Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Ağabala Hacıqulu oğlu Quliyev (1862, Keşlə – bilinmir, Təbriz) — mesenat, milyonçu.
| Ağabala Quliyev | |
|---|---|
| Ağabala Hacıqulu oğlu Quliyev | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Keşlə, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | bilinmir |
| Vəfat yeri | |
| Uşaqları | Ağa İsmayıl, Rübabə xanım, Səriyyə xanım və Sara xanım |
Həyatı
Ağabala Quliyev 1862-ci ildə Bakının Keşlə kəndində anadan olmuşdur. Atası Cənubi Azərbaycandan gəlmiş yoxsul bir tənəkəçi olub. Tənəkədən müxtəlif ev əşyaları düzəldir və qazandığı pulla ailəsini çətinliklə dolandırırdı. Yaxın kəndlərdə aftava ustası kimi tanınırmış. Üç oğlu varmış: Ağabala, Sadıq və Baba. Arvadı öz xalası qızı Mələknisa evdə qutab bişirər və böyük övladı Ağabala ilə küçələrdə və bazarda satdırardı.
Bir müddətdən sonra Hacıqulu Keşlədən Bakı şəhərinə köçür. Ehtiyac içərisində yaşayan ata böyük övladı Ağabalanı erməni Tatavosovun buxar dəyirmanında işə, fəhləliyə düzəldir. Uşaqlıqdan çox fərasətli olan Ağabala burada işlədiyi müddətdə buğda kisələrinin dəyirmana daşınmasından tutmuş buğdanın üyüdülməsinədək dəyirmanın hər işi ilə maraqlanır. Hər şeyi diqqətlə izləyir, bilmədiklərini yaşlı fəhlə yoldaşlarından öyrənirdi. O öz işində də çox səliqəli idi. Kontor müdiri Ağabalanın işindən o qədər razı idi ki, onu hər gün dəyirman sahibinə tərifləyirdi. Belə səyi və çalışqanlığı nəticəsində Ağabala çox keçmədən birbaşa sex müdiri təyin olunur.
O dəyirmanın həyatında öz qənaətçilliyi ilə tanındığı kimi şəxsi həyatında da qənaətçillik onun üçün həyati bir zərurət olmuşdu. Dəyirmanda hələ fəhlə işlədiyi günlərdən qazandığının yarısını atasına verir, qalanını yığıb saxlardı. Onu da deyək ki, fəhlə işlərkən kiçik bir ehtiyatsızlığı üzündən sağ əlinin bir neçə barmağını itirmişdi.
Ağabala sex müdiri işlədiyi müddətdə xeyli sərmayə toplamışdı. Heç zaman israfçılığa uymazdı. Qəpiyin qiymətini bilirdi. Nəhayət, varlanandan sonra dəyirmanı pulla dəyirman sahibindən aldıqda hamı təəccüb qalmışdı ki, bu qədər pul Ağabala üçün hardandır. Dəyirmanın işini yenidən qurmaq üçün o xüsusi plan hazırlamışdı. Köhnə avadanlığı yenisi ilə əvəz etdikdən sonra dəyirmanın istehsal qüvvəsi xeyli artdı. Əgər aldığı dəriyman vaxtı ilə onunla bir küçədə olan Malakan varlısı Skobelevin dəyirmanı ilə (indiki Xaqani küçəsində) rəqabətdə geri qalırdısa, indi avadanlığın sazlığı və buraxılan məhsulun keyfiyyəti ilə nəinki Skobelevin, hətta Sadıxov qardaşlarının, Hacı Zeynalabdin Tağıyevin, Kretingen və Qlaz qardaşlarının dəyirmanlarını da geridə buraxmışdı. Bir müddətdən sonra onun fəaliyyəti daha da genişlənir. O, Şimali Qafqazda da un, düyü təmizləyən, kraxmal dəyirmanları tikdirib işə salır. Vladiqafqazda, Stavropolda, Samarada, Qroznıda, Beslanda, Georgiyevskdə tikdirdiyi dəyirmanlar ona bütün Rusiyada şöhrət qazandırdı. Camaat içərisində o, dəyirmanlar kralı kimi ad çıxarmışdı. İstehsal həcmi etibarilə Skobelevdən savayı heç kəs onunla rəqabət apara bilmirdi. Ağabala Quliyev artıq Rusiyada dəyirman işinin ən böyük bələdçisi kimi tanınmışdı. Şimali Qafqaz xalqları arasında böyük hörməti vardı. Hətta bu yaxınlaradək Georgiyevskdə onun adına küçə var idi. Dəyirmanların bir gün də dayanmaması üçün əvvəlcədən taxıl ehtiyatı görüb, anbarlara vurdurardı. 1916-cı ildə Bakıda baş vermiş aclıq zamanı onun bu işi özünü doğrultdu, həmin ildə Şimali Qafqaz yolunun bağlanması nəticəsində Bakı dəyirmanları böyük çətinliklə üzləşdilər. Taxılın daşınmaması nəticəsində bir neçə dəyirman öz işini saxladı. Bu, Ağabala Quliyevin dəyirmanına isə bir o qədər təsir etməmişdi. Digər tərəfdən o, taxılın dəniz vasitəsilə daşınmasına da nail olmuşdu. O, Rusiyanın taxıl istehsal edən rayonları ilə daima əlaqədə idi. 1916-cı ilin fevral ayının 15-də Bakıda qadınların qiyamı oldu. Çörəyin çatışmazlığı üzündən qadınlar zəngin mağazalara, ərzaq anbarlarına və dəyirmanlara hücum çəkərək, qapıları sındırır, şüşələri qırır və əllərinə keçənləri evlərinə daşıyırdılar. Polis də onların öhdəsindən gələ bilmirdi. Bu hadisə Bakının tarixində "бабий бунт" ,yəni "qadın üsyanı" kimi tanınır. Bazarlar tamamilə talan edilmişdi. Dəyirmanlara da, o cümlədən Ağabala Quliyevin dəyirmanına da az ziyan dəyməmişdi. Yalnız qiyamın ikinci günü polis qiyamı yatırda bildi.
Ağabala Quliyevin evi
Doğrudur, Ağabala Quliyev şəhərdə uca binalar ucaltmağı o qədər sevmirdi. Lakin Bakının Poluxin küçəsində tikdirdiyi yaşayış binası şəhərin ən əzəmətli binalarından biri hesab olunurdu. Bu bina hazırda da şəhərə xüsusi gözəllik verir. O bu binaya istər xaricdən, istərsə də içəridən arxitektura elementləri ilə xüsusi bəzəklər vurdurmuşdu. Binanın layihəsini o zaman şəhərdə bir çox əzəmətli binaların layihəsini vermiş memar E. Y. Skibinski vermişdi. Binanın içərisini, otaqları bəzəmək üçün rəssam Malov dəvət olunmuşdu. Malovun otaqlardakı yağlı boya ilə çəkdiyi şəkillər içəri girəni heyran qoyur.
Ailəsi
Ağabalanın üç qız övladı və bir oğlu olmuşdur. Oğlu Ağa İsmayıl, qızları: Rübabə xanım, Səriyyə xanım və Sara xanım, dördü də həmin bu binada boya-başa çatmışdılar.
Sara və Rübabə Türkiyədə ərə getmiş oğul-uşaq sahibi olmuşlar. Hazırda Sara və Rübabə həyatda olmasalar da onların nəsli İstanbulda yaşayır və çalışırlar. Sara xanımın bir oğlu olub. Adı Teumandır, musiqişünasdır. Bir müddət İtaliyada yaşayıb. Hazırda harada yaşadığı məlum deyil. Rübabə xanımın da iki övladı olub: biri oğlan, biri qız. Qızı, yəni Ağabala Quliyevin nəvəsi Mələk xanım hazırda İstanbul banklarından birində işləyir.
Fəaliyyəti
Ağabala dəyirmanlar kralı kimi tanınmaqdan savayı həm də ictimai xadim olmuşdur. O zamankı Bakının həyatında elə bir hadisə olmazdı ki, Ağabala Quliyev onda öz maddi və mənəvi köməyi ilə iştirak etməmiş olsun. Ölkənin dövlət quruculuğunda, ictimai və mədəni tədbirlərin təşkilində, xalq təsərrüfatı sahələrinin inkişaf etdirilməsində onun böyük xidmətləri olmuşdur.
1878-ci ildə Bakıda ilk dəfə olaraq, şəhər dumasına seçkilər keçirilmişdi. Bütün Rusiyada dumaların və bələdiyyə idarəsinin yaradılması barədə hələ 1870-ci ildə imperatorun fərmanı olmuşdur. O zamandan da Rusiyanın iri şəhərlərində dumalar yaradılıb fəaliyyətə başlamışdılar. Bakıda isə bu fərman səkkiz il sonra həyata keçirilməyə başlamışdı. Belə ləngiməni o zamankı şovinist rus dairələri onunla izah edirdilər ki, guya azərbaycanlılar özlərini idarə etmək üçün hələ yetişməmişlər. Fərmanda göstərilirdi ki, başqa şəhərlərdə xristian olmayanlar əksəriyyət təşkil etdikdə dumaya həm xristianlardan, həm də yerli qeyri xristian millətlərdən bərabər miqdarda qlasnı nümayəndə seçilməlidir. Buna görə də Bakıda da dumaya ümumi sayın yarısı qədər, yəni 36 nəfər qlasnı seçilmişdi. Seçilənlər içərisində Hacı Zeynalabdin Tağıyev, Şəmsi Əsədullayev, Musa Nağıyev, Əjdər bəy Aşurbəyov, İsa bəy Hacınski ilə yanaşı Ağabala Quliyev də vardı. Dumanın iclaslarında Ağabala Quliyev heç zaman passiv mövqe tutmazdı. Müzakirə olunan, xüsusilə ərzaqla əlaqədar məsələlərdə həmişə xalqın mənafeyi baxımından çıxış edərdi.
Ağabala Quliyev həm də böyük xeyriyyəçi idi. 1905-ci ildə təşkil olunmuş Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin ilk müəssislərindən biri olmuşdur. Birinci Dünya müharibəsi başlanandan sonra Bakı Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin fəaliyyəti daha da genişlənmişdi. 1917-ci ilin aprel-may aylarında Bakıya Turkiyədən, Rum elindən çoxlu qaçqınlar gəlmişdi. Onları yerləşdirmək, yedirmək, isti pal-paltarla təmin etmək sahəsində cəmiyyət xeyli iş görmüşdü. Xeyriyyə cəmiyyətinin ümumi fondundan başqa Bakı varlıları və o cümlədən Ağabala Quliyev qaçqınlar üçün ərzaq: un, düyü ayırırdılar. Sonralar Qafqaz cəbhəsindən də çoxlu türk və alman əsirləri gətirildi. Onların da qayğısına qalmağı cəmiyyət unutmurdu.
1878-ci ildə Bakıdan Batuma neft kəməri çəkilməsi məsələsi meydana çıxdı. Lakin bu fikrin həyata keçirilməsi xeyli ləngiyirdi. Əcnəbi mühəndisləri kəmərin çəkilməsi məsuliyyətini üzərlərinə götürməkdən imtina etdilər. Sonralar məşhur rus mühəndisi V. Q. Şaxov bu işi boynuna götürdü. Bakı varlılarından bir neçəsi və o cümlədən Ağabala Quliyev Şaxova dayaq çıxdılar. Kəmərin çəkilməsi üçün təşkil olunmuş şirkətin sədrliyini də Ağabala Quliyev öz üzərinə götürdü.
1905-ci il rus inqilabından sonra Ağabala Quliyevin görüşlərində dəyişiklik əmələ gəlmişdi. O qatı mürtecə olan Hacı Aslan Aşurbəyovun təsiri altına düşərək, qaragüruhçulara meyl edirdi. 1905-ci ilin noyabrında Bakıda yaranmış "Yakor" təşkilatına daxil olmuşdu. Bu, Rusiyada yaranmış "Rus xalqının ittifaqı" adlı qaragüruhçu təşkilatın bir qolu idi. Ağabala Quliyev Azərbaycanda müstəqil respublika yaradılandan sonra da onların təsirindən qurtara bilməmişdi. Bu iş üstündə o hətta həbs edilib, bir neçə ay həbsxanada qalmışdı. 1920-ci ilin martında Ağabala Quliyev İrana gedir. O, İranda olarkən Bakıda çevriliş olur. Bolşeviklər hakimiyyət başına gəlirlər. Şəhərdə bir həftə talan gedir. Varlıların əmlakı müsadirə olunur, özlərini isə həbsə alırlar. Onlardan gizlənib, sonra xaricə qaçanlar da olmuşdu. Ağabala Quliyevin də ev-eşiyi talan edilir, arvad-uşaqları çölə atılır. Ağabala Quliyev İrandan öz gürcü dostlarına xəbər göndərir. Onların vasitəsilə arvadına və uşaqlarına cır-cındır paltar geyindirərək, Tiflisə aparılır və oradan İrana keçirlər. İrana çatdıqdan sonra bir müddət Təbrizdə yaşayırlar. Sonra ailəsi ilə birlikdə Türkiyəyə gedir. Bir müddətdən sonra, iki qızı: Sara və Rübabəni təhsil almaq üçün İstanbulda qoyur, özü isə arvadı və oğlu Ağa İsmayıl və bir qızı Səriyyə ilə birlikdə Təbrizə qayıdırlar. Onların hər üçü Təbrizdə ölmüş və orada dəfn olunmuşlar. Türkiyədə qalmış qızları Rübabə və Sara isə orada ərə getmiş və oğul-uşaq sahibi olmuşdular.
İstinadlar
- https://banco.az/az/news/milyoncu-xeyriyyeci-agabala-quliyev-haqqinda.
- "Milyonçu-xeyriyyəçi Ağabala Quliyev haqqında". 2019-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-15.
- Bir zamanlar bazarda qutab satan milyonçu-xeyriyyəçi Ağabala Quliyev[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Ağabala Quliyevin Bakıdakı evinin drondan çəkilişi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Agabala Haciqulu oglu Quliyev 1862 Kesle bilinmir Tebriz mesenat milyoncu Agabala QuliyevAgabala Haciqulu oglu QuliyevSexsi melumatlarDogum tarixi 1862Dogum yeri Kesle Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi bilinmirVefat yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranUsaqlari Aga Ismayil Rubabe xanim Seriyye xanim ve Sara xanimHeyatiAgabala Quliyev 1862 ci ilde Bakinin Kesle kendinde anadan olmusdur Atasi Cenubi Azerbaycandan gelmis yoxsul bir tenekeci olub Tenekeden muxtelif ev esyalari duzeldir ve qazandigi pulla ailesini cetinlikle dolandirirdi Yaxin kendlerde aftava ustasi kimi taninirmis Uc oglu varmis Agabala Sadiq ve Baba Arvadi oz xalasi qizi Meleknisa evde qutab bisirer ve boyuk ovladi Agabala ile kucelerde ve bazarda satdirardi Bir muddetden sonra Haciqulu Kesleden Baki seherine kocur Ehtiyac icerisinde yasayan ata boyuk ovladi Agabalani ermeni Tatavosovun buxar deyirmaninda ise fehleliye duzeldir Usaqliqdan cox ferasetli olan Agabala burada islediyi muddetde bugda kiselerinin deyirmana dasinmasindan tutmus bugdanin uyudulmesinedek deyirmanin her isi ile maraqlanir Her seyi diqqetle izleyir bilmediklerini yasli fehle yoldaslarindan oyrenirdi O oz isinde de cox seliqeli idi Kontor mudiri Agabalanin isinden o qeder razi idi ki onu her gun deyirman sahibine terifleyirdi Bele seyi ve calisqanligi neticesinde Agabala cox kecmeden birbasa sex mudiri teyin olunur O deyirmanin heyatinda oz qenaetcilliyi ile tanindigi kimi sexsi heyatinda da qenaetcillik onun ucun heyati bir zeruret olmusdu Deyirmanda hele fehle islediyi gunlerden qazandiginin yarisini atasina verir qalanini yigib saxlardi Onu da deyek ki fehle islerken kicik bir ehtiyatsizligi uzunden sag elinin bir nece barmagini itirmisdi Agabala sex mudiri islediyi muddetde xeyli sermaye toplamisdi Hec zaman israfciliga uymazdi Qepiyin qiymetini bilirdi Nehayet varlanandan sonra deyirmani pulla deyirman sahibinden aldiqda hami teeccub qalmisdi ki bu qeder pul Agabala ucun hardandir Deyirmanin isini yeniden qurmaq ucun o xususi plan hazirlamisdi Kohne avadanligi yenisi ile evez etdikden sonra deyirmanin istehsal quvvesi xeyli artdi Eger aldigi deriyman vaxti ile onunla bir kucede olan Malakan varlisi Skobelevin deyirmani ile indiki Xaqani kucesinde reqabetde geri qalirdisa indi avadanligin sazligi ve buraxilan mehsulun keyfiyyeti ile neinki Skobelevin hetta Sadixov qardaslarinin Haci Zeynalabdin Tagiyevin Kretingen ve Qlaz qardaslarinin deyirmanlarini da geride buraxmisdi Bir muddetden sonra onun fealiyyeti daha da genislenir O Simali Qafqazda da un duyu temizleyen kraxmal deyirmanlari tikdirib ise salir Vladiqafqazda Stavropolda Samarada Qroznida Beslanda Georgiyevskde tikdirdiyi deyirmanlar ona butun Rusiyada sohret qazandirdi Camaat icerisinde o deyirmanlar krali kimi ad cixarmisdi Istehsal hecmi etibarile Skobelevden savayi hec kes onunla reqabet apara bilmirdi Agabala Quliyev artiq Rusiyada deyirman isinin en boyuk beledcisi kimi taninmisdi Simali Qafqaz xalqlari arasinda boyuk hormeti vardi Hetta bu yaxinlaradek Georgiyevskde onun adina kuce var idi Deyirmanlarin bir gun de dayanmamasi ucun evvelceden taxil ehtiyati gorub anbarlara vurdurardi 1916 ci ilde Bakida bas vermis acliq zamani onun bu isi ozunu dogrultdu hemin ilde Simali Qafqaz yolunun baglanmasi neticesinde Baki deyirmanlari boyuk cetinlikle uzlesdiler Taxilin dasinmamasi neticesinde bir nece deyirman oz isini saxladi Bu Agabala Quliyevin deyirmanina ise bir o qeder tesir etmemisdi Diger terefden o taxilin deniz vasitesile dasinmasina da nail olmusdu O Rusiyanin taxil istehsal eden rayonlari ile daima elaqede idi 1916 ci ilin fevral ayinin 15 de Bakida qadinlarin qiyami oldu Coreyin catismazligi uzunden qadinlar zengin magazalara erzaq anbarlarina ve deyirmanlara hucum cekerek qapilari sindirir suseleri qirir ve ellerine kecenleri evlerine dasiyirdilar Polis de onlarin ohdesinden gele bilmirdi Bu hadise Bakinin tarixinde babij bunt yeni qadin usyani kimi taninir Bazarlar tamamile talan edilmisdi Deyirmanlara da o cumleden Agabala Quliyevin deyirmanina da az ziyan deymemisdi Yalniz qiyamin ikinci gunu polis qiyami yatirda bildi Agabala Quliyevin evi Dogrudur Agabala Quliyev seherde uca binalar ucaltmagi o qeder sevmirdi Lakin Bakinin Poluxin kucesinde tikdirdiyi yasayis binasi seherin en ezemetli binalarindan biri hesab olunurdu Bu bina hazirda da sehere xususi gozellik verir O bu binaya ister xaricden isterse de iceriden arxitektura elementleri ile xususi bezekler vurdurmusdu Binanin layihesini o zaman seherde bir cox ezemetli binalarin layihesini vermis memar E Y Skibinski vermisdi Binanin icerisini otaqlari bezemek ucun ressam Malov devet olunmusdu Malovun otaqlardaki yagli boya ile cekdiyi sekiller iceri gireni heyran qoyur AilesiAgabalanin uc qiz ovladi ve bir oglu olmusdur Oglu Aga Ismayil qizlari Rubabe xanim Seriyye xanim ve Sara xanim dordu de hemin bu binada boya basa catmisdilar Sara ve Rubabe Turkiyede ere getmis ogul usaq sahibi olmuslar Hazirda Sara ve Rubabe heyatda olmasalar da onlarin nesli Istanbulda yasayir ve calisirlar Sara xanimin bir oglu olub Adi Teumandir musiqisunasdir Bir muddet Italiyada yasayib Hazirda harada yasadigi melum deyil Rubabe xanimin da iki ovladi olub biri oglan biri qiz Qizi yeni Agabala Quliyevin nevesi Melek xanim hazirda Istanbul banklarindan birinde isleyir FealiyyetiAgabala deyirmanlar krali kimi taninmaqdan savayi hem de ictimai xadim olmusdur O zamanki Bakinin heyatinda ele bir hadise olmazdi ki Agabala Quliyev onda oz maddi ve menevi komeyi ile istirak etmemis olsun Olkenin dovlet quruculugunda ictimai ve medeni tedbirlerin teskilinde xalq teserrufati sahelerinin inkisaf etdirilmesinde onun boyuk xidmetleri olmusdur 1878 ci ilde Bakida ilk defe olaraq seher dumasina seckiler kecirilmisdi Butun Rusiyada dumalarin ve belediyye idaresinin yaradilmasi barede hele 1870 ci ilde imperatorun fermani olmusdur O zamandan da Rusiyanin iri seherlerinde dumalar yaradilib fealiyyete baslamisdilar Bakida ise bu ferman sekkiz il sonra heyata kecirilmeye baslamisdi Bele lengimeni o zamanki sovinist rus daireleri onunla izah edirdiler ki guya azerbaycanlilar ozlerini idare etmek ucun hele yetismemisler Fermanda gosterilirdi ki basqa seherlerde xristian olmayanlar ekseriyyet teskil etdikde dumaya hem xristianlardan hem de yerli qeyri xristian milletlerden beraber miqdarda qlasni numayende secilmelidir Buna gore de Bakida da dumaya umumi sayin yarisi qeder yeni 36 nefer qlasni secilmisdi Secilenler icerisinde Haci Zeynalabdin Tagiyev Semsi Esedullayev Musa Nagiyev Ejder bey Asurbeyov Isa bey Hacinski ile yanasi Agabala Quliyev de vardi Dumanin iclaslarinda Agabala Quliyev hec zaman passiv movqe tutmazdi Muzakire olunan xususile erzaqla elaqedar meselelerde hemise xalqin menafeyi baximindan cixis ederdi Agabala Quliyev hem de boyuk xeyriyyeci idi 1905 ci ilde teskil olunmus Muselman Xeyriyye Cemiyyetinin ilk muessislerinden biri olmusdur Birinci Dunya muharibesi baslanandan sonra Baki Muselman Xeyriyye Cemiyyetinin fealiyyeti daha da genislenmisdi 1917 ci ilin aprel may aylarinda Bakiya Turkiyeden Rum elinden coxlu qacqinlar gelmisdi Onlari yerlesdirmek yedirmek isti pal paltarla temin etmek sahesinde cemiyyet xeyli is gormusdu Xeyriyye cemiyyetinin umumi fondundan basqa Baki varlilari ve o cumleden Agabala Quliyev qacqinlar ucun erzaq un duyu ayirirdilar Sonralar Qafqaz cebhesinden de coxlu turk ve alman esirleri getirildi Onlarin da qaygisina qalmagi cemiyyet unutmurdu 1878 ci ilde Bakidan Batuma neft kemeri cekilmesi meselesi meydana cixdi Lakin bu fikrin heyata kecirilmesi xeyli lengiyirdi Ecnebi muhendisleri kemerin cekilmesi mesuliyyetini uzerlerine goturmekden imtina etdiler Sonralar meshur rus muhendisi V Q Saxov bu isi boynuna goturdu Baki varlilarindan bir necesi ve o cumleden Agabala Quliyev Saxova dayaq cixdilar Kemerin cekilmesi ucun teskil olunmus sirketin sedrliyini de Agabala Quliyev oz uzerine goturdu 1905 ci il rus inqilabindan sonra Agabala Quliyevin goruslerinde deyisiklik emele gelmisdi O qati murtece olan Haci Aslan Asurbeyovun tesiri altina duserek qaraguruhculara meyl edirdi 1905 ci ilin noyabrinda Bakida yaranmis Yakor teskilatina daxil olmusdu Bu Rusiyada yaranmis Rus xalqinin ittifaqi adli qaraguruhcu teskilatin bir qolu idi Agabala Quliyev Azerbaycanda musteqil respublika yaradilandan sonra da onlarin tesirinden qurtara bilmemisdi Bu is ustunde o hetta hebs edilib bir nece ay hebsxanada qalmisdi 1920 ci ilin martinda Agabala Quliyev Irana gedir O Iranda olarken Bakida cevrilis olur Bolsevikler hakimiyyet basina gelirler Seherde bir hefte talan gedir Varlilarin emlaki musadire olunur ozlerini ise hebse alirlar Onlardan gizlenib sonra xarice qacanlar da olmusdu Agabala Quliyevin de ev esiyi talan edilir arvad usaqlari cole atilir Agabala Quliyev Irandan oz gurcu dostlarina xeber gonderir Onlarin vasitesile arvadina ve usaqlarina cir cindir paltar geyindirerek Tiflise aparilir ve oradan Irana kecirler Irana catdiqdan sonra bir muddet Tebrizde yasayirlar Sonra ailesi ile birlikde Turkiyeye gedir Bir muddetden sonra iki qizi Sara ve Rubabeni tehsil almaq ucun Istanbulda qoyur ozu ise arvadi ve oglu Aga Ismayil ve bir qizi Seriyye ile birlikde Tebrize qayidirlar Onlarin her ucu Tebrizde olmus ve orada defn olunmuslar Turkiyede qalmis qizlari Rubabe ve Sara ise orada ere getmis ve ogul usaq sahibi olmusdular Istinadlarhttps banco az az news milyoncu xeyriyyeci agabala quliyev haqqinda Milyoncu xeyriyyeci Agabala Quliyev haqqinda 2019 09 27 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 15 Bir zamanlar bazarda qutab satan milyoncu xeyriyyeci Agabala Quliyev olu kecid Xarici kecidlerAgabala Quliyevin Bakidaki evinin drondan cekilisi