Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aşağı Seyidəhmədli — Azərbaycan Respublikasının Füzuli rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
| Aşağı Seyidəhmədli | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Başçı | Alı Alıyev |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ1912 |
| Nəqliyyat kodu | 19 |
| | |
Təxminən 200–250 evdən ibarət idi. Kəndin ərazisindən cəbhə xətti keçirdi. Erməni qoşunları vaxtilə bu ərazidə tez-tez atəşkəsi pozaraq Azərbaycan Ordusunun mövqelərinə hücum etməyə cəhd göstərirdilər.
21 oktyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir.
Tarixi
Aşağı Seyidəhmədli kəndinın yaranması 1600–1700-cü illərə təsadüf edir. Bu kənddə insanlar özlərinə ev tikmək üçün bünövrə qazdıqda bəzi yerlərdə torpağın altında, bəzəndə kiçik təpələrdə yaşı 3–4 min illərlə ölçülən (Norveçdə, Skandinavyada qədim İvarlarla eynilik təşkil edən) sağsı qab-qacaq qırıntılarına rast gəlinərdi. Bəzi qazma zamanı qiymətli sikkələr belə tapıldığı olub. Kəndin bəzi bölümündə tapılan qab parçaları Quruçay mədəniyyətinə aid olan əşyaları özündə əks etdirir. Yerli mənbələrdə kənd evləri palçıqdan yarıqazma şəklində tikilir və ev sayı "tüstü" formasında sayılırdı (məsələn: 30 tüstü, yəni 30 ev). Kənd əhalisi hansı soydan gəldiyini araşdırma zamanı və digər qonşu kəndlərdə araşdırıldıqda əsasən kökü, indiki İran İslam Respublikasının ərazisində Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanı, o zamankı adıyla Qaradağ mahalının Dilboz kəndinə gedib çıxır. Bu kəndin əsasən soyu 24 oğuz boyundan biri olan Yaparlı (iva, ivarlı) boyundan gəlməkdədir. Digər qaynaqlara görə Alxanlı (24 oğuz boyunun qolu olan Ay xan isminin dəyişmiş forması) kəndinın əhalisidə bu ərazidən buraya köçənlərdir. Kəndin bir sıra ailələri (məsələn: Xəlillilər, Əliquluuşağı və s.) 1680–1700-cü illərdə İran Azərbaycanının Qaradağ mahalından buraya köçmüşlər. Buraya ilk əvvəl Qacarların mənfur siyasətinin bir parçası olan köçəri erməni əsilli əhalinin əhəmiyyətli torpaq sahələrinə yerləşdirmək üçün Vərzigana köçürülməsi nəticəsində, buna etiraz edən bölgənin tanınmış din adamı olan Övliya Seyyid Əhməd ağa və qardaşı Seyyid Mahmud ağa buranın əhalisini, indiki Aşağı Seyidəhmədli kəndinin ərazisinə gətirmiş. Seyid Əhmədli (Yuxarı və Aşağı Seyidəhmədli, Alxanlı, Şükürbəyli, Qorqan və Qaraxanbəyli sakinlərinin bir qismi) kəndi ilə ən yaxın qohumluq əlaqəsi əsasən, indiki Ermənistan Respublikasının ərazisində qalan, Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalının əski tarixi mənbələrdə Qarababa mahalı Arpa çayının sağ sahillərinə və qonşu Türkiyə Republikasının bəzi vilayətlərində rast gəlinir. Məsələn Antalya ilinin Manavqat ilçəsininin Seydilər kəndi, Bolu ilinin Gərədə ilçəsinin Afşardarağçı, Tatlar, Birinci Afşar, İkinci Afşar, Əmirlər və sair kəndlər, Ankara ilinin Bala ilçəsi Afşar, Ağqoyunlu kəndləri, Çorum ilinin Alaca, Qəhrəmanmaraş Afşin ilçəsi Örənli kəndi, Nadirköy kəndi, Tatlar kəndi və sair kəndlər.
Toponimikası
Kənd Quruçay və Köndələnçay arasındadır. Oykonimin birinci komponenti yaşayış məntəqəsinin yerləşdiyi coğrafi mövqeyi, ikinci komponenti isə seyid-əhmədli nəslinin adını əks etdirir.
Mədəniyyəti
Aşağı Seyidəhmədli kəndində əvvəllər ibtidai, sonralar 8 illik və nəhayət orta məktəb açılmışdır. Bu kənddə işğala qədər 2 məktəbəqədər uşaq bağçası da olub.[]
Görkəmli şəxsləri
- Osman Kazımov — tanınmış hüquqşunas
- Sədman Hacıyev — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.
- Nəcəf Hacıyev
- Yaşar Novruzov Qarabağlı — ziyalı, publisist, şair.
- Anar Abasov
- Tofiq Nəcəfli — bitkiçilik sahəsində 10-a yaxın kitab müəllifi.
- Hümbət Hümbətov — Aqrar elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, ADAU-nun professoru.
- Mehman Kazımlı
- Zamin Hacı — jurnalist. Yeni Müsavatda köşə yazarı.
- Xalid Kazımov
- Nəzərova Şəhla Adışirin qızı — İngilis dili üzrə müəllim.
Nəcəfqulular tayfası bu kənddəndir. Bu kənddə çəkilmiş bəzi məsəllər indidə el arasında məsəl çəkilir. Məsələn: Qayınana filmində "Ölmüşdü Xankişi", "İlanı Seyid Əhməd əli ilə tutur" və sair məsəllər.[]
Coğrafiyası və iqlimi
Dağ ətəyində yerləşən kənd qışı qismən şaxtalı, yayı isə mülayim olur.
Əhalisi
Kənddə 1990-cı ilə olan məlumata görə 1500–1600 nəfər əhali yaşayırdı.
İqtisadiyyatı
Aşağı Seyidəhmədli kəndində texniki üzümçülüyə əlverişli iqlim olduğundan sovet dövründə yer altı saxlama yerləri olan spirt zavodu yerləşirdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://www.azerpost.az/?options=content&id=188.
- . 2011-11-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-17.
- "Ermənilər atəşkəs rejimini yenə pozublar". 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-11-17.
- "Ermənilər cəbhə xəttində fəallaşıb – azxeber.com". 2012-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-11-17.
- "Füzulinin bu kəndləri də işğaldan azad edildi!". qafqazinfo.az (az.). 21 oktyabr 2020. 2020-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2020.
- Aşağı Seyidəhmədli // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Seyidehmedli Asagi Seyidehmedli Azerbaycan Respublikasinin Fuzuli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Asagi Seyidehmedli39 34 23 sm e 47 18 22 s u Olke AzerbaycanBasci Ali AliyevTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ1912Neqliyyat kodu 19Xeriteni goster gizle Asagi Seyidehmedli Texminen 200 250 evden ibaret idi Kendin erazisinden cebhe xetti kecirdi Ermeni qosunlari vaxtile bu erazide tez tez ateskesi pozaraq Azerbaycan Ordusunun movqelerine hucum etmeye cehd gosterirdiler 21 oktyabr 2020 ci il tarixinde Azerbaycan Silahli Quvveleri terefinden isgaldan azad edilmisdir TarixiAsagi Seyidehmedli kendinin yaranmasi 1600 1700 cu illere tesaduf edir Bu kendde insanlar ozlerine ev tikmek ucun bunovre qazdiqda bezi yerlerde torpagin altinda bezende kicik tepelerde yasi 3 4 min illerle olculen Norvecde Skandinavyada qedim Ivarlarla eynilik teskil eden sagsi qab qacaq qirintilarina rast gelinerdi Bezi qazma zamani qiymetli sikkeler bele tapildigi olub Kendin bezi bolumunde tapilan qab parcalari Qurucay medeniyyetine aid olan esyalari ozunde eks etdirir Yerli menbelerde kend evleri palciqdan yariqazma seklinde tikilir ve ev sayi tustu formasinda sayilirdi meselen 30 tustu yeni 30 ev Kend ehalisi hansi soydan geldiyini arasdirma zamani ve diger qonsu kendlerde arasdirildiqda esasen koku indiki Iran Islam Respublikasinin erazisinde Serqi Azerbaycan ostaninin Verziqan sehristani o zamanki adiyla Qaradag mahalinin Dilboz kendine gedib cixir Bu kendin esasen soyu 24 oguz boyundan biri olan Yaparli iva ivarli boyundan gelmekdedir Diger qaynaqlara gore Alxanli 24 oguz boyunun qolu olan Ay xan isminin deyismis formasi kendinin ehaliside bu eraziden buraya kocenlerdir Kendin bir sira aileleri meselen Xelilliler Eliquluusagi ve s 1680 1700 cu illerde Iran Azerbaycaninin Qaradag mahalindan buraya kocmusler Buraya ilk evvel Qacarlarin menfur siyasetinin bir parcasi olan koceri ermeni esilli ehalinin ehemiyyetli torpaq sahelerine yerlesdirmek ucun Verzigana kocurulmesi neticesinde buna etiraz eden bolgenin taninmis din adami olan Ovliya Seyyid Ehmed aga ve qardasi Seyyid Mahmud aga buranin ehalisini indiki Asagi Seyidehmedli kendinin erazisine getirmis Seyid Ehmedli Yuxari ve Asagi Seyidehmedli Alxanli Sukurbeyli Qorqan ve Qaraxanbeyli sakinlerinin bir qismi kendi ile en yaxin qohumluq elaqesi esasen indiki Ermenistan Respublikasinin erazisinde qalan Qerbi Azerbaycanin Dereleyez mahalinin eski tarixi menbelerde Qarababa mahali Arpa cayinin sag sahillerine ve qonsu Turkiye Republikasinin bezi vilayetlerinde rast gelinir Meselen Antalya ilinin Manavqat ilcesininin Seydiler kendi Bolu ilinin Gerede ilcesinin Afsardaragci Tatlar Birinci Afsar Ikinci Afsar Emirler ve sair kendler Ankara ilinin Bala ilcesi Afsar Agqoyunlu kendleri Corum ilinin Alaca Qehremanmaras Afsin ilcesi Orenli kendi Nadirkoy kendi Tatlar kendi ve sair kendler ToponimikasiKend Qurucay ve Kondelencay arasindadir Oykonimin birinci komponenti yasayis menteqesinin yerlesdiyi cografi movqeyi ikinci komponenti ise seyid ehmedli neslinin adini eks etdirir MedeniyyetiAsagi Seyidehmedli kendinde evveller ibtidai sonralar 8 illik ve nehayet orta mekteb acilmisdir Bu kendde isgala qeder 2 mektebeqeder usaq bagcasi da olub menbe gosterin Gorkemli sexsleriOsman Kazimov taninmis huquqsunas Sedman Haciyev Sosialist Emeyi Qehremani Necef Haciyev Yasar Novruzov Qarabagli ziyali publisist sair Anar Abasov Tofiq Necefli bitkicilik sahesinde 10 a yaxin kitab muellifi Humbet Humbetov Aqrar elmler uzre felsefe doktoru ADAU nun professoru Mehman Kazimli Zamin Haci jurnalist Yeni Musavatda kose yazari Xalid Kazimov Nezerova Sehla Adisirin qizi Ingilis dili uzre muellim Necefqulular tayfasi bu kenddendir Bu kendde cekilmis bezi meseller indide el arasinda mesel cekilir Meselen Qayinana filminde Olmusdu Xankisi Ilani Seyid Ehmed eli ile tutur ve sair meseller menbe gosterin Cografiyasi ve iqlimiDag eteyinde yerlesen kend qisi qismen saxtali yayi ise mulayim olur EhalisiKendde 1990 ci ile olan melumata gore 1500 1600 nefer ehali yasayirdi IqtisadiyyatiAsagi Seyidehmedli kendinde texniki uzumculuye elverisli iqlim oldugundan sovet dovrunde yer alti saxlama yerleri olan spirt zavodu yerlesirdi Hemcinin baxFuzuli rayonuIstinadlarhttp www azerpost az options content amp id 188 2011 11 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 11 17 Ermeniler ateskes rejimini yene pozublar 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2011 11 17 Ermeniler cebhe xettinde feallasib azxeber com 2012 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2011 11 17 Fuzulinin bu kendleri de isgaldan azad edildi qafqazinfo az az 21 oktyabr 2020 2020 10 25 tarixinde Istifade tarixi 21 oktyabr 2020 Asagi Seyidehmedli Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629