Alıxanlı — Azərbaycan Respublikasının Füzuli rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Alxanlı | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 228 m |
Saat qurşağı | |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | AZ1913 |
Tarixi
Kənd XVIII əsrin ortalarında Qarabağ xanı Pənahəli xanın Naxçıvandan köçürüb gətirdiyi əhalinin məskunlaşmasından yaranmışdır. Alıkan Naxçıvanda Kəngər elinin qollarından biridir. Bu qolun adı isə erkən orta əsrlərdə Cənub-şərqi Avropa və Şimali Qafqaz çöllərində yaşamış qədim türkmənşəli xəzərlərin Alıxan tayfasının adıdır. 1993-cü ilin avqust ayından 1994-cü ilin yanvar ayınadək erməni işğalçılarının zəbti altında olan Füzuli rayonunun Alxanlı kəndi işğaldan azad edildikdən sonra uzun müddət baxımsız qalıb. Çünki ermənilər həmin yaşayış məntəqəsindəki bütün evləri və obyektləri talan edərək viran qoyub. Lakin son illər yerli RİH-in və aidiyyəti qurumların maliyyə yardımı ilə adıçəkilən kənddəki dağıdılmış evlərin bərpasına başlanılıb. Bu günədək dövlət büdcəsi hesabına 300 ev bərpa olunub, 176 evin tam bərpasına və 96 evin bir hissəsinin təmirinə sifariş verilib. Məlumatda həmçinin qeyd olunub ki, işğaldan əvvəl Alxanlıda yaşayan 712 ailədən 582-si artıq doğma ata-baba yurdlarına qayıdıblar. Dağılmış evlərin bərpasından sonra yerdə qalan digər ailələrin də kəndə qayıdacağı gözlənilir.
Toponimikası
Alxanlı oyk, düz. Füzuli rayonunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Köndələnçayın sol sahilində, Mil düzündədir. Tədqiqatçıların əksəriyyəti bu oykonimi alıxanlı etnonimi ilə əlaqələndirir və belə bir məlumata istinad edirlər ki, kəndi XVIII əsrdə Qarabağ xanı Pənahəli xanın Naxçıvandan Qarabağa köçürdüyü kəngərlilərin alıxanlı tirəsi salmışdır. Lakin nəzərə almaq lazımdırki, alxan sözü Azərbaycan dilinin qərb qrupu dialektlərində "köndələn qazılmış xəndək yeri" deməkdir. Kəndin Köndələn çayının sahilində yerləşdiyini nəzərə alsaq, bu oykonimi "Köndələnçayın axdığı kənd" kimi izah etmək olar. Çeçenistanda XVIII əsrlərdə alanların yaşayış məskəni olan Alxanqala yer adı və Alxançurt dağ adı da "köndələn" mənasında izah olunur.
Əhalisi
Hal-hazırda əhalinin sayı kənddə 2100 nəfər təşkil edir. Kəndin əhalisi tamamilə azərbaycanlılardan ibarətdir. 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 2914 nəfər əhali yaşayır.
İqtisadiyyatı
Azərbaycanda yerləşən bir çox kəndlər kimi Alxanlı kəndinin də əhalisi əsasən əkinçiliklə məşğul olur. Lakin kəndin ərazisinin cəbhə xəttinin bir neçə yüz metrliyində yerləşməsi həmin ərazilərdə təsərrüfat işlərinin görülməsinə mane olur. Belə ki, Ermənistan hərbçiləri dinc sakinləri mütəmadi olaraq atəş altında saxlayır. Alxanlı kəndinin ərazisində 5 min hektardan əkin üçün yararlı torpaq sahəsi olsa da, bu əkin sahələrinin cəmi 2 min hektarından kənd sakinləri istifadə edirlər. Ermənilər 2006-cı ildən etibarən kəndə gələn su kanallarının qarşısını kəsdiyi üçün sakinlər əkinçiliyi yalnız dəmyə üsuslu ilə aparırlar. Ancaq vəziyyətdən çıxış yolu kimi ərazidə bir neçə su artezian quyusu qazılıb. Lakin bu su quyuları azlıq təşkil edir.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Füzuli Rayon İcra Hakimiyyəti
İstinadlar
- http://www.azerpost.az/?options=content&id=188.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Alxanli Alixanli Azerbaycan Respublikasinin Fuzuli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Alxanli39 36 00 sm e 47 23 12 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 228 mSaat qursagi UTC 04 00Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ1913Xeriteni goster gizle AlxanliTarixiKend XVIII esrin ortalarinda Qarabag xani Penaheli xanin Naxcivandan kocurub getirdiyi ehalinin meskunlasmasindan yaranmisdir Alikan Naxcivanda Kenger elinin qollarindan biridir Bu qolun adi ise erken orta esrlerde Cenub serqi Avropa ve Simali Qafqaz collerinde yasamis qedim turkmenseli xezerlerin Alixan tayfasinin adidir 1993 cu ilin avqust ayindan 1994 cu ilin yanvar ayinadek ermeni isgalcilarinin zebti altinda olan Fuzuli rayonunun Alxanli kendi isgaldan azad edildikden sonra uzun muddet baximsiz qalib Cunki ermeniler hemin yasayis menteqesindeki butun evleri ve obyektleri talan ederek viran qoyub Lakin son iller yerli RIH in ve aidiyyeti qurumlarin maliyye yardimi ile adicekilen kenddeki dagidilmis evlerin berpasina baslanilib Bu gunedek dovlet budcesi hesabina 300 ev berpa olunub 176 evin tam berpasina ve 96 evin bir hissesinin temirine sifaris verilib Melumatda hemcinin qeyd olunub ki isgaldan evvel Alxanlida yasayan 712 aileden 582 si artiq dogma ata baba yurdlarina qayidiblar Dagilmis evlerin berpasindan sonra yerde qalan diger ailelerin de kende qayidacagi gozlenilir ToponimikasiAlxanli oyk duz Fuzuli rayonunun eyniadli i e v de kend Kondelencayin sol sahilinde Mil duzundedir Tedqiqatcilarin ekseriyyeti bu oykonimi alixanli etnonimi ile elaqelendirir ve bele bir melumata istinad edirler ki kendi XVIII esrde Qarabag xani Penaheli xanin Naxcivandan Qarabaga kocurduyu kengerlilerin alixanli tiresi salmisdir Lakin nezere almaq lazimdirki alxan sozu Azerbaycan dilinin qerb qrupu dialektlerinde kondelen qazilmis xendek yeri demekdir Kendin Kondelen cayinin sahilinde yerlesdiyini nezere alsaq bu oykonimi Kondelencayin axdigi kend kimi izah etmek olar Cecenistanda XVIII esrlerde alanlarin yasayis meskeni olan Alxanqala yer adi ve Alxancurt dag adi da kondelen menasinda izah olunur EhalisiHal hazirda ehalinin sayi kendde 2100 nefer teskil edir Kendin ehalisi tamamile azerbaycanlilardan ibaretdir 2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 2914 nefer ehali yasayir IqtisadiyyatiAzerbaycanda yerlesen bir cox kendler kimi Alxanli kendinin de ehalisi esasen ekincilikle mesgul olur Lakin kendin erazisinin cebhe xettinin bir nece yuz metrliyinde yerlesmesi hemin erazilerde teserrufat islerinin gorulmesine mane olur Bele ki Ermenistan herbcileri dinc sakinleri mutemadi olaraq ates altinda saxlayir Alxanli kendinin erazisinde 5 min hektardan ekin ucun yararli torpaq sahesi olsa da bu ekin sahelerinin cemi 2 min hektarindan kend sakinleri istifade edirler Ermeniler 2006 ci ilden etibaren kende gelen su kanallarinin qarsisini kesdiyi ucun sakinler ekinciliyi yalniz demye ususlu ile aparirlar Ancaq veziyyetden cixis yolu kimi erazide bir nece su artezian quyusu qazilib Lakin bu su quyulari azliq teskil edir Hemcinin baxAlxanli hucumu Fuzuli rayonuXarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Fuzuli Rayon Icra HakimiyyetiIstinadlarhttp www azerpost az options content amp id 188 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629