Dogum yeri Saracli Borcali qezasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 iyul 1987 1987 07 12 Vefat yeri Saracli Bolnisi rayonu Gurcustan SSR SSRIDefn yeri SaracliFealiyyeti sairJanr asiq musiqisiUzvluyu Azerbaycan Asiqlar BirliyiMukafatlariHeyatiAsiq Huseyn Saracli 1916 ci ilde Gurcustan Respublikasi Bolnisi rayonunun Saracli Borcali kendinde Borcalinin meshur sexslerinden olan Qurban kisinin ailesinde dogulub Atasi 1931 ci ilde kolxoz quruculugu dovrunde rus bolsevikleri terefinden gullelenib Natamam orta tehsilini Saracli mektebinde alan Huseyn onu sozun esl menasinda sohretin zirvesine qaldiran adini butun Qafqazda Turkiye ve Orta Asiyada diller ezberi eden asiqliq senetine hele lap genc yaslarindan baslayib Saz tutmagi Saraclida Asiq Ismayildan oyrenib Asiq Ibrahim Quscunun ve Sarvan Bayramin yaninda puxtelesib Borcalinin meshur soz ustalari Faxrali Sair Nebinin ve Sair Agacanin Allah vergisi ile yogrulmus istedadindan behrelenib Asiq Huseyn Saracli boy buxunu oturusu durusu soz sohbeti ile yanasi hem de exlaqi yuksek meneviyyati ile esl ozan idi Asiq yetisdirib erseye catdirdigi seyirdleri Ehmed Sadaxli Mehemmed Sadaxli Sedi Ulasli Nureddin Qasimli ve basqalari ile birlikde dagli aranli Borcalini at belinde diyar diyar dolasar devet olundugu ellerde agir agir toylar eder meclisler yola vererdi Qehreman Suleymanli ile xususi bir dostlugu olmus asiq ona oz tohfelerini vermis senetin bezi sirlerini oyretmisdir Asiq Huseyn Saracli hem de yaradici asiq idi Diller ezberi olmus seirlerin bir nece dastanin Qurbeti Kerem Bagdad dubeyti kimi saz havalarinin muellifi olan Asiq Huseyn Saraclinin cixislari nece nece bedii ve senedli filmin televiziya verlislerinin yarasigi olmusdur Tutek sesi filminde caldigi Ruhani havasi ise tamasacini efsunlayan mohtesem bir senet numunesi kimi ebedi yasam qazanmisdir Huseyn Saracli Azerbaycan asiqlarinin II ve III qurultaylarinin 1959 cu ilde Moskvada kecirilen Azerbaycan inceseneti ongunluyunun feal istirakcisi olmusdur Onun haqqinda coxlu seirler meqaleler yazilib qisa metrajli film cekilib Xalq sairi Bextiyar Vahabzade boyuk Ozan haqqinda yazirdi H Saraclinin soylediyi dastanlari dinlemisem Xususen Asiq Elesgerin Gence seferini ustad ele bedii ve obrazli danisir ki veziyyet teatr tamasasi kimi gozumuzun qarsisinda canlanir Ele bil gozel bir operaya baxirsan Bu operanin rejissoru da o ozudur dirijoru da ifacisi da musayet edeni de Eyni zamanda o hem liberetto muellifidir hem de bestekar Ustad asiq 1987 ci ilde vefat etmisdir Mezari Saracli qebiristanligindadir Dogma kendinde asigin bustu qoyulmusdur Asiq Huseyn Saracli 1980 ci ilde Gurcustan SSR nin Emekdar medeniyyet xadimi adina layiq gorulmus bedii eserlerinden ibaret toplu 1992 ci ilde Yazici nesriyyatinda cap olunmusdur Xalq sairi Zelimxan Yaqub onun heyati ve senet fealiyyeti ile bagli Huseyn Saracli dastani ni yaratmisdir 2011 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Tehsil Merkezi Gurcustan Azer bay canlila rinin Mede niyyet Merkezi ile bir likde taninmis filoloq alim ve jurnalist Musfiq Borcalinin Us tad asi q Huseyn Saraclinin 95 illik Yu bi le yine hesr olun mus Asiq Huseyn Saracli ve onun yaylaq seferi adli kitabini Borcali nesriy yati va sitesile nefis sekilde oxucularin ix tiyarina ver misdir Kitabin mes lehetci Gurcustan Azerbaycanlilarinin Mede niyyet Mer kezi Idare Heye tinin sedri Fazil Hese nov Redak toru Gurcustan Medeniyyet Incesenet ve Asiqlar Bir liyinin sedri Dervis Osman Reyciler Filolo giya elm leri dok toru professor Mahmud Al lahmanli ve Filo logiya elm leri namizedi dosent Sakir Alba liyevdir Bu kitabda gorkemli saz soz ustadi Asiq Huseyn Saraclinin heyati ve yara diciligi haq qinda et rafli me lu mat verilmis asi gin bo yuk oglu Isfendiyar He senovdan el de edilmis ve indiye kimi hec harada cap olunmamis Asiq Huseyn Saraclinin Yaylaq seferi adli dastani Azerbaycan Asiqlar Birliyinin sed ri Xalq sairi Zelimxan Ya qubun Asiq Hu seyn Sarasli ve sair Nizami Sa raclinin Ustad asi ga hesr etdiyi Yalan ola ayriliq poe malari muel liflerin diline to xun ma dan oxuculara teqdim edlmisdir KitablariHuseyn Saracli Baki Elm ve tehsil 2016 368 seh 8 seh sekil Ses yazilarAsiq Huseyn Saraclinin ifasinda Misri KorogluMenbeFikret Suleymanoglu Borcali Saraclisi Baki 2009Hemcinin baxAsiq Tutek sesi film 1975 Istinadlar Musfiq BORCALI RU HUN SAD OL SUN USTAD ASIQ HUSEYN SARACLI ZiM Az ZIYA Informasiya Merkezi rus 2024 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 25